Η Νικολέττα Αλεξάνδρου μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της με τίτλο «Υπολογισμοί απόστασης χρόνου και ταχύτητας» από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες για να μας μιλήσει γι' αυτό, καθώς και για την ενασχόλησή της με τη συγγραφή γενικότερα.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Αλεξάνδρου, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Κόρη, γυναίκα, μάνα.
Σπούδασα, δούλεψα, ταξίδεψα.
Έχω το μερίδιο μου στη ζωή, φοβήθηκα, αλλά δεν απέφυγα.
Ευγνωμονώ για ό,τι ήρθε, ή εγώ προκάλεσα.
Καλά, κακά, όλα με πήγαν παραπέρα.
Ελπίζω αν και δεν αισιοδοξώ.
Γιατί γράφετε; Θεωρείτε ότι η συγγραφή απελευθερώνει τον εσωτερικό σας κόσμο;
Χρησιμοποιώ την ποίηση για να ειπωθούν τα ανείπωτα. Όλα εκείνα που στην καθημερινότητα «σπρώχνω κάτω από το χαλί» , τα βγάζει η ποίηση στη φόρα. Ό,τι τρομάζει είναι εκεί, στους στίχους.
Οι ακαδημαϊκές σας σπουδές και η επαγγελματική σας ενασχόληση επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης και γραφής σας; Τι πιστεύετε;
Δεν μπορώ να πω αν θα σκεφτόμουν διαφορετικά, αν είχα σπουδάσει κάτι άλλο, ή αν είχα δουλέψει υπό άλλες συνθήκες και σε άλλα περιβάλλοντα. Σίγουρα οι εμπειρίες μας χαρακτηρίζουν, σμιλεύουν αυτό που γινόμαστε, αλλά υπάρχει και το κληρονομικό γονίδιο. Εδώ μπορούμε να κάνουμε μόνο υποθέσεις και εγώ υποθέτω ότι το στυλ θα ήταν ίδιο, πιθανά να άλλαζαν οι εικόνες που φωτογραφίζω στα ποιήματα μου.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;
Για μένα η αρχή είναι η δυσάρεστη έκπληξη∙ όλα εκείνα που μια δεδομένη στιγμή βιώνω τεράστια και στις περισσότερες των περιπτώσεων με αρνητικό πρόσημο.
Ελάχιστες φορές νιώθω την ανάγκη να καταγράψω κάτι θετικό που μου συμβαίνει. (Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει το θετικό στοιχείο στη ζωή μου, για το οποίο είμαι μάλιστα ευγνώμων.)
Η γραφή είναι επίσης η διέξοδος όταν φθάνω σε αυτό που περιγράφω στον «Κόμπο». Είναι η λύση που προσφέρω στον εαυτό μου όταν έχει εξουθενωθεί από την «πολιτικά σωστή» πραγματικότητα.
Υπήρξε κάποιο γεγονός στη ζωή σας που νιώσατε την ανάγκη να το μεταφέρετε αυτούσιο σε κάποιο ποίημά σας;
Το αυτούσιο το βρίσκω ανώφελο και φλύαρο. Θεωρώ ότι αρκεί η αφορμή και το αποτέλεσμα, τόσο για να εκφραστώ εγώ η ίδια, όσο και για τον αναγνώστη, για να ταυτιστεί, ή όχι. Πιστεύω στην λακωνικότητα, τα σημαντικά χωράνε σε μια δυο λέξεις, το πολύ γραμμές. Τα ασήμαντα κρύβονται στο λαβύρινθο της πολυλογίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το να δώσω λεπτομέρειες για κάτι προσωπικό, θα ήταν σαν να σας διάβαζα το ημερολόγιο μου. Πόσο ενδιαφέρον θα ήταν για τους άλλους, αν εξαιρέσουμε τους λάτρεις της «κοινωνικής κριτικής»;
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της ποίησης; Τι έχει να προσφέρει στον άνθρωπο;
Η ποίηση είναι τέχνη και όπως κάθε μορφή τέχνης έχει μάστορες, απλούς τεχνίτες, ειδικευόμενους και αρπακολατζήδες. Χωράμε όλοι, όλοι παίζουμε ένα ρόλο και όλοι θα «κάνουμε στο τέλος ταμείο».
