Βιβλιοκριτική για το βιβλίο "Ο καφές, η γέφυρα και ο Μαντέλα" του Ιάκωβου Θ. Μαρτίδη

Συγγραφέας: Ιάκωβος Θ. Μαρτίδης
Έτος έκδοσης: 2020
Σελ.: 238
Εκδόσεις: Αρμός

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Πολλές φορές ο άνθρωπος έχει την αίσθηση ότι η ζωή του είναι ένα ταξίδι δίχως τελειωμό, άπλετος χρόνος, τον οποίο έχει τη δύναμη να δαμάσει και να διαχειριστεί όπως επιθυμεί, άσκοπα κατά το πλείστον, ανόρεχτα, αδιάφορα κι ανούσια. Ώσπου έρχεται ξαφνικά η στιγμή του τέλους, εκείνη η τραγική, να του σημάνει με σκληρότητα κι απάθεια ότι τίποτα για τον ίδιο δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, τίποτα αιώνιο κι άφθαρτο, καθώς τίποτα δεν είναι ολότελα δικό του. Η παρουσία του στη ζωή είναι απλά μια σύντομη στάση αναμονής, που αργότερα θα φιλοξενήσει διαφορετικούς επιβάτες κι έπειτα άλλους κι άλλους και πάει λέγοντας.

Ο Ιάκωβος Μαρτίδης, ψυχίατρος στο επάγγελμα, ψυχοθεραπευτής και οικογενειακός σύμβουλος, επιχειρεί στο νέο του βιβλίο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Αρμός», με τίτλο «Ο καφές, η γέφυρα και ο Μαντέλα», να τονίσει με απόλυτη σαφήνεια, παραθέτοντας πλούσια παραδείγματα, αποτελέσματα μελετών, ακόμα και αποσπάσματα από ποιήματα, γνωμικά και παραμύθια, το βαθύ νόημα της πραγματικής ζωής, να βοηθήσει δηλαδή τον αναγνώστη να συνειδητοποιήσει το ποια ακριβώς είναι η θέση του απέναντι στον κόσμο, ποιος ο ουσιαστικός του ρόλος και ποιες οι δυνατότητες που μπορεί να αναπτύξει όντας μέλος του, ώστε να νιώσει σημαντικός, υπεύθυνος και κυρίως ευτυχισμένος.

Τι είναι ευτυχία, τελικά, θα αναρωτηθεί στο σημείο αυτό ο αναγνώστης. Υπάρχει σαφής ορισμός; Όχι, φυσικά, κι όχι άδικα, καθώς πρόκειται για μια έννοια άκρως υποκειμενική κι αμφισβητήσιμη. Το πώς την αντιλαμβάνεται ο καθένας εξαρτάται από τον τρόπο που ο ίδιος βλέπει τη ζωή του κι ερμηνεύει τα όσα συμβαίνουν γύρω του. Η φύση, η οικογένεια, το κοινωνικό περιβάλλον, ο χώρος εργασίας και, γενικότερα, καθετί που αλληλοεπιδρά με τον ίδιο έχει τη δύναμη να επηρεάσει την ψυχολογία του, τη συμπεριφορά του και τη στάση του απέναντι στους άλλους, απέναντι στη φύση και τη ζωή, ακόμα και απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό. Η μελέτη της ουσίας των πραγμάτων και της προσωπικής ευθύνης που φέρει ο ίδιος για πράξεις, συμπεριφορές ή παραλείψεις του είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, προσπάθεια, επιμονή, υπομονή και, οπωσδήποτε, θέληση. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι αυτό που στο τέλος θα τον ανταμείψει και θα του δώσει τις απαντήσεις που ψάχνει αναφορικά με το άδικο, το μοιραίο, το αναπάντεχο, το σκοτεινό.

