Βιβλιοκριτική για το βιβλίο "Ο Κίσιντζερ και η εισβολή στην Κύπρο, Η διπλωματία στην ανατολική Μεσόγειο" του Ουίλλιαμ Μάλλινσον | Γράφει ο Κώστας Τραχανάς

 


Συγγραφέας: Ουίλλιαμ Μάλλινσον
Έτος έκδοσης: 2021
Σελ.: 352
Εκδόσεις: Εστία


Ο πάντα επίκαιρος Χένρι Κίσιντζερ …

Ο άνθρωπος που κυριάρχησε στην αμερικανική εξωτερική πολιτική σκηνή από το 1969 ως το 1977 είτε ως σύμβουλος εθνικής ασφαλείας είτε ως υπουργός Εξωτερικών.

Το «Ο Κίσιντζερ και η εισβολή στην Κύπρο-Η διπλωματία στην ανατολική Μεσόγειο» είναι το  «πολεμικό» βιβλίο του βρετανού διπλωμάτη και ειδικού στην ιστορία της Κύπρου, Ουίλλιαμ Μάλλινσον, για την παρουσία του κορυφαίου Αμερικανού πολιτικού .

Το βιβλίο του Μάλλινσον είναι το τέταρτό του για την Κύπρο, για τις υποθέσεις της οποίας είναι αναγνωρισμένος ειδικός. Μάλιστα, είναι μάλλον ο εμβριθέστερος γνώστης όλων αναφορικά με τη βρετανική πολιτική στην Κύπρο.

Σε αυτόν τον τόμο κάνει αποτελεσματικότατη χρήση των αρχείων προκειμένου να διασαφηνίσει τον ρόλο του Κίσιντζερ στην κυπριακή κρίση του 1974. Παρατίθενται εκτεταμένα αποσπάσματα βασικών εγγράφων και η βρετανική κυβέρνηση φαίνεται ξεκάθαρα να υποτάσσεται στις επιθυμίες του Κίσιντζερ συστηματικά και πειθήνια…

Όσον αφορά τον Κίσιντζερ ,ο Μάλισσον κάνει χρήση μιας πληθώρας πρωτογενών πηγών για να ισχυριστεί ότι ο πρώτος απείχε πολύ από το να χαίρει καθολικού θαυμασμού από τους σύγχρονους του διπλωμάτες .Ούτε , βέβαια, ο Μάλλινσον είναι θαυμαστής. Ο Κίσιντζερ αναδύεται ως μανιωδώς ψυχροπολεμικός με αντιπάθεια για την Ελλάδα, τους Ελληνοκυπρίους και τον ελληνοκύπριο ηγέτη Μακάριο. Υπήρξε εμμονικός με τη διατήρηση της Τουρκίας ως συμμάχου και διαμεσολαβήτριας μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Αραβικού Κόσμου. Πράγματι, η Κύπρος υπήρξε απλώς ένα σκαλοπάτι για τη Μέση Ανατολή και τα δικά της συμφέροντα ελάχιστη σημασία είχαν για τον Κίσιντζερ. Ο τελευταίος ήταν πάντοτε υπέρ της διαίρεσής της και, όπως κι ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών  Κάλαχαν, γνώριζε εκ των προτέρων για την τουρκική εισβολή. Το αν την ενθάρρυνε ενεργά, εντούτοις , παραμένει σημείο αντιπαράθεσης. Ο Μάλλινσον, που δεν φείδεται λόγων, περιγράφει την Κύπρο ως «γεωπολιτικό θύμα».

Ο συγγραφέας αξιολογεί επίσης τα έργα και τις ιδέες του Κίσιντζερ, χωρίς να εντυπωσιάζεται. Ο Κίσιντζερ εκπαιδεύτηκε ως πολιτικός επιστήμων, όχι ως ιστορικός, και ο Μάλλινσον δεν βρίσκει τα βιβλία του πρωτότυπα .Ο Κίσιντζερ δεν ήταν ούτε εκπαιδευμένος διπλωμάτης. Έτσι, κατά την άποψη του συγγραφέα, ήταν ένας «ψευτο-διπλωματικός ταύρος σε υαλοπωλείο». «Καταχράστηκε τη διπλωματία » και η επιρροή του στην τελευταία ήταν ελάχιστη. Υπήρξε αφελής ως προς τα πυρηνικά όπλα, εμμονικός με την «ισχύ» και τα «κενά ισχύος» και, μεσοπρόθεσμα, το σημαντικότερο επίτευγμά του, η αποκόλληση Ρωσίας και Κίνας έχει πλέον αναστραφεί. Ο Μάλλινσον καταλήγει: «Λαμβάνοντας υπόψη τη σταθερά ανίκανη συμπεριφορά του σχετικά με την Κύπρο, αν μπορεί να χαρακτηριστεί πολιτική προσωπικότητα,  μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί και γεωπολιτικός αρχιτέκτονας που αντιμετώπιζε τους ανθρώπους ως γεωπολιτική φορβή ενώ περιόριζε την ηθική στο στάτους ενός τακτικού εργαλείου, όπως έκανε και το ποθητό του alter ego, ο πρίγκιπας Μέτερνιχ».

