Βιβλιοκριτική: "Το λεξικό των χαμένων λέξεων"

ISBN: 13 9789606454882
Εκδόσεις: ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ
Χρονολογία Έκδοσης: Ιανουάριος 2024
Σελίδες: 552

Μετάφραση: Λένια Μαζαράκη

Μερικές λέξεις ήταν πιο σημαντικές από άλλες. Επίσης, οι λέξεις των γυναικών αντιμετωπίζονταν διαφορετικά από τις λέξεις των άντρων. Αυτό θα διαβάσει ο αναγνώστης στο βιβλίο της Πιπ Γουίλιαμς, με τίτλο «Το λεξικό των χαμένων λέξεων», που στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κλειδάριθμος», σε μετάφραση Λένιας Μαζαράκη.

Η συγγραφέας εξυφαίνει τη μυθιστορηματική αφήγηση της κεντρικής ηρωίδας Εσμέ σε συνάρτηση με την πραγματική ιστορία του Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης, όπως την γνωρίζουν οι περισσότεροι, που αγνοούν τη σημαντική συμβολή των γυναικών σε αυτό το τεράστιο εγχείρημα. Η έρευνά της φανερώνει ότι η πραγματική ιστορία περιλαμβάνει και το κίνημα των γυναικών για το δικαίωμα ψήφου, το οποίο βρισκόταν στο απόγειό του πριν από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Η Εσμέ, ορφανή από μητέρα, μεγαλώνει στην ακαδημαϊκή Οξφόρδη του τέλους του 19ου αιώνα, ενώ απολαμβάνει να ζει γύρω από την ομάδα των ανθρώπων που χτίζουν την πρώτη έκδοση του Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης. Είναι ένα μικρό κορίτσι που βοηθά τον πατέρα της και μαζεύει λέξεις που έχουν χαθεί ή πεταχτεί. Όσο μεγαλώνει, αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία τους και συνειδητοποιεί ότι πολλές από αυτές που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητα και που είναι σημαντικές για τις γυναίκες δεν περιλαμβάνονται στο λεξικό από επιλογή. Κι έτσι, ξεκινά η δική της προσπάθεια στο χρόνο να ανακαλύψει τις λέξεις αυτές και να τις συλλέξει για να τις εντάξει αργότερα σε ένα άλλο λεξικό, το λεξικό των χαμένων λέξεων.

Παρόλο που υπήρχαν γυναίκες βοηθοί που δούλευαν στο «Σκριπτόριο», το μεγάλο υπόστεγο στον κήπο του Μάρεϊ, και βοηθούσαν στη διαλογή, τη συλλογή και τον έλεγχο των λέξεων, που αργότερα ταξινομούνταν σε ομάδες έτοιμες για επεξεργασία, παρόλο που υπήρχαν και άλλες γυναίκες που παρείχαν χιλιάδες αποσπάσματα και συντακτική βοήθεια από τον πρώτο έως τον τελευταίο τόμο, δεν αναγνωρίστηκε ποτέ η συμβολή τους στην παραγωγή του λεξικού τα πενήντα χρόνια που χρειάστηκαν για τη σύνταξη.

Η μυθοπλασία δένει άριστα με την πραγματική ιστορία και τους χαρακτήρες της πρώτης έκδοσης του Λεξικού, καθώς απεικονίζει με επιτυχία την πατριαρχική προνομιακή βικτοριανή προσπάθεια, που φέρνει στο φως την κοινωνική ανισότητα της εποχής σε όλες της τις εκφάνσεις. Αυτό θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, καθώς θα διαβάσει ότι πολλές λέξεις παραλείφθηκαν και δεν ελήφθησαν καν υπόψη επειδή η πηγή τους προερχόταν είτε από τους αποκλεισμένους κοινωνικά είτε από τις γυναίκες.

Ένα καλογραμμένο, ενδιαφέρον και ευκολοδιάβαστο βιβλίο κοινωνικού περιεχομένου που αξίζει οπωσδήποτε να διαβαστεί.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Το 1901 οι συντάκτες του Λεξικού της Οξφόρδης ανακαλύπτουν ότι από τα λήμματά του λείπει η λέξη δούλα.

Το Λεξικό των χαμένων λέξεων αφηγείται την ιστορία του κοριτσιού που την έκλεψε.

Η Εσμέ, ορφανή από μητέρα, περνάει τα παιδικά της χρόνια στο σκριπτόριο ενός μικρού οικήματος στην Οξφόρδη, όπου ο πατέρας της και μια ομάδα λεξικογράφων συγκεντρώνουν λέξεις για το πρώτο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης που θα κυκλοφορούσε ποτέ.

Η Εσμέ κάθεται κάτω από το τραπέζι διαλογής. Μια μέρα πέφτει στο πάτωμα ένα χαρτί με τη λέξη δούλα. Κανείς δεν το αναζητά.

Η Εσμέ κρύβει το χαρτί στο μπαούλο μιας νεαρής υπηρέτριας και αρχίζει, να μαζεύει κι άλλες λέξεις που οι άντρες χάνουν, απορρίπτουν ή και αγνοούν. Αυτές οι λέξεις τη βοηθούν να καταλάβει τον κόσμο.

Όσο περνούν τα χρόνια, η Εσμέ συνειδητοποιεί ότι κάποιες λέξεις θεωρούνται πιο σημαντικές από άλλες, κι ότι λέξεις και έννοιες που σχετίζονται με τα βιώματα των γυναικών συχνά δεν καταγράφονται. Έτσι αρχίζει να συγκεντρώνει λέξεις για ένα άλλο λεξικό: Το λεξικό των χαμένων λέξεων.

Το Λεξικό των χαμένων λέξεων εκτυλίσσεται την εποχή που το κίνημα για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών βρισκόταν στο απόγειό του, λίγα χρόνια πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποκαλύπτει μια χαμένη αλήθεια, κρυμμένη ανάμεσα στις γραμμές της ιστορίας που γράφεται από τους άντρες.

Ένα απολαυστικό εγκώμιο στις λέξεις και στη δύναμη της γλώσσας.

Η Πιπ Γουίλιαμς γεννήθηκε στο Λονδίνο, μεγάλωσε στο Σίντνεϊ και σήμερα ζει στο Αντελάιντ Χιλς. Είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου Time Bomb: Work, Rest and Play in Australia Today (New South Books, 2012), ενώ το 2017 έγραψε το One Italian Summer, τα απομνημονεύματά της από τα ταξίδια που έκανε η οικογένειά της (Affirm Press). Επίσης, έχει δημοσιεύσει ταξιδιωτικά άρθρα, βιβλιοκριτικές, διηγήματα μικρής φόρμας και ποιήματα. Για το «Λεξικό των χαμένων λέξεων» η Πιπ ερεύνησε τα αρχεία του Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης και ανακάλυψε μια ιστορία χαμένων λέξεων, καθώς και τη ζωή γυναικών που βρίσκονταν πίσω από τη δημιουργία του. Το Λεξικό των χαμένων λέξεων είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο πρόκειται να εκδοθεί σε δεκάδες χώρες και να μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.