Σήμερα στις Τέχνες έχουμε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενούμε τον πολυγραφότατο συγγραφέα, μελετητή, μεταφραστή και λογοτέχνη Χάρη Μπαλόγλου με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο που φέρει τον τίτλο «Ο πύργος των Ταράσωβ» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελκυστής».
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Μπαλόγλου, από το βιογραφικό σας και μόνο διαπιστώνει κανείς τη μεγάλη αγάπη που τρέφετε για τη λογοτεχνία. Τι ήταν αυτό που προξένησε αυτή την αγάπη στη ζωή σας;
Η αγάπη αυτή καλλιεργήθηκε από τη μητέρα μου, όταν μου διηγιόταν αδιάκοπα - καθημερινά, ιστορίες από τα δικά της αναγνωστικά (Δημοτικού) ή από τη Βίβλο. Μου απάγγελνε αποσπάσματα από την Ομήρου Οδύσσεια σε μετάφραση Αλέξ. Πάλλη. Ιδιαίτερα τη συνάντηση του Οδυσσέα με τον Λαέρτη. (π.χ. «Τον είδεν ο πολύπαθος, ο θείος Οδυσσέας…»). Επίσης με γοήτεψαν παλιά διηγήματα σε περιοδικά (π.χ. ΠΑΝΘΕΟΝ, ΘΕΑΤΗΣ, κ.ά.) του Μικρασιάτη πατέρα μου και η μετάφραση του «Ρωμαίου και Ιουλιέττας» του Shakespeare, η «Αφροδίτη» του Γρηγ. Ξενόπουλου, «Η Κυρία με τας καμελίας» του Αλέξ. Δουμά – υιού. Η βιβλιοθήκη των γειτόνων μας στο Πορτ Σάιτ, με θησαυρούς γι α μένα τον εξάχρονο τότε φιλαναγνώστη. Η αείμνηστη φιλόλογος Άννα Κατσαρά στην αποφασιστική Β’ Γυμνασίου. Επίσης το «Βραβείον για την καλλιτέραν Έκθεσιν» στην Στ’ τάξη του δημοτικού σχολείου στην Αίγυπτο.
Αναμφίβολα, είστε ένας άνθρωπος αρκετά ανήσυχος και πολυπράγμων. Εσείς πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας και πώς θα τον παρουσιάζατε στο αναγνωστικό κοινό;
Ενδιαφέρομαι γενικά για τη ΓΝΩΣΗ. Όλοι οι τομείς, ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις ή τα ταμπού των πολλών, αποτελούν αντικείμενο μελέτης μου. Είμαι αφάνταστα εργατικός. Δε διστάζω ποτέ να καταπονήσω τον εαυτό μου, φτάνει να μάθω ή να παρουσιάσω έργο ζωγραφικής ή Λογοτεχνίας. Η επεξεργασία του καλλιτεχνικού έργου, ως την τελευταία στιγμή, αποτελεί μέλημα μου. Θέλω να μεταδώσω το Μήνυμα της Καλαισθησίας, μαζί με την Εμβάθυνση στα άκρα βάθη της ουσίας του έργου, δηλ. να ωφελήσω το κοινό.
Θεωρείτε ότι οι σπουδές σας και η επαγγελματική σας ενασχόληση επηρέασαν σε κάποιο βαθμό τον τρόπο σκέψης και γραφής σας;
Αναμφίβολα οι σπουδές και το επάγγελμα έχουν επηρεάσει τη σκέψη και τη γραφή μου. Από τη ΧΗΜΕΙΑ (σπουδές Φαρμακευτικής Σχολής) λ.χ. χρησιμοποιώ τις μεθόδους πειραματικής έρευνας για τη μελέτη των ιδιοτήτων/ αντιδράσεων ενός στοιχείου ή συνθέματος. Το ίδιο κάνω στη διερεύνηση ενός ανθρώπου αλλά σαν αντιδραστήρες χρησιμοποιώ ψυχολογικά κριτήρια.
Από τη ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, κάνω αρχικά ένα σκιτσάρισμα του ήρωα και όσο πάει, το συμπληρώνω μέχρι να αποδοθεί η εικόνα του εξωτερικά και εσωψυχικά.