Μέσα σε αυτήν την κοινότητα παλεύουμε όλοι μας να χτίσουμε (καλά ή σκάρτα) φωλιές αγάπης με μπαλκόνια στον ήλιο, εκκλησίες πίστης και ελπίδας, καφενεία φιλοσοφικής αναζήτησης, αλλά και θεραπευτήρια θλίψης, ή πυραμίδες αγωνίας.
Οι αναγνώστες διαλέγουν και παίρνουν, ανάλογα την πεποίθηση τους για το τι τους ταιριάζει, τι χρειάζονται, ή που προτιμούν να κρυφτούν.
Οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;
ΟΙ μεσήλικες μπορεί, το κακό είναι ότι δεν διαβάζουν τα παιδιά και οι νέοι. Μπαίνεις σε παιδικά και εφηβικά δωμάτια και δεν βλέπεις ούτε ένα βιβλίο. Ακόμα και 20άρηδες και 30άρηδες απέχουν από το «σπορ». Ώρες ατελείωτες δαπανούνται στα κομμωτήρια, τα επιτηδευμένα μοτίβα νυχιών, τα πρωταθλήματαvideogames, στο «σκρολάρισμα» στα κοινωνικά δίκτυα, τα γήπεδα, το YouTube, το Netflix.
Ο χρόνος είναι χρήμα και η επένδυση στο μυαλό μας είναι η μόνη που δεν έχει ρίσκο, αλλά σίγουρη απόδοση. Οπότε αναρωτιέμαι: ποια η έκπληξη μπροστά στην επικείμενη φτωχοποίηση;
Έχετε πρότυπα ως δημιουργός; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας ποιητές;
Δεν είμαι σίγουρη αν κάποιος διαπιστώνει επιρροές. Να ‘μαι ειλικρινής δεν μου ‘χει πει κανείς ότι το γράψιμο μου ομοιάζει με κάποιου άλλου.
Για τα πρότυπα μου έχω μιλήσει επανειλημμένα. Με έχει καθορίσει ο Καβάφης. Ταυτίζομαι απόλυτα με την οπτική του και τον τρόπο που περιγράφει το παράδοξο του να ζει κανείς μέσα σε ένα κόσμο που δεν νιώθει ότι ανήκει (ο καθένας μας για πολλούς και διαφορετικούς λόγους).
Κάπως ανάλογα νιώθω εγγύτητα προς τον Βάρναλη που τόσο εύστοχα βάζει το δάχτυλο στις πληγές μας που έχουν κακοφορμίσει, αλλά και τη Δημουλά με το διαπεραστικό της βλέμμα, τον άμεσο στίχο και πάνω απ΄όλα τη γυναικεία προσέγγιση της σύγχρονης πραγματικότητας των ανθρώπινων σχέσεων.
Θεωρείτε χρέος του κάθε δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει;
Όχι αναγκαστικά. Έχω γράψει πολλά που δεν ξέρω αν ποτέ θα δημοσιεύσω. Κάθε δημιουργός μοιράζεται «τόσο-όσο», όπως ακριβώς όταν σε μια συζήτηση αποφασίζουμε τι θα πούμε και τι όχι. Ισχύει νομίζω το «ούτε όλα στο γιατρό, ούτε στον εξομολόγο».
Το Φεβρουάριο του 2024 κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική συλλογή σας από τις εκδόσεις «Βακχικόν» που φέρει τον τίτλο «Υπολογισμοί απόστασης χρόνου και ταχύτητας».Μιλήστε μας γι’ αυτήν.
