Κανελλία Τούντα: "Γράφω όπως φαντάζομαι να λέω μια ιστορία στους μαθητές μου"

 

Η Κανελλία Τούντα είναι παιδαγωγός για παιδιά τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης. Παράλληλα ασχολείται και με τη συγγραφή. Με αφορμή το βιβλίο της με τίτλο «Όλα για εκείνη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι» φιλοξενείται σήμερα στις Τέχνες για να μας μιλήσει για την συγγραφική της πορεία και για την μεγάλη της αγάπη για τη συγγραφή.

Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου

Κυρία Τούντα, είστε παιδαγωγός στο επάγγελμα. Για ποιο λόγο αποφασίσατε να  ασχοληθείτε με τη συγγραφή; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε και προς αυτήν την κατεύθυνση;

Ήταν απλώς τρόπος έκφρασης. Δεν έγραψα ποτέ με στόχο να εκδώσω κάτι ή ως συγγραφέας. Είναι τρόπος να εξωτερικεύω τις σκέψεις μου και να γράφω ιστορίες που θα μου άρεσε να διαβάσω ή που μπορεί να άρεσαν σε κάποιον να τις διαβάσει.

Η επαγγελματική σας ενασχόληση επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και γραφής σας; Τι πιστεύετε; 

Πιστεύω πως λόγω της ενασχόλησής μου με τα παιδαγωγικά αναπτύχθηκε η φαντασία μου σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι θα συνέβαινε αν ήμουν από την αρχή σε άλλο κλάδο. Επίσης ο τρόπος γραφής, στα παιδικά βιβλία, είναι καθαρά από την οπτική μου ως παιδαγωγός, σε καμία περίπτωση από την οπτική ενός συγγραφέα. Γράφω όπως φαντάζομαι να λέω μια ιστορία στους μαθητές μου. 

Η ίδια πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό; 

Δεν είμαι συγγραφέας. Είμαι παιδαγωγός αλλά τα τελευταία χρόνια άλλαξα κλάδο, αν και νομίζω πως η “παιδαγωγός” δεν είναι μακριά. Γράφω από ανάγκη έκφρασης κι ελπίζω πως κάποιο από τα κείμενά μου ίσως να αγγίξει και κάποιον άλλο. 

Από τη μέχρι τώρα πορεία σας στο χώρο του βιβλίου, θεωρείτε πως υπάρχει συνταγή για τη συγγραφή μιας καλής ιστορίας; Κι αν ναι, τι είναι αυτό που τη χαρακτηρίζει ως καλή; 

Δε νομίζω πως υπάρχει συνταγή γιατί δε νομίζω πως υπάρχει καλή ή κακή ιστορία. Έχω διαβάσει βιβλία που φίλοι ή ακόμα και ο κόσμος θεωρούν καταπληκτικά κι εγώ έχω βαρεθεί.

Η “συνταγή” είναι να ταιριάζει ο τρόπος έκφρασης του συγγραφέα με τον εκάστοτε αναγνώστη. Η “σχέση” που δημιουργούν είναι θέμα “χημείας”, όπως σε όλες τις αξιόλογες σχέσεις. 

Μπορεί να υπάρξει δημιουργία χωρίς έμπνευση; Εσείς ως δοκιμασμένη στα γράμματα δημιουργός, πιέσατε ποτέ τον εαυτό σας να δημιουργήσει μια ιστορία κατά παραγγελία; 

Χωρίς καμία έμπνευση; Δεν ξέρω. Ίσως κάποιοι που “το ‘χουν” με τον λόγο να μπορούσαν να δημιουργήσουν ακόμη κι έτσι. Εγώ δεν είμαι από αυτούς.

Ναι, έχω προσπαθήσει αλλά αν δω και δεν “ενεργοποιείται” η φαντασία μου όπως θέλω, ότι δε νιώθω αυτό που φαντάζομαι, το παρατάω. Εκφράζω πάντα το συναίσθημά μου μέσα από τις ιστορίες. Αν λοιπόν, δεν τρομάξω, αγαπήσω, στεναχωρηθώ, γελάσω όταν γράφω την ιστορία σημαίνει πως δεν με αγγίζει αρκετά, επομένως δεν μπορώ και να το εκφράσω. 