Η παιδεία του κάθε ανθρώπου είναι προσωπική του ευθύνη, αλλά και στάση ζωής. Είναι εκείνη που θα δώσει τις απαντήσεις στα όποια ερωτήματα προκύψουν και δημιουργεί γέφυρες σωτηρίας για να ξεπεραστούν τα εμπόδια που θέτει στο διάβα της η αμάθεια, η ανευθυνότητα, η ιδιοτέλεια, η αναβλητικότητα κι η αδράνεια.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως το βιβλίο αυτό αποτελεί έναν χρήσιμο οδηγό αφύπνισης του αναγνώστη που επιθυμεί να δει τη ζωή του με άλλο μάτι, να διακρίνει την ομορφιά πίσω από την ασχήμια που την περιβάλει και να εντοπίσει λόγους αρκετούς που θα τον πείσουν να δώσει ουσιαστικό νόημα στην ύπαρξή του. Ο δημιουργός του καταφέρνει με τον απλό και γαλήνιο λόγο του να του υποδείξει μια δυναμική στάση απέναντι στο λάθος και το ψέμα, ικανή να υπερπηδήσει κάθε εμπόδιο, να τον ενδυναμώσει σώμα και ψυχή, ώστε να του εξασφαλίσει τελικώς την πολυπόθητη εσωτερική γαλήνη και ηρεμία.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Οι περισσότεροι άνθρωποι αγωνιούμε με την ιδέα και μόνο του θανάτου.

Τα κρίσιμα όμως ερωτήματα είναι άλλα:

• Αν ζούμε και πώς ζούμε!

• Υπάρχει μεράκι και αγάπη σε αυτά που κάνουμε;

• Νιώθουμε ευγνώμονες για όλα τα δώρα που μας δόθηκαν ή τα θεωρούμε δεδομένα και τα προσπερνάμε;

• Χαιρόμαστε αυτά που έχουμε ή γκρινιάζουμε για όλα αυτά που θα θέλαμε να έχουμε;

• Αναλαμβάνουμε την ευθύνη ή την προβάλλουμε στους άλλους;

• Πόση αλήθεια έχει η ζωή μας;

• Πόση ελευθερία αντέχουμε;

Όταν κατανοήσουμε ότι η υπευθυνότητα και η ελευθερία είναι έννοιες αλληλένδετες, όταν αρχίσουμε να αξιοποιούμε τις ευκαιρίες, που συνήθως υπάρχουν ακόμα και στις δυσκολίες, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι τίποτε δεν είναι αυτονόητο και δεδομένο και κατανοήσουμε ότι ο ένας έχει ανάγκη τον άλλον, τότε ναι, υπάρχει ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.

Με το βιβλίο αυτό ο αναγνώστης συνειδητοποιεί τις ανεκμετάλλευτες εκπληκτικές δυνατότητες που έχουμε όλοι μας και κατανοεί ότι η αλλαγή στάσης ζωής είναι το κλειδί που μπορεί να αλλάξει ριζικά την καθημερινότητά μας, ώστε να ζήσουμε μια ζωή με ποιοτικές εμπειρίες και συν-κινήσεις…

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα, Ιάκωβο Θ. Μαρτίδη:

Ο Ιάκωβος Μαρτίδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Δράμα. Πέρασε με υποτροφία στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και τελείωσε με άριστα τις μεταπτυχιακές του Σπουδές στην Κοινωνική Ψυχιατρική. Είναι μέλος επιστημονικών εταιρειών που ασχολούνται με την ψυχική υγεία και ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Γνωστικής και Συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας.

Από το 1993 διοργανώνει βιωματικά σεμινάρια και ψυχοθεραπευτικές ομάδες. Πιστοποιημένος εκπαιδευτής του Ελληνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, εκπαιδεύει δημοσίους υπαλλήλους πάνω σε θέματα που άπτονται της ειδικότητάς του. Εργάζεται ως ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής και οικογενειακός σύμβουλος στη Δράμα και στη Θεσσαλονίκη. mantela.