Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα "Τα στειρωμένα νερά" του Ντίνου Οικονόμου | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

 

Συγγραφέας: Ντίνος Οικονόμου
Έτος έκδοσης: 2020
Σελ.: 586
Εκδόσεις: Αρμός

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Υπάρχουν, άραγε, φιλίες που αντέχουν στο χρόνο; Δύσκολα, θα απαντούσαν οι περισσότεροι και όχι αδικαιολόγητα. Η ίδια η ζωή, πολλές φορές, δοκιμάζει τις αντοχές των ανθρώπων, τις φθείρει και σιγά σιγά τις αποδυναμώνει. Πώς; Με ποικίλους τρόπους. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο πως η μοναξιά απλώνει τα πλοκάμια της παντού, σε κάθε ευκαιρία, σε κάθε αφορμή, καιρό με τον καιρό. Κι εκεί, που τα παιδικά κι ανέμελα χρόνια μοιάζουν με πραγματικό παράδεισο, στον οποίο φωλιάζουν αναπαυτικά οι όρκοι αιώνιας πίστης, αφοσίωσης και αγάπης, τα χρόνια της νεότητας που έπονται και πολύ αργότερα τα κουρασμένα γηρατειά, καθρεφτίζουν έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από τον προηγούμενο, σκοτεινό, απόμακρο και καχύποπτο, δίχως σταλιά ευαισθησία κι ανθρωπιά, δίχως συμπόνια.

Φυσικά, σε όλους τους κανόνες της ζωής υπάρχουν και οι αναμενόμενες εξαιρέσεις, όπως αυτή για την οποία κάνει λόγο στο νέο του μυθιστόρημα ο Ντίνος Οικονόμου, με τίτλο «Τα στειρωμένα νερά», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αρμός». Συγκεκριμένα, στο βιβλίο του θα διαβάσουμε για τον ισχυρό δεσμό που ένωσε μια παρέα ανδρών, ένα δεσμό που τους ακολούθησε μέχρι το περασμένο της ηλικίας τους. Η φιλία, λέξη ιερή στη συνείδησή τους, ανταποκρίθηκε επιτυχώς στο δύσκολο ρόλο της, να φέρει εις πέρας την αποστολή της, να παραμείνει, δηλαδή, ακέραια ως το τέλος.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας ο ομότιμος καθηγητής της χειρουργικής Απόστολος Περκατές, ένας άνθρωπος  με μεγάλη οικονομική άνεση, που, όμως, ποτέ δεν της επέτρεψε να επηρεάσει αρνητικά την ευαίσθητη πλευρά του χαρακτήρα του. Με την έμπρακτη στήριξη των δύο παιδικών του φίλων, Πέτρου Ζερβού και Μερκούρη Απένταρου, προέβη στην πραγματοποίηση ενός μεγάλου του οράματος, την ίδρυση και λειτουργία ενός πρότυπου οίκου ευζωίας για ηλικιωμένους ανθρώπους, σε μια τοποθεσία έως τότε άγνωστη και μη προσεγγίσιμη για τους περισσότερους, μια κουκίδα απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς. Τυχαία επιλογή; Θα φανεί στην εξέλιξη της ιστορίας.

Το όραμά του πολύ γρήγορα γίνεται πραγματικότητα και, φυσικά, αντικείμενο μεγάλων και σχολαστικών συζητήσεων, αφού το ίδρυμα «Ασφαλή και Περήφανα Γηρατειά», όπως ονομάστηκε, έλαβε εκτενή κι απρόσμενη δημοσιότητα. Η ιστορία του βιβλίου, όμως, δεν τελειώνει εδώ. Παρεμβάλλονται σαν διαδοχικές σκηνές από κινηματογραφική ταινία κι άλλες ιστορίες προσώπων, που, άμεσα ή έμμεσα, σχετίζονται με την κεντρική υπόθεση, που είναι, όπως αναφέρθηκε, η πραγματοποίηση του οράματος του Απόστολου Περκατέ, η ίδρυση και λειτουργία του ιδρύματος, αλλά και η μετέπειτα επέκταση του, ένα πραγματικό τόλμημα σε καιρό κρίσης.

