Η Νανά Σκαρτίλα είναι φανατική αναγνώστρια. Η αγάπη της για το βιβλίο την οδήγησε αναπόφευκτα και στη συγγραφή των δικών της ιστοριών, τρεις από τις οποίες έχουν ήδη εκδοθεί. Το τελευταίο της βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «24γράμματα» και φέρει τον τίτλο «Οι ρίζες του μανδραγόρα». Με αφορμή αυτή την έκδοση σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Σκαρτσίλα, πείτε μας δυο λόγια για εσάς και τη συγγραφική σας πορεία.
Γεννήθηκα στο Αίγιο. Σπούδασα νομικά στο Καποδιστριακό πανεπιστήμιο. Ζω και εργάζομαι στην Αθήνα ως ελεύθερη επαγγελματίας. Είμαι παντρεμένη, έχω δυο παιδιά και μια εγγονή. Έχουν εκδοθεί τρία μυθιστορήματά μου. «Οι ρίζες του μανδραγόρα» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «24γράμματα».
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να εκφραστείτε μέσω του γραπτού λόγου;
Είμαι φανατική αναγνώστρια. Διαβάζω από μικρό παιδί. Από τη στιγμή που ανακάλυψα τα βιβλία, ήθελα να γίνω συγγραφέας. Όταν ενηλικιώθηκα όμως ασχολήθηκα με άλλα πράγματα. Το 2008 αποφάσισα πως είχε έρθει ο καιρός το όνειρό μου να γίνει πραγματικότητα και έγραψα το πρώτο μου μυθιστόρημα «Φαίδρα- μια γυναίκα, τρείς ζωές». Έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις «Εντύποις».
Τι μπορεί να αποτελεί έμπνευση για εσάς;
Ξεκίνησα να ταξιδεύω από νεαρή ηλικία. Από κάθε τόπο συνέλεγα εμπειρίες, εντυπώσεις. Συγχρωτιζόμουν με τους ντόπιους, τους παρατηρούσα και άκουγα τις ιστορίες τους. Τους ανθρώπους τους μαθαίνεις μόνο όταν τους συναντήσεις στο δικό τους περιβάλλον, στη χώρα τους. Κάποιες φορές δημιούργησα χαρακτήρες εμπνεόμενη από προσωπικά δεδομένα φίλων, γνωστών.
Υπήρξε κάποιο γεγονός στη ζωή σας που νιώσατε την ανάγκη να το μεταφέρετε στο χαρτί;
Η απώλεια της μητέρας μου με φόρτισε τόσο πολύ συναισθηματικά που ήθελα να βρω κάπου να αποφορτιστώ. Έτσι ξεκίνησα να γράφω «Το πέταγμα της πεταλούδας». Στη συνέχεια βέβαια οι ήρωες ακολούθησαν το δρόμο τους. Η συγγραφή ήταν λυτρωτική. Με βοήθησε να ξεφύγω, να βρω την αντοχή που ήταν αναγκαία.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας; Τι προσφέρει στον άνθρωπο;
Το μυθιστόρημα διαχρονικά ασχολείται με την ανθρώπινη ύπαρξη, φωτίζει διαφορετικές όψεις της, βοηθάει να ξεφεύγει από την πεζή και κουραστική καθημερινότητα. Πιστεύω πως η λογοτεχνία αποτελεί διέξοδο γενικότερα, γιατί μας βοηθάει να αποδράσουμε έστω και για λίγο, από τα αδιέξοδα των καιρών μας.
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου, διαβάζουν βιβλία στις μέρες;
Η αλήθεια είναι ότι όχι όσο θα έπρεπε. Στις Η.Π.Α, στη Δυτική Ευρώπη οι άνθρωποι διαβάζουν και μέσα στο μετρό. Και στη Ρωσία αγαπούν το διάβασμα, ακόμα και οι νέοι. Σε μας διαβάζουν κυρίως οι μεγαλύτερες ηλικίες. Οι περισσότεροι νέοι στις ελεύθερες ώρες τους προτιμούν να χαζεύουν στα κινητά τους.
