Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα "Το άβατο: Η ματωμένη γη" του Αλέξανδρου Καψοκόλη | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

 

Συγγραφέας: Αλέξανδρος Καψοκόλης

Έτος έκδοσης: 2020

Σελ.: 334

Εκδόσεις: Βακχικόν

                                                                             Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Όταν σε μια κοινωνία η πολιτική ή κοινωνική δομή της έρχεται να ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα, προβάλλοντας ένα πρόσωπό της τρομακτικό κι ανεπιθύμητο, εντελώς αντίθετο με εκείνο που προσδοκεί να έχει απέναντί του ο άνθρωπος, προσβάλλοντάς του τις ηθικές του αξίες και προκαλώντας του απέχθεια για οτιδήποτε τον περιβάλλει και άθελά του τον επηρεάζει, τότε μιλάμε για δυστοπία. Ανάλογα όταν η εικόνα αυτή μεταφέρεται σε ένα βιβλίο δράσης, που σκοπό έχει να ελκύσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, τότε μιλάμε για δυστοπική λογοτεχνία.

Ένα βιβλίο που εκπροσωπεί επάξια αυτό το είδος της λογοτεχνίας και το οποίο περιγράφει με απόλυτη λεπτομέρεια τις επιπτώσεις που προκάλεσε στην ανθρωπότητα η ακραία και απερίσκεπτη συμπεριφορά ορισμένων ηγετών που θέλησαν να καταδικάσουν τους πολλούς για να σωθούν οι λίγοι και ισχυροί της γης, είναι το μυθιστόρημα που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Βακχικόν» ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας Αλέξανδρος Καψοκόλης με τίτλο «ΤΟ ΑΒΑΤΟ, Η ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΓΗ».

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που σίγουρα κόβει την ανάσα του αναγνώστη πολλές φορές, λόγω της γρήγορης, σχεδόν κινηματογραφικής ροής των γεγονότων, της απίστευτης πλοκής αυτών, της ακριβούς περιγραφής τους και των ζωντανών διαλόγων. Όμως στην ιστορία που περιγράφεται σε χρόνο μέλλοντα, πέρα από τα ίδια τα γεγονότα, που ουσιαστικά παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκεκριμένη ιστορία, μεγάλη προσοχή δίνεται και στα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των ηρώων της, καθώς κρίνεται απαραίτητο για την εξέλιξη της ιστορίας να καταγραφούν και να αναλυθούν οι ενδόμυχες σκέψεις τους, αλλά και οι προβληματισμοί τους με απόλυτη λεπτομέρεια. Για το λόγο αυτό θα χαρακτηρίζαμε το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Καψοκόλη και ψυχογραφικό, καθώς διακρίνουμε σ’ αυτό την απόπειρά του αρκετές φορές να εισχωρήσει στο μυαλό των ηρώων του, ώστε να αποκρυπτογραφήσει τις σκέψεις τους και τις αιτίες των κινήσεών τους, οι οποίες εκ πρώτης όψεως δε φαίνεται να φέρουν καμία λογική εξήγηση.

Η ιστορία του συγγραφέα κινείται στη σφαίρα της φαντασίας. Ωστόσο, από την πρώτη του κιόλας σελίδα προδιαθέτει τον αναγνώστη ότι το περιεχόμενό της θα τον συγκλονίσει, καθώς κάνει λόγο για συντριβή και θάνατο, για απόγνωση και τρέλα, για βία και ανταρσία, αλλά παράλληλα αφήνει και ένα παράθυρο ελπίδας και πίστης ότι είναι δυνατή η σωτηρία του ανθρώπινου είδους οριακά μια ανάσα πριν την οριστική εξαφάνισή του.

Την ιστορία που ξεδιπλώνεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου ο αναγνώστης τη μαθαίνει από τη διαθήκη που άφησε στις επόμενες γενιές ο Τζέιμς Μακόν (Μακ), ο τελευταίος Κυβερνήτης του Άβατου, της ματωμένης γης, που θεωρήθηκε στις μέρες του το πιο ασφαλές μέρος για να φιλοξενήσει τους τελευταίους ανθρώπους του πλανήτη, που αναζήτησαν καταφύγιο για να σωθούν από το θανατηφόρο ιό που απείλησε τη ζωή τους και που δε γνωρίζουμε εν τέλει αν την εξαφάνισε. Στο Άβατο, λοιπόν, ουσιαστικά παίζεται όλο το παιχνίδι των εξελίξεων.

Αναλυτικότερα, η υπόθεση έχει ως εξής: Οι ηγέτες των εννέα ισχυρότερων κρατών του κόσμου συναντιούνται στο Βερολίνο για να συνεδριάσουν αναφορικά με το μέλλον της ανθρωπότητας. Ο Πρόεδρος της Αμερικής, ιδιαίτερα ανήσυχος και προβληματισμένος για τον υπερπληθυσμό της γης και για την αδυναμία του περιβάλλοντος να ανταποκριθεί στις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες των ανθρώπων, στην 35λεπτη ομιλία του προτείνει ως ύστατη ελπίδα για να επιβιώσει ο πλανήτης την ενεργοποίηση ενός ιού που ανακάλυψαν οι επιστήμονές του δυο χρόνια πριν και που στόχο έχει την εξολόθρευση του ανθρώπινου οργανισμού στο μεγαλύτερο μέρος της γης. Ο ιός αυτός ακούει στο όνομα «Ντράγκον» από το όνομα του Έλληνα εφευρέτη του Μιχαήλ Δρακόπουλου και προτείνεται για να εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος σε Αφρική, Ν. Αμερική, μισή Ευρώπη και το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας.

Ο προβληματισμός των ηγετών είναι, φυσικά, μεγάλος. Οι ερωτήσεις τους αμέτρητες, ιδιαίτερα μάλιστα όταν έντρομοι και έκπληκτοι ενημερώνονται ότι ο συγκεκριμένος ιός θα εξαφανίσει και μία μεγάλη πόλη της δικής τους χώρας, την οποία οι ίδιοι καλούνται να προτείνουν. Η απόφαση του Προέδρου της Αμερικής είναι αμετάκλητη και το σχέδιό του άμεσα τίθεται σε λειτουργία. Μόνο που, πέρα από τους εννέα ηγέτες της συνεδρίασης, κανείς άλλος δεν ενημερώνεται γι’ αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει, παρά μόνο όταν ο ιός αρχίζει να εξαπλώνεται απ’ άκρη σ’ άκρη και να μεταλλάσσεται επικίνδυνα, ανεξέλεγκτα και δίχως σταματημό.

Στην ιστορία αναλαμβάνουν δράση αρκετοί ήρωες από διαφορετικά μέρη της γης, οι οποίοι αφενός μεν προσπαθούν να σώσουν τους εαυτούς τους από τον μεγάλο κίνδυνο με τον οποίο έρχονται αντιμέτωποι, αφετέρου δε να προφυλάξουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, αλλά και το ανθρώπινο είδος στο σύνολό του, το οποίο δίχως αμφιβολία, πια, απειλείται ως είδος προς εξαφάνιση. Απίστευτες σκηνές δράσης, κατασκοπίες, δολοπλοκίες, σωματική βία, ψυχολογικές πιέσεις, τρομοκρατικές ενέργειες, εικόνες άγριου θανάτου, διαρκής πόλεμος, ανταρσία, έρωτας δίχως λογική, αληθινή φιλία, θυσία και αυτοθυσία, απόγνωση, προδοσία, αλλά και τιμωρία.

Ένα βιβλίο με γρήγορη δράση και αμείωτο ενδιαφέρον, ανατρεπτικό, για δυνατούς αναγνώστες, που αντέχουν να έρθουν σε επαφή, έστω και νοητά, με φρικιαστικές εικόνες τραγικής αλλοίωσης της ανθρώπινης ύπαρξης, που κόβουν την ανάσα και διατηρούν την αγωνία τους στα ύψη. Αυτό που καλούνται στην πραγματικότητα να αντικρίσουν είναι μια ανεξέλεγκτη μανία, που στόχο έχει να θυσιάσει την ανθρωπότητα για χάρη του συμφέροντος, μόνο που δε γίνεται εγκαίρως αντιληπτό πως μια τέτοια καταστροφή δε δύναται σε καμία περίπτωση να ωφελήσει κανέναν και, φυσικά, δεν τίθεται υπό έλεγχο.

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί συχνά τη μέθοδο του φλας μπακ, προκειμένου να καλύψει όλες τις τυχόν απορίες που ενδεχομένως προκύπτουν από τα ίδια τα γεγονότα, που διαδέχονται με μεγάλη ταχύτητα το ένα μετά το άλλο, χωρίς όμως να φλυαρεί στο ελάχιστο και χωρίς να κουράζει. Η χρήση της ιατρικής ορολογίας κρίνεται απαραίτητη από τη μεριά του για να κατανοηθεί η επικινδυνότητα του ιού, κάτι το οποίο καταφέρνει απόλυτα, καθώς είναι και ο ίδιος ιατρός.

Το βιβλίο του Αλέξανδρου Καψοκόλη θα μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη και να γίνει ένα επιτυχημένο σενάριο θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, εμπλουτισμένο με πληθώρα εφιαλτικών εικόνων, σκηνών φρίκης  και τρομοκρατικών ενεργειών, που ξεπερνούν τα όρια της ανθρώπινης αντοχής.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως έχουμε να κάνουμε με ένα βιβλίο που δίχως αμφιβολία συγκλονίζει τον αναγνώστη με το περιεχόμενό του, τον προβληματίζει, τον εξοργίζει, τον απογοητεύει, αλλά και τον διδάσκει. Στο τέλος, φυσικά, ο συγγραφέας αφήνει μια νότα αισιοδοξίας, απαραίτητο στοιχείο για τον άνθρωπο, που οφείλει να συνεχίσει να μάχεται και να υπολογίζει σε ένα καλύτερο μέλλον, στο οποίο θα δεσπόζει η αγάπη, η ανιδιοτέλεια και πάνω απ’ όλα ο σεβασμός και η ανθρωπιά.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Σήμερα κλείνω τα πενήντα δύο μου και είναι το τελευταίο πράγμα που με απασχολεί πραγματικά μιας και, απ’ ό,τι όλα δείχνουν, έφτασε το τέλος μας. Πεντακόσιες δεκαεφτά χιλιάδες άνθρωποι! Τόσοι επέζησαν από τον φονικότερο πόλεμο που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Ο πόλεμος αυτός ξεκίνησε είκοσι χρόνια πριν και δεν ήταν μεταξύ μας… Το μέρος όπου καταφύγαμε αρκετοί από εμάς το ονομάσαμε Άβατο, καθώς πιστεύαμε πως ήταν απλησίαστο ή απρόσιτο. Η κανονική του ονομασία πριν ξεσπάσουν όλα αυτά ήταν Σταθμός 8, ένα λιμάνι της Βοστόνης στην πολιτεία της Μασαχουσέτης.

2… μ.Χ. Οι εννιά ηγέτες των ισχυρότερων κρατών του κόσμου καλούνται να λύσουν το πρόβλημα του υπερπληθυσμού του πλανήτη. Η απόφαση που παίρνουν οδηγεί άθελά τους την ανθρωπότητα στην καταστροφή της. Οι λίγοι που επέζησαν παραμένουν κλεισμένοι σε μια βάση, το Άβατο, και προσπαθούν όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να μάθουν γιατί οδηγήθηκαν εκεί, στο τέλος τους. Εκτός από το άγνωστο, μια νέα απειλή εμφανίζεται, ένα νέο «είδος», που θέλει να κυριαρχήσει στη Γη. Ονομάζονται Σκοτεινοί και ήρθαν για να μείνουν και όχι για να συνυπάρξουν.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα Αλέξανδρο Καψοκόλη:

Ο Αλέξανδρος Καψοκόλης γεννήθηκε το 1978 στον Πειραιά και μεγάλωσε στην Καστέλλα. Από μικρή ηλικία ασχολήθηκε επαγγελματικά με τον αθλητισμό και συγκεκριμένα με την υδατοσφαίριση. Διακρίθηκε τόσο στο ελληνικό πρωτάθλημα της Α1, όσο και σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Το 2005 αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών, ενώ το 2020 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα. Από το 2018 εργάζεται ως χειρουργός οφθαλμίατρος στο νοσοκομείο Άγιος Σάββας. Το Άβατο: Η ματωμένη γη αποτελεί το πρώτο του μυθιστόρημα.