Βιβλιοκριτική: "Κόκκινη Γραμμή" της Λένας Μαντά | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Ημ/νία έκδοσης 8 Μαΐ 2025
Θεματική Κατηγορία: Κοινωνικό
Ηλικία: 18+
Σελίδες: 448
ISBN: 978-618-01-6011-6
Εκδόσεις: Ψυχογιός

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Υπάρχουν στιγμές που ο θυμός κυριεύει τον νου και ο άνθρωπος οδηγείται σε παρανοϊκές σκέψεις και επιθυμίες. Είναι οι στιγμές που τον πρώτο λόγο εντός του έχει ο πανικός, αποτέλεσμα ίσως ενός έντονου διαπληκτισμού ανάμεσα σε εκείνον και σε κάποιον άλλον ή μιας μεγάλης κι αναπάντεχης απογοήτευσης, μη διαχειρίσιμης εντός του ή μιας εσωτερικής πίκρας, αποτέλεσμα της διαρκούς έλλειψης εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του ή και μιας παντελούς ισοπέδωσης προσωπικών ονείρων και προσδοκιών, ίσως και της ίδιας της άγνοιας της αλήθειας για λόγους «προστασίας» του εγώ. Ίσως ακόμα ο πανικός να οφείλεται στην αίσθηση της μη αποδοχής του συγκεκριμένου εγώ από τους άλλους, της μη αποδοχής των ενεργειών, των αποφάσεων και των επιλογών του για απροσδιόριστους λόγους. Μιλάμε σαφώς για τις στιγμές της καθολικής αμφισβήτησης των πάντων, αλλά και για το αποτέλεσμα αυτής της αμφισβήτησης που δεν είναι άλλο από τη δημιουργία ενός κλίματος ανασφάλειας, συνοδευόμενο πάντα με τάσεις φυγής, αυτοαπομόνωση, συναισθηματική κατάρρευση και μοναξιά. Είναι οι στιγμές που δικαιολογημένα πια ο παραλογισμός θεριεύει και εκτίθεται. Και τότε ακριβώς σχηματίζεται στην άκρη των χειλιών της πεθυμιάς μια ακόμα σκοτεινή ευχή, έτοιμη να βγάλει κραυγή και να απαιτήσει την εκπλήρωσή της: «ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙ!»

Αλήθεια, τι συμβαίνει όταν η ευχή κάποτε εκπληρωθεί; Τι συμβαίνει όταν η εκπλήρωσή της γίνει σε χρόνο ανύποπτο, άκρως ακατάλληλο κι ανεπιθύμητο, όταν ο θυμός μεταμορφωθεί συνειδητά σε συμπόνια, όταν η γνώση καταφέρει την ένωση των ψυχών, όταν η αλήθεια διώξει το σκοτάδι της άγνοιας και της κακής αντίληψης από πάνω της, όταν η αποκάλυψη των βαθύτερων αιτιών του κακού απεγκλωβίσουν από τα δεσμά της την αγάπη κι ελεύθερη πλέον στη ζωή διεκδικήσει το δικαίωμα της καθολικής αποδοχής της; Πόνος είναι η κατάληξη, αστείρευτο δάκρυ κι ενοχή, τύψεις και απόγνωση, συγκίνηση και πανικός, αλλά ταυτόχρονα και μεγάλη χαρά, καθώς η αίσθηση της απελευθέρωσης του καλού, η αίσθηση της αλήθειας που βγαίνει επιτέλους στην επιφάνεια της ζωής και αναπνέει, μαζί με όλες τις ανατροπές που ενδεχομένως επιφέρει η παρουσία της, εξασφαλίζει παράλληλα και την εσωτερική γαλήνη στον άνθρωπο, τον δυναμώνει εσωτερικά και τον καθιστά περισσότερο ανθεκτικό στους νέους κινδύνους και στις νέες κακοτοπιές, περισσότερο επιφυλακτικό και καχύποπτο στο φαινομενικά καλοπροαίρετο και ιδανικό, περισσότερο επιθετικό απέναντι στην τοξικότητα και την χειραγωγία που επιδιώκουν να του επιβάλλουν νέες προβληματικές καταστάσεις στο όνομα της προσφοράς και της φροντίδας.

Με τέτοιου είδους προβληματικές καταστάσεις καταπιάνεται στο νέο της βιβλίο η αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέας Λένα Μαντά, με τίτλο «Κόκκινη γραμμή», που κυκλοφορεί όπως και τα προηγούμενα βιβλία της από τις εκδόσεις «Ψυχογιός». Επιβλητικό το εξώφυλλό του, όπως επιβλητικός είναι άλλωστε και ο τίτλος που το συνοδεύει, καθώς παραπέμπει και όχι άδικα στο γνώριμο τραγούδι του Γιώργου Θεοφάνους και του Θάνου Παπανικολάου «Κόκκινη γραμμή» που τραγουδά εξαιρετικά η Νατάσσα Θεοδωρίδου. Η επιλογή του φυσικά δεν έγινε τυχαία, καθώς, όπως θα διαπιστώσει και ο ίδιος ο αναγνώστης, η ιστορία του βιβλίου οδηγεί σταδιακά την πρωταγωνίστριά της, την  ηρωίδα Μαρίλια, στο έσχατο σημείο της αντοχής της, τότε δηλαδή που αποφασίζει και η ίδια να τραβήξει μια κόκκινη γραμμή στο παρελθόν της και να διαγράψει από την αρχή το παρόν και το μέλλον της αδιαφορώντας βέβαια για τις συνέπειες αυτής της επιλογής.

Πώς όμως ο τίτλος του βιβλίου συμβαδίζει με τα κόκκινα γράμματα που τόσο έντονα φιλοξενούνται στο οπισθόφυλλό του και προκαλούν εύστοχα το ενδιαφέρον αλλά και τη σύγχυση στον αναγνώστη; Ποιανού ευχή και επιθυμία με τόση ανυπομονησία προσμένουν την έλευση του θανάτου και για ποιον;

«Θέλω να ΠΕΘΑΝΕΙ! Θέλω να ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ από τη ζωή μου ΤΩΡΑ! Αν υπάρχει Θεός, θα την πάρει και θα με ΑΠΑΛΛΑΞΕΙ!»

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Μαρίλια βιώνει την απόλυτη καταπίεση στη ζωή της ήδη από τα παιδικά της χρόνια. Με μια μητέρα υπερπροστατευτική και αυταρχική ταυτόχρονα, με έναν πατέρα που εμπιστεύεται τυφλά τη γυναίκα του στα θέματα του σπιτιού και της οικογένειάς του, το αποτέλεσμα είναι εκ των πραγμάτων καταστροφικό. Η διαμόρφωση ενός χαρακτήρα ανασφαλούς, άβουλου και αρκετά εύθραυστου είναι αναπόφευκτο γεγονός στην περίπτωσή της. Όνειρα και φιλοδοξίες κρύβονται με ασφάλεια στο συρτάρι των ανείπωτων μυστικών της για να μη φθαρούν, για να μην αποτελέσουν αντικείμενο χλευασμού και ειρωνείας και, το χειρότερο, για να μην αποτελέσουν αντικείμενο πολέμου και καθολικής ήττας. Τυχερή μέσα στην ατυχία της τέσσερις υπέροχοι άνθρωποι, οι καλύτεροί της φίλοι αποδεικνύονται οι σωτήρες της. Γιατί η ζωή ξέρει τελικά να ανταμείβει το καλό και να νικά το κακό ακόμα κι αν καθυστερεί αρκετά, ακόμα κι αν το τίμημα για να εξασφαλιστεί η ευτυχία στη ζωή είναι ο πόνος και ο ακόμα μεγαλύτερος πόνος.

Τα μηνύματα που περνάει η συγγραφέας στο βιβλίο της είναι πάρα πολλά. Κανείς δεν καταφέρνει τίποτα στη ζωή του χωρίς τη στήριξη των δικών του ανθρώπων ή καλύτερα αυτών που εμπιστεύεται και τιμά ως δικούς του ανθρώπους. Η αγάπη ξεπερνά κάθε εμπόδιο και κάθε δυσκολία μόνο όταν είναι αληθινή, ανιδιοτελής και φανερή. Γιατί μόνο τότε δε φοβάται τον κίνδυνο, μόνο τότε τον πολεμά και στο τέλος περίτρανα τον νικά και τον προσπερνά. Η αγάπη έρχεται ακόμα και μέσα από τη διαφορετικότητα. Γιατί τελικά κανείς δεν είναι διαφορετικός. Όπως κι αν είναι, όπως κι αν σκέφτεται και πράττει στην προσωπική του ζωή ο καθένας, δεν παύει να είναι άνθρωπος κανονικός και έτσι ακριβώς πρέπει να αντιμετωπίζεται. Η προκατάληψη, η αποστροφή και η απέχθεια απέναντι σε αυτό που φαίνεται ανάρμοστο και όχι σε αυτό που πραγματικά είναι στην πραγματικότητα μόνο κακό προσφέρει στις καρδιές των ανθρώπων. Δυστυχώς, λίγοι είναι σε θέση να το καταλάβουν και να επωφεληθούν συναισθηματικά από αυτό. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στους ήρωες αυτής της ιστορίας, Μαρίλια, Τίτα, Φώτη και Πάρη με τους οποίους θα έρθει σε επαφή ο αναγνώστης και σχεδόν αυθόρμητα θα γίνει ένα μ’ αυτούς, αφού θα περιπλανηθεί στα φωτεινά αλλά και σκοτεινά μονοπάτια της ζωής τους για να συνειδητοποιήσει στο τέλος τη δύναμη της φιλίας και τη μοναδικότητά της. Η απώλεια που έρχεται απρόσκλητα και εντελώς ανατρεπτικά προκαλεί ρίγος, συγκίνηση και ασυγκράτητο δάκρυ για να ακολουθήσει έπειτα η συμφιλίωση, η γαλήνη της ψυχής και η συνέχεια της ζωής.

Πολλά συγχαρητήρια στην έμπειρη συγγραφέα Λένα Μαντά γι’ αυτή την πολύ ξεχωριστή από κάθε άποψη και συγκινητική ιστορία κοινωνικού περιεχομένου, την άκρως καθηλωτική και παράλληλα ευκολοδιάβαστη, που καταφέρνει μέσα από τους έντονους διαλόγους, τη γρήγορη, σχεδόν κινηματογραφική ροή της υπόθεσης, τις γλαφυρές εικόνες της και το γνώριμο μεστό ύφος της γραφής που τη χαρακτηρίζει, τις συναισθηματικές εξάρσεις και τις αναπάντεχες ανατροπές της, να κερδίσει επάξια το ενδιαφέρον του αναγνώστη ήδη από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου και να το διατηρήσει ζωντανό και αναλλοίωτο μέχρι και το τέλος της ανάγνωσης.

Συστήνεται ανεπιφύλακτα!