Βιβλιοκριτική για το βιβλίο "αυτονόητα" της Μαρίας Γεωργαλά - Καρτούδη

Ποιητής: Μαρία Γεωργαλά - Καρτούδη

Έτος έκδοσης: 2020

Σελ.: 104

Εκδόσεις: Φίλντισι

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Πόσες φορές κι εντελώς ασυναίσθητα ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με καταστάσεις που τον προβληματίζουν και τον κάνουν να σκεφτεί; Πολύ συχνά, θα λέγαμε, καθώς η ίδια η ζωή, την οποία καλείται να πορευτεί από τη γέννησή του ως τα βαθιά του γεράματα, αποτελεί το πιο σημαντικό μάθημα για εκείνον, το βασικότερο αντικείμενο μελέτης και ενδιαφέροντος, ένα μάθημα που του παρέχεται εντελώς δωρεάν και απροσδόκητα μέσα από τις χαρές και τις λύπες του, τις πράξεις και τις παραλείψεις του. Αποτέλεσμα αυτού είναι πολύ συχνά να προβαίνει σε διαπιστώσεις είτε απλές, που προκύπτουν από μια στιγμιαία παρατήρησή του, είτε περισσότερο περίπλοκες, αποτέλεσμα βαθύτερης ανάλυσης και στοχασμού. Και στις δύο περιπτώσεις η αλήθεια είναι αυτή που κάνει τις ανωτέρω διαπιστώσεις αποδεκτές και στα μάτια του με τον καιρό αυτονόητες.

Η Μαρία Γεωργαλά – Καρτούδη αποφάσισε να συλλέξει αρκετές από τις διαπιστώσεις στις οποίες η ίδια οδηγήθηκε κατόπιν παρατήρησης και στοχασμού και να τις εντάξει στο νέο της βιβλίο, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Φίλντισι», με τίτλο «αυτονόητα». Όπως παραδέχεται και η ίδια, όλα τα ευκόλως εννοούμενα των ανθρώπων αρκετές φορές παραλείπονται κι αυτό, γιατί οι άνθρωποι έχουν την τάση να τα θεωρούν δεδομένα, πιθανότατα κάπου τα έχουν διαβάσει, κάπου τα έχουν ακούσει, όμως ποτέ δε θέλησαν να τους δώσουν την πρέπουσα σημασία και να τα μετατρέψουν σε στάση ζωής.

Ποια όμως είναι αυτά τα αυτονόητα και γιατί τα αποκαλούμε έτσι; Την απάντηση μας τη δίνει η ίδια η συγγραφέας στο προλογικό της σημείωμα (Σελ. 9-11). Αποσπασματικά διαβάζουμε: «Μικρές καθημερινές συνήθειες, που νοηματοδοτούν και επιδιορθώνουν τη σχέση με τον εαυτό μας και τους άλλους» (Σελ. 9). Και συνεχίζει: «Συμφωνημένες συνήθειες που κάνουν τη ζωή μας σε όλα τα επίπεδα, πιο εύκολη, που οριοθετούν, που βασίζονται σε πανανθρώπινες αξίες, όπως η αγάπη, η φιλία, η αξιοπρέπεια, ο σεβασμός, η αυταπάρνηση και που, λόγω της άκριτης συνεχούς χρήσης τους, αποδυναμώνονται και «απειλείται» κατ’ επέκταση η ατομική αλλά πολύ περισσότερο η κοινωνική ισορροπία και ευημερία.» (Σελ. 9-10).

Τα «αυτονόητα» της συγγραφέως θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε και γνωμικά, καθώς, όπως θα διαπιστώσουμε στις σελίδες του βιβλίου της, πρόκειται για σύντομες φράσεις που η γράφουσα διατυπώνει με τη μορφή κρίσης προκειμένου να δηλώσει κάποια τεκμηριωμένη αλήθεια. Η αλήθεια αυτή, ως μη αμφισβητήσιμη, δεν διατυπώνεται αυθόρμητα. Αποτελεί απόρροια ενός συλλογισμού που προξένησε η μακρόχρονη εμπειρία της ζωής. Και εδώ τίθεται εύλογα ένα ακόμη ερώτημα: γιατί η ζωή κρύβει αλήθειες; Μα γιατί επί της ουσίας αποτελεί το μεγαλύτερο μάθημα που μπορεί να λάβει ο άνθρωπος στο διάβα του, καθώς θα τύχει αρκετές φορές να παρασυρθεί, να κάνει λάθος, να αποδοκιμαστεί, να παλέψει, να αποκτήσει, να διεκδικήσει, να κρίνει, να διαπιστώσει, να προσδοκήσει, να πεισμώσει, να οραματιστεί. Η ποιότητα των πράξεών του είναι αυτή που του εξασφαλίζει ένα είδος σοφίας, το οποίο επιχειρεί με τα χρόνια να εντάξει στα καλούπια των γνωμικών.