Από την ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ, χρησιμοποιώ περιπτώσεις ελλειμματικής ή κακής ανατροφής, για να δώσω την ψυχολογική συνέπεια στο εξεταζόμενο πρόσωπο.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας στις μέρες μας; Τι έχει να προσφέρει στον σύγχρονο άνθρωπο;
Κατά τη γνώμη μου, η Λογοτεχνία είναι μια συγκάλυψη διδασκαλίας για το αναγνωστικό κοινό. Ακριβώς όπως συμβαίνει με τα μικρά παιδάκια, που από το παραμύθι της γιαγιάς, διδάσκονται να προτιμούν και να στηρίζουν το τέλειο, το δίκαιο, το σωστό, το Ιδανικό. Η Λογοτεχνία είναι ο αρχαίος «ΑΠΟ ΣΚΗΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ».
Το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες των σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών; Ποια είναι η δική σας προσωπική εμπειρία;
Το αναγνωστικό κοινό, δε στέκεται στο οφειλόμενο δικό του ύψος μελετώντας τα έργα των Ελλήνων (ομόφυλων) συγγραφέων, επειδή είτε δε θα διαβάζει καθόλου είτε θα θαυμάζει και προτιμά σύγχρονους ξένους συγγραφείς. Είναι κατόρθωμα ηράκλειο και ευτύχημα για τον Έλληνα, να συνεχίζουν οι Έλληνες συγγραφείς, με θυσίες – άγνωστες πολλές φορές στο κοινό – να συγγράφουν στη σημερινή ελληνική γλώσσα και μέσα στα σημερινά καταπιεστικά και υποτιμητικά για τον Έλληνα συγγραφέα βιώματα.
Προσωπικά κι εγώ απόκτησα την εμπειρία μου, μετά από αρνητική στάση εκδοτών και την έλλειψη ελληνικού αναγνωστικού κοινού. Αλλά, μη βλέπετε, εγώ αγωνίζομαι σκληρότερα όταν συναντώ αρνητισμό και απαξίωση. Πιστεύω όμως ότι η Αντίθεση δεν με κατέβαλε και ότι έφτασα σε καλό επίπεδο στη βελτίωση της απόδοσης του έργου μου.
Το δικό μου έργο προσφέρει με τη θεματολογία:
1. επέκταση του ενδιαφέροντος σε διεθνές και διαχρονικό σκηνικό και όχι περιορισμό στον αυστηρά ελληνικό χώρο,
2. τη χρήση ευέλικτης αλλά απροσδόκητης πλοκής για τη ζωογόνηση και αδιάπτωτο ενδιαφέρον του αναγνώστη και
3. την διαρκή αιτιολόγηση (έντεχνα) της σκέψης – λόγου – πράξης του ήρωα.
Αυτά είναι χαρακτηριστικά της χρησιμοποιούμενης από μένα τεχνικής. Πιστεύω ότι η γέννηση μου σε μία ξένη κοσμοπολίτικη (τότε) χώρα και η πολύχρονη διαμονή μου σε άλλες χώρες, με διαφοροποιούν από άλλους συναδέλφους στην ελληνική αγορά. Δεν με ενδιαφέρει ο περιορισμός του σεναρίου και σκηνικού στην Ελλάδα και στα τωρινά, της μόδας , βιώματα των πολλών. Δεν με καθοδηγεί άλλος ή κάτι άλλο. Δημιουργώ εγώ με τη φαντασία μου το πλαίσιο του αφηγήματος, που δεν είναι απαραίτητα υπερβατικό αλλά μπορεί να είναι σύγχρονο. Αυτό όμως πειθαρχεί και εντάσσεται και υπακούει στα κοινωνικά όρια που όρισε ο συγγραφέας.
