Βιβλιοκριτική για το παραμύθι "Το στραβό έλατο" του Νάσου Αθανασίου | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

 

Συγγραφέας: Νάσος Αθανασίου

Έτος έκδοσης: 2020

Σελ.: 32

Εκδόσεις: Εκδοτική Αθηνών

                                                                             Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Το πιο πολύτιμο δώρο για ένα παιδί είναι το παραμύθι. Κι αυτό, γιατί το παραμύθι συμβάλει σημαντικά στην προσωπική του ανάπτυξη, στην εκπαίδευσή του, στην αγωγή του, στην κοινωνική του συμπεριφορά και στην ψυχική του ωρίμανση. Οι ιστορίες του δεν είναι καθόλου τυχαίες. Γράφονται με σκοπό να το διδάξουν ηθικά και να του μεταφέρουν στο μυαλό και στην ψυχή του συγκεκριμένα μηνύματα, απαραίτητο εφόδιο για τη μετέπειτα εξέλιξή του. 

Ανάλογη αποστολή έχει και το παραμύθι που πρόσφατα κυκλοφόρησε από την «Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.» ο δημοσιογράφος-βουλευτής Νάσος Αθανασίου με τίτλο «Το στραβό έλατο». 

Πρωταγωνιστής της ιστορίας, όπως, άλλωστε, μαρτυρεί και ο τίτλος του, είναι ένα στραβό έλατο που ζει μαζί με τα υπόλοιπα έλατα μέσα στο δάσος. Η συμπεριφορά του είναι λίγο διαφορετική από τη συνηθισμένη συμπεριφορά των δέντρων και αυτό είναι που κάνει την παρουσία του τόσο ξεχωριστή. Η κορυφή του δεν κοιτάζει τον ουρανό, όπως επεδίωκαν και κατάφερναν με επιτυχία τα υπόλοιπα δέντρα. Εκείνο, με δική του θέληση και επιμονή, γέρνει την κορυφή του προς τα πλάγια, με κατεύθυνση την Ανατολή, και πιο συγκεκριμένα την πόλη της Βηθλεέμ, εκεί όπου υπάρχει η Φάτνη που γέννησε τον Χριστό. Παρόλο που γνωρίζει πως είναι δέντρο και ως δέντρο είναι εκ φύσεως αδύνατον να περπατήσει και να φτάσει μέχρι εκεί που λαχταρά η ψυχή του, εκείνο επιμένει να λυγίζει την κορυφή του και να αισθάνεται ότι με τον τρόπο αυτό έρχεται ένα βήμα πιο κοντά στον αγαπημένο του προορισμό. 

Τα άλλα δέντρα δε συμμερίζονται την επιτυχία του και το χλευάζουν. Παρά τις εξηγήσεις που πολλές φορές τους δίνει, ότι δηλαδή ακόμα και ένα μικρό βήμα να κερδίσει με την κορυφή του λυγισμένη προς την Ανατολή, για εκείνο αποτελεί επιτυχία, δεν κατορθώνει σε καμία περίπτωση να τους πείσει, καθώς η κίνησή του αυτή από μέρους τους είναι ανώφελη και άνευ σημασίας, μιας και το αποτέλεσμα, να φτάσει δηλαδή στη Φάτνη του Χριστού, είναι αποκαρδιωτικό. Παρόλη τη φαινομενική του ασχήμια, άλλωστε σε ποιον αρέσει να βλέπει μπροστά του ένα στραβό έλατο, κάθε παραμονή Χριστουγέννων, ένα λαμπρό αστέρι που έρχεται από τον ουρανό της Βηθλεέμ, επιλέγει να στολίσει την κορυφή του δικού του κορμού και όχι ενός άλλου, πιο μεγάλου και πιο όμορφου. Αλλά και το έλατο από τη δική του πλευρά, παρασυρμένο από ανεξέλεγκτο εγωισμό, προσδοκά και σχεδόν απαιτεί να στολίζεται μόνο αυτό από το συγκεκριμένο αστέρι και κανένα άλλο έλατο. Το αστέρι της Βηθλεέμ, παρόλο που διακρίνει πάντοτε αυτή την εγωιστική στάση του έλατου, δεν αποδοκιμάζει τη συμπεριφορά του, καθώς εκτιμά απεριόριστα την προσπάθειά του να λυγίσει την κορυφή του και να καταφέρει κάτι που φαινομενικά μοιάζει ακατόρθωτο, να πλησιάσει δηλαδή τη Φάτνη του Χριστού. 

Η γενναιότητά του και η επιμονή του το κάνουν να μοιάζει ξεχωριστό και παράδειγμα προς μίμηση για τα άλλα δέντρα και όχι προς αποφυγή, όπως εκείνα εξακολουθούν να θεωρούν. Η κίνησή του δείχνει πως ακόμα και μια μικρή προσπάθεια για την επίτευξη ενός στόχου είναι προτιμότερη από μία καθόλου προσπάθεια, δηλαδή την απραξία. Μια κίνηση που επιτρέπει ακόμα και λάθη και εγωιστικές συμπεριφορές, καθώς αυτά φαντάζουν μικρά αγκάθια μπρος στα μεγάλα άλματα της πίστης και της επιμονής. Με την πίστη μπορεί να κατακτηθεί ο στόχος κι αυτό, γιατί η καρδιά κατακτά ήδη με την τόλμη της τον καρπό της νίκης, αφού προσπάθησε. Ο εγωισμός μπορεί να υποχωρήσει, όταν η πόρτα της καρδιάς ανοίξει και αντικρύσει καθαρά τα λάθη της, τα οποία και έχει τη διάθεση να διορθώσει. Αυτό επιτυγχάνεται με τη συζήτηση, κάτι το οποίο γίνεται και στην περίπτωση του έλατου. Το έλατο, συνομιλώντας με το αστέρι του, καταλαβαίνει την ματαιότητά της σκέψης του, να απαιτεί δηλαδή αποκλειστικά τη λάμψη του αστεριού αυτού για τον εαυτό του. Η λάμψη δε μπορεί να εγκλωβιστεί σε μία μόνο ψυχή και, φυσικά, η ψυχή δε λάμπει σε καμία περίπτωση με αυτό τον τρόπο. Μόνο όταν η δύναμή της ορθώσει το ανάστημά της ψηλά, μπορεί να κατακτήσει το πολυπόθητο φως και σ’ αυτό συντελούν σημαντικά η τόλμη, η δοτικότητα, η αποδοχή και η αγάπη. 

Το ηθικό δίδαγμα του παραμυθιού γίνεται πλέον αντιληπτό. Η πλεονεξία ποτέ δεν ωφελεί κανέναν. Το ίδιο και η απραξία, ο χλευασμός και η μη αποδοχή της διαφορετικότητας του άλλου. Οι εγωιστικές συμπεριφορές είναι αποτέλεσμα της άγνοιας και της καταναγκαστικής απομόνωσης του εαυτού στον σκοταδισμό και, φυσικά, δε χαρίζουν την ευτυχία σε κανέναν. Η χαρά πηγάζει από τα βάθη της ψυχής και η ψυχή οφείλει να ανοίξει τις πύλες της για να την ελευθερώσει. Γιατί η χαρά πρέπει να μοιράζεται για να πολλαπλασιάζει τη δύναμή της και να ζει παντοτινά. Η αποκλειστικότητα της στερεί αυτή τη δυνατότητα και την καθιστά ασήμαντη, σχεδόν ανύπαρκτη και αδιάφορη. Η αγάπη είναι το όπλο της, ένα συναίσθημα, που όταν ανθίσει, φέρνει πάντα τη γαλήνη στις ψυχές όλου του κόσμου. Η ακεραιότητα του κόσμου έγκειται στην ακεραιότητα των ψυχών. Διαφορετικά, σε αντίθετη περίπτωση, έρχεται η φθορά, που έχει τη δύναμη να φέρει το σκοτάδι, όπως και στην ιστορία του παραμυθιού, έχει τη δύναμη να σβήσει από τον ουρανό όλα τα αστέρια, τα οποία πέφτοντας στο γη εγκλωβίζονται θλιμμένα μέσα στο χώμα και μετατρέπονται σε μικρά πολύτιμα διαμάντια, προνόμια όμως των λίγων και των δυνατών. 

Το παραμύθι φιλοξενεί πίνακες ζωγραφικής του καθηγητή του Πολυτεχνείου Δημήτρη Σεβαστάκη. Πίνακες καλαίσθητους που, όπως και η ιστορία του παραμυθιού, απευθύνονται όχι μόνο σε παιδιά, αλλά και σε όσους νιώθουν ακόμα παιδιά. 

Οι δύο δημιουργοί του βιβλίου, ισορροπώντας στην τραμπάλα της ζωής και έπειτα από τη γνωριμία τους με έναν γέρο ζωγράφο στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, επιχειρούν να επιστρέψουν για λίγο στην παιδική τους ηλικία, εκεί όπου η αγνότητα των ψυχών ακόμα υπάρχει και έχει τη δύναμη να εξασφαλίσει την αρμονική συνύπαρξη των αντιθέτων, να εδραιώσει την αγάπη και να επιφέρει το μέτρο και την τάξη σε όλα τα πράγματα, ακόμα κι αν αυτά μοιάζουν διαφορετικά μεταξύ τους. 

Ένα υπέροχο παραμύθι, που αξίζει να διαβαστεί. 

Ας είναι καλοτάξιδο! 

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Το αστεράκι πήγαινε 

μόνο σ' ένα έλατο,

κι όχι σε όλα τα έλατα,

όπως είναι το θέλημα και ο σκοπός

των αστεριών. 

Αγάπησε μόνον εκείνο

το στραβό έλατο

και όχι τα άλλα που υψώνονταν

κατακόρυφα, περήφανα,

ίσια προς τα επάνω.

Κάποιο μυστικό κρατούσε.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα Νάσο Αθανασίου και το ζωγράφο Δημήτρη Σεβαστάκη:

Ο δημοσιογράφος Νάσος Αθανασίου και ο ζωγράφος Δημήτρης Σεβαστάκης αφηγούνται ένα τρυφερό παραμύθι, μια συγκινητική ιστορία για την προσπάθεια, τον αγώνα για το ακατόρθωτο, τα όνειρα που έχουμε στην καρδιά μας, το λίγο που μπορεί να γίνει πολύ, την πίστη που κάνει θαύματα. Ένα παραμύθι που φωτίζεται από ένα μοναδικό ολόλαμπρο φως και πάνω από όλα από την Αγάπη, τη μαγεία και τη ζεστασιά της αγάπης, που είναι το πολυτιμότερο αγαθό και η ύψιστη αξία σε όλη μας τη ζωή.