Ζώνη ασφαλείας ή πιρουέτα στο κενό;: Ένα κείμενο της Αγγελικής Καστρινέλλη

 

Αντίδοτο: Πρόκληση

Μότο: We can go higher! / Μια απόφαση είναι μόνον που μας κρατά μακριά από την απογείωση!

Ένα άλλο ζήτημα, που φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ευόδωση της προσωπικής μας ευημερίας είναι η σχέση που διατηρούμε με την ζώνη άνεσης, το ασφαλές πεδίο δηλαδή μέσα στο οποίο έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε και να κινούμαστε. Το ζήτημα αυτό είναι όμορο με την ματαιότητα, και μάλιστα πολλές φορές μπορεί να λειτουργήσει και σαν πολλαπλασιαστής της.

Είναι, λοιπόν, σημαντικό να δούμε με ποιο τρόπο μπορούμε να διαχειριστούμε δημιουργικά τη σχέση που διατηρούμε με την ζώνη άνεσής μας, ειδικά αν διαπιστώσουμε ότι οι έξοδοι μας από αυτήν, είτε συμβαίνουν οικειοθελώς είτε μας  επιβάλλονται εκ των έξω προκαλούν αναταράξεις στην ψυχοσυναισθηματική μας ισορροπία.

Έχοντας παρατηρήσει επισταμένως τις δικές μου αντιδράσεις κάθε φορά που βρίσκομαι μπροστά στην πόρτα της εξόδου από τη ζώνη της δικής μου άνεσης, διαπίστωσα που είναι ακριβώς οι ίδιες, είτε το κάλεσμα για την έξοδο έχει προκύψει ακούσια είτε το αποφάσισα εγώ προκειμένου να προ(σ)καλέσω τον εαυτό μου σε μια βόλτα έξω από τον συνηθισμένο μου περίπατο... να ανοιχτώ π.χ. σε καινούριες σχέσεις, να αλλάξω κάποιες από τις ανθυγιεινές συνήθειες μου, να τολμήσω να διεκδικήσω όσα επιθυμώ, να ξεκινήσω διατροφή και άσκηση.

Η πρώτη αντίδραση, λοιπόν, που έχω κάθε φορά που πάω να ξεμυτίσω από τη ζώνη της συνήθειας, ακούει στα ονόματα: αμφιθυμία και κωλυσιεργία. Με λίγα λόγια, αφού κάνω αμέτρητες φορές μπρος-πίσω, εν συνεχεία βάζω όποιο εμπόδιο βρω πιο γρήγορα μπροστά μου για να μην προχωρήσω προς την έξοδο, κάνοντας, έτσι, το χρόνο που μεσολαβεί από την κλήση μέχρι την απόφαση της εξόδου (εάν υποθέσουμε ότι τελικά την πάρω) να μοιάζει με αιώνα!

Και θα μου πείτε.. κατανοητά ακούγονται όλα αυτά όταν η κλήση έρχεται και σου επιβάλλεται απέξω.. όταν δηλαδή έρχεται και σε βρίσκει, αναπάντεχα, η ανατροπή των δεδομένων.. τότε νομιμοποιείσαι και να γκρινιάξεις και το θύμα, που όλα του στραβώνουν και του φταίνε, να υποδυθείς και ό,τι άλλο… και μάλιστα με τη  κατανόηση και τη συμπαράσταση του περίγυρου.. όταν όμως είναι δική σου η απόφαση να μετακινηθείς σε νέες περιοχές γιατί να μην πηγαίνεις εύκολα, γρήγορα και με μια δόση χαράς στο παρακάτω;

Στην απόπειρα που έκανα να αναζητήσω τις αιτίες του παράδοξου, επιφανειακά τουλάχιστον, αυτού φαινομένου, το πρώτο που έχω να σας πω είναι ότι ψαχουλεύοντας λιγάκι παραπάνω τα πράγματα, και αναποδογυρίζοντας τις όποιες λογικές συνεπαγωγές, έφθασα να καταλάβω ότι το φαινόμενο αυτό δεν είναι τελικά καθόλου μα καθόλου παράδοξο.