Γιατί επιλέχτηκε, τελικά, η συγκεκριμένη τοποθεσία για να ανεγερθεί και να λειτουργήσει το ίδρυμα; Τι ρόλο διαδραματίζει ο προηγούμενος ιδιοκτήτης της τοποθεσίας αυτής και πώς συνδέεται η ζωή του με τις ζωές των υπόλοιπων ηρώων της ιστορίας; Πέρα από τη συγκίνηση που κρύβει η κοινή πορεία των τριών φίλων του βιβλίου, ο αναγνώστης θα αισθανθεί, διαβάζοντάς το, πως τίποτα στη ζωή δεν είναι πραγματικά αληθινό και δεδομένο, καθώς τα πάντα καθοδηγούνται από το συμφέρον, που με τη σειρά του γιγαντώνει το ψέμα, την απάτη, την ιδιοτέλεια, και προκαλεί ακόμα και το θάνατο. Θάνατο, άραγε, εκ προμελέτης ή θάνατο, φυσική απόρροια μιας αναπάντεχης κατάληξης;

Φανταστικό και πραγματικό έρχονται να εμπλακούν και να αναμειχθούν με τέτοιο τρόπο, που ο αναγνώστης αδυνατεί να διακρίνει τη διαχωριστική τους γραμμή. Τίποτα δε μοιάζει απόλυτα λογικό και τίποτα απόλυτα παράλογο. Νεκροί και ζωντανοί ξυπνούν από το λήθαργο της απραξίας, ζητώντας εκδίκηση για εγκλήματα που τελέστηκαν στο παρελθόν και που, όμως, προδιαγράφουν με απόλυτη ακρίβεια το παρόν και το μέλλον. Καταδικασμένοι έρωτες, θλιβερές οικογενειακές ιστορίες, δολοπλοκίες και εκδικητικές σκέψεις μετατρέπονται σε αληθινούς εφιάλτες, που, μαζί με το ανήσυχο πνεύμα των νεκρών, ζητούν, πια, εκδίκηση, για να καταφέρει η κάθαρση να επιφέρει τη δικαιοσύνη στο προσκήνιο, αυτή που για χρόνια είχε καταδικαστεί σε απομόνωση.

Ένα βιβλίο με πολύ δυνατούς χαρακτήρες, που καθρεφτίζουν τα ποικίλα πρόσωπα της κοινωνίας. Επιτήδειοι, τολμηροί, αποκρουστικοί, ορθολογιστές, οραματιστές, ευαίσθητοι, ρομαντικοί, δειλοί, επιρρεπείς, εκδικητικοί, διεφθαρμένοι, και όλοι τους άνθρωποι μιας καίριας θέσης μέσα σ’ αυτήν, που έχουν τη δύναμη να κατευθύνουν τις εξελίξεις, όπου και όπως εκείνοι αποφασίσουν. Ή μήπως όχι; Ένα αξιανάγνωστο πολυσέλιδο μυθιστόρημα, με άκρως εντυπωσιακή πλοκή και πλούσιο σασπένς, μια αφήγηση που, παρότι πυκνή και συμπαγής, καθηλώνει τον αναγνώστη και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του ως το τέλος της ιστορίας.

Ο συγγραφέας έχει την ικανότητα να διαμορφώνει το λεξιλόγιο του ανάλογα με τον κάθε χαρακτήρα που περιγράφει. Η δυναμική της πένας του έγκειται στην κοφτή χρήση της γλώσσας που χρησιμοποιεί, στην κινηματογραφική ταχύτητα των διαλόγων, αλλά και στην εξαιρετική ισορροπία που διατηρεί ανάμεσα στο φανταστικό με το πραγματικό στοιχείο, μια ισορροπία που περνάει στον αναγνώστη έντονα πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα. Η ανάδειξη των ηθικών αρχών μέσα από την περιγραφή γεγονότων, που καθρεφτίζουν τον ξεπεσμό της κοινωνίας, όπως είναι η αγάπη, η δοτικότητα και  η ανιδιοτέλεια, καθιστούν ακόμα πιο σημαντική την αξία του βιβλίου αυτού, που, οπωσδήποτε, αξίζει να διαβαστεί και να αγαπηθεί.

Ο διδακτικός του χαρακτήρας, τέλος, καθιστά έντονη την παρουσία του. Ο αναγνώστης δεν έχει άλλη επιλογή από το να προβληματιστεί, να επαναπροσδιορίσει τις αξίες του, να κρίνει και να τοποθετηθεί εκ νέου απέναντι στην κοινωνία που τον περιβάλει.

Ένα βιβλίο συναρπαστικό από κάθε άποψη, καθώς καταφέρνει να συνδυάζει στοιχεία αστυνομικού και κοινωνικού μυθιστορήματος με στοιχεία της λογοτεχνίας του φανταστικού με αρκετή επιτυχία.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Ο ομότιμος καθηγητής της Χειρουργικής Περκατές και οι δύο πρώην συμμαθητές και παλιοί φίλοι του, πετυχημένοι κι εκείνοι στην δουλειά τους, τον στηρίζουν στην πραγματοποίηση του οράματός του, που είναι η ίδρυση και λειτουργία ενός πρότυπου οίκου ευζωίας για ηλικιωμένους ανθρώπους. Η οικονομική ισορροπία του οίκου εξασφαλίζεται από την συνύπαρξη δύο πτερύγων του. Της πολυτελούς, στην οποία φιλοξενούνται εύρωστοι οικονομικά τρόφιμοι, και της άλλης, ευπρεπούς κατά τα λοιπά πτέρυγας, η οποία στεγάζει ηλικιωμένους με πενιχρά ή ανύπαρκτα βαλάντια.

Τόπος ανέγερσης και λειτουργίας του ιδρύματος είναι ένα καταπράσινο, ασήμαντο και ανώνυμο νησάκι πολύ κοντά στη στεριά. Ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του νησιού το μεταβίβασε, πολύ πρόθυμα, στους νέους ιδιοκτήτες του έναντι πινακίου φακής. Γιατί; Ποιους λόγους είχε;

Τα όσα θα επακολουθήσουν έχουν τις ρίζες τους σε παλιά δράματα, δολοπλοκίες, δυνατούς, ακατάλυτους έρωτες και δίψα για εκδίκηση. Θα έρθει άραγε η κάθαρση; Θα δικαιωθούν οι νεκροί; Και ποιος ευθύνεται τελικά για την δολοφονία του πρώην ιδιοκτήτη και του βαρύτατου τραυματισμού του Περκατέ ο οποίος αναγκαστικά παραδίδει τα ηνία στον γιο του;

Ένα μυθιστόρημα που μιλάει για την κοινωνική ευθύνη, τον έρωτα, την κακία, το μίσος, αλλά και την απροϋπόθετη αγάπη. Για σχέσεις που όσος χρόνος κι αν περάσει παραμένουν αναλλοίωτες. 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα, Ντίνο Οικονόμου:

Ο Ντίνος Οικονόμου γεννήθηκε το 1938 στη Φλώρινα. Σπούδασε ιατρική στο AΠΘ και έλαβε την ειδικότητα της Αναισθησιολογίας στο Νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα. Γρήγορα, όμως, εγκατέλειψε για την Εντατικολογία την οποία υπηρέτησε στο Νοσοκομείο Υγεία και από το 1985 και μετά στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών ως Διευθυντής της ΜΕΘ και αργότερα ως Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου..

Υπήρξε εκ των πρωταγωνιστών του φοιτητικού κινήματος του 114 με την παράταξη του Κέντρου και διετέλεσε πρόεδρος της ΦΕΑΠΘ. Κατά την ωρομότητά του οι συνάδελφοί του τον ανέδειξαν επί δύο συνεχείς θητείες πρόεδρο τουΙατρικού Συλλόγου Αθηνών.

Το πρώτο του μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1995.