Τέσσερα χρόνια μετά το «Ήχοι και Σιωπές», είναι εμφανές ότι διατηρώ μια συνέπεια στον τρόπο σκέψης και έκφρασης μου, χωρίς να έχω αποφασίσει αν αυτό είναι για καλό, ή κακό…
Νιώθω όμως έντονη και μια διαφορά - θα έλεγα ίσως και εξέλιξη-. Θεωρώ ότι κατάφερα να πάρω μεγαλύτερη απόσταση από τα δρώμενα, να παίξω καλύτερα το ρόλο του παρατηρητή.
Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο για το εξώφυλλό του βιβλίου σας; Τι υποδηλώνει;
Η αφορμή για το «Υπολογισμοί Απόστασης, Χρόνου και Ταχύτητας» είναι όλες εκείνες οι συνειδητές, ή ασυνείδητες ασυμφωνίες μεταξύ των ανθρώπων που έχουν να κάνουν με την νοητή απόσταση μεταξύ των προκαταλήψεων τους, το λάθος χρόνο που συνευρέθηκαν οι άνθρωποι αυτοί και τη διαφορετική ταχύτητα με την οποία προχωρούν στη ζωή τους, ή βιώνουν τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους.
Είναι μια συλλογή αλλεπάλληλων προσπαθειών τέτοιων «υπολογισμών».
Εβδομήντα πέντε ποιήματα, ολιγόστιχα τα περισσότερα, υπαρξιακού περιεχομένου και βαθιάς εξομολογητικής διάθεσης, γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, απαρτίζουν τη συλλογή σας αυτή και σφραγίζουν για ακόμα μια φορά το δικό σας ξεχωριστό προσωπικό ύφος. Πώς προέκυψε η επιλογή τους;
Η επιλογή δεν ήταν δύσκολη, ούτε πολύπλοκη. Δημοσιοποιώ ό,τι θεωρώ χρήσιμο, αυτά τα ποιήματα που μπορούν πιθανά να δώσουν φωνή στη σκέψη κάποιων αναγνωστών, κρατώντας εκείνα τα ποιήματα που ακούμπησα το μεγαλύτερο φορτίο στο συρτάρι, καθώς αυτά ήδη έχουν καταφέρει το στόχο τους, που είναι να υπάρξουν, δεν είναι αναγκαίο να δουν το φως της δημοσιότητας.
Ποια η αρχική σας επιδίωξη όταν ξεκινήσατε να γράφετε το βιβλίο σας; Να καταθέσετε την ψυχή σας στο χαρτί κι όχι απλά να φωτογραφίσετε τη σκέψη σας;
Να ‘μαι ειλικρινής δεν είμαι σίγουρη τι να απαντήσω στο τι επιδίωκα όταν ξεκίνησα να γράφω. Μάλλον να αποφορτίσω, να κατανοήσω, να συμβιβαστώ, να προχωρήσω.
Ποια μηνύματα θέλετε να περάσετε μέσα από τα ποιήματά σας;
Αν και οι περιγραφές ή το ύφος θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «σκοτεινά» το μήνυμα είναι αισιόδοξο. Είναι αυτό που αναφέρω στον «Πληθυντικό»:
Οι πιθανότητες είναι εναντίον μας,
παρ’ όλα αυτά επιμένουμε να μπαρκάρουμε.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Δύσκολο να πω. Δεν νομίζω ότι κάποιος χωρίς εμπειρία ζωής θα μπορούσε να δώσει «σάρκα και οστά» στους στίχους που διαβάζει. Να ταυτιστεί και να παραληρήσει το δικό μου στιγμιότυπο με κάποιο δικό του.
Από την άλλη, το έντονο συναίσθημα και η απορία που κυριαρχεί σε πολλά από τα ποιήματα θα μπορούσε πιθανά να βρει πιο εύφορο έδαφος στο μυαλό και τη ψυχή ενός εφήβου, παρά ενός αποστασιοποιημένου πια, προχωρημένης ηλικίας, ενήλικα.