Ποια είναι η γνώμη σας για την εκδοτική πραγματικότητα στην Ελλάδα; Υπάρχει αναγνωστικό ενδιαφέρον και αξιοσημείωτη εμπορική κίνηση, τέτοια ώστε ένας δημιουργός να ζήσει αποκλειστικά από το έργο του εφόσον το θελήσει; 

Δύσκολο μου φαίνεται. Όχι μόνο επειδή το ενδιαφέρον δεν είναι αρκετά υψηλό αλλά κι επειδή όταν διαβάζει κάτι ο κόσμος συνήθως είναι από κάποιον γνωστό συγγραφέα. Δεν είναι πως απλά δεν υπάρχει ενδιαφέρον, είναι πως δεν υπάρχει η περιέργεια. Υπάρχει βέβαια πάντα η ελπίδα.

Η αλήθεια είναι πως μέσω των “Γλαρόλυκων” μπήκα σ’ έναν κόσμο που μ’ έκανε να αναθαρρήσω λίγο ως προς το ζήτημα του βιβλίου. Για εμένα το θέμα είναι να κεντρίσεις την περιέργεια του κοινού, να κάνεις τους ανθρώπους να θέλουν να διαβάσουν κάτι καινούριο, κάτι που δεν είναι απαραίτητο να είναι best seller για να το πιάσεις στα χέρια σου. Και φαίνεται πως υπάρχει αυτό το κοινό εκεί έξω.

Απλά όχι σε σημείο, ακόμα, που θα ζούσε ένας νέος δημιουργός από αυτό. 

Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για σας; 

Τα πάντα. Συνήθως όμως είναι το συναίσθημα. Τι θέλω να εκφράσω; Αυτό. Τι εικόνες μου δημιουργεί; Αυτές. Και “αυτές” βλέπετε ως αποτέλεσμα. 

Ποιοι είναι οι πιο απαιτητικοί αναγνώστες, τα παιδιά ή οι ενήλικοι; 

Οι ενήλικες. Τα παιδιά έχουν τόση φαντασία και τόση δίψα για το “καινούριο” που κάνουν τη μισή δουλειά μόνα τους. Στα παιδιά η περιέργεια που λέγαμε πριν, όχι απλά δεν έχει φύγει, αλλά είναι στα υψηλότερα επίπεδα. Βαριούνται εύκολα και θυμούνται τα πάντα. Επομένως μια ιστορία που την έχουν διαβάσει δυο φορές, άνετα την θυμούνται απέξω. Και έχουμε την τάση να τους διαβάζουμε τα ίδια, τα οικεία.

Δεν είναι πως δεν τους αρέσει αλλά λάμπουν τα μάτια τους με το διαφορετικό, με αυτό που δεν έχουν ακούσει ξανά.

Οι ενήλικες πάλι, βαριούνται τον κάθε “τυχαίο” συγγραφέα. Και λογικό. Έχουν περισσότερες απαιτήσεις, αφιερώνουν τον χρόνο της χαλάρωσής τους και απαιτούν να τους ταξιδέψεις με τον τρόπο που υποσχέθηκες. Επομένως, ναι μεν θα δουν το καινούριο αλλά πιο εύκολα θα δουν το καινούριο best seller.

Τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται αν πούλησες αλλά τι έγραψες. Σε τι αναφέρεσαι. 

Το βιβλίο που κρατώ στα χέρια μου αποτελεί την τελευταία εκδοθείσα συγγραφική σας προσπάθεια. Πρόκειται για μία ιστορία τσέπης, μόλις 24 σελίδων που φέρει τον τίτλο «Όλα για εκείνη» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι». Ποιο υπήρξε το βασικό σας ερέθισμα για να ξεκινήσετε τη συγγραφή του συγκεκριμένου έργου;

Το βιβλίο αυτό το αγαπώ ιδιαιτέρως γιατί πρώτη φορά εμπνεύστηκα από μουσική. Είναι βασισμένο στο μουσικό κομμάτι του Χρήστου Κουλαξίζη, “Μοναχική ύπαρξη”. Το λέω και το ξαναλέω, αν ακούς το κομμάτι όσο διαβάζεις το βιβλίο είναι πιο έντονη η εμπειρία.

