Η Μυρσίνη Καρναβά είναι παιδαγωγός, μητέρα και τα τελευταία χρόνια συγγραφέας έργων παιδικής λογοτεχνίας. Σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες, για να μας μιλήσει για τη συγγραφική της πορεία, καθώς και για το τελευταίο της βιβλίο που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από τριών ετών και άνω. Μιλάμε συγκεκριμένα για το έμμετρο παραμύθι της με τίτλο «Φάρμα έχεις ταλέντο», που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2024 από τις εκδόσεις «Ηράκλειτος» και που, όχι άδικα, έχει αγαπηθεί ήδη πολύ από τους μικρούς αναγνώστες.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Καρναβά, τι είναι εκείνο που σας ώθησε να εκφραστείτε μέσω της συγγραφής και πιο συγκεκριμένα της συγγραφής παιδικών βιβλίων;
Εργάζομαι ως παιδαγωγός 17 χρόνια και συγκεκριμένα στο μεταβρεφικό τμήμα. Στην προσπάθεια μου να βρω υλικό για τις θεματικές που αφορούν τα παιδιά αυτής της ηλικίας και συχνά μη βρίσκοντας αυτό που ήθελα, ανακάλυψα ότι μπορώ να το δημιουργήσω μόνη μου. Άρχισα λοιπόν να φτιάχνω μικρές ιστορίες, τραγούδια και ποιήματα για τις ανάγκες της δουλειάς. Βλέποντας την θετική ανταπόκριση από τους μαθητές μου, σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ιδέα να αποτυπωθούν στο χαρτί και να ταξιδέψουν σε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά.
Πώς θα συστήνατε η ίδια τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Θα σύστηνα τον εαυτό μου ως παιδαγωγό και ως μητέρα όπου η αγάπη και η συνεχής ενασχόληση με τα παιδιά, τόσο στη δουλειά όσο και στο σπίτι, μου δίνει την έμπνευση να δημιουργώ ιστορίες, ελπίζοντας ότι θα αγαπηθούν από το παιδικό κοινό.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς ώστε να σας παρακινήσει στη δημιουργία και την έκφραση;
Έμπνευση για εμένα όπως αναφέρω και στην προηγούμενη ερώτηση είναι η συνεχής ενασχόληση μου με τα παιδιά. Αντλώ έμπνευση από τα δικά τους ενδιαφέροντα και προβληματισμούς. Για παράδειγμα έχω γράψει μια ιστορία που δεν έχει ακόμη εκδοθεί, με θέμα την απώλεια, με αφορμή τα συναισθήματα και τα ερωτήματα που γεννήθηκαν στον μικρό μου γιο, όταν έσκασε ένα αγαπημένο του μπαλόνι.
Έχετε νιώσει ποτέ την ανάγκη να μεταφέρετε στο χαρτί κάποιο προσωπικό σας βίωμα;
Όταν γράφω μια ιστορία νιώθω ότι έρχεται στην επιφάνεια το παιδί που κρύβω μέσα μου και ότι με καθοδηγεί σε όλο αυτό το ταξίδι, αναζητώντας μέσω της γραφής, την ψυχαγωγία αλλά και τη λύτρωση του. Ο Μοναχούλης Αγκαθούλης εκφράζει τα αγκάθια της δικής μου παιδικής ηλικίας που είχα να παλέψω με τις μαθησιακές δυσκολίες και συγκεκριμένα με τη δυσλεξία. Εκφράζει όλο αυτό το ταξίδι που έκανα για να καταφέρω να αποδεχτώ και εν συνεχεία να αγαπήσω την νευροδιαφορετικότητα μου.