Ο Κίσιντζερ είναι επίσης διαβόητος για τη συμμετοχή στους μυστικούς βομβαρδισμούς της Καμπότζης και του Λάος και για τους επακόλουθους βίαιους θανάτους  20.000 αμάχων. Ο Νόαμ Τσόμσκι, έγραψε το 2010 ότι ο Κίσιντζερ είναι σίγουρα άξιος δίκης για τον ρόλο του στον βομβαρδισμό της Καμπότζης –«εάν ο κόσμος αυτός κυβερνιόταν από δικαιοσύνη κι όχι από την ισχύ».

Ξεκάθαρα, λοιπόν, ο Μάλλινσον διαφωνεί με τον συγγραφέα Φέργκιουσον. Το βιβλίο ενδυναμώνει τις κριτικές του διπλωμάτη-συγγραφέα Γκράντιν και άλλων, μέσω μιας ενδελεχής,  καλά τεκμηριωμένης ανάλυσης του ρόλου του Κίσιντζερ στην κρίση της Κύπρου.

Τα αρχεία που φέρνει ο Μάλλινσον στην επιφάνεια τον οδήγησαν στην αντίληψη ότι ο Κίσιντζερ υπήρξε σημαντικός διαμορφωτικός παράγοντας στην τύχη της Κύπρου. Συνεπώς, αυτό το βιβλίο εστιάζει εξ ολοκλήρου στον Κίσιντζερ στο πλαίσιο της Κύπρου και επικαιροποιεί μια κακόγουστη ιστορία την οποία οι ταλαιπωρημένοι κύπριοι πολίτες, ιδιαίτερα, αξίζει να γνωρίζουν. Αυτό καθίσταται ακόμα επιτακτικότερο αφού, την ώρα που ο αναγνώστης διαβάζει αυτό το βιβλίο , μπορεί κάλλιστα να επίκεινται πλάνα περαιτέρω μονιμοποίησης της τουρκικής κατοχής της Κύπρου, κατοχή στην οποία ο Κίσιντζερ, στο τιμόνι της εξωτερικής πολιτικής του πιθανότατα ισχυρότερου κράτους της εποχής, απέτυχε να αποτρέψει.

 Θα πρέπει αυτό το βιβλίο να διαβαστεί από όλους όσοι ενδιαφέρονται για τη φήμη του Κίσιντζερ ή για τις λεπτομέρειες γύρω από την επίλυση της κυπριακής κρίσης το 1974.


Ο William Mallinson είναι καθηγητής Πολιτικών Ιδεών και Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Guglielmo Marconi και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Journal of Balkan and Near Eastern Studies, πρώην μέλος της Διπλωματικής Υπηρεσίας της Αυτού Μεγαλειότητας, ο οποίος αποχώρησε από την υπηρεσία για περαιτέρω σπουδές στο London School of Economics από όπου του απονεμήθηκε ο διδακτορικός τίτλος (Ph.D.) από το Τμήμα Διεθνούς Ιστορίας. Οι σπουδές του κάλυψαν την ολλανδική εξωτερική πολιτική, τις ολλανδογερμανικές σχέσεις και τον γερμανικό επανεξοπλισμό κατά τα αρχικά στάδια δημιουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΝΑΤΟ και την αρχική περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Από το 1994, οπόταν του απονεμήθηκε υποτροφία του Ελληνικού Δημοσίου, μελετά τα αρχεία του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών, Υπουργείο Άμυνας, Γραφείο του Πρωθυπουργού και τα αρχεία του Υπουργικού Συμβουλίου υπό τη γενική κατηγορία "Αγγλο-ελληνικές σχέσεις κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου", συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Τα βιβλία του περιλαμβάνουν τα: "Κύπρος, μια ιστορική προοπτική" (2005), "Πικρές Ελιές" (2011), "Ο Κίσινγκερ και η εισβολή της Κύπρου" (2016) και "Η Απειλή στις Διεθνείς Σχέσεις από τη Γεωπολιτική" (2016).Ζει στην Αθήνα.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια