Αγγέλα Καϊμακλιώτη: "Η ανάγνωση είναι το θεμέλιο της γραφής"


Η πεζογράφος και ποιήτρια Αγγέλα Καϊμακλιώτη με αφορμή την έκδοση της νέας της ποιητικής συλλογής, της έκτης στον αριθμό για την ακρίβεια, που φέρει τον τίτλο «Λυκόσκυλα» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν», φιλοξενείται σήμερα στις Τέχνες για να μας μιλήσει γι' αυτήν, καθώς και για τη συγγραφική της δραστηριότητα γενικότερα.

Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου


Κυρία Καϊμακλιώτη, για ποιο λόγο αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;

Η συγγραφή για μένα δεν ήταν μια συνειδητή απόφαση, αλλά μια εσωτερική ανάγκη, ένας τρόπος να εκφράσω όσα λόγια δεν χωρούσαν στην καθημερινή επικοινωνία. Η ποίηση, ειδικότερα, είναι το μέσο με το οποίο μπορώ να αποκωδικοποιήσω τον κόσμο, να συνδέσω το προσωπικό με το συλλογικό και να μιλήσω για τις κρυφές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Είναι η φωνή μου, η αντίδρασή μου απέναντι στη φθορά, την απώλεια, αλλά και την ελπίδα.

Γράφετε ποιήματα, αλλά και διηγήματα. Ποιο λογοτεχνικό είδος σας συναρπάζει περισσότερο και γιατί;

Και τα δύο είδη έχουν τη δική τους μαγεία. Η ποίηση μου δίνει την ελευθερία της συμπύκνωσης, της δύναμης της στιγμής, ενώ το διήγημα μου επιτρέπει να αφηγηθώ ιστορίες με έναν πιο αναλυτικό τρόπο.

Δέχεστε επιρροές από άλλους αγαπημένους σας λογοτέχνες στα έργα σας;

Φυσικά. Κανείς δημιουργός δεν γράφει μέσα σε κενό. Οι λέξεις μου συνομιλούν με τη φωνή άλλων ποιητών και συγγραφέων που με έχουν εμπνεύσει και αυτό βέβαια επιτελείται, σε ένα πρώτο επίπεδο, στη σφαίρα του ασυνείδητου.

Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;

Οτιδήποτε. Μια εικόνα, μια μνήμη, μια μυρωδιά, μια ιστορία που θα ακούσω τυχαία. Η φύση, με την ατέλειωτη σοφία της, είναι συχνά πηγή έμπνευσης, όπως και η ιστορία και οι κοινωνικές αλλαγές. Εμπνέομαι από τις αντιφάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Την ομορφιά που κρύβεται στο σκοτάδι, τη δύναμη που αναδύεται από την απώλεια.

Θεωρείτε ότι υπάρχει συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου;

Δεν πιστεύω στις συνταγές στη συγγραφή. Κάθε έργο είναι μοναδικό και εξαρτάται από την ειλικρίνεια, την αλήθεια και το ταλέντο του δημιουργού. Ένα καλό βιβλίο πρέπει να μιλά στην ψυχή του αναγνώστη, να τον ταξιδεύει, να τον εκπλήσσει, να μεταμορφώνει ή να αναμορφώνει την οπτική του.

Το αναγνωστικό κοινό σε Ελλάδα και Κύπρο στηρίζει τις προσπάθειες των νέων δημιουργών;