Θεωρείτε ότι υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου; Τι είναι αυτό που το χαρακτηρίζει καλό;
Κατά τη γνώμη μου η συνταγή για να είναι πετυχημένο ένα παιδικό βιβλίο είναι να έχει τη δύναμη να μιλήσει στη ψυχή και στο μυαλό του παιδιού με τρόπο έμμεσο σχεδόν υποσυνείδητο. Να το ψυχαγωγήσει, να το βοηθήσει να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και κατ' επέκταση τον κόσμο. Να του περάσει αξίες χωρίς στείρες συμβουλές και διδαχές, να σπάσει το φράγμα του εγωκεντρισμού που διέπει τις μικρές ηλικίες και ταυτιζόμενο το παιδί με τον ήρωα να πάει ένα βήμα παραπέρα στη σκέψη και στην ενσυναίσθηση.
Έχετε πρότυπα ως συγγραφέας; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς;
Αγαπημένος συγγραφέας των παιδικών μου χρόνων ήταν ο Ευγένιος Τριβιζάς, όπου εξακολουθώ να τον διαβάζω με την ιδιότητα της δασκάλας και της μητέρας. Ο θαυμασμός μου όχι απλά παραμένει αμείωτος αλλά αυξάνεται με τα χρόνια. Αγαπώ τον έμμετρο τρόπο γραφής του και πιστεύω ότι συνειδητά ή και υποσυνείδητα έχει επηρεάσει και τον δικό μου τρόπο γραφής χωρίς φυσικά να θέλω να συγκριθώ μαζί του.
Είναι απαιτητικοί αναγνώστες τα παιδιά; Ποια η προσωπική σας εμπειρία ως συγγραφέας βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας αλλά και ως παιδαγωγός και μητέρα δύο αγοριών σχολικής ηλικίας;
Τα παιδιά είναι απαιτητικοί αναγνώστες γιατί είναι αυθεντικοί αναγνώστες, δεν υποκρίνονται και αν κάτι που διαβάζουν, ακούν, ή βλέπουν, δεν τους αρέσει, είτε γιατί δεν ανταποκρίνεται στην ηλικία ή στα ενδιαφέροντα τους το απορρίπτουν χωρίς δεύτερη σκέψη. Αν όμως καταφέρεις να τραβήξεις την προσοχή και το ενδιαφέρον τους στο επιστρέφουν στο διπλάσιο.
Ποιο παραμύθι είναι το αγαπημένο σας και ποιο θα συστήνατε να διαβάσουν οπωσδήποτε τα παιδιά;
Αγαπημένο μου παραμύθι που θα σύστηνα σε μικρούς και μεγάλους, είναι "Το δέντρο που έδινε" του Silverstein. Αποτελεί έναν ύμνο προς την ανιδιοτελή αγάπη, την άνευ όρων και ορίων αγάπη των γονιών προς το παιδί και αν το δούμε πιο γενικευμένα σκιαγραφεί την ασύδοτη σχέση του ανθρώπου με την μητέρα φύση.
Κρατώ στα χέρια μου το βιβλίο σας, που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2024 από τις εκδόσεις «Ηράκλειτος» με τίτλο «Φάρμα έχεις ταλέντο». Μιλήστε μας γι’ αυτό και το περιεχόμενό του περιληπτικά.
Τα ζώα της φάρμας αποφάσισαν να οργανώσουν μια γιορτή και συγκεκριμένα ένα
διαγωνισμό ταλέντου. Κάθε ζωάκι που θα διαγωνιστεί, θα παρουσιάσει πάνω στη σκηνή το δικό του ξεχωριστό ταλέντο. Δύσκολο το έργο για τους κριτές που μετά από σκέψη πολλή αποφάσισαν πως όλοι είναι νικητές γιατί όλοι έχουν τη δική τους αξία και αυτό που μετράει πιο πολύ είναι η προσπάθειά και η συμμετοχή.
