Mε αφορμή την κυκλοφορία του νέου της μυθιστορήματος, με τίτλο «Γράμματα σ’ έναν δραπέτη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Θράκα», η αγαπητή συγγραφέας Νίκη Μπλούτη Καράτζαλη διέθεσε λίγο από τον χρόνο της για να φιλοξενηθεί στις Τέχνες. Εμείς βρήκαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε μαζί της και να της θέσουμε μερικές ερωτήσεις για το νέο της βιβλίο, για τη λογοτεχνία γενικότερα και όχι μόνο.
Η συγγραφέας επαγγελματικά ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή, την οποία και θεωρεί ψυχοθεραπεία και διέξοδο από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Για τα έργα της εμπνέεται από την πραγματική ζωή και τους καθημερινούς ανθρώπους. Το νέο της μυθιστόρημα είναι το τρίτο της και η ιστορία του βασίζεται στην «ξαφνική» απόφαση ενός ανθρώπου να εγκαταλείψει τα εγκόσμια και να μονάσει, ενώ οι φίλοι και οι συγγενείς του αγωνίζονται να αποδεχτούν την απόφασή του. Με την ρεαλιστικότητα της γραφής της, οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι συγκινήσεων, με κεντρικούς σταθμούς την απουσία, το θάνατο, τη φιλία και τη θέληση του ανθρώπου για επιβίωση.
Ας δούμε όμως, τι έχει να μας πει η ίδια...
«… Και προσπαθούσα, ξανά και ξανά, να βάλω τον εαυτό μου στη θέση σου. Ναι, μπορεί να έφευγα αν ένιωθα τόσο έντονο το κάλεσμα του Θεού, όπως το ονομάζουν εκείνοι οι καλόγεροι. Σίγουρα, όμως, δεν θα τους άφηνα όλους σύξυλους με την απόφασή μου».
Η αγάπη και το πάθος που έτρεφα από παιδί για τη λογοτεχνία αποτέλεσε το εφαλτήριο για το μαγικό ταξίδι της συγγραφής. Ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια της εφηβείας, έκανα την πρώτη μου απόπειρα. Πάντα μου άρεσε να γράφω. Άργησα όμως να αφιερωθώ στη συγγραφή με σκοπό την έκδοση. Όταν ωρίμασα αρκετά, κατάλαβα ότι είναι για μένα ένα όνειρο ζωής κι έτσι αποφάσισα να το πραγματοποιήσω.
Η ιστορία του βιβλίου «Γράμματα σ’ έναν δραπέτη» ξεκίνησε από μια φράση που διάβασα κάποτε τυχαία... «Λένε πως δεν μπορείς να αλλάξεις τα πάντα μέσα σε μέρα αλλά μια μέρα είναι ικανή να σου αλλάξει όλη σου τη ζωή». Το βασικό θέμα αυτού του βιβλίου είναι οι ανατροπές που έρχονται μια ανύποπτη στιγμή και μας αλλάζουν όλη μας τη ζωή. Πολλές τέτοιες στιγμές έχουν αλλάξει τη ζωή μας και των συνανθρώπων μας. Η απώλεια ενός δικού μας ανθρώπου, μια απόλυση, ένας χωρισμός, μια επίσκεψη στο γιατρό, όπου ακούς απότομα μια δυσάρεστη είδηση για την υγεία σου.
Πώς θα περιγράφατε με λίγα λόγια το μυθιστόρημά σας; Πώς θα το χαρακτηρίζατε, δράμα, κοινωνικό μυθιστόρημα;
Κοινωνικό μυθιστόρημα. Στο βιβλίο αυτό θίγονται αρκετά κοινωνικά θέματα που απασχολούν και ταλαιπωρούν καθημερινά την κοινωνία μας.
Πείτε μας μερικά λόγια για την υπόθεση και το ύφος του. Τι πρόκειται να διαβάσει κάποιος που θα το επιλέξει ως ανάγνωσμα;
Το ύφος του βιβλίου είναι δραματικό, μιας και σε πολλά σημεία υπάρχει έντονη συναισθηματική φόρτιση. Το μυθιστόρημα αυτό αναφέρεται σε μια γυναίκα, τη Μαρία, η οποία τριάντα ολόκληρα χρόνια γράφει στον άνθρωπο που σημάδεψε τη ζωή της. Κάποια στιγμή θα έρθει αντιμέτωπη με μια τραγική αποκάλυψη. Μια υιοθεσία κι ένας όρκος, που σφράγισε τα στόματα των πιο δικών της ανθρώπων, έρχεται να ανατρέψει και να γκρεμίσει τα πάντα γύρω της. Η Μαρία θα περάσει από πολλά συναισθηματικά στάδια μέχρι να φτάσει στη διαδικασία της αποδοχής και να καταφέρει να σταθεί ξανά στα πόδια της. Η αγάπη για την κόρη της, της δίνει τη δύναμη να παλέψει για να νικήσει την αρρώστια, η δύναμη και η ανάγκη της προσευχής, ένας έρωτας που αργοπόρησε να έρθει και την έκανε να ξανανιώσει γυναίκα, θα τη βοηθήσουν να παλέψει. Μέσα από τα γράμματά της ξετυλίγεται η ζωή της και γίνεται ένας πικρός απολογισμός, ο οποίος είναι απαραίτητος για να προχωρήσει στο επόμενο βήμα.
«...Όλοι τα έχασαν σαν το έμαθαν, κυρίως, επειδή δεν τους είχε προετοιμάσει καθόλου. Σαν κεραυνός τούς ήρθε η είδηση, πως θα εγκαταλείψει τα εγκόσμια και θα κλειστεί σε μοναστήρι. Οι γονείς του, ειδικά, το πήραν πολύ επί πόνου, λες κι έχασαν το παιδί τους για πάντα».
Υπάρχει κάποια κεντρική θεματική που συνέχει την πλοκή, μια διοικούσα ιδέα που διατρέχει συνολικά το σύγγραμμα και που νιώθατε την ανάγκη να μοιραστείτε οπωσδήποτε;
Η κεντρική ιδέα που συνέχει την πλοκή της ιστορίας είναι το πως κάποιες σημαντικές αποφάσεις μας, δύναται να επηρεάσουν τη ζωή δικών μας προσώπων. Εν προκειμένω η απόφαση του Πέτρου να μονάσει στιγμάτισε αναπόφευκτα τη ζωή όλων των δικών του. Έρχονται στιγμές στη ζωή όλων μας που μας φέρνουν αντιμέτωπους με τέτοιου είδους επιλογές ή αποφάσεις. Στην περίπτωση όμως του Πέτρου, τα πράγματα είναι σαφώς πιο περίπλοκα. Η απόφασή του πληγώνει τους γονείς του και προκαλεί θυμό και οργή στα πιο πιο κοντινά του πρόσωπα. Το συναίσθημα, δεν αφήνει τη λογική να επικρατήσει σε τέτοιου είδους θέματα, και είναι αυτό που πολλές φορές μας κατακλύζει και μας παρασύρει, όντως, σε εγωιστικές συμπεριφορές.
Στο μυθιστόρημά σας, θίγεται αρκετά ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία μας συνολικά, όπως αυτό του γάμου και της υιοθεσίας, την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα και άλλα πολλά. Θεωρείτε πως είναι αναγκαίο η σύγχρονη λογοτεχνία να καταπιαστεί με τα φλέγοντα ζητήματα της εποχής μας;
Και βέβαια είναι αναγκαίο. Κάθε βιβλίο πρέπει να αντικατοπτρίζει τα φλέγοντα ζητήματα της εποχής του. Η οικονομική κρίση και ως απόρροια αυτής η κοινωνική, αποτελεί μια πραγματικότητα την οποία προσέγγισαν με διαφορετικούς τρόπους συγγραφείς και καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν ήταν δυνατό να μην θίξουν ένα τόσο σημαντικό θέμα. Η ανεργία κι ο αγώνας των ανθρώπων να βρούνε ένα μεροκάματο για να ζήσουν την οικογένειά τους, η ταλαιπωρία των προσφύγων που καταφθάνουν στη χώρα μας απεγνωσμένοι, το μέλλον των παιδιών μας που διαγράφεται ζοφερό λόγω της οικονομικής ύφεσης, και τελευταία η πανδημία που ήρθε και άλλαξε τις ζωές όλων μας, δίνουν τροφή στη λογοτεχνία για πολλά χρόνια. Όλα αυτά δεν είναι δυνατόν να τα προσπεράσει ένας άνθρωπος που γράφει και θέλει να μοιραστεί τις σκέψεις του και τους προβληματισμούς του.