Είστε ευχαριστημένη από τη συνεργασία σας με το εκδοτικό σας σπίτι;
Είναι χαρά μου να συνεργάζομαι με την ομάδα των εκδόσεων «Βακχικόν». Επαγγελματίες αλλά προσιτοί, συνεργάσιμοι, οικείοι, καταφέρνουν να ακολουθήσουν τους κανόνες της αγοράς διατηρώντας τις ανθρώπινες ισορροπίες. Χαίρομαι που κάναμε αυτό το ξεκίνημα με άγνωστο προορισμό πριν τέσσερα χρόνια.
Επόμενα συγγραφικά σχέδια κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα;
Δεν έχω σχέδια, έχω την αίσθηση ότι έχουν περάσει (ανεπιστρεπτί;) οι εποχές που μας επέτρεπαν τα μακροπρόθεσμα πλάνα. Συνεχίζω να γράφω ποίηση και έχω αρχίσει να «διασκεδάζω» με την ιδέα ενός πεζού, μια επιστολή με άγνωστο παραλήπτη, έναν απολογισμό, μια απολογία, το δικό μου «έργα και ημέρες».
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Ελπίζω ότι το έργο της ζωής θα έχει happy end. Ελπίζω ότι θα λιάνουμε τις γωνίες και θα κάνουμε τα τετράγωνα, κύκλους, ότι ο χειμώνας θα περάσει και θα ρθει και η άνοιξη, ότι θα συγχωρέσουμε και θα συγχωρεθούμε.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας.
ΤΕΛΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ
Τα πράγματα τα αντιλαμβάνεσαι
όταν συμβαίνουν σε σένα.
Όταν συμβαίνουν γύρω σου τα αγνοείς.
Νομίζεις ότι επιλέγεις τα παπούτσια που μπαίνεις,
αλλά τελικά συνειδητοποιείς ότι τα παπούτσια είναι που αλλάζουν
πόδια
και κάποια στιγμή, το θέλεις ή όχι, θα μπουν στα δικά σου.
Πάλι νομίζεις ότι τα παπούτσια θα είναι από κείνα τα αθλητικά
υψηλής τεχνολογίας που φορούν οι δρομείς, από κείνα που
δίνουν φτερά.
Πάλι λάθος…
Είναι ξύλινα σαμπό, βαριά, σου πληγώνουν τα πόδια στα λίγα
βήματα
Ξεχνάς το τρέξιμο, εδώ και το περπάτημα γίνεται ανυπόφορο.
Προτιμάς λοιπόν να τα βγάλεις, να μείνεις ξυπόλητος.
Τελικά όπως και να ’χει γυρνάς πίσω με πόδια πληγωμένα,
κουτσαίνεις.
Θα ’θελες να μπορέσεις να κάτσεις, να ξαποστάσεις, να φροντίσεις
τις πληγές,
αλλά πάλι πρέπει να φτάσεις πριν νυχτώσει.
Δεν πρέπει να σε βρει η νύχτα στον δρόμο.
Ξυπνούν τα πλάσματα που τρέφει το σκοτάδι,
δεν θέλεις να τ’ ακούσεις, δεν θέλεις να τα δεις.
Οι εναλλακτικές πόνος ή φόβος.
Τι να διαλέξεις;
Κυρία Αλεξάνδρου, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.
Βιογραφικό:
Η Νικολέττα Αλεξάνδρου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία και σήμερα δραστηριοποιείται ως διοικητικό στέλεχος στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, πιστοποιήθηκε από το Neuroleadership Institute του Λονδίνου και το International Coaching Federation, και υποστηρίζει, ως Mentor ή Coach, άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην προσωπική ή επαγγελματική τους ζωή.
Εδώ και αρκετά χρόνια δραστηριοποιείται στη συγγραφή. Το 2020 κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή της Ήχοι και σιωπές (εκδόσεις Βακχικόν). Οι Υπολογισμοί απόστασης, χρόνου και ταχύτητας είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή της.
0 Σχόλια