Ο τίτλος της ιστορίας σας παραπέμπει σε ένα γνωστό τηλεοπτικό σόου στο οποίο άνθρωποι με διάφορα ταλέντα αυτοπαρουσιάζονται και προκαλούν τον θαυμασμό των θεατών που τους παρακολουθεί με δέος. Είναι στην ουσία ένας διαγωνισμός που βραβεύει τους καλύτερους και τους ανταμείβει γι’ αυτό. Στη δική σας ιστορία βέβαια το σόου δεν είναι τηλεοπτικό, ενώ πρωταγωνιστές είναι τα ζώα μιας φάρμας, τα οποία όμως διαφέρουν κατά πολύ από τους ανθρώπους τελικά, μια και ο σκοπός τους είναι κυρίως η συμμετοχή και το μοίρασμα της χαράς και της διασκέδασης και όχι το βραβείο αυτό καθαυτό. Το ένα τελικά αποκλείει το άλλο; Ποια η γνώμη σας;
Σίγουρα το ένα δεν αποκλείει το άλλο, η κατάκτηση ενός βραβείου ή επαίνου είναι μια δικαίωση της προσπάθειας και του ταξιδιού που έχει προηγηθεί, αλλά αν δεν το
κατακτήσεις δε σημαίνει ότι δεν προσπάθησες αρκετά ή ότι δεν έχεις αρκετή άξια, σήμαινε ότι δεν ήρθε ακόμη αυτή η στιγμή και ότι όποιος επιμένει στο όνειρο, κάποια στιγμή θα δικαιωθεί.
Ποιο είναι το σημαντικότερο μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από την ιστορία του βιβλίου σας;
Το μήνυμα που θέλω να περάσω στους μικρούς αναγνώστες είναι ότι ο καθένας μας έχει τη δική του αξία, το δικό του ξεχωριστό ταλέντο και ότι η αληθινή νίκη, δεν βρίσκεται στην κατάκτηση της πρώτης θέσης αλλά στη χαρά της συμμετοχής και της προσπάθειας.
Όμορφες και τρυφερές εικόνες συνοδεύουν τις σελίδες του βιβλίου σας, όπως είθισται άλλωστε στα παραμύθια. Η εικονογράφος Γεωργία Κουτσούκη ζωντάνεψε τους πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό και υπέροχο. Εσείς ως συγγραφέας του βιβλίου θεωρείτε ότι τα κατάφερε 100%;
Θεωρώ ότι τόσο το κείμενο όσο και η εικονογράφηση, το αν έχει καταφέρει το 100% είναι κάτι που δεν θα κριθεί από εμάς αλλά από τους μικρούς μας αναγνώστες. Η ιστορία θα το δείξει.
Να επισημάνουμε βέβαια ότι η εικονογράφος του βιβλίου σας αυτού εικονογράφησε και το προηγούμενο παραμύθι σας με τίτλο «Ο Μοναχούλης Αγκαθούλης» που επίσης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ηράκλειτος» και αναφέρεται στον σχολικό εκφοβισμό και το λεγόμενο bullying. Μάλιστα, το συγκεκριμένο βιβλίο σας απέσπασε και Έπαινο Παιδικής Λογοτεχνίας από τον Όμιλο για την UNESCO Τ.Λ.Ε. Ελλάδος. Μιλήστε μας και γι’ αυτή την εμπειρία σας;
Όταν έστειλα το συγκεκριμένο παραμύθι στον διαγωνισμό σκεφτόμουν ότι μάλλον δεν έχω ελπίδες για διάκριση αλλά ότι θα ήταν κρίμα να μην λάβω συμμετοχή. Η ενημέρωση από τον εκδότη μου για τον έπαινο, με έκανε να νιώσω απερίγραπτη χαρά και περηφάνια. Μου έδωσε περισσότερη αυτοπεποίθηση αλλά με ή χωρίς αυτόν, το σίγουρο είναι, ότι το ταξίδι της συγγραφής, είναι από μόνο του το μεγαλύτερο βραβείο αφού έχει για εμένα ψυχοθεραπευτικό χαρακτήρα.
