Η Πειραιώτισσα σκηνοθέτιδα Άννα Σωτρίνη φιλοξενείται σήμερα
στις Τέχνες, αυτή τη φορά με την ιδιότητά της συγγραφέα. Αφορμή φυσικά στέκεται
η έκδοση ενός νέου βιβλίου, του δικού της βιβλίου συγκεκριμένα, του τρίτου κατά
σειρά έκδοσης, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος» και φέρει τον τίτλο
«Tableau Vivant». Ο ζωντανός της πίνακας, δανεισμένος όρος από τον γαλλικό όρο
tableau vivant, αποτελεί μία ακόμα ποιητική της κατάθεση, με την οποία
επιδιώκει την εξωτερίκευση και το μοίρασμα των συναισθημάτων με τους αναγνώστες
της. Μέσω της ζωντανής παρουσίας και εικόνας των λέξεων, το αποτέλεσμα των
στίχων της είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακό. Το βιβλίο της όχι απλά διαβάζεται
από τον αναγνώστη. Άλλωστε, δεν είναι αυτός ο κύριος σκοπός του, θα αισθανθεί
όποιος το κρατήσει στα χέρια του. Τα ποιήματα που περιέχονται στις εσωτερικές
του σελίδες παρουσιάζονται μπροστά του σαν κάτι έμψυχο και ορατό, σαν ένα
πρόσωπο οικείο, σαν μία σιωπή που μιλάει ακατάπαυστα γιατί το έχει πραγματική ανάγκη,
γιατί δεν αντέχει άλλο την απομόνωσή της και τον αιώνιο εγκλεισμό της στο
σκοτάδι της απραγίας. Εμφανίζονται με δυο λόγια τα ποιήματα της Άννας Σωτρίνη σαν κάτι πολύ
διαφορετικό και σπάνιο απ’ το συνηθισμένο, σαν ένα σώμα που αναπνέει μόνο όταν
βρίσκεται εκτεθειμένο στο φως της αλήθειας. Γιατί μόνο τότε, συνειδητοποιεί,
ότι παίρνει ξανά ζωή σαν ύπαρξη, αφού μόνο τότε λούζεται την αύρα του αληθινού,
μόνο τότε γίνεται και το ίδιο αληθινό και ανθρώπινο.
Σ' αυτήν εδώ την ποιητική
συλλογή ο αναγνώστης θα διαβάσει ό,τι δε λέγεται συνήθως ούτε
και γράφεται. Κι όσο επιμένει στην ανάγνωση των ανείπωτων λέξεων της σιωπής,
τόσο αυτές θα πληθαίνουν σε αριθμό, θα δυναμώνουν σε νοήματα, θα
σωματοποιούνται, θα θεριεύουν χωρίς φόβο και δισταγμό και στο τέλος θα μιλούν
ακόμα πιο πολύ, ακόμα πιο δυνατά, με θάρρος, πάθος και αυθάδεια μαζί, για να
περάσουν τα δικά τους μηνύματα, τα πιο ουσιώδη και τα πιο καθοριστικά. Τι ακριβώς
θα του αποκαλύψουν εν τέλει και τι θα προκαλέσουν ως αποτέλεσμα μετά την
αποκάλυψή τους, αυτό θα το μάθει ο αναγνώστης αφού ολοκληρώσει την ανάγνωση του
βιβλίου.
«Η σιωπή δεν είναι κενό. Είναι σκηνή ολόκληρη.»
Η Άννα Σωτρίνη συνομιλεί με τη σκιώδη πλευρά της ποίησης και
εξηγεί. Τι λέει ένα ποίημα όταν σιωπά;
Ως η μόνη κατάλληλη για να μιλήσει για το έργο της, είναι εδώ,
πρόθυμη να μιλήσει με το κοινό της για τη σκηνοθεσία της σιωπής, τα ποιήματα
που «ανασαίνουν» και το προσωπικό της tableau vivant που δε ξεθώριασε ποτέ.
Πάμε να τη γνωρίσουμε καλύτερα λοιπόν και να περιηγηθούμε
στον δικό της ξεχωριστό ποιητικό κόσμο.
