Μανώλης Μανιαδάκης: "Η ποίηση είναι μια προσωπική επανάσταση, αλλά και μαζική"

Ο Μανώλης Μανιαδάκης είναι πρωτοεμφανιζόμενος ποιητής, αλλά και μουσικός. Η πρώτη του ποιητική συλλογή φέρει τον τίτλο «Όνειρα στο σύμπαν» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι». Θα μας μιλήσεις γι' αυτήν σήμερα στις Τέχνες στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου

Κύριε Μανιαδάκη, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;

Είμαι ο Μανώλης Μανιαδάκης. Είμαι από το Ηράκλειο Κρήτης. Είμαι 40 χρονών. Τα τελευταία 15 χρόνια προσπαθώ να μη μένω πολύ καιρό σε ένα σημείο και προσπαθώ - όσο μπορώ - να φεύγω, να γνωρίζω μέρη και εμένα πιο πολύ..

Ασχολούμαι με τη μουσική από 15 χρονών και έχω επιρροές από πάρα πολλά στυλ. Γράφω ηλεκτρονική μουσική και έχω κυκλοφορήσει και κάποια κομμάτια.

Τον εαυτό μου δεν τον θεωρώ ούτε μουσικό ούτε συγγραφέα. Νομίζω ότι όλοι μας είμαστε ποιητές και όλοι μας γεννιόμαστε μουσικοί, αρκεί να βρούμε τον συναισθηματικό ρυθμό που μας ταιριάζει. Με άλλα ακούσματα, ερεθίσματα όσο μεγαλώνει ο κάθε ένας μας. Η μουσική και η γραφή για ‘μένα είναι κάτι που το κάνω καθαρά σαν ανάγκη αυτογνωσίας συναισθημάτων. Πειραματίζομαι και πάντα θα πειραματίζομαι με τον εαυτό μου μέσω της μουσικής και της γραφής. Αν αυτό λέγεται συγγραφέας ή μουσικός, εντάξει!

Γιατί γράφετε; Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε, ώστε να κάνετε αυτό το βήμα προς τη λογοτεχνία;

Είναι πάρα πολλοί οι λόγοι που γράφω. Γράφω γιατί νιώθω ότι έχω τον καλύτερο φίλο δίπλα μου ή τον χειρότερο εχθρό μου. Από τη μία προσπαθώ να δαμάσω το τέρας μέσα μου, από την άλλη να μου γνωρίσει την αγάπη. Γράφω γιατί είναι κάτι που με ηρεμεί. Γράφω γιατί φεύγω από το χάος της πραγματικότητας και συγκεντρώνομαι σε ‘μένα. Αυτό ξεκίνησε το 2007, όταν ήμουν σε ένα πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης. Ένας εκπαιδευτικός είχε μια ομάδα ποίησης και με τη βοήθειά του γνώρισα ότι μου αρέσει πολύ η γραφή. Πιο πολύ μου άρεσε ότι μπορώ να δένω λέξεις και να βγαίνουν έννοιες και αυτό με κάνει πολύ χαρούμενο. Θυμάμαι είχα ενθουσιαστεί πάρα πολύ που υπήρχε αυτή η ομάδα τότε.

Δεδομένου ότι το ενδιαφέρον σας στρέφεται αρχικά προς την ποίηση, τι σας ελκύει περισσότερο σ’ αυτήν και γιατί;

Μου αρέσει πάρα πολύ ότι μπορώ να αποτυπώνω τα συναισθήματά μου στο χαρτί. Μου αρέσει πολύ, γιατί μπορείς τη φαντασία σου να τη φέρεις στην πραγματικότητά σου. Μου αρέσει η ποίηση, γιατί είναι ένας άλλος δρόμος γραφής και βρίσκεις άλλα μονοπάτια στον πνευματικό σου κόσμο. Για μένα η ποίηση έχει κάποια συγκεκριμένα κλειδιά του μυαλού που δε θα μπορέσεις να τα βρεις πουθενά αλλού. Μου αρέσει πολύ, ακόμα, στην ποίηση ότι μπορεί όλος ο κόσμος να διαβάσει το ίδιο ποίημα και να έχει ο κάθε ένας διαφορετική ερμηνεία για αυτό.

Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;

Τα πάντα μπορούν να μου προκαλέσουν έμπνευση. Από μια κουβέντα που θα ακούσω, μέχρι ένα φύλλο δέντρου που θα δω στον δρόμο. Από έναν χωρισμό. Από έναν θάνατο. Από κάποια χαρά ή από έναν θυμό. Από κάποια ενέργεια που θα νιώσω. Από εικόνες ή φωτογραφίες. Από τα πάντα και σε ανύποπτο χρόνο, πάντα. Γι’ αυτό έχω πάντα μαζί μου χαρτί και στύλο.

Υπήρξε κάποιο γεγονός στη ζωή σας που νιώσατε την ανάγκη να το μεταφέρετε αυτούσιο σε κάποιο ποίημά σας;

Ναι! Το ποίημα “Στην Κ.” είναι για μια φίλη που σκοτώθηκε. Σίγουρα και το κάθε ένα έχει κάποιες σκέψεις από δικά μου γεγονότα. Δηλαδή, σε κάθε ποίημα θυμάμαι πώς μου ήρθε η έμπνευση για να το ξεκινήσω. Κάποια άλλα είναι από βιώματά μου και συμπεριφορές άλλων ανθρώπων ή και δικές μου που έχουν γραφτεί στα “Όνειρα στο σύμπαν”.

Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της ποίησης στις μέρες μας; Τι έχει να προσφέρει στον άνθρωπο;

Ο σκοπός της ποίησης για μένα είναι το να γνωρίζει ο καθένας τον εαυτό του και τα παρακλάδια του εαυτού του που δεν είχε ποτέ δει ή ψάξει ξανά. Αυτό που έχει να προσφέρει η ποίηση για μένα προσωπικά είναι η ατομική επανάσταση. Είναι μια προσωπική επανάσταση που μετά γίνεται και μαζική. Είναι αυτό που εύχομαι, δηλαδή, για όλους μας.

Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;

Δυστυχώς όχι. Η τεχνολογία, γενικά, είναι ένα πράγμα που σκοτώνει το βιβλίο και κάθε μέρα μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά σε αυτήν και σίγουρα θέλει να το εξαφανίσει. Γιατί, όπως είχε πει και ο Δημήτρης Λιαντίνης, το μυστικό του βιβλίου είναι: «Διαβάζοντας μια σελίδα, συνοδεύεσαι με την ανάγκη να μάθεις». Tο πολιτικό σύνδρομο, που λένε. Aυτό το στοιχείο έχει εξαφανιστεί από τα θεάματα και τα ακροάματα και ο άνθρωπος μένει σε μια επιφάνεια, σε μια εντελώς επιπόλαιη ημιμάθεια, δηλαδή, με την τηλεόραση - τεχνολογία. Πάντα, όμως, υπάρχει ελπίδα και πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα έχουν στη ζωή τους το βιβλίο.

Έχετε πρότυπα ως νέος δημιουργός; Στα ποιήματά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας ποιητές;

Σίγουρα έχω επιρροές από άλλους συγγραφείς και μεγάλα πρότυπα όπως είναι ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Δημήτρης Λιαντίνης, η Κατερίνα Γώγου, η Κική Δημουλά, ο Τσαρλς Μπουκόφσκι, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και Φρίντριχ Νίτσε. Μου αρέσουν, γενικά, καταραμένοι ποιητές που έχουν μαύρα μονοπάτια στα γραπτά τους άλλα και μια ελπίδα πάντα μέσα στον λαβύρινθό τους. Μέσα σε όλη αυτή τη μαυρίλα αποπνέεται μια ελπίδα!

Είναι χρέος του κάθε δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει; Τι πιστεύετε; Εσείς στη προκειμένη περίπτωση, γιατί πήρατε την απόφαση να εκδώσετε το πρώτο σας βιβλίο;

Όχι, δε θα έλεγα ότι είναι χρέος... αν και σίγουρα, όταν σκεφτείς ότι μπορείς να ξεκλειδώσεις πόρτες που ποτέ δε θα έβρισκαν οι αναγνώστες που το διαβάζουν, από αυτή την άποψη, ναι. Αρχικά, πιστεύω ότι όλοι οι συγγράφεις έχουν χρέος στον εαυτό τους πρώτα, να βγάλουν του υποσυνείδητου τη γνώση που μπορεί να έρχεται από χιλιάδες χρόνια πριν και να τη γνωρίσουν αυτοί πρώτα. Μετά, είναι επιλογή του καθένα αν τη μεταφέρει παρακάτω σε άλλους ανθρώπους. Εμένα προσωπικά, η ιδέα να εκδώσω αυτά που γράφω και να τα διαβάσει κόσμος μου ήρθε λίγο καιρό πριν βγει το βιβλίο. Δηλαδή, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ όλα αυτά τα χρονιά, απλά έγραφα για εμένα ψάχνοντας τον δικό μου εαυτό και με αυτόν το τρόπο.

Βασικά, να σας πω την αλήθεια, δεν το περίμενα να εκδοθούν τα ποιήματά μου και ο λόγος ήταν γιατί ποτέ δεν είχα σκεφτεί κάτι τέτοιο. Όταν τελικά έγινε, μου έδωσε τόση χαρά, δύναμη και έμπνευση να συνεχίσω. Αποφάσισα να εκδώσω το πρώτο μου βιβλίο έτσι για να δω μια ολοκληρωμένη δουλειά μου σε ένα βιβλίο. Ο άλλος λόγος ήταν να δώσω τη φαντασία μου και τα συναισθήματά μου σε ανθρώπους και νομίζω ότι κάπως το έχω καταφέρει αυτό, στο να κάνω άλλους ανθρώπους να νιώσουν τα γραπτά μου.

Ας αναφερθούμε περισσότερο σ’ αυτό. Πρόκειται, λοιπόν, για μία ποιητική συλλογή, που φέρει τον τίτλο «Όνειρα στο σύμπαν» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι». Πείτε μας δυο λόγια για το περιεχόμενό του. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης πιάνοντας το βιβλίο σας στα χέρια του;

Γενικά, έχω μια μεγάλη αγάπη στο άγνωστο σύμπαν και ακόμα μια αγάπη στον μικρόκοσμο, τον τεράστιο που ζούμε... Ο αναγνώστης θα διαβάσει για την αγάπη ή για την πληγωμένη αγάπη. Για τον έρωτα. Για τον θάνατο, αλλά χωρίς να υπάρχει ο φόβος γι' αυτόν. Για την ελπίδα. Για κάποια δικά μου βιώματα τα οποία έχουν αποτυπωθεί με τη φαντασία μου. Στα “όνειρα του σύμπαντος” θα διαβάσει ο αναγνώστης όλα αυτά και ο καθένας, όπως είπα παραπάνω, θα τα ερμηνεύσει διαφορετικά και αυτό είναι και ο πυρήνας, πιστεύω, της ποίησης.

Γράφετε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου σας ένα μικρό απόσπασμα από το τελευταίο σας ποίημα:

"1984-2005-2007

Έχω γεννηθεί και έχω πεθάνει

τρεις φορές.

Βγήκα από το σώμα μου και

βρέθηκα αιωρούμενος μέσα σ’ ένα

χάρτινο κουτί στη μέση του

σύμπαντος ανάμεσα σε πλανήτες,

αστέρια και γαλαξίες."

Είναι το χάρτινο κουτί αυτό το οποίο κοσμεί το εξώφυλλό του βιβλίου σας; Μιλήστε μας γι’ αυτό;

Το 1984 είναι η μέρα της γέννησής μου.

Το 2005 είναι όταν έκανα μια εγχείριση και έγινε ολική νάρκωση και έπαθα αστρική προβολή. Δεν ξυπνούσα μετά και έβλεπα ότι ήμουν μέσα σε ένα χάρτινο κουτί στη μέση του σύμπαντος. Θυμάμαι ότι προσπαθούσα να το ανοίξω με όλη μου τη δύναμη και δεν μπορούσα, μόνο λίγο ίσα - ίσα για να βλέπω από έξω και έβλεπα πραγματικά ότι ήταν η γη απέναντι μου και άλλοι πλανήτες γύρω μου και εγώ να αιωρούμαι στο σύμπαν. Αυτό το διαπίστωσα μετά από χρόνια, ότι ήταν αστρική προβολή, ψάχνοντας και διαβάζοντας για αυτό που έγινε εκείνη τη μέρα. Το εξώφυλλο έγινε από αυτήν την εμπειρία μου, της αστρικής προβολής. Είναι αυτό που ζούσα εκείνη την ώρα του ύπνου και του ξύπνιου.. να σας πω ότι εκεί ανάμεσα έχουν γραφτεί τα ωραιότερα ποιήματά μου!

Το 2007 ήταν η χρονιά που ξαναγεννήθηκα μέσω του προγράμματος απεξάρτησης που ήμουν, που εκεί πραγματικά πάλεψα με το θεριό μέσα μου και σηκώθηκα ξανά.

Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο για το βιβλίο σας;

Αυτός ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τους γαλαξίες ανάμεσα στο άπειρο που υπάρχουν όνειρα. Όπως έχω γράψει και σε ένα ποίημα μου.

Όνειρα που πραγματοποιήθηκαν σε μια άλλη πραγματικότητα.

Σε έναν άλλον γαλαξία.

Τα όνειρα του σύμπαντος είναι αυτά που δεν θα ζήσουμε ποτέ, γιατί έχουμε τη φυλακή της σάρκας μας και με αυτόν τον τίτλο κάπως τα βγάζω έξω από εμάς και ζουν.

Είναι το δικό μου πιστεύω αυτό.

Του υποσυνείδητου τα όνειρα.