Είναι τα βραβεία μια στοιχειώδη ανταμοιβή για την πολύτιμη προσφορά ενός δημιουργού στα γράμματα και τον πολιτισμό; Ποια η δική σας γνώμη και άποψη ως βραβευθείσα;
Σίγουρα τα βραβεία αποτελούν μια στοιχειώδη ανταμοιβή για τα πονήματα του συγγραφέα, που τα βλέπει σαν πνευματικά του παιδιά και τα αγαπάει εξίσου. Στη δική μου περίπτωση, ο έπαινος μου έδωσε ναι μεν αυτοπεποίθηση, αλλά την ώθηση την αντλώ από την χαρά που μου δίνει η ίδια η γραφή. Με λίγα λόγια με ή χωρίς βραβεία εγώ θα συνεχίσω να γράφω με το ίδιο πάθος, σκεπτόμενοι τους μικρούς μου αναγνώστες, που ένα τους χαμόγελο είναι για εμένα η μεγαλύτερη ανταμοιβή.
Απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας από τριών ετών και άνω. Το έμμετρο κείμενο σε συνδυασμό με την όμορφη και παιχνιδιάρικη εικονογράφηση θεωρώ ότι
έχει κερδίσει το στοίχημα και ότι αγγίζει τα ενδιαφέροντα αυτής της ηλικίας.
Είστε ευχαριστημένη με το εκδοτικό σας σπίτι, τις εκδόσεις «Ηράκλειτος»;
Η συνεργασία μου με τις εκδόσεις Ηράκλειτος είναι άριστες, θεωρώ ότι είναι για εμένα συγγραφική στέγη, εφόσον νιώθω ασφάλεια και μέλος μιας ομάδας που συνεργάζεται βήμα, βήμα προκειμένου να βγει στη αγορά ένα καλό παιδικό βιβλίο. Τους ευχαριστώ λοιπόν από καρδιάς για την εμπιστοσύνη και την υποστήριξη.
Επόμενα συγγραφικά σχέδια κάνετε; Είναι κάτι ανακοινώσιμο;
Πρόκειται πριν τελειώσει το 2025 να εκδοθεί το επόμενο βιβλίο αλλά ακόμη δεν είναι ανακοινώσιμο.
Μια ευχή σας για το μέλλον που θα θέλατε οπωσδήποτε να πραγματοποιηθεί ποια θα μπορούσε να είναι αυτή;
Εύχομαι πάνω από όλα να είμαστε υγιείς και να γράφουμε σε ειρηνικούς καιρούς για ευτυχισμένα παιδιά.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Οι κριτές αποφάσισαν πως όλοι είναι νικητές κάθε ταλέντο έχει αξία
κι όλοι θα πάρουνε βραβεία!!!
Κυρία Καρναβά, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι καλή επιτυχία στο συγγραφικό σας έργο. Πολλές ακόμα εμπνεύσεις και ακόμα περισσότερες δημιουργίες.
Η Μυρσίνη Καρναβά γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή τον Κάμπο Ικαρίας. Εργάζεται ως παιδαγωγός σε ιδιωτικό παιδικό σταθμό από το 2008, είναι μητέρα δυο αγοριών σχολικής ηλικίας. Έχει εκδώσει το πρώτο βιβλίο «Ο σκύλος ο Μηνάς» εκδόσεις οσελότος. Από παιδί είχε το κρυφό όνειρο της συγγραφής, που πίστευε ότι δεν θα πραγματοποιήσει λόγω της δυσλεξίας. Η συνεχής ενασχόλησή της με τα παιδιά, τόσο στο σπίτι, όσο και στον χώρο εργασίας, αποτελεί την πηγή της έμπνευσής της, ξυπνώντας την ανάγκη να δημιουργεί ιστορίες και ποιήματα που χρησιμοποιούσε για παιδαγωγικούς σκοπούς.
Το παραμύθι «Ο Μοναχούλης Αγκαθούλης: Σχολικός Εκφοβισμός» απέσπασε έπαινο στον 13ο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό 2024 του Ομίλου UNESCO Τεχνών Λόγου και Επιστημών στην κατηγορία παιδικό παραμύθι.
Διαβάστε την κριτική μας για το παραμύθι της συγγραφέα εδώ
0 Σχόλια