Κυρία Σωτρίνη, η ιδιότητά σας ως σκηνοθέτιδα πώς επηρεάζει
τη σχέση σας με τον στίχο; Βλέπετε το ποίημα ως σκηνή ή ως ηθοποιό;
Το βλέπω ως ρόλο. Όχι ως σκηνή. Το ποίημα έχει νεύρο, κίνητρο, εσωτερικό παλμό — όπως ένας ηθοποιός που δεν πρέπει να «παίξει» αλλά να είναι. Ο στίχος δεν είναι στατικός. Μπαίνει στη σκηνή, κουβαλά σιωπές, ντροπές, υπόγεια ρεύματα. Κι όπως με τον ηθοποιό, δεν με νοιάζει η αρτιότητα. Με νοιάζει η παρουσία. Να σταθεί μπροστά μου και να με αναγκάσει να δω αυτό που δεν κοιτούσα.
Μπορεί η σιωπή να σκηνοθετηθεί; Και ποια είναι η διαφορά
ανάμεσα στη σκηνική σιωπή και τη σιωπή της γραφής;
Ναι, η σιωπή σκηνοθετείται. Είναι από τις πιο απαιτητικές σκηνικές πράξεις. Πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη στο κοινό για να του δώσεις κάτι τόσο άυλο. Η σκηνική σιωπή είναι δημόσια — γίνεται ανάμεσα σε βλέμματα. Η σιωπή της γραφής είναι πιο εσωτερική. Δεν προβάλλεται. Ανασκάπτει. Και τη φοβάσαι λίγο, γιατί δεν έχει σώμα. Είναι μια αόρατη κουβέρτα πάνω στη λέξη. Το ερώτημα είναι: θα αντέξεις να τη σηκώσεις;
Τι φοβάστε περισσότερο ως δημιουργός: να μείνετε χωρίς
λέξεις ή να μην «αναπνέουν» οι λέξεις σας;
Φοβάμαι πιο πολύ τις λέξεις που δεν αναπνέουν. Τις λέξεις που «κάθονται» καλά. Που είναι επαρκείς, όμορφες, αλλά δεν με προκαλούν. Να μην έχεις λέξεις είναι αγωνία. Αλλά να έχεις λέξεις που δεν σε κλονίζουν — αυτό είναι πένθος. Σαν να μπαίνεις σε μια άδεια αίθουσα που έχει ησυχία, αλλά όχι ζωή.
Τι σημαίνει για εσάς «κατοικώ τη στιγμή»; Ποιο είναι το
προσωπικό σας tableau vivant που δε ξεθώριασε ποτέ;
Η φράση «κατοικώ τη στιγμή» για μένα σημαίνει: δεν προσπερνώ, δεν αρχειοθετώ, δεν εξηγώ. Είναι εκείνη η στιγμή που μένεις — χωρίς αμυντικούς μηχανισμούς. Το προσωπικό μου tableau vivant; Νομίζω είναι μια εικόνα παιδική: κρατάω ένα χαρτί, γράφω κάτι για πρώτη φορά όχι για το σχολείο, αλλά για μένα. Θυμάμαι το φως, το πάτωμα, το μολύβι… Είναι η πρώτη φορά που ένιωσα ότι κάτι βγαίνει από μέσα μου και επιστρέφει πίσω σιωπηλό. Δεν ξεθώριασε ποτέ αυτή η σκηνή.
Αν το «Tableau Vivant» μπορούσε να σταθεί απέναντί σας σαν
μορφή και σαν ύπαρξη, τι θα σας έλεγε;«Μη με εξηγήσεις. Απλώς στάσου.»
Ίσως μου έλεγε και: «Δεν ήσουν μόνη όταν με έγραφες. Ήμουν ήδη εδώ.»
Κυρία Σωτρίνη, σας ευχαριστώ πολύ για τη σύντομη αλλά ουσιαστική συζήτησή μας. Καλή και δημιουργική συνέχεια σας εύχομαι και πάντα όμορφες εμπνεύσεις! Καλά ταξίδια στο νέο σας βιβλίο με πολλές και καλές αναγνώσεις.
Η Άννα Σωτρίνη γεννήθηκε στον Πειραιά. Είναι συγγραφέας, σκηνοθέτις και διδάσκει υποκριτική και αυτοσχεδιασμό στη Δραματική Σχολή Βεάκη. Το έργο της εκτείνεται σε πολλαπλά πεδία: από θεατρικές παραστάσεις και διηγήματα μέχρι εικαστικά πρότζεκτ και ποιητικές συλλογές.
Το «Tableau Vivant» αποτελεί την τρίτη ποιητική της κατάθεση και έρχεται να επιβεβαιώσει τη μοναδική της ικανότητα να μετουσιώνει τη σκηνή σε στίχο και τον στίχο σε παλλόμενη εμπειρία.
0 Σχόλια