Βιβλιοκριτική: "Παράξενα πλάσματα" της Shelby Van Pelt | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Συγγραφέας: Shelby Van Pelt
Μετάφραση: Ιλάειρα Διονυσοπούλου
ISBN: 978-618-03-3529-3
Σελίδες: 520
Ημερομηνία Έκδοσης: 09/03/2023

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Δεν υπάρχει καλύτερος φίλος του ανθρώπου από ένα ζώο. Ίσως γιατί το ζώο, αν και άλογο ον, είναι περισσότερο φιλότιμο από τον άνθρωπο, δένεται περισσότερο συναισθηματικά μαζί του, του φέρεται περισσότερο τρυφερά και αληθινά και είναι διατεθειμένο να προσφέρει πάμπολλα κομμάτια του εαυτού του για να τον κάνει ευτυχισμένο ή τουλάχιστον περισσότερο ευτυχισμένο απ’ ότι είναι. Για έναν τέτοιο ιδιαίτερο φίλο του ανθρώπου κάνει λόγο στο βιβλίο της με τίτλο «Πανέξυπνα πλάσματα» η συγγραφέας Shelby Van Pelt, το οποίο αποτελεί στην ουσία το πρώτο εκδοθέν συγγραφικό της πόνημα, που στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο».

Συγκεκριμένα η ιστορία του βιβλίου κάνει λόγο για ένα γιγάντιο χταπόδι του Ειρηνικού Ωκεανού, το οποίο κατόπιν διάσωσής του από βέβαιο θάνατο καταλήγει να βρίσκεται αιχμαλωτισμένο στο ενυδρείο του Σόουελ Μπέι και να παρουσιάζεται ως έκθεμα στους επισκέπτες του. Ως πανέξυπνο πλάσμα το χταπόδι συστήνεται στον αναγνώστη σε πρώτο πρόσωπο, ενώ παράλληλα παρουσιάζει τη ζωή του όπως ακριβώς την αντιλαμβάνεται το ίδιο κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του. Όμως, η ιστορία του βιβλίου δε σταματάει στο σημείο αυτό. Για την ακρίβεια, μόλις ξεκινά. Το χταπόδι, ως αιχμαλωτισμένο πλέον και μόνο, περιτριγυρισμένο από άλλα αιχμαλωτισμένα θαλάσσια πλάσματα, αναπτύσσει δυνατά συναισθήματα για έναν άνθρωπο, που τον συναντά καθημερινά τις βραδινές του ώρες, και συγκεκριμένα την καθαρίστρια του ενυδρείου, Τόβα Ισάλιβαν. Καθόλου τυχαίο βέβαια, μιας και τα συναισθήματά του βρίσκουν γλυκιά ανταπόκριση από εκείνη, η οποία με τη σειρά της παρουσιάζεται στον αναγνώστη, σε τρίτο πρόσωπο αυτή τη φορά, να κουβαλά στις πλάτες της μια πολύ δυσάρεστη προσωπική  ιστορία από το παρελθόν της, που αφορά τον επί πολλά χρόνια εξαφανισμένο 18χρονο γιο της, γνωστή ωστόσο κατά παράδοξο τρόπο στο ίδιο το χταπόδι εξαρχής.

Πανέξυπνο καθώς είναι ως πλάσμα, το χταπόδι με τη χρήση διαφόρων τεχνασμάτων μέσω του σώματός του, προσπαθεί να βοηθήσει την Τόβα να κλίσει τις πληγές που διαρκώς αιμορραγούν μέσα της, βασανίζοντάς την για χρόνια ολόκληρα. Μια ιδιαίτερη φιλία γιγαντώνει ανάμεσά τους μυστικά χωρίς ιδιοτέλεια, χωρίς ιδιαίτερο λόγο και εξήγηση, για να δυναμώσει αμίλητα την αγάπη, για να φωτίσει μέσα στο απέραντο σκοτάδι της ψυχής την ελπίδα, αυτή που θα οδηγήσει στην πολύτιμη απελευθέρωσή της και επομένως στη λύτρωση.

Ένα αρκετά ενδιαφέρον και συγκινητικό βιβλίο που αναδεικνύει το μεγαλείο της αγάπης και της δοτικότητας, που εστιάζει στη σημασία της συντροφικότητας, που δίνει ξεχωριστή διάσταση στο θέμα της φιλίας και της ανιδιοτέλειας, που δίνει έμφαση στην ελπίδα και ανταμείβει την καλή πρόθεση, τη φιλοτιμία και την προσπάθεια. Στο τέλος δε, το μήνυμα που περνάει στον αναγνώστη είναι: Η αγάπη στο τέλος ανθεί. Μετά από κάθε λύπη έρχεται και πάλι η χαρά για να αναδείξει τη σημασία του κύκλου της ζωής. Αυτή και μόνο αυτή μπορεί να διώξει από πάνω μας τη μοναξιά και να γλυκάνει κάθε πόνο που μεταφέρει στο παρόν μας το παρελθόν. Γιατί ακόμα κι αν δε μπορεί να υπάρξει λήθη οριστική μέσα μας, μπορεί ωστόσο το πληγωμένο κομμάτι του εαυτού μας να δώσει τη σκυτάλη στις νέες στιγμές που προμηνύουν χαρά, με την ευχή να διαγράψουν αυτές ένα όμορφο παρόν κι ένα ακόμα ομορφότερο μέλλον.