Έχετε πρότυπα ως συγγραφέας; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει κάποιος επιρροές από άλλους αγαπημένους συγγραφείς;
Όταν ήμουν μικρότερη αγαπημένοι συγγραφείς ήταν ο Μαλό, ο Ουγκώ, ο Βερν, η Μίτσελ και οι δικοί μας Καραγάτσης, Βενέζης, Τερζάκης, Μυριβήλης. Μεγαλώνοντας ένιωσα να με συναρπάζουν και άλλοι, όπως ο Χέμινγουεϊ, ο Μαν, ο Έσε, η Πίλτσερ, ο Μπουκόφσκι, ο Κέρουακ, ο Χένρι Μίλερ, ο Μάρκες. Η συγγραφή είναι κατάθεση της ψυχής που πέφτει στο χαρτί σαν χείμαρρος. Όλοι οι συγγραφείς που έχω αγαπήσει με έχουν επηρεάσει ως ένα σημείο.
Υπάρχει συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου; Τι είναι αυτό που το χαρακτηρίζει καλό;
Όταν λέμε ότι ένα βιβλίο είναι καλό, εξετάζουμε διάφορα στοιχεία, όπως ύφος, χρήση γλώσσας, δομή, ανάλυση χαρακτήρων. Καλό βιβλίο μπορεί να είναι το βιβλίο που θέτει ερωτήματα, προβληματίζει, προσφέρει γνώση, αποτελεί «τροφή για σκέψη», είναι γενικά αποδεκτό και πάντα επίκαιρο και ας είναι γραμμένο πριν από πολλά χρόνια, όπως τα αριστουργήματα της κλασικής λογοτεχνίας. Ο Τόμας Μαν έλεγε ότι ένα καλό βιβλίο μας τέρπει, μας ταξιδεύει, μας αναζωογονεί. Για μένα το καλό βιβλίο είναι ένας πολύτιμος φίλος που με ξεκουράζει, με αποφορτίζει, με εμπνέει και γαληνεύει την ψυχή μου. Αν υπήρχε συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου, τότε οι πάγκοι των βιβλιοπωλείων θα είχαν κατακλυστεί από αριστουργήματα.
Έχετε αδυναμία σε κάποια από τα βιβλία σας; Και αν ναι, σε ποιο και γιατί;
Μέσα από τις ηρωίδες μου και τις πράξεις τους μπόρεσα να καταλάβω καλύτερα τον εαυτό μου. Μπόρεσα να έρθω πιο κοντά με ανθρώπους του στενού ή ευρύτερου περιβάλλοντός μου, καθώς χρησιμοποίησα κάποια στοιχεία τους στους ήρωές μου. Όλα μου τα βιβλία τα αγαπώ και δεν ξεχωρίζω κανένα.
Ας μιλήσουμε για το τρίτο σας μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «24γράμματα» και φέρει τον τίτλο «Οι ρίζες του μανδραγόρα». Ποιο υπήρξε το βασικό ερέθισμά σας για να ξεκινήσετε τη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Από τα ελάχιστα που έχω κοινά με την ηρωίδα, την Ιουλία, είναι η αγάπη μας για τα ταξίδια και τη λογοτεχνία. Από τότε που άρχισα να γράφω ήμουν διαρκώς με ένα στυλό στο χέρι και ένα χαρτί. Κάποια στιγμή ξέμεινα από έμπνευση. Μετά από καιρό αποφάσισα να βάλω σιωπηλά στο χαρτί μια ηρωίδα που ήξερε πολύ καλά τι σημαίνει να έχουν στερέψει όλα τα εκφραστικά σου κανάλια. Μόλις έγραψα τις δέκα πρώτες σειρές, η Ιουλία πήρε τη σκυτάλη και συνέχισε μόνη της.