Είναι ένα ατμοσφαιρικό κομμάτι το οποίο μου θύμησε soundtrack ταινίας και δημιούργησα μια μικρή σκηνή στο μυαλό μου όταν το άκουσα. Δεν μου είχε ξανατύχει και ήταν αποκάλυψη για εμένα πως δεν γράφω μόνο όταν είμαι φορτισμένη συναισθηματικά. 

Το εξώφυλλο του βιβλίου σας είναι αρκετά σκοτεινό. Μυστηριώδες θα το χαρακτήριζα. Θεωρείτε πως η πρώτη ματιά, η εξωτερική εμφάνιση δηλαδή, είναι σημαντική για ένα βιβλίο, καθώς είναι το πρώτο πράγμα που αντικρύζει ο αναγνώστης σε αυτό; 

Είναι αυτό που ελκύει τον αναγνώστη σε συνδυασμό με τον τίτλο.

Επομένως ναι, θεωρώ αρκετά σημαντική την εικονογράφηση του εξωφύλλου αλλά και του οπισθόφυλλου. Είναι τα “ρούχα” με τα οποία ντύνεις το βιβλίο σου. 

Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο για το εξώφυλλο του βιβλίου σας; 

Ήθελα να υποθέσει ο αναγνώστης ποιοι θα είναι οι πρωταγωνιστές και να του κεντρίσω το ενδιαφέρον ως προς το ποια είναι αυτά τα “όλα” που θα έκανε κάποιος για την αγάπη. 

Πείτε μας λίγα λόγια για το περιεχόμενο της ιστορίας σας. 

Ωχ, άντε τώρα να περιγράψω μια ιστορία λίγων σελίδων χωρίς να κάνω spoiler. Ας προσπαθήσω..

Αφορά ένα περιβάλλον post apocalyptic όπου ο πρωταγωνιστής έχει μια αποστολή και για να κρατήσει το μυαλό του σε εγρήγορση μας περιγράφει εν τάχει πώς έφτασε ο κόσμος στο σημείο που βρίσκεται τώρα.

Ο αναγνώστης το βλέπει από το πρόσωπο του πρωταγωνιστή καθώς διαβάζει τις σκέψεις του όσο κινείται στον χώρο. 

Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλετε να περάσετε στον αναγνώστη μέσα από την ιστορία που αφηγείστε;

Ειλικρινά; Όχι. Δεν είναι από τα κείμενα που προσπαθώ να περάσω κάποιο μήνυμα. Ίσως ότι για την αγάπη θα ξεπερνούσαμε πολλά όρια. Αλλά η συγκεκριμένη ιστορία είναι απλά μια σκηνή δράσης που ήρθε στο μυαλό μου ακούγοντας τη μουσική και αυτό προσπάθησα να γράψω, αφού με την οπτικοποίηση δεν το ‘χω.

Αν μπορούσα θα το γυρνούσα σε ταινία αλλά δεν είναι ο τομέας μου. 

Η ιστορία του βιβλίου σας συνοδεύεται και από μια αρκετά εντυπωσιακή εικονογράφηση. Πείτε μας δυο λόγια και γι’ αυτήν. 

Η Στεφανία Αϊβαλάκι έκανε την εικονογράφηση και με πρόσεξε πάρα πολύ. Η μοναδική εικόνα που είχα εγώ στο μυαλό μου και της ζήτησα να την φτιάξει, είναι η τελευταία. Όλες οι υπόλοιπες είναι δική της έμπνευση και χαίρομαι πάρα πολύ που την εμπιστεύτηκα. Απέδωσε με υπέροχο τρόπο αυτό που ήθελα να εκφράσω και ολοκληρώθηκε το βιβλίο με τις εικόνες. Είναι σα να του έλειπαν πριν. 

Στο βιβλίο σας αυτό καθρεφτίζονται στοιχεία του εαυτού σας; 

Ναι. Μόνο και μόνο για την αφιέρωση με έχουν κοροϊδέψει αρκετά οι φίλοι μου.

Οι σχέσεις στις οποίες αναφέρομαι είναι εμπνευσμένες από δικές μου και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων από δικούς μου ανθρώπους.

Νομίζω πως όλες μου οι ιστορίες έχουν κάτι από εμένα και τους γύρω μου. Ακόμα και οι παιδικές, πόσο μάλλον των ενηλίκων. 