Η στήριξη από το αναγνωστικό κοινό σε Ελλάδα και Κύπρο είναι παρούσα, αλλά θα έλεγα ότι μπορεί να γίνει πιο δυναμική και πιο στοχευμένη. Η ποίηση και η λογοτεχνία γενικότερα, ενώ έχουν διαχρονική αξία, βρίσκονται συχνά σε ένα περιθώριο στη σύγχρονη εποχή, καθώς η προσοχή μας αποσπάται από ταχύτερα μέσα κατανάλωσης περιεχομένου, όπως τα κοινωνικά δίκτυα. Ωστόσο, υπάρχουν αναγνώστες που αγκαλιάζουν τη νέα δημιουργία, αναζητώντας φρέσκες φωνές, και αυτό είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό. Από την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό οι ίδιοι οι νέοι λογοτέχνες να είναι πρώτα αναγνώστες. Η ανάγνωση είναι το θεμέλιο της γραφής. Διαβάζοντας έργα άλλων, όχι μόνο εμπλουτίζουμε τη γλώσσα και τις ιδέες μας, αλλά αποκτούμε βαθύτερη κατανόηση της δομής, της αφηγηματικής ροής και της δύναμης των λέξεων. Η λογοτεχνία είναι ένας διάλογος, και για να συμμετάσχει κάποιος ουσιαστικά σε αυτόν, χρειάζεται πρώτα να έχει ακούσει τις φωνές που έχουν προηγηθεί.

Νέοι δημιουργοί που δεν διαβάζουν χάνουν την ευκαιρία να αντιληφθούν τη σύνδεση του δικού τους έργου με την παράδοση, αλλά και τη δυνατότητα να ενσωματώσουν ποικίλες επιρροές, προσαρμόζοντάς τες στη δική τους φωνή. Η ανάγνωση προσφέρει επίσης ταπεινότητα, βοηθώντας μας να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου. Όπως είπε και ο Μπόρχες: «Άλλοι καυχιούνται για τα βιβλία που έχουν γράψει, εγώ καυχιέμαι για τα βιβλία που έχω διαβάσει.» Επομένως, ναι, η στήριξη του κοινού είναι απαραίτητη, αλλά και οι ίδιοι οι δημιουργοί οφείλουν να στηρίζουν το έργο άλλων συγγραφέων, διαβάζοντας και αναδεικνύοντας την αξία της λογοτεχνίας συνολικά. Μόνο έτσι μπορεί να διατηρηθεί ζωντανός ο κύκλος της δημιουργίας.

Μπορούν οι λογοτεχνικές ενώσεις να στηρίξουν και να προωθήσουν το έργο των μελών τους; Ποια η γνώμη σας από την εμπειρία σας ως Αντιπρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου;

Οι λογοτεχνικές ενώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην προβολή της δουλειάς των δημιουργών, αλλά και στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού δικτύου. Ναι, διετέλεσα Αντιπρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου πριν από κάποια χρόνια, και από εκείνη τη θέση διαπίστωσα πόσο απαραίτητη είναι η οργάνωση εκδηλώσεων, η έκδοση συλλογικών έργων και η ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ συγγραφέων.

Θεωρείτε χρέος του κάθε δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει; Εσείς στην προκειμένη περίπτωση, γιατί πήρατε την απόφαση να εκδώσετε την έκτη σας ποιητική συλλογή;

Ναι, θεωρώ πως η τέχνη πρέπει να μοιράζεται. Το έργο ολοκληρώνεται όταν συναντά τον αναγνώστη. Με τα «Λυκόσκυλα», ήθελα να προσφέρω στον αναγνώστη την ευκαιρία να αναμετρηθεί με τα δικά του εσωτερικά θηρία, να βιώσει το ταξίδι της εσωτερικής σύγκρουσης και της συμφιλίωσης.


Η νέα σας ποιητική συλλογή φέρει τον τίτλο «Λυκόσκυλα» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Μιλήστε μας γι’ αυτήν.

Η ποιητική συλλογή «Λυκόσκυλα» είναι ένα ταξίδι στο εσωτερικό των αντιφάσεων της ανθρώπινης φύσης, αλλά και μια εξερεύνηση της σχέσης μας με τον κόσμο γύρω μας. Τη φύση, την ιστορία, τις αναμνήσεις και τις αισθήσεις. Τα ποιήματα της συλλογής είναι γεμάτα εικόνες που συνδυάζουν το προσωπικό με το συλλογικό, τον άνθρωπο με τα φυσικά τοπία, την ατομική ταυτότητα με την πολιτιστική μνήμη. Το κεντρικό θέμα που διατρέχει τη συλλογή είναι η πάλη των αντιθέτων, τόσο μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο όσο και στον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον κόσμο. Η διττή φύση, αυτή του «λυκόσκυλου», γίνεται σύμβολο της ανθρώπινης ύπαρξης. Το άγριο ένστικτο συγκρούεται με τον πολιτισμό, η ανάγκη για ελευθερία αντιπαλεύει την επιθυμία για ασφάλεια, και η χαρά της ζωής συνυπάρχει με τη γνώση της φθοράς.

Πόσα ποιήματα απαρτίζουν τη συλλογή σας;

Η συλλογή περιλαμβάνει είκοσι οκτώ ποιήματα, καθένα από τα οποία αποτελεί μια μικρή ιστορία ή μια αναζήτηση. Τα «Λυκόσκυλα» δεν είναι μια συλλογή κλειστή. Τα ποιήματα δίνουν χώρο στον αναγνώστη να ανακαλύψει τη δική του αλήθεια. Οι εικόνες, οι μεταφορές και οι αντιθέσεις είναι ανοιχτές σε πολλές ερμηνείες, γιατί πιστεύω ότι η ποίηση ολοκληρώνεται μόνο μέσα από την προσωπική αναγνωστική εμπειρία.

Για ποιο λόγο προβήκατε στη συγγραφή των συγκεκριμένων ποιημάτων της συλλογής;

Τα ποιήματα γράφτηκαν ως απάντηση σε προσωπικές και συλλογικές αγωνίες. Είναι μια προσπάθεια να κατανοήσω και να καταγράψω την εποχή μας, αλλά και να αφουγκραστώ την αιώνια ανθρώπινη αναζήτηση για νόημα.

Γιατί δόθηκε ο συγκεκριμένος τίτλος στο βιβλίο σας;

Ο τίτλος «Λυκόσκυλα» αντανακλά τη διττή φύση του ανθρώπου: το άγριο και το εξημερωμένο, το ένστικτο και την υποταγή. Είναι μια αλληγορία για την εσωτερική πάλη και τη συμφιλίωση με την ίδια μας τη φύση.

Υπάρχουν μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από τα ποιήματά σας;

Το κύριο μήνυμα είναι ότι η ανθρώπινη εμπειρία, όσο πικρή ή δύσκολη κι αν είναι, μπορεί να γίνει πηγή δύναμης και σοφίας. Θέλω να ενθαρρύνω τον αναγνώστη να δει τη ζωή του ως μέρος ενός ευρύτερου κύκλου, γεμάτου φως και σκοτάδι.

Θα εντοπίσει ο αναγνώστης στα ποιήματά σας αυτοαναφορικά στοιχεία;

Ναι, τα ποιήματά μου συχνά έχουν αυτοαναφορικά στοιχεία, καθώς πηγάζουν από προσωπικές εμπειρίες. Ωστόσο, αυτά λειτουργούν και ως καθρέφτης για τον αναγνώστη, καλώντας τον να δει τον εαυτό του μέσα στις λέξεις.

Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;

Αν και η συλλογή απευθύνεται κυρίως σε ενήλικες, οι πιο ώριμοι έφηβοι μπορούν να βρουν ενδιαφέρον στα θέματα και τους συμβολισμούς της.

Είστε ευχαριστημένη από τη συνεργασία σαςμε το εκδοτικό σας σπίτι; Θεωρείτε πως ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλει σημαντικά για την καλύτερη και επιτυχέστερη προώθηση ενός βιβλίου;

Είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένη. Οι εκδόσεις Βακχικόν προσφέρουν στήριξη στους δημιουργούς και εξασφαλίζουν ότι η δουλειά τους προωθείται με σεβασμό και φροντίδα. Αναμφίβολα, ένας καλός εκδοτικός οίκος παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία ενός βιβλίου, προσφέροντας στήριξη στην επιμέλεια, την ποιότητα της έκδοσης και την προώθηση του έργου. Με ένα ισχυρό δίκτυο διανομής, σωστή στρατηγική μάρκετινγκ και συμμετοχή σε εκδηλώσεις, βοηθά να φτάσει το βιβλίο σε ευρύτερο κοινό. Ειδικά όταν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ συγγραφέα και εκδότη, η συνεργασία αυτή ενισχύει την προβολή και την επιτυχία του βιβλίου. Στη δική μου περίπτωση, οι εκδόσεις Βακχικόν στήριξαν και ανέδειξαν τη δουλειά μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Επόμενα συγγραφικά βήματα κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα;

Ήδη έχω ξεκινήσει να εργάζομαι πάνω σε νέα κείμενα, ποιητικά και πεζά. Η δημιουργία είναι μια αδιάκοπη διαδικασία για μένα.