Η οικονομική κρίση και η διατάραξη της ψυχικής ισορροπίας των ανθρώπων, που είχε ως αποτέλεσμα, είναι ένα θέμα που σας είχε απασχολήσει και σε προηγούμενα έργα σας, όπως «Το κίτρινο δάνειο». Πώς αντιλαμβάνεστε την παγκόσμια οικονομική ύφεση και τον αντίκτυπο που έχει στις ζωές των ανθρώπων;
Οι ανθρώπινες σχέσεις κεντρίζουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον μου και αποτελούν το θεματικό μοτίβο των ιστοριών των βιβλίων μου. Οι ιστορίες που ακούω από φίλους, συγγενείς και γνωστούς, γίνονται η αφορμή για να ξεκινήσει ένα βιβλίο. Η κοινωνία μας υποφέρει από τις απολύσεις, από τις μειώσεις των μισθών και των συντάξεων, από τις αυξήσεις τιμών σε αγαθά πρώτης ανάγκης. Ο καθένας μας παλεύει να τιθασεύσει τους φόβους και τις αγωνίες του για το ζοφερό αύριο. Αυτή η οικονομική αστάθεια έχει επιφέρει στους ανθρώπους αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές. Ο φόβος και η ανασφάλεια για το αύριο δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση άγχους και κατάθλιψης. Κάθε οικογένεια - σύμφωνα με έρευνες που διάβασα πρόσφατα - μετράει ένα τουλάχιστον άτομο που πάσχει από κατάθλιψη. Είναι φοβερά δύσκολο να υπάρξει ψυχική ισορροπία στις μέρες μας.
Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για τον τρόπο που αποτυπώνετε τις σκέψεις σας στο χαρτί; Είναι μια διαδικασία που συμβαίνει προγραμματισμένα και μεθοδικά ή κάτι το αυθόρμητο; Τι αποτελεί συνήθως το έναυσμα για να γράψετε, τι σας εμπνέει;
Σίγουρα ξεκινάει αυθόρμητα από μια σκέψη ή μια εικόνα που μου προκαλεί κάποιο ενδιαφέρον. Όταν αρχίζει όμως να αποτυπώνεται στο χαρτί, τότε γίνεται προγραμματισμένα και μεθοδικά. Χρειάζεται πολλή δουλειά για να βάλεις τις σκέψεις σου σε μια σειρά, χρειάζεται επίσης ταλέντο για να μπορέσεις να υφάνεις μια ιστορία, ώστε να μπορέσεις να γοητεύσεις τον αναγνώστη και να τον παρασύρεις στο ταξίδι της. Οι εμπειρίες, τα ακούσματα και τα βιώματα του κάθε συγγραφέα προκαλούν επίσης ερεθίσματα για να αρχίσει μια ιστορία. Κάποιες φορές ακόμα κι ένα προσωπικό βίωμα μπορεί να γίνει η απαρχή ενός βιβλίου. Προσωπικά, κάθε τι που συμβαίνει γύρω μου μπορεί να μου δώσει το έναυσμα για να γράψω κάτι. Αυτό μπορεί να είναι μια όμορφη ανάμνηση ή ο στίχος ενός τραγουδιού, μια τραγική είδηση, τα χέρια ενός ηλικιωμένου, το γέλιο ενός παιδιού...
Υπήρχαν κάποιοι συγγραφείς που αποτέλεσαν πρότυπο για εσάς; Ξεχωρίζετε ως αγαπημένο, κάποιο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος;
Όλοι οι μεγάλοι μας συγγραφείς και ποιητές είναι αγαπημένοι και αποτελούν πρότυπο για μένα. Ο Παπαδιαμάντης, ο Καζαντζάκης, ο Σαμαράκης, ο Ελύτης και ο Ρίτσος, ο Καβάφης, ο Καρκαβίτσας, ο Βενέζης... Κάποια βιβλία γίνονται σταθμοί στη ζωή μας καθώς γίνονται η αιτία να αλλάξουμε άποψη για ορισμένα θέματα. Η αλήθεια είναι πως με γοητεύει περισσότερο η μικρή φόρμα διηγημάτων, όχι μόνο σαν συγγραφέα αλλά και σαν αναγνώστη. Και υπάρχουν πολλοί επιτυχημένοι δικοί μας συγγραφείς που ξεχωρίζουν στο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος. Όπως, ο Θ. Βαλτινός τον οποίο θεωρώ «μάστορα» στο συγκεκριμένο είδος γραφής. Η αγαπημένη φίλη συγγραφέας κα Μαρία Στασινοπούλου επίσης, η οποία με τα δυο τελευταία βιβλία της «Χαμηλή βλάστηση» και «Ασκήσεις αντοχής στον χρόνο», μας απέδειξε πως αφαιρώντας λέξεις, μπορείς να πεις όλα όσα χρειάζονται για να ολοκληρώσεις ένα κείμενο. Θα ήθελα όμως να αναφέρω και δυο νέες συγγραφείς σ’ αυτό το είδος, των οποίων με γοητεύει η γραφή τους, την αγαπητή φίλη Δήμητρα Λουκά και τη Βασιλική Πέτσα.
