Βιβλιοκριτική για την ποιητική συλλογή "όπου νάναι" του Αντώνη Ζαΐρη | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου


Ποιητής: Αντώνης Ζαΐρης
Έτος έκδοσης: 2020
Σελ.: 82
Εκδόσεις: 'Ηδυέπεια

                                                                             Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Το τρίτο βιβλίο του κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Ηδυέπεια» ο ποιητής Αντώνης Ζαΐρης με τίτλο «όπου νάναι». Πρόκειται για μια συλλογή που περιλαμβάνει είκοσι τέσσερα ποιήματα, τρία δοκίμια και μία συνέντευξη του ποιητή.

Ο τίτλος του βιβλίου φανερώνει την αγωνία του γράφοντος για την εμφάνιση του διαφορετικού, που αναμένεται να ’ρθει (άγνωστο πότε) αλλάζοντας την υπάρχουσα τάξη των πραγμάτων στην κοινωνία. Κι αυτό, γιατί το διαφορετικό φαντάζει όμορφο και ξεχωριστό, καθώς υπόσχεται να ανατρέψει τη μουντή εικόνα της υπάρχουσας πραγματικότητας και να ζωγραφίσει με ζωηρά χρώματα το σκηνικό μιας νέας εποχής που πλησιάζει. Η ελπίδα της αλλαγής είναι έκδηλη όχι μόνο στον τίτλο του βιβλίου, αλλά και στο περιεχόμενο των σελίδων που περιέχονται σ’ αυτό. Άλλωστε, η ελπίδα είναι εκείνη που χαρίζει το οξυγόνο στη ζωή, που της επιτρέπει να υπομένει τα πάντα, να απορρίπτει τα περισσότερα, να διεκδικεί τα καλύτερα, να μάχεται γι’ αυτά και να τα προσδοκά ως το ακριβότερο, το ομορφότερο και το πιο άπιαστο δώρο των ονείρων, εκείνο που εξασφαλίζει τη γαλήνη και επιφέρει την ισορροπία στη ζωή, επομένως και την ευτυχία.

«Μέσα μόνο από το φθινοπωρινό φεγγίτη
πού και πού
δραπετεύουν απεγνωσμένα
κάποιες σκέψεις,
έχοντας βρει διέξοδο να χυθούν
στο απρόσωπο μπετόν,
να τις δεξιωθεί το χώμα
που ψάχνω να ριζώσουν
και να βγει αυτό το καινούριο
που θα ’χει άλλη μορφή, όψη, υπόσταση.» (Σελ. 13-14)

Η ελπίδα δε μπορεί να εγκλωβιστεί στα υπόγεια της σιωπής, γιατί ακόμα κι εκεί οι σκέψεις, όταν αγανακτούν, γίνονται κραυγή, ταράζουν τη ρουτίνα της καθημερινής απραγίας και απαιτούν τη λύτρωση. Στο τέλος επιλέγουν να ορίσουν μόνες τους το δρόμο της ζωής και τον φωτίζουν με το φως της εσωτερικής τους δύναμης.

«Ζητώ να δεσμεύσω την ενέργεια,
να την κάνω κίνημα
να πρωτοστατήσει,
να ξεσηκωθεί,
να πάρει το δρόμο μπροστά,
να αλλάξει κάτι,
να φύγουμε από το μαρτύριο
της στασιμότητας και της οκνηρίας.» (Σελ. 15)

Ο ποιητής προτρέπει τον αναγνώστη να ξεσηκωθεί, να θέσει στόχους και οράματα, αδιαφορώντας για την απόλαυση της στιγμής. Τον παρακινεί στην αναζήτηση της αλήθειας, εκείνης που κρύβεται πίσω από τις μάσκες της υποκρισίας και του συμβιβασμού, πίσω από τα ρηχά λόγια και τις ικανοποιήσεις των ψεύτικων αναγκών. Συνειδητοποιεί ότι ο φόβος είναι η αιτία που εγκλωβίζει τους ανθρώπους στη φυλακή της σιωπής, όμως τονίζει το μέγεθος του εγκλήματος που συντελείται, καθώς εμποδίζει τη διαδικασία κάθαρσης της ψυχής.