Μια ευχή σας για το μέλλον;

Εύχομαι η ποίηση να συνεχίσει να βρίσκει τη θέση που της αξίζει στις ζωές των ανθρώπων, ως μέσο έκφρασης, αναζήτησης και ελπίδας.

Πριν κλείσουμε, θα μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας;

Θα ήθελα να μοιραστώ το ποίημα «Πετάνε τ’ Άλογα», που αναδεικνύει τη σχέση μεταξύ ελευθερίας και περιορισμού, εμπιστοσύνης και δύναμης, χρησιμοποιώντας τα άλογα ως σύμβολο για τη διαρκή πάλη της ανθρώπινης ύπαρξης. Η θάλασσα γίνεται χώρος λύτρωσης και αναγέννησης, ενώ ο καλπασμός μετατρέπεται σε έναν κύκλο ιστορικής μνήμης και υπαρξιακής αναζήτησης. Μέσα από την εικόνα των σπασμένων ποδιών και των φτερών, ο αγώνας και η αντοχή οδηγούν σε μια λυρική αλήθεια: ότι η ελευθερία δεν αναιρεί τον πόνο, αλλά τον μεταμορφώνει σε υπέρβαση.

ΠΕΤΑΝΕ Τ’ ΑΛΟΓΑ

Ήταν στην παραλία των αλόγων.
Το χαλινάρι κράτησα γερά και
μπήκαμε στη θάλασσα δεμένοι.

Άφησα τ’ άλογο να πάρει το δικό του
μα εκείνο μ’ ακολούθησε πιστά.
Έτσι γεννήθηκε το μυστικό μας.

Ελεύθεροι μες στη δικιά μας φυλακή
κι ας ήταν σκουριασμένα τα καρφιά
στα πέταλα, λυμένοι κόμποι στο καπίστρι.

Μαζί καλπάζοντας μες στο αλμυρό νερό
γράφαμε κύκλους στον τροχό της ιστορίας
μνήμη των δρόμων ιπποδύναμη, λαχτάρα.

Πόδια σπασμένα απ’ τον αγώνα, μα φτερά
σε πλάτες δυνατές που γνώρισαν μαστίγιο
και πως πετάνε τ’ άλογα όταν γεράσουν.

Κυρία Καϊμακλιώτη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.

Σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία να μιλήσουμε και για τη φιλοξενία σας. Ήταν χαρά μου να μοιραστώ τις σκέψεις μου μαζί σας. Σας εύχομαι επίσης κάθε επιτυχία και να συνεχίσετε να προάγετε τη λογοτεχνία με τον υπέροχο τρόπο που το κάνετε. Να είστε πάντα καλά!


Βιογραφικό:

Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη γεννήθηκε το 1967 στην Αμμόχωστο. Είναι κάτοχος Πτυχίου Παιδαγωγικών και Μεταπτυχιακού Τίτλου (ΜΑ) στην Εκπαιδευτική Ηγεσία και Πολιτική. Είναι διευθύντρια σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης, πρόεδρος της Πολιτιστικής Κίνησης Λάρνακας και αριστίνδην μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Πολιτιστικής Δημιουργίας για Παιδιά και Νέους. Διετέλεσε αντιπρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου. Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και μια συλλογή διηγημάτων. Έργα της έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, σερβικά και αγγλικά. Έχει πλούσια συμμετοχή σε ανθολογίες ποίησης και λογοτεχνικά περιοδικά. Τα Λυκόσκυλα είναι η έκτη ποιητική συλλογή της.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια