Βιβλιοκριτική: "Ταξίδι του εγώ στο τώρα" της Στέλλας Ζερβάκη

ISBN: 9786185748241
Εκδόσεις: ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ
Χρονολογία Έκδοσης: Δεκέμβριος 2023
Σελίδες: 82

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Η Στέλλα Ζερβάκη είναι ιατρός και ποιήτρια. Με πληθώρα υπαρξιακών προβληματισμών να κατακλύζουν τη σκέψη της και διάθεση εξωτερίκευσης των όσων ενδόμυχα την ταλαιπωρούν περισσότερο, καταφεύγει στην ποίηση για να ικανοποιήσει πρωτίστως την εσωτερική της ανάγκη για αληθινή επικοινωνία. Άλλωστε, το παραδέχεται και η ίδια στο οπισθόφυλλο της ποιητικής της συλλογής με τίτλο «Ταξίδι του εγώ στο τώρα», που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2023 από τις εκδόσεις «Μετρονόμος». Το βιβλίο βρίσκεται ήδη στη δεύτερη έκδοσή του και η ποιήτρια μέσω αυτής επανέρχεται στα γράμματα διεκδικώντας το μοίρασμα των σκέψεων και των αγωνιών της με το αναγνωστικό της κοινό.

Η ποιήτρια, όπως προσπαθεί να θυμίσει σε όλους, ακόμα και στον ίδιο της τον εαυτό, ισχυρίζεται ότι κανείς δεν είναι μόνος του, ακόμα κι αν αυτό απαιτεί η σύγχρονη κοινωνία με κάθε τρόπο και σε κάθε ευκαιρία. Υπάρχει το μαζί, τονίζει, που πάντα γίνεται αντιληπτό όταν ξυπνήσει στον άνθρωπο το συναίσθημα, όταν διεγείρει τον νου του η προσδοκία του μοιράσματος. Ένας είναι ο τρόπος για να επιτευχθεί το πολυπόθητο και δεν είναι άλλος πέρα από τη συμβολή της τέχνης, που έχει το προνόμιο και τη χάρη να ενώνει τις ψυχές και να τις ταξιδεύει σε κόσμους ονειρικούς και υπέροχους, μακριά από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, την ασχήμια της και τον εγωκεντρικό της χαρακτήρα. Η τέχνη, λοιπόν, που άλλοι την αποκαλούν αγάπη, άλλοι πνεύμα και άλλοι Θεό, για εκείνη αποτελεί ένα βαθύ και πολύπλοκο συναίσθημα, που επιδιώκει μέσα από τους στίχους της να το κοινωνήσει σε όσους το αποζητούν κι επιθυμούν να το νιώσουν και να το κάνουν κτήμα τους.

Εξήντα ποιήματα απαρτίζουν τη συλλογή της αυτή, που άλλα κινούνται στον ελεύθερο στίχο και άλλα στον περισσότερο έμμετρο, όλα τους όμως έχουν ως κοινό παρονομαστή τους το μοίρασμα.

Η ποιήτρια αναμετράται με τον φόβο, τη μοναξιά και τον χρόνο. Υποχωρεί στις βουλές του σήμερα χωρίς να φέρει αντίσταση. Και μελαγχολεί.

«Νιώθω με αναμνήσεις ζω, με αυτές αποκοιμούμαι» εξομολογείται στο ποίημά της «Αναμνήσεις» στη σελίδα 14 του βιβλίου και δεν υπερβάλει. Απόλυτα ειλικρινής και ανεπιτήδευτη κατάθεση ψυχής η γραφή της, υπερχειλίζει από συναισθήματα, αναμνήσεις και πόνο. Με λόγο λιτό, κατανοητό και αυθόρμητο η ποιήτρια μοιράζεται άφοβα με τον αναγνώστη της τις εικόνες που κυριεύουν το μέσα της, εμπειρίες και βιώματα ζωής και ριζωμένα συναισθήματα που πλέον αρνούνται να βρίσκονται εγκλωβισμένα στη φυλακή της σιωπής.

«Όλη τη ζωή περπατούσα χέρι χέρι με τη μοναξιά» (Σελίδα 17)

Αλλάζει, παραδέχεται, καθώς αναλογίζεται τον χρόνο που πέρασε, τον χρόνο που απομένει και την καλεί να διανύσει στο μέλλον. Είναι διαφορετική, συνειδητοποιεί και τρομάζει. Είναι η ίδια; αναρωτιέται μετά από λίγο καθώς αμφιταλαντεύεται. Δεν ξέρει. Μπερδεύεται περισσότερο. Δακρύζει ούσα απελπισμένη και μόνη. Αγωνιά και ακολουθεί τα χνάρια του χρόνου μήπως και βρει ξανά τον εαυτό της. Αναμετράται με το είδωλό της, μα ανακαλύπτει την απόσταση που υπάρχει ανάμεσά τους, την αλλαγή που υφίσταται, τη διαφορετικότητα που διαχωρίζει το φαίνεσθαι με το είναι. Αλλοίωση συντελείται μέσα της στο πέρασμα του χρόνου συναισθηματική, σωματική, υπαρξιακή. Σε φυγή, επομένως σημειώνει η ποιήτρια μετά από σκέψη, προτρέπει ο φόβος της συνειδητοποίησης της αλλαγής τον άνθρωπο, σε αυτοαπομόνωση που επιφέρει αβάσταχτη θλίψη, απέχθεια και πόνο μαζί. Πλάνη είναι η ζωή δίχως νόημα ύπαρξης, δίχως ουσία και σκοπό, συμπληρώνει. Μοναξιά η συνθήκη και μια απέραντη σιωπή.

«Αόρατος στάθηκες», δίνει το στίγμα της κατάληξης στη σελίδα 28. Ανάμεσα στο πλήθος που προσπερνά και τον προσπερνά συνειδητά, ο άνθρωπος δεν καταφέρνει τίποτα στο τέλος, συμπεραίνει. Τίποτα δεν τον κρατά ζωντανό, ενεργό, ευτυχισμένο. Ίσως κάτι ασήμαντο μόνο, κάποιες αχνές στιγμές κι έπειτα η λήθη τον οδηγεί μονάχο του στο τέρμα.

Η ποιήτρια δεν παραλείπει να μιλήσει για τον έρωτα, το αλατοπίπερο της ζωής, που ομορφαίνει την ύπαρξη του ανθρώπου στον χρόνο. Δυνάστης όμως κι αυτός, όπως κι ο χρόνος άλλωστε, δε χαρίζεται χωρίς αντάλλαγμα, δε συμπονά τον άνθρωπο, δεν τον λυτρώνει. Το αποτέλεσμα παραμένει τραγικό. Μοναξιά. Μόνο η αγκαλιά, υπογραμμίζει, χαρίζει την πολυπόθητη λύτρωση, καθώς το νιώθει κι η ίδια εντός της, εγκλωβισμένη σαν βρεθεί στη σκοτεινιά του τίποτα, στη συνύπαρξή της με το ψέμα, στην υποκρισία των όλων.

Αλήθεια, πόσοι παραμένουν ειλικρινείς με τον εαυτό τους; Μελαγχολία διέπουν τα ποιήματα της ποιήτριας, χωρίς υποκριτικές υπερβολές, χωρίς διάθεση να εντυπωσιάσει. Η αλήθεια από μόνη της τα καταφέρνει περίφημα.

«Οι αξίες έχουν ξεχαστεί

ο άνθρωπος νιώθει το κενό

δεν γνωρίζει τι γυρεύει, τι ποθεί

περιπλανιέται στη μοναξιά» (Σελίδα 47)

Απραξία η κατάληξη, αβουλία, τρόμος για το άγνωστο, κενότητα, οργή, θυμός, θρήνος, ανάμνηση, σπαραγμός. Αυτή είναι η πραγματικότητα, η ανυπόφορη, μα τόσο χαοτική, σύμφωνα με την ποιήτρια. Ένας κύκλος ζωής, ένας ζωντανός θάνατος που επιβάλλεται με τη βία, με συνθήκη την απέραντη μοναξιά.

«Κουρασμένη νιότη ξύπνα,

πεθαίνεις,

ακούς; (Σελίδα 72)

Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η ποίηση της Στέλλας Ζερβάκη είναι μια ποίηση λιτή μα καταλυτική ταυτόχρονα, άμεση και κατανοητή, ευαίσθητη και ειλικρινής, ανθρώπινη και διεισδυτική. Στόχο έχει να καταδείξει την σκουριά της σύγχρονης πραγματικότητας, κουνώντας το καμπανάκι του κινδύνου στον αναγνώστη. Όλα μπορούν να διορθωθούν, αρκεί να υπάρξει θέληση, αγάπη, διάθεση μοιράσματος, επαναπροσδιορισμός αξιών και προτεραιοτήτων. Αρκεί ο άνθρωπος να αποβάλει από πάνω του τη μάσκα της υποκρισίας του για να δει επιτέλους κατάματα τον πραγματικό του εαυτό στον καθρέφτη της ζωής. Τόλμη απαιτεί ο δρόμος της σωτηρίας του, που δεν είναι ανθόσπαρτος, είναι ωστόσο προσιτός και διεκδικήσιμος. Απόφαση είναι το σύνθημα και μπορώ η πράξη για τη διατήρηση της ελπίδας στον κόσμο.

Πολλά συγχαρητήρια στην ποιήτρια που τόλμησε και κατάφερε το πολυπόθητο μοίρασμα και διεκδίκησε άξια το δικαίωμά της για αληθινή ζωή και ευτυχία.

Ας είναι καλοτάξιδο το βιβλίο της και καλοδιάβαστο!