«Γιατί μόνο, όταν εκφράζεσαι,
είσαι ο εαυτός σου κι όχι κάποιος άλλος.» (Σελ. 18)

Η ασφάλεια που παρέχει στον άνθρωπο η καταναγκαστική αποξένωσή του από το κοινωνικό σύνολο δεν μπορεί να αποτελέσει τίποτα άλλο από έναν μεγάλο μύθο. Εφιάλτες έρχονται να κατακλύσουν τη σκέψη, τύψεις και φαντάσματα συνειδήσεων κατακυριεύουν το σώμα και την ψυχή και οδηγούν στο βαθύ σκοτάδι της μοναξιάς. Πράξη δειλίας είναι το αποτέλεσμα της τρέλας αυτής και ένας ζωντανός θάνατος η ανταμοιβή.

Ο ποιητής αντιδρά αστραπιαία κάνοντας λόγο για παρθενική επαφή, για ένωση που σταδιακά οδηγεί στην εξασφάλιση της συντροφικότητας, στην ενδυνάμωση της ζωής, στην κατάρρευση της μοναξιάς.

«Συμμετέχω
και μια
και δυο
και τρεις
και τέσσερις φορές
σε αυτό το χορό
που αρέσει σε όλους,
καθώς θωρώ
όλοι πιάνονται
ο ένας με το χέρι του άλλου
και γεννιέται τώρα
η παρθενική επαφή.» (Σελ. 29)

Ο κόσμος δεν κρύβει μέσα του μόνο το σκοτάδι. Κάπου στα σπλάχνα του αναπνέει το φως που περιμένει καρτερικά μια έξοδο απόδρασης. Όμως πέρα απ’ αυτόν τον κόσμο υπάρχει και κάποιος άλλος, ακόμα ομορφότερος, που ο ποιητής επιθυμεί όσο τίποτε άλλο να συναντήσει.

«Βλέπω κάθε μέρα
από την ίδια οπή
το ξέφωτο μιας άλλης ζωής
που επιθυμώ να λαλήσει.» (Σελ. 33)

Και τότε ακριβώς γεννιούνται τα όνειρα και οι ελπίδες. Τα αισθήματα ριγούν μπρος στο εφήμερο της μιας ζωής, νοσταλγούν τις όμορφες, αλλά χαμένες στο χρόνο στιγμές και ξεσηκώνονται πάλι για να ζήσουν στο έπακρο τον χρόνο που τους έχει απομείνει.

Ο ποιητής αναζητεί τη σωτηρία περπατώντας το δρόμο της σοφίας.

«Και το μόνο που μένει…
ο δρόμος της Σοφίας
για τη σωτηρία της ψυχής
και το ξεπέρασμα του φόβου
της περατότητας της ζωής,
του θανάτου..» (Σελ. 45)

Παλεύει για την αλλαγή, καθώς συνειδητοποιεί πως η οποιαδήποτε ματαίωση προτεραιοτήτων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη λήθη, στην ταπείνωση, στην υποταγή. Όμως εκείνος επιθυμεί τη δράση, την ανανέωση, την ενέργεια που θα του εξασφαλίσει το εισιτήριο της πραγματικής ζωής.