Δέχεστε επιρροές από άλλους Έλληνες και ξένους δημιουργούς στα έργα σας ή δεν το θεωρείτε απαραίτητο;
Υποσυνείδητα όλοι μας κρατάμε κάποια επιρροή από τη μελέτη έργου άλλου συγγραφέα. Αλλά εγώ υιοθέτησα, μόνο στην τεχνική, τους χειρισμούς των Ρώσων κλασσικών συγγραφέων, του Somerset Maugham, του Ernest Hemingway. Στην εκλογή του ελληνικού γλωσσικού ιδιώματος, προτίμησα να μην ακολουθήσω τη λεξιθηρία και τον κομπαστικό βερμπαλισμό αλλά την απλότητα της γλώσσας του Θεοτοκά, με την απέριττη καθομιλουμένη.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για σας;
Η έμπνευση μου ποτέ δεν προέρχεται από κάτι θεαματικό, ξαφνικό ή θαυμαζόμενο από τον καιρό και το πλήθος. Οργανώνω μέσα μου το πεδίο που θα εκταθεί το έργο μου. Έπειτα το δουλεύω πρόχειρα και επιμερίζομαι σε ότι παρουσιάζει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε πυρήνα αφηγηματικής ανάπτυξης.
Για ποιο λόγο αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μετάφραση και με τη συγγραφή μυθιστορημάτων, παράλληλα με τη συγγραφή μελετών και ποιημάτων; Θεωρείτε πως ένας δημιουργός οφείλει να δοκιμάζεται και σε πολλά είδη του λόγου, εφόσον νιώσει την ανάγκη να εκφραστεί διαφορετικά;
Κατά καιρούς ασχολήθηκα με ορισμένα είδη λογοτεχνίας. Αρχικά με ποίηση (παραδοσιακή), στο Γυμνάσιο. Σατίριζα καθηγητές μου. Από τη συμμετοχή μου σε διαγωνισμό διηγήματος (στα Ελληνικά Σχολεία της Αιγύπτου), βραβεύτηκα στη Β’ γυμνασίου και άρχισα να ασχολούμαι με την πεζογραφία. Δημοσίευσα σε ελληνικές εφημερίδες της Αλεξάνδρειας και του Καϊρου τα πρώτα ποιήματα και πεζά μου. Αργότερα, οι μελέτες μου στους Αρχαίους Έλληνες, με οδήγησαν στην μετάφραση. Ήθελα να δείξω στο αδιάφορο ελληνικό κοινό ότι οι Αρχαίοι ποιητές ανήκαν σε ύψη δυσθεώρητα. Μελετώντας Ινδική Φιλοσοφία μπήκα σε σφαίρες Μεταφυσικής και έγραψα τα πορίσματα μου σε δύο εκδοθείσες πραγματείες. Όσο για το μυθιστόρημα, με ενδιέφερε από την Γ’ γυμνασίου. Έγραψα τότε ένα κακότεχνο πεζό, ανοργάνωτο, επειδή δεν είχα πείρα ζωής ή επαφής με τη συγγραφή. Ξανάρχισα να γράφω (και έχω ήδη έτοιμα) το 2000. τώρα τελειώνω την Πέμπτη γραφή του 6ου κατά σειρά μυθιστορήματος μου.
Ας αναφερθούμε στο τελευταίο σας βιβλίο. Πρόκειται, για ένα μυθιστόρημα, που φέρει τον τίτλο «Ο πύργος των Ταράσωβ» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελκυστής». Ποιο υπήρξε το βασικό σας ερέθισμα για να ξεκινήσετε τη συγγραφή του συγκεκριμένου έργου;
Η συμβίωση των μελών μιας δυναστείας στη Ρωσία των Τσάρων, μου φάνηκε θέμα άξιο να δεχτεί την ουσία, το μήνυμα, την πλοκή, την ψυχολογία που μ’ ενδιαφέρει. Βασικό ερέθισμα στάθηκε μια μισοτελειωμένη νουβέλα μου, με ήρωα ένα νεαρό με παρακρούσεις. Επεκτάθηκε σε πολλά πρόσωπα και πεδία, ολοκληρώθηκε στο πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε. Ακολουθεί το δεύτερο βιβλίο σύντομα.
Πείτε μας λίγα λόγια για το περιεχόμενο της ιστορίας σας.