Ζώα και άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν μια δυνατή φιλία μεταξύ τους, ακόμα κι αν προκύψει στην πορεία της ζωής τους μια οικειοθελής απόσταση, ως πολύτιμο κι ύστατο δώρο ανταμοιβής, απόρροια της αφύσικης για τους πολλούς, κρυφής κι ανιδιοτελής ύπαρξής της.

Καθηλωτική η ιστορία και καλογραμμένη, αρκετά συγκινητική θα λέγαμε, με ιδιαίτερη πλοκή και αρκετές ανατροπές, που οπωσδήποτε αξίζει να διαβαστεί. Η πολλά υποσχόμενη συγγραφέας, αν και στην πρωτόλεια προσπάθειά της, μας παρουσιάζει ένα έργο εξαιρετικά δομημένο, πλούσιο από κάθε άποψη, μεστής και κινηματογραφικής γραφής, γεμάτο εικόνες, μυρωδιές και συναισθήματα που συγκινεί τον αναγνώστη, τον συναρπάζει και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του από την αρχή ως το τέλος της ανάγνωσης.

Ας είναι καλοτάξιδο!

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: 

Το σκοτάδι μού ταιριάζει. Κυλά στο αίμα μου.

Βυθιστείτε σε μια απολαυστική εξερεύνηση της φιλίας, της αγάπης και της ελπίδας.

Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Τόβα Ισάλιβαν άρχισε να δουλεύει ως καθαρίστρια στη νυχτερινή βάρδια στο ενυδρείο του Σόουελ Μπέι. Τα καταφέρνει καλύτερα όταν έχει κάτι να ασχολείται – αυτό κάνει άλλωστε από τότε που ο γιος της ο Έρικ εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στα δεκαοχτώ του, πριν από τριάντα χρόνια.

Στο ενυδρείο, η Τόβα γνωρίζει τον ιδιότροπο Μάρκελο, ένα γιγάντιο χταπόδι του Ειρηνικού. Ο Μάρκελος ξέρει περισσότερα απ’ όσα φαντάζεται κανείς µα δεν θα κουνούσε ούτε ένα από τα οκτώ του πόδια για τους δεσμώτες του – ώσπου, εντελώς ξαφνικά, δημιουργεί μια απροσδόκητη φιλία µε την Τόβα.

Σαν καλός ντετέκτιβ, ο Μάρκελος συμπεραίνει τι συνέβη τη νύχτα της εξαφάνισης του γιου της Τόβα. Και καθώς η στοργή του για τη φίλη του μεγαλώνει, ξέρει πως πρέπει να χρησιμοποιήσει ό,τι τέχνασμα μπορεί να επιστρατεύσει το ασπόνδυλο σώμα του για να ανακαλύψει για χάρη της την αλήθεια, πριν να είναι πολύ αργά.

Τρυφερό, καθηλωτικό και πνευματώδες, το πρώτο αυτό βιβλίο της Shelby Van Pelt, μπεστ σέλερ των New York Times, που αναμένεται να κυκλοφορήσει σε τουλάχιστον 21 χώρες είναι μια όμορφη διερεύνηση της φιλίας και της ελπίδας – και μια υπενθύμιση πως μερικές φορές το να στρέφουμε το βλέµµα µας µε προσοχή στο παρελθόν μπορεί να µας βοηθήσει να φτιάξουμε ένα μέλλον που κάποτε µας φάνταζε αδύνατο.

«Το απόλυτα feelgood και ταυτόχρονα το πιο απρόσμενα συγκινητικό βιβλίο που θα διαβάσετε φέτος. Τόσο τρυφερό, δεν θα το ξεχάσετε ποτέ».

Washington Post

«Ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα για μια ιδιαίτερη φιλία. Γοητευτικό και γεμάτο ζεστασιά».

Kirkus Reviews

«Τα καλύτερα βιβλία για τη θλίψη βρίσκουν έναν τρόπο να φωτίσουν το σκοτάδι που φέρνει μαζί της η απώλεια, και το Πανέξυπνα πλάσματα το κάνει µε αριστοτεχνικό τρόπο».

Marie Claire

Βιογραφικό:

Η Shelby Van Pelt (Σέλμπι Βαν Πελτ) γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βορειοδυτική Ακτή της Βόρειας Αμερικής. Πλέον ζει με την οικογένειά της στο Σικάγο. Το Πανέξυπνα πλάσματα είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.