Πώς προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου σας;
Ο μανδραγόρας λόγω των υπνωτικών ιδιοτήτων του και της ανθρωπόμορφης ρίζας του, έχει περιβληθεί από την αρχαιότητα με μυστηριώδεις, υπερφυσικές ιδιότητες. Θεωρούσαν ότι όταν ξεριζωθεί, βγάζει μια δυνατή κραυγή η οποία μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο σε όσους την ακούσουν. Σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει μανία και παραλήρημα, καθώς πρόκειται για οπιούχο φυτό με θανατηφόρα δράση. Ο Ιπποκράτης τον αναφέρει ως ένα μαγικό βότανο με κακές δυνάμεις. Η ηρωίδα, η Ιουλία αναζητώντας τις ρίζες της, ανακαλύπτει ότι στις φλέβες της κυλάει αίμα φονιάδων.
Πείτε μας με δυο λόγια το περιεχόμενο της ιστορίας.
Κεντρική ηρωίδα είναι η Ιουλία. Η αγάπη της για τη λογοτεχνία την ωθεί να γίνει συγγραφέας. Όταν μαθαίνει ότι είναι υιοθετημένη χάνει τη γη κάτω από τα πόδια της. Και αρχίζει την αναζήτηση των βιολογικών γονέων της. Στο Σίοφοκ, μια παραλίμνια πόλη της Ουγγαρίας, βρίσκει τα ίχνη της μητέρας της. Στη Ναζαρέ, ένα γραφικό ψαροχώρι της Πορτογαλίας στις ακτές του Ατλαντικού, αναζητά τον πατέρα της. Εκεί ανακαλύπτει κάτι που δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει. Υπάρχουν όμως και άλλα που αφορούν τη βιολογική οικογένειά της. Στην Αθήνα του 1913, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, με τις σουφραζέτες και τους αγώνες τους, τους λογοτέχνες που άφησαν το στίγμα τους, το Γλωσσικό Ζήτημα, τους μόρτηδες, τον αιματηρό πετροπόλεμο των νέων, τις μονομαχίες, καντάδες, κοινωνικές ανισότητες και φτωχομαχαλάδες, είναι θαμμένο ένα μυστικό που όταν έρθει στην επιφάνεια, θα αρχίσει να αμφιβάλλει για το ποια είναι πραγματικά και όλα θα χάσουν το νόημά τους.
Ήταν δύσκολη η συνύπαρξη ιστορικών γεγονότων-προσώπων και φανταστικών; Ο αναγνώστης θα διακρίνει τη διαφορά και τη σημαντικότητα αυτής της συνύπαρξης για την εξέλιξη της ιστορίας;
Βαλκανικοί πόλεμοι 1912, 1913 οι οποίοι είχαν ως αποτέλεσμα τον διπλασιασμό του ελληνικού κράτους και μετά… Σ’ αυτό το σκηνικό αναπτύσσεται ένα μεγάλο μέρος της υπόθεσης του έργου μου και οι ήρωές μου-ιστορικά πρόσωπα και φανταστικά-ζουν, δρουν και συνυπάρχουν αρμονικά. Η συνύπαρξη αυτή κάνει πιο ενδιαφέρουσα την εξέλιξη της ιστορίας για τον αναγνώστη.
Υπάρχουν μηνύματα που οπωσδήποτε θέλετε να περάσετε στον αναγνώστη μέσα από την ιστορία σας;
Όταν άρχισα να γράφω το μυθιστόρημά μου, υπήρχε μια γενικότερη ανησυχία στην ελληνική κοινωνία για τις σχέσεις μας με την Τουρκία, η οποία δεν βοηθά στην επίλυση των προβλημάτων, αντίθετα τα επιδεινώνει. Τρόφιμα αποθηκεύονταν για περίπτωση ανάγκης, ράφια σε σούπερ μάρκετ άδειαζαν. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι απέδειξαν ότι οι γείτονες δεν είναι ανίκητοι. Το ενιαίο βαλκανικό μέτωπο του 1912 έδειξε ότι οι λαοί μπορούν να βάλουν στην άκρη για λίγο τις διαφορές τους και να αγωνιστούν για το υπέρτατο αγαθό, την ελευθερία.