Τα μέλη μιας πολυκλαδικής οικογένειας των κομήτων Ταράσωβ, έχοντας το ανάλογο υπέδαφος ανατροφής, χαρακτήρα και παιδείας, συμπλέουν και συμπλέκουν τη δική τους αντίδραση στο ξετύλιγμα της ζωής. Ο αββάς, ο ποιητής, ο ζωγράφος, ο στρατιωτικός, η καλομαθημένη αδερφή τους και κόμισσα, αντιδρούν όπως και το περιεχόμενα αντιδραστήρια στο δοκιμαστικό σωλήνα. Λίγο πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση φεύγουν οι Ταράσωβ απ’ τον Πύργο. Αρκετοί όμως έμειναν πίσω για διάφορους λόγους.
Πρόκειται στην ουσία για ένα ιστορικό μυθιστόρημα γεμάτο παθιασμένους έρωτες, ίντριγκες, βιασμούς και δολοφονίες, που παραπέμπει σε μια άλλη εποχή, στην οποία εμπλέκεται με αριστοτεχνικό τρόπο η μυθοπλασία με τον ρεαλισμό. Τελικά τι ήταν ο Πύργος τι ήταν στ’ αλήθεια; Πεδίο δράσης ή κολαστήριο;
Ακόμα και το κολαστήριο, όπως είπατε, νομίζω ότι είναι πεδίο δράσης αρνητικού χαρακτήρα. Στην Κόλαση, τα άτομα δεν έχουν εγκαταλείψει τη σφαλερή τους νοοτροπία και την αισχρή τους φύση. Στην Κόλαση, όμως, αναγκαστικά η χυδαιότητα τους θα συγκρουστεί με τους άλλους κολασμένους. Μέχρι να συναισθανθούν το ανέφικτο μιας τέτοιας διαβίωσης και , εγκαταλείποντας όσα αρνητικά στοιχεία τους βαραίνουν, αλλάζουν προς το ευγενέστερο. Τότε θα απαλλαγούν από την «Κόλαση», δηλαδή εκεί που άσκησαν - εν αγνοία τους - αυτό-εκπαίδευση ώσπου να λυτρωθούν. Η εγκατάλειψη του Πύργου από τους Ταράσωβ στο τέλος του έργου, σημαίνει ΛΥΤΡΩΣΗ από την κατώτερη φύση τους.
Πέρα από τον ψυχαγωγικό ρόλο του βιβλίου σας, αλλά και τις μνήμες του παρελθόντος που φέρνετε ξανά στην επιφάνεια μέσα από την ανάγνωση της ιστορίας που αναπτύσσετε σ’ αυτό, επιθυμείτε να περάσετε και κάποια συγκεκριμένα μηνύματα στον αναγνώστη ή δεν το θεωρείτε απαραίτητο;
Σίγουρα θέλω να μεταδώσω μηνύματα, όπως πιστεύω θέλουν όλοι οι συγγραφείς. Αλλά έγκειται στην ικανότητα του αναγνώστη να συλλάβει τι κρύβεται πίσω από την κυριολεξία των γεγονότων στην ιστορία ή της ατάκας των εκάστοτε συνομιλητών. Η εκλογή, λόγου χάριν, συζύγου από ένα γιο Ταράσωβ, της ανώτατης αριστοκρατίας, είναι μια … εκδιδόμενη γυναίκα. Με αυτήν τη γυναίκα ζει ζωή ευτυχισμένη, ζωή ήρεμη και γεμάτη Αγάπη. Άλλοι Ταράσωβ, που παντρεύονται γαλαζοαίματες, ζουν μέσα στην ταραχή και αναγκάζονται να χωρίσουν. Τα σχόλια … δικά σας.
Από τις μέχρι τώρα εντυπώσεις του αναγνωστικού κοινού θεωρείτε ότι ο σκοπός του βιβλίου σας επετεύχθη; Νιώθετε ικανοποιημένος από το τελικό αποτέλεσμα;
Πιστεύω ότι πέτυχε ο σκοπός του βιβλίου μου. Άκουσα πολύ επαινετικά σχόλια, μολονότι το διάστημα που οι Ταράσωβ άρχισαν να … ζουν στη σημερινή ελληνική κοινωνία.
Το βιβλίο σας απευθύνεται και σε εφήβους ή μόνο σε ενήλικους;
Μπορεί κι ένας έφηβος να το διαβάσει, αν είναι άτομο ερευνητικό και στοχαστικό όσο και φιλαναγνώστης με παρελθόν. Ο επιπόλαιος έφηβος, είναι αδύνατο να το κατανοήσει.
Επιλέξατε τις εκδόσεις «Ελκυστής» στο βιβλίο σας αυτό. Είστε ευχαριστημένος από τη μέχρι τώρα συνεργασία σας; Θεωρείτε ότι παίζει ρόλο ένας καλός εκδοτικός οίκος για την προώθηση ενός βιβλίου;
Είμαι ευχαριστημένος από τη συνεργασία μου με τον «ΕΛΚΥΣΤΗ», για την αμεσότητα, την ευγένεια και την ενθάρρυνση που μου παρείχε, όταν συμφώνησε να εκδώσει το έργο, εκτιμώντας τα προσόντα του.
Σχεδιάζετε κάποια παρουσίαση του βιβλίου σας το επόμενο διάστημα;
Πιθανώς ναι. Αυτό θα εξαρτηθεί κι από άλλους παράγοντες. Όπως είναι η ζήτηση του βιβλίου.
Μια ευχή για το μέλλον;
Να εκδοθεί το Β’ μέρος της ιστορίας των Ταράσωβ καθώς και τα άλλα μου μυθιστορήματα που γράφτηκαν ή γράφονται και περιμένουν αναγνώριση για την προσφορά τους στη διανόηση των συνανθρώπων μου και στη νεοελληνική λογοτεχνία.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Σας παραθέτω ένα ηχητικό απόσπασμα από το κεφάλαιο 8, σελίδες 129-131 του βιβλίου μου που αφορά στην εσωτερική πάλη του αββά Σεργκέι Ταράσωβ.
Κύριε Μπαλόγλου, σας ευχαριστώ πολύ για τη συζήτησή μας. Να είστε καλά και κάθε προσδοκία σας να γίνει πραγματικότητα.
Κυρία Πετρίδου, σας ευχαριστώ θερμά για το ενδιαφέρον σας.
Βιογραφικό:
Ο Χάρης Ν. Μπαλόγλου γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, αλλά μεγάλωσε στο Πορτ-Σάιτ, όπου τελείωσε το λύκειο της Ελληνικής Κοινότητας. Φοίτησε στη Φαρμακευτική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου στην Αθήνα.
Στη συνέχεια σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Ρόδου, όπου του ζητήθηκε να γράψει τον ύμνο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Ο Ύμνος γράφτηκε, επαινέθηκε και μελοποιήθηκε από τον καθηγητή/συνθέτη Ιωάννη Μαλαφή.
Μετανάστευσε στην Αυστραλία, όπου παρέμεινε για τέσσερα χρόνια.
Στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας σπούδασε ζωγραφική και εικαστικές τέχνες. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του, βραβεύτηκε σε διαγωνισμό διηγήματος της εφημερίδας Εθνικός Κήρυξ.
Επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε ως καθηγητής σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια της Αθήνας. Ίδρυσε Φροντιστήρια Ξένων Γλωσσών μαζί με τη σύζυγό του, με παραρτήματα σε προάστια της Αθήνας.
Εξέδωσε δύο ποιητικές συλλογές του, νουβέλες, φιλοσοφικές μελέτες, μεταφράσεις από την αρχαία ελληνική ποίηση.
Η ποιητική του συλλογή Χρησμοί (Μελβούρνη) μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα από το Mitchell University στην Canberra της Αυστραλίας.
Έχει συγγράψει είκοσι τέσσερα έργα έως σήμερα.
Έχει δώσει πολλές συνεντεύξεις στην ελληνική τηλεόραση.
Βιογραφικό σημείωμα και ένα σονέτο του περιλαμβάνεται στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Χάρη Πάτση.
Έργα του Χάρη Ν. Μπαλόγλου που εκδόθηκαν:
• Τονισμένα Δάκρυα, ποιητική συλλογή
• Χρησμοί, ποιητική συλλογή
• Απομόνωση, νουβέλες
• Το Μυστηριακό Αλφάβητο, φιλοσοφική μελέτη
• Λόγος Και Αριθμός, φιλοσοφική μελέτη
• Ομηρικοί Ύμνοι, νεοελληνική μετάφραση
0 Σχόλια