«Το πρώτο φύλλο
στέκει καμπυλωτό
και τρέχει ανάμεσα στα νεύρα
η δροσερή πνοή
που στάλα-στάλα
χύνεται στην ευλογημένη γη
και δημιουργεί ζωή
έξω από την πολύβουη πόλη,
μια στιγμή,
μια ζωή,
με την ελαφριά δροσερή εικόνα
που επιθυμείς
να είσαι μέσα σε αυτό που λένε
κάδρο της ζωής.» (Σελ. 51)

Ο ποιητής κάνει λόγο επίσης και για τη νέα πανδημία που έχει σκορπίσει το θάνατο στην κοινωνία και έχει προκαλέσει τον τρόμο και τον πανικό στους ανθρώπους. Ως μέλος της κοινωνίας αυτής θλίβεται και υποφέρει από την νέα επιβληθείσα δραματική κατάσταση, αγωνιά για την περαιτέρω εξέλιξή της και θλίβεται για την ανικανότητα αποτελεσματικής και άμεσης αντιμετώπισής της. Όμως, ως υπηρέτης του λόγου, έχει χρέος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, παρηγορώντας τη ματωμένη καρδιά του αναγνώστη, υπόσχοντας του ομορφότερες μέρες.

Φυσικά, δε γράφει για ουτοπίες. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο και τον νικά.

«Κι εμείς με όση δύναμη μας έχει μείνει
αντιστεκόμαστε στον φόβο
και πασχίζουμε μην χάσουμε τον εαυτό μας
να κατανοήσουμε βαθιά
ό,τι θέλει χρόνο,
να περάσει στα κύτταρά μας,
να λειτουργήσει παρηγορητικά στον βίο.» (Σελ. 53-54)

Ο ποιητής στο τέλος της συλλογής αφήνει ανοιχτό το παράθυρο της ελπίδας. Όπου νάναι, όπως νάναι, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η ελευθερία της επιλογής, η απαξίωση του φόβου και η συνειδητή επιθυμία της ζωής που προϋποθέτει την διαρκή διεκδίκηση της χαράς. Μόνο αν κρατηθούν στην άκρη τα ανούσια, θα βρει η ουσία έδαφος για να υπάρξει και να εδραιωθεί.

Τα είκοσι τέσσερα ποιήματα της συλλογής, δοσμένα σε ελεύθερο στίχο, θέλοντας να διατηρήσουν την αυτονομία τους, καταλαμβάνουν κι από ένα ξεχωριστό φύλλο σ’ αυτή. Ακολουθεί η συνέντευξη του ποιητή στο περιοδικό «Κέφαλος», καθώς και τρία δοκίμιά του, στα οποία θίγονται θέματα υπαρξιακού προβληματισμού και βαθιάς φιλοσοφικής αναζήτησης.


Λίγα λόγια για τον ποιητή, Αντώνη Ζαΐρη:

Ο Αντώνιος Ζαΐρης γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε Πολιτικές επιστήμες και έκανε Μεταπτυχιακές σπουδές (ΜΒΑ) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Η διδακτορική του διατριβή ήταν σε θέματα Συμπεριφοράς Καταναλωτή. Έχει υπηρετήσει για 32 χρόνια ως Διευθυντικό Στέλεχος Πωλήσεων και Μάρκετινγκ και Γενικός Διευθυντής σε διάφορες Πολυεθνικές και Μεγάλες Ελληνικές Επιχειρήσεις, ενώ έχει υπηρετήσει και το Δημόσιο Μάνατζμεντ μέσα από θέσεις ευθύνης. Από το 2005 έως τον Ιούνιο του 2012 διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος. Από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Νοέμβριο του 2013, υπηρέτησε ως Γενικός Διευθυντής του Τμήματος Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας στο Υπουργείο Εξωτερικών. Διετέλεσε επίσης Αναπληρωτής Εθνικός Εκπρόσωπος στη Διακυβερνητική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Είναι μέλος της Ένωσης Αμερικάνων Οικονομολόγων (ΑΕΑ), του Βρετανικού Ινστιτούτου Μάνατζμεντ (BIM), του Κέντρου Οικονομικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Goethe της Φρανκφούρτης (CFS), της Εταιρείας Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), της Ελληνικής Ακαδημίας Marketing (ΕΑΜ) και της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων.









Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια