Μιχάλης Κόκκινος: Το άνοιγμα των καλλιτεχνικών χώρων είναι ζωτική και, συνεπώς, αναγκαία λειτουργία"

 

Η τρυφερή ιστορία «Ο Εγωιστής Γίγαντας» του Όσκαρ Ουάιλντ, δραματοποιημένη από το θίασο «Θέατρο του Παιδιού»,  μετράει 11 χρόνια επιτυχίας, δεκάδες Φεστιβάλ, χιλιάδες  μικρούς θεατές που παρακολούθησαν την ιστορία του και τραγούδησαν τα τραγούδια του. Η παράσταση ανανεωμένη, εμπλουτισμένη με χορό και τραγούδι, οπτικά και ηχητικά εφέ, διαδραστικά, οδηγεί τον μικρό θεατή ενάντια στον εγωισμό, την αδιαφορία και την αδικία. Μπροστά από τον πύργο του Γίγαντα, μέσα σ’ ένα ευφάνταστο κήπο, δέκα διαφορετικοί χαρακτήρες ζωντανεύουν το ρομαντικό και ευφάνταστο διήγημα του Άγγλου λογοτέχνη. Δεν είναι τυχαίο ότι αναδείχτηκε μέσα στις πέντε καλύτερες παιδικές παραστάσεις της Αθήνας. Επάξια έχει κερδίσει τις καλύτερες κριτικές κοινού. Φιλοξενούμενος στις Τέχνες σήμερα ο ηθοποιός και σκηνοθέτης της παράστασης Μιχάλης Κόκκινος.

Ας δούμε τα όσα ενδιαφέροντα έχει να μας πει..

Συνέντευξη στη Βάσω Κανιώτη

Καλώς βρεθήκαμε! Για αρχή θα ήθελα να μου μιλήσετε για τα συναισθήματά σας, τώρα που τα καλλιτεχνικά δρώμενα του τόπου μας είναι ξανά στις επάλξεις.

Βρισκόμουν σε κατάδυση στον πυθμένα της θάλασσας, όταν ένοιωσα να μην φτάνει η αναπνοή μου για να συνεχίσω. Άρχισα, λοιπόν, να κολυμπώ προς τα πάνω, όσο πιο γρήγορα μπορούσα. Μακριά, όμως, η επιφάνεια και βασανιστική η έλλειψη οξυγόνου. Μετά την αγωνιώδη και κοπιαστική ανάδυση, πετάχτηκα έξω από το νερό ανοίγοντας επιτέλους το στόμα. Ανάπνευσα. Δυνατά και ηχηρά. Επιτέλους, οξυγόνο. Δεν είναι συναίσθημα το άνοιγμα των καλλιτεχνικών χώρων. Είναι ζωτική και, συνεπώς, αναγκαία λειτουργία.

Πόσο σας επηρέασε ο εγκλεισμός και η αναγκαστική αποχή από το θέατρο, τόσο ως καλλιτέχνη, αλλά και ως άνθρωπο;

Αρχικά είχα να διαχειριστώ το σοκ του εγκλεισμού, να επαναδιαπραγματευθώ όλες τις ανθρώπινες ελευθερίες και να επαναπροσδιορίσω φυσικά, τη σημαντικότητα τους. Αυτό συνεπάγεται την προσπάθεια προσαρμογής μου στην κοινωνική και εργασιακή απομόνωση.  Ουσιαστικά, έμαθα να ζω με τις ψυχολογικές συνέπειες που συνεπάγονται η στέρηση της ελευθερίας, η στέρηση της ασφάλειας και η στέρηση βασικών υπηρεσιών. Βρήκα, όμως, πολύ χρόνο για διάβασμα, σχεδιασμούς και προγραμματισμό νέων πραγμάτων. Διαχειρίστηκα τον χρόνο μου με διαφορετικούς τρόπους και επικοινώνησα με φίλους και συναδέλφους με δημιουργικό σκοπό και στόχο.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να μας συστήσετε, κατά κάποιο τρόπο, τον «Εγωιστή γίγαντα». Μιλήστε μας γι' αυτό το θεατρικό εγχείρημα.

Ένα μικρό διήγημα, έξι μόλις σελίδες, που δημιούργησε ο ρομαντικός και ευφάνταστος Άγγλος συγγραφέας Oscar Wilde έχει ως πρωταγωνιστή έναν Εγωιστή, απομονωμένο κοινωνικά, Γίγαντα. Ένας τρομακτικός στη Θέα και στη συμπεριφορά Γίγαντας, χωρίς φίλους που δεν έπαιξε ποτέ ως παιδί. Ζει απομονωμένος σε ένα όμορφο κήπο και το μόνο που τον κάνει ευτυχισμένο είναι το κελάηδημα των πουλιών. Τον κήπο φροντίζει ο Μπάφερ ο κηπουρός, καλόψυχος και ευγενικός, αγαπάει τα παιδιά και τα αφήνει να παίζουν μέσα στον κήπο. Καμιά φορά, ξαναγίνεται κι αυτός παιδί και παίζει μαζί τους. Όταν ο Γίγαντας ανακαλύπτει τα παιδιά μέσα στον κήπο, τα διώχνει και φτιάχνει φράχτες για να μην ξαναμπούν σ αυτόν. Τώρα ο Γίγαντας θα ανακαλύψει τι σημαίνει απομόνωση, τι σημαίνει παγωνιά. Ο κήπος παγώνει τα πουλιά φεύγουν, τα δέντρα και τα λουλούδια μαραίνονται. Αφού έδιωξε μακριά του τα παιδιά, αφού σταμάτησαν τα γέλια και τα παιχνίδια, πάγωσε και η καρδιά του γίγαντα. Η άνοιξη θα ξανάρθει όταν ένα μικρό αγόρι μπει μέσα στον κήπο και προκαλέσει τον Γίγαντα να τον κυνηγήσει. Πρώτη φορά στη ζωή του θα παίξει κυνηγητό,  Πρώτη φορά στη ζωή του θα γελάσει ο Γίγαντας. Είναι όμως αυτό αρκετό; Θα μάθει ο Γίγαντας το νόημα της προσφοράς, της φιλίας, της αγάπης ή θα παραμείνει ένας Εγωιστής Γίγαντας;

Πιστεύετε, κύριε Κόκκινε, ότι τα παιδιά είναι η κινητήριος δύναμη για την αναστήλωση αυτού του κόσμου;

Κοιτάξτε, στα μάτια ενός παιδιού και θα διακρίνεις μια αθώα αποφασιστικότητα. Κράμα φαντασίας και ευφυΐας, έμπνευσης και δημιουργικής ικανότητας. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα μέσα από τους κόσμους που δημιουργούν. Χωρίς να τα εμποδίζει τίποτε, χωρίς φόβο, τολμούν. Ένα παιδί σήμερα παίζει με τουβλάκια, αύριο θα χτίζει σχολεία. Εμείς το αντιλαμβανόμαστε ως ονειροπόληση, ενώ εκείνα ως σχεδιασμό. Είμαστε το παρόν και τα παιδιά είναι το μέλλον.

Γιατί οι κοινωνίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν τα παιδιά στο περιθώριο;

Όταν τα παιδιά μπήκαν στον κήπο του Γίγαντα, αυτός ύψωσε φράκτες για να τα κρατήσει έξω. Φοβάται ο Γίγαντας την αλλαγή που φέρνουν τα παιδιά. Δε θα ακούει πια τα πουλιά. Θα ακούει μόνο τις φωνές των παιδιών. Τα γέλια. Τα τραγούδια. Επίσης παρασέρνουν τον κηπουρό του στα παιχνίδια τους. Τα παιδιά από τις φτωχοσυνοικίες του Μπέλφαστ κι ο αγράμματος κηπουρός δεν έχουν δικαίωμα στον όμορφο κήπο. Ο Γίγαντας, βλέπετε, έχει τον εγωισμό να πιστεύει πως τόση ομορφιά ανήκει σε αυτόν και όχι στα παιδιά. Ας μείνουν λοιπόν έξω από τους φράχτες.

Θεωρείτε ότι ζούμε σε μια εποχή «παγετών», «ψύχους» και «ανομβρίας» για τα μικρά παιδιά;

Προετοιμάζουμε τα παιδιά μας προσφέροντάς τους όσα περισσότερα για την επαγγελματική τους ζωή. Τα απομονώνουμε σε έναν όμορφο κήπο κρατώντας μακριά αυτά που είναι σημαντικά, η κοινωνικότητα, η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη, η προσφορά, η δημιουργική συνύπαρξη και ταυτόχρονα η ανάδειξη της διαφορετικότητας του κάθε ανθρώπου μέσα σε ένα σύνολο. Οφείλουμε να τα αφήσουμε ελεύθερα και όχι να τα φορτώνουμε υποχρεώσεις και πρέπει. Να γκρεμίσουμε και όχι να υψώσουμε τους φράχτες γύρω τους.

Σε αυτό το κόσμο έχουν, θεωρείτε, ελευθερία τα παιδιά ή έχει ξυπνήσει «ο γίγαντας» και είναι στη διαδικασία «του κρυφτού»;

Ελευθερία. Ας δούμε τι σημαίνει. Η ατομική ελευθερία σημαίνει να μην ανήκεις σε κάποιον παρά μόνο στον εαυτό σου, οπότε να μπορείς να πράττεις αυτόβουλα. Κοινωνική ελευθερία σημαίνει να έχεις ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες με κάποιο άλλο μέλος του κοινωνικού συνόλου. Υπάρχει, ας πούμε, ελευθερία στη μόρφωση; Μπορεί να διαλέξει ένα παιδί σύμφωνα με τα ταλέντα του ή τις ιδιαιτερότητές του τη μόρφωση που θα λάβει; Σήμερα έχουμε περιορίσει τα παιδιά στο σπίτι. Στις γειτονιές επικρατεί ησυχία. Εκεί που κάποτε ακούγονταν γέλια χαρά και παιχνίδια τώρα ακούγονται μόνο αυτοκίνητα. Τα ομαδικά παιχνίδια χάθηκαν. Φτιάξαμε αυτό τον κόσμο για τα παιδιά, δεν τους δώσαμε την ελευθερία να τον επιλέξουν.

Αυτή η ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, θεωρείτε πως μπορεί να μεταφερθεί και σε μεταγενέστερες ηλικίες; Είμαστε τελικά όλοι παιδιά;

Ποια είναι αλήθεια η πιο όμορφη ανάμνηση; Με ποια εικόνα νοιώθετε ασφαλής και ισορροπημένοι; Ποια είναι η τελευταία φορά που γελάσατε με την ψυχή σας; Το παιδί είναι πάντα εκεί. Στα καλά και στα κακά. Γελάει, παίζει κλαίει. Φοβάται όταν κάτι δεν πάει καλά. Γκρινιάζει γιατί θέλει συγκεκριμένο φαγητό, ενθουσιάζεται γιατί θα πάει διακοπές… Είμαστε όλοι παιδιά. Θέλουμε, όμως, να δείχνουμε μεγάλοι, αυστηροί και σοβαροί. Κάτι σα Γίγαντες δηλαδή.

Τα παιδιά ως σύνολο, ως μάζα, ως δυναμική μπορούν να τα βάλουν με τον «γίγαντα»;

Η δυναμική της ομάδας, λοιπόν. Φωνή λαού, οργή Θεού. Η όμοια Ψυχή έχει τρομακτική Δύναμη. Τα παιδιά ενωμένα έχουν δύναμη και ευθύνη. Δύναμη να αλλάξουν τον κόσμο και ευθύνη να το πράξουν. Να τον αλλάξουν προς το καλύτερο. Το κάνουν, άλλωστε. Δεκάδες κινήσεις για το περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Φυσικά και δεν είναι μόνο αυτά που χρήζουν αλλαγής. Τα παιδιά, όμως, αντιλαμβάνονται και γρήγορα ή αργά θα κατατροπώσουν τον τρομακτικό Γίγαντα και θα φτιάξουν πιο όμορφους κήπους..

Είστε αισιόδοξος για το μέλλον μας γενικά;

Αισιόδοξος; Μα φυσικά. Ο κόσμος μας εξελίσσεται διαρκώς. Αλλάζει. Διαμορφώνεται. Αναπτύσσεται και προχωρά πάντα μπροστά.. Υπήρξε ο Μεσαίωνας, υπήρξε και η αναγέννηση.

Σας ευχαριστούμε πολύ!