Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα "Αναστρέψιμα Υλικά" του Βασίλη Κυριλλίδη

Συγγραφέας: Βασίλης Κυριλλίδης
Έτος έκδοσης: 2021
Σελ.: 240
Εκδόσεις: Ελκυστής

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Πολλά πράγματα που στη σημερινή εποχή τα θεωρούμε δεδομένα, στην ουσία αποτελούν προϊόντα μακροχρόνιων επιστημονικών μελετών, επιτεύγματα, τα οποία σε παλαιότερες εποχές θα μπορούσαν κάλλιστα να θεωρηθούν και ως παρατραβηγμένα σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Άπειρα τα παραδείγματα που αποδεικνύουν το ανωτέρω συμπέρασμα, γεγονός που ξαφνιάζει ευχάριστα τον ανθρώπινο νου και τον ενθαρρύνει ακόμα περισσότερο στην έρευνα, προκειμένου να συνεχιστεί επ’ άπειρον το ταξίδι του προς την επίτευξη νέων εφευρέσεων, νέων ανακαλύψεων και, φυσικά, νέων προκλήσεων για τις οποίες καλείται καθημερινά να αναμετρηθεί και, αργά ή γρήγορα, να νικήσει.

Για μια νέα εφεύρεση – πρόκληση κάνει λόγο στο μυθιστόρημά του, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ελκυστής», σε δεύτερη βελτιωμένη έκδοση, ο συγγραφέας Βασίλης Κυριλλίδης με τίτλο «Αναστρέψιμα υλικά». Ο αναγνώστης, παρόλο που εύλογα θα μπορούσε να θεωρήσει υπερβολικό και αφύσικο το περιεχόμενό της, διαβάζοντας περιληπτικά την υπόθεση της ιστορίας, ωστόσο, στη διάρκεια της ανάγνωσης θα αλλάξει γνώμη. Η παρουσίασή της σε συνδυασμό με τα επιχειρήματα που καταθέτει ο ίδιος ο συγγραφέας διά στόματος των ηρώων του πείθουν πως μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να αποτελέσει άνετα μια μελλοντική, αν και τρομακτική, πραγματικότητα. Άλλωστε, φροντίζει από την αρχή να ξεκαθαρίσει πως η ιστορία του μεταφέρεται σε χρόνο μέλλοντα και συγκεκριμένα στο 2044.

Ένα τροχαίο στην Αθήνα του έτους αυτού θα οδηγήσει τον Άλκη στο θάλαμο της εντατικής. Εκεί, η πεντάμηνη παραμονή του σε κωματώδη κατάσταση δεν του εξασφαλίζει αρκετά περιθώρια βελτίωσης. Ωστόσο, ένας απρόβλεπτος παράγοντας, η δύναμη της διαίσθησης, θα τον επαναφέρει τελικά στη ζωή, αν και με αρκετά σωματικά και ψυχικά προβλήματα. Ο Άλκης καλείται να γνωρίσει από την αρχή τον εαυτό του και να αναμετρηθεί μαζί του. Η κατάστασή του δείχνει να βελτιώνεται θεαματικά, μόνο που κάποιες αυθόρμητες συμπεριφορές του εαυτού του μέσω της μνήμης έρχονται να ταράξουν απότομα τα νερά του, αλλά και τα νερά των δύο άλλων πρωταγωνιστών της ιστορίας, της αδερφής του Κατερίνας και της φίλης του Τάνιας.

Παιχνίδια της μνήμης και του νου ορίζουν πλέον το νέο δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η ζωή και των τριών για να εξηγηθούν πράξεις και γεγονότα του παρελθόντος, συμπεριφορές του παρόντος και σκέψεις μυστικές αγαπημένων προσώπων, που δεν ακολουθούν τη λογική, αλλά παρόλ’ αυτά μπορούν να αποκωδικοποιηθούν με τη βοήθεια της επιστήμης. Η επιστήμη με τη σειρά της υπόσχεται τη διείσδυση αυτή σε μια άγνωστη μέχρι στιγμής πραγματικότητα, παραβίαση του προσωπικού ασύλου και γύμνωση της ιδιωτικής αλήθειας για την εξασφάλιση του συλλογικού καλού. Μόνο που για μια τέτοια ανακάλυψη κανείς, φυσικά, δεν ερωτάται, αφού κανείς θεωρητικά δε θα μπορούσε να εγκρίνει την έρευνα, αναλογιζόμενος τις συνέπειες μιας τέτοιας απόπειρας, οι οποίες χαρακτηρίζονται, αν όχι απάνθρωπες, τουλάχιστον υπονομευτικές και επικίνδυνες για την ανθρώπινη υπόσταση. Όμως η επιστήμη δεν λογαριάζει εμπόδια, καθώς αρκετά συχνά εθελοτυφλεί μπρος στο παράτολμο παιχνίδι των επιστημόνων, που δίχως έλεος χρησιμοποιούν στα πειράματά τους ακόμα και τον ίδιο τον άνθρωπο, θυσιάζοντας ζωές και διεκδικώντας μια θέση στο βωμό της δόξας. Καμία ευαισθησία για την ανθρώπινα δικαιώματα, για την ελευθερία της σκέψης, τη έκφρασης και της δράσης.

Τι ρόλο παίζει στη ζωή η δύναμη της αγάπης και ως ποιο σημείο μπορεί να φτάσει η επίδρασή της για να υπερασπιστεί με κάθε τρόπο την αλήθεια της;

Άραγε, κρύβει στις πράξεις της εγωιστικές συμπεριφορές κι αν ναι, με ποιον τρόπο γίνονται αντιληπτές, ώστε να καταπολεμηθούν άμεσα και να εκλείψουν;

Ποια θα είναι η κατάληξη του νέου πειράματος της επιστήμης που επιχειρείται να εφαρμοστεί δίχως έλεος στους τρεις πρωταγωνιστές της ιστορίας;

Ποια τα όρια της επιστήμης; Υπάρχουν; Αν ναι, γιατί δεν τηρούνται;

Μια ενδιαφέρουσα και ανατρεπτική ιστορία, με γρήγορη και έξυπνη πλοκή, πολυπρόσωπη και αρκετά σκοτεινή, που κινείται στα όρια της επιστημονικής φαντασίας. Ο συγγραφέας πολύ εύστοχα καταφέρνει με τη μέθοδο του φλας μπακ να δώσει μια κινηματογραφική ροή στην εξέλιξη των γεγονότων κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την αρχή ως το τέλος της αφήγησης. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται στις σελίδες του, με κεντρικό αυτό της καταπάτησης της προσωπικής ελευθερίας ως αποτέλεσμα μακροχρόνιων επιστημονικών μελετών και όχι κατάντιας που επιφέρει η απληστία και η αγνωμοσύνη του υπερόπτη, μελέτες που αρκετά συχνά και χρησιμοποιώντας πλάγιους και υπόγειους τρόπους ξεφεύγουν από τα όρια του επιτρεπτού και του επιθυμητού, προκαλούν ανάμεικτα συναισθήματα στον αναγνώστη και μεγάλη τροφή για σκέψη. Το συμπέρασμα στο οποίο, εν τέλει, καταλήγει ο συγγραφέας γαληνεύοντας με τον τρόπο αυτό τη σκέψη και την ψυχή του αναγνώστη είναι ότι η αγάπη μπορεί να κρατηθεί ζωντανή για πάντα ακόμα κι αν κοπεί το νήμα της ζωής σε ορισμένους από τους πρωταγωνιστές της.

Ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί και οπωσδήποτε αξίζει να διαβαστεί.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Αθήνα 2044. Ένα τροχαίο ατύχημα φέρνει έναν νέο άνθρωπο στα σύνορα του άλλου κόσμου, και τον κρατά εκεί για πέντε μήνες. Μια άγνωστη δύναμη τον επαναφέρει στη ζωή. Όμως η ζωή δεν θα είναι πια ίδια, ούτε γι’ αυτόν, ούτε για την αδερφή του, μια συντηρήτρια έργων τέχνης με ισχυρή διαίσθηση, ούτε για τη δυναμική φίλη του με το μαθηματικό μυαλό. Οι δυο κοπέλες θα ενώσουν τις δυνάμεις τους, για να βοηθήσουν τον άνθρωπο που αγαπούν. Θα προσπαθήσουν να διαπιστώσουν τι είναι αυτό που τους συμβαίνει και θα έρθουν αντιμέτωπες με μια άγνωστη πραγματικότητα. Ένα συναρπαστικό, αλλά επικίνδυνο ταξίδι κατάδυσης στον εαυτό τους ξεκινά. Σχέσεις, αγάπες, συναισθήματα, μπλέκονται με τις θεωρίες ενός αποκηρυγμένου επιστήμονα, με τις φιλοδοξίες μιας διευθύντριας ενός κέντρου ερευνών και με τα μηνύματα ενός μοναχικού ταξιδιώτη της αβύσσου, σε μια δίνη όπου, σε κάποια της στροφή, ίσως να βρίσκεται ο μοναδικός τρόπος να κρατήσεις για πάντα κοντά σου αυτούς που αγαπάς.»

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα, Βασίλη Κυριλλίδη:

Ο Βασίλης Κυριλλίδης γεννήθηκε το 1958 και ζει στην Καβάλα. Ένα πρώτο βραβείο διηγήματος επιστημονικής φαντασίας, το μακρινό 2000, ήταν το κίνητρο για την ενασχόλησή του με το είδος. Το μυθιστόρημα ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΑ ΥΛΙΚΑ κυκλοφόρησε, στην πρώτη του εκδοχή, από τις εκδόσεις Καστανιώτης, το 2001. Στο ίδιο είδος ακολούθησαν, ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ, (πρώτη έκδοση, Άγκυρα, 2004, 2η έκδοση, Διάπλαση, 2018) , ΤΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, (Άγκυρα, 2005), η συλλογή διηγημάτων, ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΜΕΡΑΣ, (Άγκυρα, 2008), και το αστυνομικό μυθιστόρημα ΟΙ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ, (από τις εκδόσεις Φιλελεύθερος, 2020). Πολλά διηγήματά του βρίσκονται διασκορπισμένα στις εκδόσεις Ανάτυπο, IWrite, Συμπαντικές Διαδρομές, και ίσως και κάπου αλλού που δεν θυμάται, και σκοπεύει κάποτε να τα συμμαζέψει και να τα κυκλοφορήσει σ’ ένα συγκεντρωτικό βιβλίο.