Είστε ικανοποιημένη από το εκδοτικό σας σπίτι; 

Πολύ! Στους “Γλαρόλυκους” βρήκα το σπίτι, την υποστήριξη και την κατανόηση που έψαχνα. Είναι πάντα δίπλα σ’εμένα και το έργο μου κι ενθουσιάζονται όσο κι εγώ για την κάθε ιδέα. Έχουμε γίνει όλοι μια ομάδα που συνεχώς εξελίσσεται και μεγαλώνει. Τα “γλαρολυκάκια” ή “γλαρολυκόπουλα” όπως λεγόμαστε, είναι μια παρέα που δεν αλλάζεις. 

Επόμενα συγγραφικά βήματα κάνετε ή είναι νωρίς ακόμα; 

Υπάρχουν πολλές ιστορίες που περιμένουν τη στιγμή τους, οπότε ναι. Και η συγκεκριμένη ιστορία ήταν πολλά χρόνια έτοιμη αλλά τώρα ήταν η ώρα της να υλοποιηθεί. Δεν θα πω όμως παραπάνω κυρίως διότι δεν ξέρω ποιο ακριβώς θα είναι το επόμενο βήμα. 

Μια ευχή σας για το μέλλον; 

Να καταφέρουμε να γίνουμε και πάλι όσο πιο “περίεργοι” γίνεται. Όταν έχουμε την περιέργεια να ανακαλύψουμε κάτι νέο, πάντα θα βρεθεί κάτι που θα μας πάει ένα βήμα παραπέρα.

Το λέω και για τον εαυτό μου αυτό. Δεν είμαι και η καλύτερη αναγνώστρια αλλά προσπαθώ να το αλλάξω και διαβάζω βιβλία που παλιότερα ούτε που θα το φανταζόμουν. Αν όχι βιβλία, βίντεο, ταινίες, τραγούδια…

Γενικά εύχομαι να βγούμε από τις ζώνες ασφαλείας μας και να εξερευνήσουμε τον κόσμο έστω και λιγάκι. 

Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα απόσπασμα από το βιβλίο σας.  

“Πού διάολο είμαι; Τι συνέβη; Το κεφάλι μου με πεθαίνει! Χτύπησα; Ναι. Χτύπησα. Μες στον πανικό ένα από τα “ζωάκια” με πέταξε κάτω και χτύπησα. Ευτυχώς το πέτυχα με τ’ όπλο πριν χάσω τις αισθήσεις μου. Διαφορετικά όλη η προσπάθεια θα πήγαινε χαμένη. 

Πρέπει να σηκωθώ, να μπατάρω το κεφάλι στα γρήγορα και να συνεχίσω. Πρέπει να την βρω, όσο καιρό κι αν πάρει. Πρέπει να την δω. Θα με αναγνωρίσει έτσι όπως έχω γίνει άραγε; 

Πονάει το αναθεματισμένο. Λοιπόν, σύνελθε! Νερό, επίδεσμος κι έτοιμος. Όπλο στο χέρι και πάμε.” 

Κυρία Τούντα, σας ευχαριστώ πολύ για την αρκετά ενδιαφέρουσα συζήτησή μας. Να είστε καλά και πάντα πολυπράγμων και δημιουργική. 

Εγώ ευχαριστώ για τις τόσο προσεγμένες ερωτήσεις και για την προσοχή που δώσατε στο βιβλίο μου. Είχε πολύ ενδιαφέρον αυτή η συνέντευξη. Καλή συνέχεια στο έργο σας. 

Βιογραφικό:

Η Κανελλία Τούντα έχει σπουδάσει παιδαγωγός για παιδιά τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης. Στον ελεύθερο χρόνο της γράφει διηγήματα για μικρούς και μεγάλους.

Μέσα από την δεκαετή ενασχόλησή της με τα παιδιά αλλά και την επαφή της με τα ζώα της φάρμας, οδηγήθηκε στο να ξεκινήσει τη σειρά θεατρικών παραμυθιών με τίτλο "Όταν Τα Ζώα Συζητούν".

Παράλληλα, συμμετέχει σ' έντυπες και ψηφιακές λογοτεχνικές δράσεις κι εκδίδει βιβλία και για ενηλίκους.

Μπορείτε να βρείτε μια σύνοψη των ψηφιακών και έντυπων εκδόσεων της στον ιστότοπο kanellia.gr