Τα γνωμικά διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, στα λαϊκά και στα λόγια. Ωστόσο, η συγγραφέας αποφεύγει αυτού του είδους την κατηγοριοποίηση στις δικές της διαπιστώσεις και εισέρχεται σε ένα άλλον, περισσότερο απλό και κατανοητό για τον αναγνώστη διαχωρισμό.

Έτσι λοιπόν έχουμε τις ακόλουθες κατηγορίες:

α) τα βασικά

«Διευκολύνουν τη σχέση

όταν λέγονται κάθε φορά

Καλημέρα

Καλησπέρα

Καληνύχτα» (Σελ.14)

β) τα αξιακά

«Ο πόλεμος καταργεί

κάθε αυτονόητο

κοινωνικής συμβίωσης.» (Σελ.20)

γ) τα αξιολύπητα

«Είναι αυτονόητο ότι

το «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε»

προϋποθέτει να ενδιαφέρεται

ο άλλος να μάθει ποιος είσαι.

Αν δε σ’ έχει ρωτήσει,

δεν ενδιαφέρεται.» (Σελ. 30)

δ) της μετα-κίνησης

«Ακόμη και στην Ελλάδα

ακινητοποιούμε το

αυτοκίνητό μας

στις διαβάσεις,

για να περάσουν οι πεζοί.» (42)

ε) της εξουσίας

«Η έμφυλη βία είναι

εγκληματική ενέργεια.» (Σελ. 55)

στ) της σχέσης

«Εγώ + Εγώ = Εγώ.

Θέλει κόπο

για να γίνει «Εμείς»» (Σε. 67)

ζ) τα οικογενειακά

«Άλλο η πατρική οικογένειά σου

άλλο η πατρική οικογένειά μου

κι άλλο η οικογένειά μας.» (Σελ. 79)

η) τα επαγγελματικά

«Το ομαδικό αποτέλεσμα στην

εργασία είναι δουλειά όλων.» (Σελ. 96)

Όλα τα «αυτονόητα» γίνεται φανερό ότι εκφράζουν με κατηγορηματικό τρόπο την αλήθεια τους και υποδεικνύουν στους αποδέκτες τους μια συγκεκριμένη στάση ζωής ή συμπεριφοράς που οφείλουν να ακολουθήσουν, προκειμένου να διατηρηθεί στο ακέραιο το σωστό και το πρέπον μέσα στην κοινωνία, ώστε να εξασφαλιστεί με τη σειρά τους για πάντα η αρμονία και η τάξη στα πράγματα.

Ένα χρήσιμο βιβλίο με συμβουλευτικό χαρακτήρα, απλό και κατανοητό, σε μέγεθος βιβλίου τσέπης, που αξίζει να διαβαστεί από όλους.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Τι είναι τα αυτονόητα;

Μικρές καθημερινές συνήθειες, που νοηματοδοτούν και επιδιορθώνουν τη σχέση με τον εαυτό μας και τους άλλους.

Συμφωνημένες συνήθειες που κάνουν τη ζωή μας, σε όλα τα επίπεδα, πιο εύκολη, που οριοθετούν, που βασίζονται σε πανανθρώπινες αξίες, όπως η αγάπη, η φιλία, η αξιοπρέπεια, ο σεβασμός, η αυταπάρνηση και που, λόγω της άκριτης συνεχούς χρήσης τους, αποδυναμώνονται και «απειλείται» κατ’ επέκταση η ατομική αλλά πολύ περισσότερο η κοινωνική ισορροπία και ευημερία.

Αυτονόητα που τα ξεχνάμε και δεν χαρίζουμε λίγο από το χρόνο μας, για να τα «ξεσκονίσουμε», να τους ξαναδώσουμε νόημα και σημασία, να τα υπερασπιστούμε, να τα αναδιατυπώσουμε.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα Μαρία Γεωργαλά - Καρτούδη:

Η Μαρία Γεωργαλά γεννήθηκε στη Βουλιαγμένη Αττικής. Σπούδασε Κοινωνιολογία, Διοίκηση Επιχειρήσεων και Δημοσιογραφία στην Αθήνα. Πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Παρίσι στον τομέα της Επικοινωνίας και Πληροφορίας. Κατέχει την επαγγελματική πιστοποίηση, Σύμβουλου Σταδιοδρομίας, GCDF (Global Career Development Facilitator.

Δραστηριοποιείται ως σύμβουλος εκπαιδευτικής και επαγγελματικής ανάπτυξης εφήβων & ενηλίκων και ως μέντορας επιχειρηματικότητας.

Τα παιδικά της βιβλία : «Το συναχωμένο αεροπλανάκι» (υποψήφιο για Βραβείο Παιδικού Εικονογραφημένου από το περιοδικό Διαβάζω, 2009.) και «Το παραμύθι με τα χλομά μάγουλα» (δραματοποιημένο σε θεατρική παράσταση από το δημοτικό Αρσάκειο Ψυχικού),κυκλοφορούν από τις εκδ. Ζαχαράκης.

Αρθρογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Ποιήματα και διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά.

Ασχολείται ενεργά με ζητήματα ισότητας, έμφυλης βίας, γυναικείας ηγεσίας και ενδυνάμωσης.