Πόσο χρόνο χρειαστήκατε για τη συγγραφή αυτού του πολυσέλιδου βιβλίου;
Το να είσαι συγγραφέας σημαίνει ότι μπορείς να γράφεις πολλές ώρες την ημέρα ή όταν μπλοκάρεις καθόλου, να ξεχνάς να φας, να ξενυχτάς γράφοντας, να ελπίζεις να ανέχεται η οικογένειά σου την απουσία σου, να κατανοεί την προσήλωσή σου στους ήρωές σου και στις ιστορίες τους. Χρειάστηκαν δεκατέσσερις μήνες για να ολοκληρωθεί το βιβλίο.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα για το εφηβικό κοινό;
Τα βιβλία που απευθύνονται σε εφήβους καταπιάνονται με θέματα επίκαιρα γι’ αυτούς και τις οικογένειές τους, τους προβληματισμούς και τα βιώματά τους μέσα στην κοινωνία. Συνήθως οι ήρωες είναι έφηβοι. Το βιβλίο πρέπει να μπορεί να προσεγγίσει το εφηβικό κοινό, να το συγκινήσει, να το επηρεάσει, να το εκπαιδεύσει με ερωτήματα και θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εφήβους.
Στο βιβλίο σας αυτό, συνεργάζεστε για δεύτερη φορά με τις εκδόσεις «24γράμματα». Είστε ευχαριστημένη από τη μέχρι τώρα συνεργασία σας;
Οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στις εκδόσεις «24γράμματα» και στον εκδότη μου Γιώργο Δαμιανό, για την εμπιστοσύνη που δείχνει σε μένα και στα έργα μου.
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Εύχομαι από καρδιάς όλα τα παιδιά να είναι ασφαλή από κακοποιητικά στοιχεία, να ζουν την παιδική ηλικία με ξεγνοιασιά, να είναι χαρούμενα και ευτυχισμένα.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση, θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ
…Έφτασαν στον Ιλισό. Ο Πολύβιος σταμάτησε το άλογο που ήταν πλημμυρισμένο στον ιδρώτα. Και οι δυο ανάδιδαν την έντονη μυρωδιά του στάβλου. Η Ιουλία πήδηξε αδέξια από τα καπούλια που άχνιζαν, σηκώθηκε και άρχισε να τρέχει στην ξερή κοίτη του ποταμιού. Το ένστικτό της την ειδοποιούσε να βιαστεί. Από μακριά άκουσε ομιλίες. Κρύφτηκε πίσω από ένα δέντρο. Έριξε μια γρήγορη ματιά μπροστά της. Και τότε τους είδε. … Οι δυο μονομάχοι, που φορούσαν σκούρα γκρι ενδύματα και καπέλα, σήκωσαν τα περιλαίμια για να μη λευκάζουν τα κολάρα τους και γίνονται στόχος, πήραν θέσεις. Η Ιουλία είδε τα πιστόλια να χαμηλώνουν απειλητικά. Ο ήχος του πυροβολισμού ακούστηκε εκκωφαντικός. Μια ακατανίκητη παρόρμηση, χωρίς λογική, την ώθησε να τιναχτεί μπροστά, τρέχοντας ταχύτατα…
Κυρία Σκαρτσίλα σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.
Κι εγώ σας ευχαριστώ για τον χρόνο και το ενδιαφέρον σας.
Βιογραφικό:
Η Νανά Σκαρτσίλα γεννήθηκε στο Αίγιο. Σπούδασε στη Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών κι εργάστηκε ως ελεύθερη επαγγελματίας. Έχει δύο κόρες και ζει με την οικογένεια της στην Αθήνα. Της αρέσουν τα ταξίδια. Από κάθε τόπο που επισκέπτεται αντλεί υλικό για τα βιβλία της. Της έχει απονεμηθεί έπαινος για τη νουβέλα της «Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ο άνθρωπος πίσω από τον μύθο» στον 9ο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό 2020 του Ομίλου για την UNESCO Τεχνών, Λόγου και Επιστημών Ελλάδος. «Οι ρίζες του μανδραγόρα» είναι το τρίτο της μυθιστόρημα. Προηγήθηκαν τα «Φαίδρα. Μια γυναίκα, τρεις ζωές» (εκδ. Εντύποις, 2017) και «Το πέταγμα της πεταλούδας» (εκδ. 24 γράμματα, 2020).
0 Σχόλια