Τα ποιήματά σας, γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο τα περισσότερα, διακρίνονται από μια βαθιά εξομολογητική διάθεση. Είναι τελικά μια πρώτη κατάθεση ψυχής από μέρους σας; Πώς αλλιώς θα τα χαρακτηρίζατε ο ίδιος;

Σίγουρα είναι μια κατάθεση ψυχής, καρδιάς, μυαλού και συναισθημάτων. Στο χαρτί δεν υπάρχουν όρια, οπότε θα γράψω ό,τι σκεφτώ και ό,τι νιώσω. Σε όλα τα ποιήματά μου υπάρχει και κάποιο βίωμα μου και μπαίνει και η φαντασία μου μετά σε αυτό και γίνεται ποίημα.

Υπάρχουν κρυφά μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από τις σελίδες του βιβλίου σας αυτού;

Κρυφά μηνύματα σίγουρα θα υπάρχουν στο κάθε ένα ξεχωριστά. Δε σκέφτηκα ποτέ, όμως, όταν γράφω, να γράψω κάποιο κρυφό μήνυμα. Μπορεί υποσυνείδητα να συμβαίνει όμως, ναι.

Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;

Νομίζω ότι μπορούν να το διαβάσουν και πιο μικρές ηλικίες. Νομίζω δε γράφω περίπλοκα, που να μην μπορεί να καταλάβει και ο πιο μικρός. Ίσα – ίσα νομίζω οι μικρότερες ηλικίες έχουν ακόμα περισσότερη φαντασία και θα το διαβάσουν πιο ευχάριστα. Έτσι νομίζω ότι γράφω πιο ρεαλιστικά.

Είστε ευχαριστημένος από τη συνεργασία σας με τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι»; Θεωρείτε πως ένας καλός οικοδεσπότης συμβάλει σημαντικά για την περαιτέρω προώθηση του έργου ενός συγγραφέα;

Είμαι πολύ ευχαριστημένος από τη συνεργασία μου με τους “Γλαρόλυκους”. Τους ευχαριστώ πολύ και για την υπομονή τους. Η δουλειά που κάνουν είναι πολλή ουσιαστική, γιατί γίνεται μέσα από την ψυχή τους. Τους ευχαριστώ πολύ! Σίγουρα συμβάλει σημαντικά ο εκδοτικός οίκος για την προώθηση ενός έργου. Είναι πολύ σημαντικό αυτό.

Το βιβλίο σας δεν προορίζεται για εμπορική χρήση. Είναι δική σας επιλογή αυτό και γιατί;

Ναι, είναι δική μου επιλογή να είναι ελεύθερα τα γραπτά μου στην ψηφιακή πλατφόρμα. Ο λόγος είναι ότι αρχικά θα ήθελα να γνωρίσει ο κόσμος τα γραπτά μου, γιατί πιστεύω ότι αν δε σε ξέρει κόσμος, δε θα δώσει λεφτά για να αγοράσει κάτι που δεν ξέρει. Πρέπει, νομίζω, να τα ακούσει από στόμα σε στόμα και στη δική μου περίπτωση αυτό δεν υπάρχει. Δεν είμαι, δηλαδή, γνωστός αλλά ούτε και με απασχολεί να γίνω. Άλλα είναι τα βασικά για ‘μένα. Να με γνωρίσει ο κόσμος μέσω των γραπτών μου.

Μια ευχή σας για το μέλλον;

Η ευχή μου για το μέλλον είναι να δει ο κόσμος τι πραγματικά κρύβει μέσα στην ψυχή του. Αυτόν τον καλοσυνάτο θησαυρό. «Αυτόν τον υπεράνθρωπο» που έλεγε ο Νίτσε. Αυτό που πάλευε ο Λιαντίνης να διδάξει. Να αφοσιωθούμε στα πιο άπλα πράγματα και στις 5 μόνο ανάγκες που χρειαζόμαστε. Όπως φαίνεται, όμως, αυτό δεν θα γίνει... τουλάχιστον για τώρα... μετά από κάποιες γενεές μπορεί.

Η ευχή μου για το μέλλον είναι να γίνει επανάσταση και να χυθεί αίμα! Μόνο έτσι θα αλλάξει αυτό το χάος και η παράνοια που ζούμε! Μόνο με επανάσταση!

Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας.

ΜΗΠΩΣ ΕΙΜΑΙ ΠΕΘΑΜΕΝΟΣ

Τα σύννεφα μοιάζουν με θάνατο.

Μολυσμένος ο αέρας.

Τεχνητή βροχή και οξυγόνο.

Ο ήλιος γεμίζει ενέργεια και το φεγγάρι κατάθλιψη.

Λουλούδια στάζουν συναισθήματα

και ρουφάει η γη το παρελθόν μας.

Τα δέντρα αναπνέουν και συγχρόνως σαπίζουν, πνίγονται από μοναξιά.

Τα ταξίδια που κάνει ο νους μπορεί να φτάσουν

τη φαντασία της πλαστικής πραγματικότητας.