Και ιδού και το γιατί. Γιατί κάθε φορά που αποφασίζουμε να ανοιχτούμε στο άγνωστο και το ανοίκειο, μαζί με τη χαρά που νιώθουμε για το νέο μας ξεκίνημα ανθίζει και ο φόβος.. αφού κανείς δεν μας εγγυάται ότι προβαίνοντας στις αλλαγές που θα κληθούμε οπωσδήποτε να κάνουμε και στο ξεβόλεμα που σίγουρα θα εξαναγκαστούμε, θα δούμε τελικά κάποιο πιο δυνατό και ζεστό φως να μας υποδέχεται στην άκρη του τούνελ.

Η πρώτη μας αντίδραση, λοιπόν, μπροστά σε αυτή την αβέβαιη έκβαση, είναι να τα μαζέψουμε και να γυρίσουμε γρήγορα-γρήγορα εκεί που ξέρουμε τι θα βρούμε. Εκεί που ανάβει ήδη ένα φως κι ας είναι χλωμό και ξέπνοο το φως του. Κι αυτό το μέρος είναι η ζώνη άνεσης. Μια περιοχή που μπορεί να μας προσφέρει, εκτός από την αίσθηση ελέγχου, κι ένα σκηνικό τόσο γνώριμο και οικείο που μας καθησυχάζει. Κι έτσι, όσο και αν το έχουμε λιγάκι βαρεθεί, εν τούτοις, ο φόβος του αδιέξοδου, του αγνώστου ή και της ενδεχόμενης μη επιτυχούς έκβασης των πλάνων μας μπορεί να είναι πιο ισχυρός κι έτσι να μας κάνει να προτιμήσουμε το χιλιοειδωμένο πλην όμως ασφαλές και σίγουρο σκηνικό τοπίο της ζωής μας.

Αναγνωρίζοντας, λοιπόν, και αποδεχόμενη τα παραπάνω, το πρώτο που δοκίμασα να κάνω, στη νιοστή φορά που βρέθηκα αντιμέτωπη με την κωλυσιεργία και την αμφιθυμία μου, ήταν να ενδυναμώσω τον εαυτό μου χρησιμοποιώντας θετικές δηλώσεις και διάφορα άλλα τεχνάσματα. Κι αυτό το έκανα για να με κρατήσω στις επάλξεις.. να μην απογοητευτώ και καταλήξω στο να αποσύρω για μια ακόμη φορά τις αποφάσεις μου.

Ανέσυρα, επίσης, και πολλές διδαχές από ό,τι είχα διαβάσει.. όπως, ας πούμε ότι οι αλλαγές γίνονται βήμα-βήμα. Και για να με ενισχύσω, και ακόμη περισσότερο, καλλιέργησα την αποδοχή και την πίστη ότι έτσι, με αυτό το ρυθμό, τον αργόσυρτο, χρειάζεται να συμβούν τα πράγματα στη δική μου ζωή. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μου, όμως, το όποιο αποτέλεσμα κατάφερα ήταν πολύ παροδικό καθώς κάτι μέσα μου επέμενε να κλωτσάει, μην αφήνοντας με να εφησυχάσω.

Επιλέγοντας να μην αγνοήσω αυτό το σκούντημα, αλλά αντίθετα να του δώσω την προσοχή μου, δεν άργησα να καταλάβω ότι η αντίστασή μου να βαδίσω προς την έξοδο και να κάνω τα απαιτούμενα βήματα δράσης ήταν τόσο ισχυρή γιατί στην ουσία δεν είχα πάρει καμιά απόφαση να βγω από τη ζώνη άνεσης. Αυτό που είχε απλά συμβεί είναι ότι είχα θελήσει να παίξω λίγο με τον εαυτό μου, να χαριεντιστώ με την πιθανότητα μιας αλλαγής, να φαντασιωθώ τι θα μπορούσε να φέρει στη ζωή μου μια αλλαγή των δεδομένων, να δοκιμάσω.. πώς θα ήταν αν έβλεπα τα πράγματα με μια καινούρια οπτική.. όλα αυτά όμως μόνον παίζοντας, και φτιάχνοντας σκηνές εικονικής πραγματικότητας.. αλλά προς θεού.. αυτό το έκανα μόνον για να διασκεδάσω και μετά, με ανανεωμένη απλώς διάθεση, να ξαναγυρίσω στην ασφάλεια και τη θαλπωρή που μου προσέφερε η οικεία μου κίνηση εντός της ζώνης άνεσης. 

Αμέσως μόλις το κατάλαβα αυτό, απλώθηκε μέσα μου μια πρωτόγνωρη ηρεμία. Ήταν σαν όλα να είχαν μπει στη σωστή τους θέση παρά το γεγονός ότι καμία κίνηση δεν είχα κάνει τελικά προς την κατεύθυνση της εξόδου.

Και τότε ποιο το όφελος, θα ρωτήσετε ευλόγως; Αφού τελικά δεν έφερες το αποτέλεσμα που ήθελες;

Το κέρδος, όμως, που ένιωσα πως αποκόμισα εγώ από την παραπάνω διαδικασία είναι, πιστέψτε με πολύ μεγάλο.. αφού αντί να τα βάλω με τον εαυτό μου, όπως συνήθως συμβαίνει.. εγώ του έκλεισα πονηρά το μάτι και του είπα πως εκείνος είναι που γνωρίζει ποιο είναι το καλύτερο για μένα.

Κι εκεί ήταν που αφέθηκα, και πήρα μια πολύ σπουδαία και γόνιμη απόφαση: να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου.. κι εκείνος μέσα από την αγάπη, την εμπιστοσύνη και την αποδοχή που θα εισπράττει, θα με οδηγεί στο δρόμο της καρδιάς και της ψυχής μου. 

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν εξακολουθούν να έρχονται ημέρες που τα πράγματα πισωγυρίζουν κι εγώ τα βάζω και πάλι με την κωλυσιεργία και την ατολμία μου, όταν διαπιστώνω ότι περνά ο χρόνος και δεν έχω προχωρήσει ούτε ένα βήμα παρακάτω. Φυσικά και έρχονται και ξανάρχονται και θα εξακολουθούν να έρχονται τέτοιες στιγμές στο διηνεκές. Κι αυτό ίσως και να μην αλλάξει. Άλλωστε τα χούγια, όπως λέγεται, φεύγουν πάντα τελευταία. Το ίδιο ισχύει και για τα αγαπημένα μας μοτίβα. Εκείνο όμως που μπορεί να αλλάξει είναι η διαχείριση που κάνουμε σε αυτά τα πισωγυρίσματα.

Όταν καταφέρνουμε να σκεφθούμε, έστω και μια φορά, τα πράγματα διαφορετικά, όταν τολμάμε, έστω και μια φορά να αναμετρηθούμε με τους φόβους και τις προκλήσεις, τότε η ταραχή που ακολουθεί κάθε φορά την έξοδο μας από τη ζώνη άνεσης είναι και φθίνουσας έντασης και μικρότερης διάρκειας, αφού στο μεταξύ έχουν αλλάξει οι συνδέσεις στον εγκέφαλό μας και απλά χρειάζεται κάποιος χρόνος για  να σταθεροποιηθούν.

Εξ άλλου, είναι πράγματι αλήθεια, ότι όλες οι μεγάλες αλλαγές συντελούνται πάντοτε βήμα το βήμα. Έτσι, διατηρούνε την αξία και την ουσία τους μέσα στο χρόνο. Διαφορετικά μοιάζουν με τα πυροτεχνήματα που μας προσφέρουν μόνον τη γεύση μιας φευγαλέας ηδονιστικής χαράς. Όχι πως είναι ευκαταφρόνητες κι αυτές οι στιγμές στη ζωή μας –κάθε άλλο, μα εκείνο που πραγματικά μας τρέφει και γονιμοποιεί τη ζωή μας είναι η ευδαιμονική διάσταση της ευτυχίας*. 

Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω, γεννιέται εύλογα το ερώτημα: χρειάζεται τελικά και γιατί να προκαλούμε τον εαυτό μας να βγαίνει από τη ζώνη άνεσης και να κινείται σε αχαρτογράφητα νερά; Χρειάζεται και γιατί να αλλάζουμε τακτικά τα σκηνικά της ζωής μας;

Μια πρώτη πρόχειρη απάντηση που δίνω προσωπικά είναι: ναι!

Κι ο λόγος πολύ απλός: για να μην βαριόμαστε.

Για να μην σκουριάζουμε.

Για να εξακολουθούμε να εκπλήσσουμε τον εαυτό μας και να μας ξαφνιάζουμε ευχάριστα.

Για να μην μας θεωρούμε ούτε εμείς οι ίδιοι δεδομένους.

Για να νιώθουμε πάντα φρέσκοι και νέοι.. ανεξαρτήτως της χρονολογικής μας ηλικίας.

Για να νιώθουμε σημερινοί, όχι χθεσινοί και μπαγιάτικοι.

Για να φεύγουμε πού και πού από την όχθη του χθεσινού μας εαυτού, την οποία με θέρμη συντηρεί η συνεχής παραμονή μας μέσα στη ζώνη άνεσης, και να πηγαίνουμε στην αντίπερα όχθη.. του άγνωστου που θα μας φέρει το καινούριο.

Για να νιώθουμε σύγχρονοι.. και αυτή την αίσθηση μας τη δίνει η συμπόρευση της ζωής μας με το σήμερα.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια της ζωής μας απορρέουν από τις δικές μας επιλογές τόσο σε ό,τι αφορά στην αισθητική όσο και στα υλικά κατασκευής τους. Στο χέρι μας είναι λοιπόν να τα επιδιορθώσουμε ή και να τα ξηλώσουμε αν διαπιστώσουμε ότι δεν εξυπηρετούν πια το σήμερα. 

Ας θέσουμε, λοιπόν, αμέσως τώρα, στον εαυτό μας το ερώτημα:

Πόσο σύγχρονος και πόσο παλιός νιώθω στο σήμερα της ζωής μου;

Κι ό,τι κι αν είναι αυτό στο οποίο θα καταλήξουμε,

ας αρχίσουμε να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να βγούμε από την (κατά)ψυξη των συνδέσεων μας..

αποβάλλοντας καθετί που νιώθουμε πως πια δεν μας εξυπηρετεί και πως ο μόνος λόγος που εξακολουθούμε να το κρατάμε σφιχτά στη χούφτα μας είναι η συνήθεια..

ας αφήσουμε πίσω ό,τι μας φαίνεται ξεπερασμένο, μαραμένο, μίζερο, αφυδατωμένο, χθεσινό...

Και ας πούμε με αγάπη στον εαυτό μας..

…We can go higher! / Μια απόφαση είναι μόνον που μας κρατά μακριά από την απογείωση!

 

*η αναφορά εδώ στην ευδαιμονική διάσταση της ευτυχίας αφορά στον όρο ευδαιμονία που ο Αριστοτέλης εισήγαγε προκειμένου να περιγράψει την κατάσταση της βαθιάς ευημερίας όπου κάποιος αισθάνεται ότι η ζωή του έχει νόημα και σκοπό. Ο όρος αυτός αντιδιαστέλλεται συχνά προς την ηδονή που αναφέρεται στη φευγαλέα ευτυχία από ποικίλες απολαύσεις. 

Η Αγγελική Καστρινέλλη είναι φωτογράφος, συγγραφέας και Art Therapist. Είναι δημιουργός της μεθόδου INNER VISION PHOTOGRAPHY, την οποία και εφαρμόζει σε ατομικές συνεδρίες και ομαδικά work.