Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα "Στην Αθήνα κάποτε" της Μαρικαίτης Καμβασινού

Συγγραφέας: Μαρικαίτη Καμβασινού

Έτος έκδοσης: 2020

Σελ.: 280

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Σπάνια συναντά κανείς ένα βιβλίο, στο οποίο, ενώ κυριαρχεί η ιστορική αναφορά των γεγονότων ενός τόπου, υπηρετείται, ωστόσο, επάξια και η απαιτητική λογοτεχνία.

Μπορεί η Μαίρη Καμβασινού να προβάλει την ερωτική ιστορία ενός ζευγαριού της Αθήνας του 1875, της Αγγελικής και του Θανάση, που οδήγησε, σε πολλές και απρόβλεπτες συνέπειες, σε έναν βεβιασμένο και τραυματικό γάμο, όπως φαίνεται και από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου, όμως με την εκτενή της αναφορά των κοινωνικών και πολιτικών γεγονότων που συνέβησαν στην Ελλάδα της εποχής εκείνης και που αναφέρονται λεπτομερέστατα μέσα στις σελίδες του βιβλίου, καταφέρνει να αποτυπώσει ακριβώς την εικόνα της χώρας της στα χρόνια εκείνα και να ωθήσει και τον αναγνώστη να τη γνωρίσει καλύτερα. Με αφορμή τις ερωτικές περιπέτειες των υπόλοιπων ηρώων της ιστορίας αυτής, ο αναγνώστης διαβάζει με απόλυτη ακρίβεια τις ιστορικές και αρχαιολογικές περιγραφές της Αθήνας των ένδοξων χρόνων της αρχαιότητας. Γνωρίζει τις αρχιτεκτονικές ατασθαλίες των κτιρίων της Αθήνας των Ολυμπιακών αγώνων, οι οποίες και αναλύονται εκτενώς, έρχεται σε εικονική επαφή με τη γενικότερη αναστάτωση της προετοιμασίας των αγώνων αυτών σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο κι έπειτα μεταβαίνει σχεδόν αβίαστα στις πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν την Ελλάδα στην πτώχευση, στον πόλεμο, στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στις αρρώστιες, στην αντίδραση.

Κι ενώ η ερωτική ιστορία της Αγγελικής και του Θανάση εκτυλίσσεται πρωταγωνιστικά, ως φαίνεται, στο πέρασμα των χρόνων, τα ιστορικά γεγονότα έχουν τον κυρίαρχο ρόλο στην ιστορία, καθώς είναι εκείνα που επηρεάζουν στην ουσία την ψυχολογία του ζευγαριού και των παιδιών του και τους οδηγούν όλους ανεξαιρέτως σε μια ολοένα και αυξανόμενη δυστυχία. Οι υπεύθυνοι των πολιτικών εξελίξεων, οι ίδιες οι πολιτικές εξελίξεις, όλοι κι όλα όσα επηρέασαν την Ελλάδα και την οδήγησαν στην καταστροφή της, ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, η Μικρασιατική καταστροφή, ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, η φτώχεια, η απόγνωση, οι θάνατοι, οι μεταδοτικές ασθένειες, είναι γεγονότα τα οποία καλείται να διαβάσει ο αναγνώστης και να εισχωρήσει εις βάθος σ’ αυτά με πόνο ψυχής, καθώς η μεστή περιγραφή τον ωθεί στο να τα βιώσει κι εκείνος από την αρχή ως το τέλος της ιστορίας.

Συμπερασματικά, η συγγραφέας μέσα στις 280 σελίδες του βιβλίου της καταφέρνει να πλάσει μία ιστορία αληθοφανή και ταυτόχρονα να κάνει γνωστά στον αναγνώστη με άμεσο τρόπο, όλα τα ιστορικά γεγονότα που έπληξαν την Ελλάδα τη χρονική περίοδο 1875-1946. Παρόλο που θίγει ανοιχτά το θέμα της εξέλιξης της γυναίκας και τους αγώνες της για την διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων με τον άνδρα, ωστόσο το αφήνει, θα λέγαμε, σε δεύτερη μοίρα, καθώς ο πρωταρχικός της στόχος είναι να αποτυπώσει τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δρώμενα της Ελλάδας και ειδικότερα της Αθήνας, που επέδρασαν αρνητικά στην καθημερινότητα των ανθρώπων όλων των κοινωνικών τάξεων.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Η ερωτική ένωση δύο νέων στην Αθήνα του 1875, οδήγησε, με τις απρόσμενες συνέπειές της, σ’ ένα βεβιασμένο και τραυματικό γάμο. Οι κοινωνικές και οικονομικές συγκυρίες και ο τυφλός εγωισμός κατέστρεψαν τα μεταξύ τους αισθήματα, όσο κι αν στο κύλισμα του χρόνου απέκτησαν τέσσερα παιδιά.

Μέσα από την αφήγηση της πορείας αυτής της εξαμελούς οικογένειας προβάλλεται -ως το 1946- η γυναικεία μοίρα και νοοτροπία εκείνων των εποχών, καθώς και οι επιδιώξεις, τα λάθη, τα πάθη, οι ουτοπίες και οι ελπίδες όλων των μελών της.

Ο έρωτας και η αγάπη εισβάλουν ξανά στην ώριμη πια ζωή των δύο πρωταγωνιστών, αλλάζοντας όχι μόνο τον ψυχισμό τους, τις συμπεριφορές τους και τους χαρακτήρες τους, αλλά και τη συνειδητοποιημένη πια ματιά τους σε όσα διαδραματίζονται στην Αθήνα, τα οποία περιγράφονται με σεβασμό στις ιστορικές αλήθειες.

Τα γεγονότα είναι καταιγιστικά: Πόλεμοι, διχασμός, απώλειες, αβάσταχτοι πόνοι, νέοι ερχομοί, οδηγούν τον αναγνώστη στη συναισθηματική προσέγγιση του με τα μέλη της οικογένειας, αλλά και στη συμμετοχή του στα δρώμενα, με αναπόφευκτη τη σύγκριση του χθες με το σήμερα, αλλά και στον εντοπισμό διαφορών και ομοιοτήτων σε όλους τους τομείς.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα, Μαρικαίτη Καμβασινού:

Γεννήθηκε, σπούδασε, εργάζεται και ζει στην Αθήνα. Το 1985 ίδρυσε το «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ» στην οδό Βουκουρεστίου, έναν χώρο βιβλίου, ιστορίας και τέχνης, στον οποίο οργάνωσε και παρουσίασε ως το 1993 πολλές εκθέσεις ιστορικού και συλλεκτικού κυρίως περιεχομένου. Από το 1991 και μέχρι το τέλος του 2002 υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων, διάστημα στο οποίο έγραψε και επιμελήθηκε τις ιστορικές και αριθμημένες εκδόσεις: «Το Χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη» (1997), «Το Ωρολόγιον του Ανδρόνικου Κυρρήστου» (1999), «Το Ολυμπιείο και Μνημεία της Παριλίσιας περιοχής» (2002), καθώς και τον συνοπτικό και δίγλωσσο τόμο «Μνημεία των Αθηνών» (2002), που εκδόθηκαν από τον Πολιτισμικό Οργανισμό. Το 2005 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις» «Ορφέας» το βιβλίο της: «ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ Φιλοποίμην και Τζέλλα» και το 2012 το μυθιστόρημα της: «Αντανακλάσεις Μνήμης και Ονείρου» (Εμπειρία Εκδοτική).