Η επιλογή βιβλίων όλοι γνωρίζουμε πως είναι ένα υποκειμενικό θέμα για τον καθένα μας. Ανάλογα με τη διάθεσή μας επιλέγουμε να διαβάσουμε κάτι που άλλοτε θα μας προβληματίσει κι άλλοτε θα μας συγκινήσει. Αναγνωρίζω πως πολλοί αναγνώστες επιθυμούν μέσα από το διάβασμα να αποξεχαστούν από τα προβλήματα της ζοφερής καθημερινότητας. Υπάρχουν όμως σίγουρα κι εκείνοι, οι οποίοι θέλουν να προβληματιστούν με όσα συμβαίνουν γύρω τους, γι’ αυτό επιλέγουν και συγγραφείς που μέσα απ’ τα βιβλία τους πετυχαίνουν να αφυπνίσουν τη σκέψη τους. Αυτό που θα ήθελα να μεταφέρω στους αναγνώστες, είναι πως καλό θα ήταν ο καθένας μας να φροντίζει να επιλέγει όλα τα είδη των βιβλίων, ώστε μέσα από το ταξίδι τους, να μπορεί να καταλήξει σ’ εκείνα που τον ελκύουν περισσότερο.
Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο δημιουργό που πασχίζει να πραγματοποιήσει τα πρώτα του βήματα στο χώρο της λογοτεχνίας;
Να έχει υπομονή και επιμονή. Να μην τα παρατήσει ακόμα κι αν απογοητευτεί κάποιες φορές. Τα εμπόδια και οι δοκιμασίες σφυρηλατούν τον χαρακτήρα μας. Καλό είναι να παλεύουμε να τα προσπερνάμε και να κρατάμε τα λάθη μας ως οδηγό για το επόμενο βήμα μας. Ένας συγγραφέας δε σταματάει ποτέ να διαβάζει και να παρακολουθεί ό,τι συμβαίνει γύρω του.
Τι να περιμένουμε από εσάς στο εγγύς μέλλον; Έχετε κάποια συγγραφικά σχέδια που μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας;
Το επόμενο βιβλίο μου θα είναι μια ακόμα συλλογή διηγημάτων με τίτλο ‘’Από σίδερο’’. Πρόκειται για κάποια βραβευμένα διηγήματα σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς που συμμετείχα στο παρελθόν. Επίσης, θα τολμούσα να πω πως, είναι από τις αγαπημένες μου συλλογές καθώς κάποια από αυτά είναι ιστορίες που μου αφηγήθηκαν αγαπημένα μου πρόσωπα και τα κράτησα σε περίοπτη θέση στην καρδιά μου. Ακολουθούν δυο ακόμα συλλογές διηγημάτων με τίτλο «Ένα τραγούδι για σένα’’ οι οποίες προήλθαν μετά από μια συνεργασία με τη λογοτεχνική σελίδα ‘’Λόγω Γραφής», την οποία διευθύνει μια αγαπημένη φίλη συγγραφέας, η Κατερίνα Ευαγγέλου Κίσσα. Ένα μυθιστόρημα επίσης, με τίτλο «Μια μέρα σαν όλες τις άλλες», το οποίο διορθώνω τελευταία, προσμένει τη σειρά του για να καταφέρει να φτάσει στα χέρια του αναγνώστη.
Σας ευχαριστούμε για αυτή την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ευχόμαστε αστείρευτη δημιουργικότητα και κάθε επιτυχία στο νέο σας βιβλίο!
Κι εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσουμε για τόσα ενδιαφέροντα θέματα. Σας εύχομαι με τη σειρά μου καλή δημιουργική συνέχεια!
Βιογραφικό:
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Άγιο Γεώργιο, Λιβαδειάς. Έχει εκδώσει τρία μυθιστορήματα και δυο συλλογές διηγημάτων. Το 2020 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Γράμματα σ’ έναν δραπέτη» εκδ. Θράκα. Διηγήματά της δημοσιεύονται στο διαδίκτυο [Εντευκτήριον,book press, περιοδ. Χάρτης, περιοδ. Δίοδος, Εμβόλιμον, περιοδ. Θράκα, Πλανόδιον, Λόγω Γραφής, Ποιητικός Πυρήνας] και στην τοπική έντυπη εφημερίδα «Διάβημα». Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής και έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις για παιδιά (ανάγνωση, εργαστήρια δημιουργικότητας) στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς. Ζει και εργάζεται στη Λιβαδειά.
Email. nikimplouti@hotmail.gr
0 Σχόλια