Βιβλιοκριτική: "Κλειδού, ο «δρυμός» του Βροντάδου" του Ιάκωβου Γ. Μπριλή

Συγγραφέας: Ιάκωβος Γ. Μπριλής

Σελίδες: 360

Εκδόσεις: Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου

Γράφει ο Γιώργος Φωτ. Παπαδόπουλος

Ομολογουμένως, ο Βροντάδος της Χίου, η λεγόμενη "συμπρωτεύουσα" του νησιού, είναι από τα ωραιότερα μέρη που έχει να προβάλλει το τόπος μας. Συνδυάζει βουνό και θάλασσα, πεδιάδα και οροσειρές, χαμηλές και υψηλές αποστάσεις από την επιφάνεια του εδάφους στη γεωγραφία της. Έχει ένα ιδανικό κλιματικό περιβάλλον για διαμονή αλλά και ανάπτυξη πάμπολλων δραστηριοτήτων. Διαθέτει δε και τον δικό του "δρυμό", αυτόν της "Κλειδούς", μια νότα πράσινου, ανάσας οξυγόνου και αναζωογόνησης για τους ανθρώπους και το οικοσύστημα της ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται για ένα δάσος με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, πηγές εξαιρετικού πόσιμου νερού, έναν υγροβιότοπο από τον οποίο αιώνες τώρα παίρνουν ζωή έμβια -έμψυχα και άψυχα- όντα.

Η περιοχή της Κλειδούς είναι βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μας αφού, στην περιοχή αυτή, ως παιδιά, πηγαίναμε εκδρομές με το σχολείο κατά τα μαθητικά μας χρόνια. Επίσης, ειδικά η οικογένειά μου, επειδή τα καλοκαίρια κατοικούσαμε στο εξοχικό μας σπίτι στου "Πασά τη βρύση" (Δασκαλόπετρα), πηγαίναμε τις περισσότερες φορές με το αυτοκίνητο και παίρναμε πόσιμο νερό με μπιτόνια από την Κλειδού (και κάποιες άλλες -πολύ λίγες- από του "Ράχτη" που ήταν κοντά μας).

Την ιστορία και την πορεία αυτού του "δρυμού" του Βροντάδου, στο διάβα του πανδαμάτορα χρόνου, ανέλαβε να καταγράψει ο εκλεκτός συμπολίτης μας – γέννημα του Βροντάδου- κ. Ιάκωβος Γ. Μπριλής, Συνταξιούχος Καθηγητής μαθηματικών και δόκιμος συγγραφέας- καταγραφέας- ερευνητής της επιμέρους σύγχρονης βιωτής του τόπου μας. Ο κ. Ιάκωβος έχει καταπιαστεί εδώ και χρόνια με την προβολή και ανάδειξη πολλών επιμέρους θεμάτων, έχοντας παρουσιάσει μέσα από άριστες -άρτια δομημένες και επιμελημένες- εκδόσεις μια σειρά έργων, όπως η Ιστορία Ιερών Ναών της Χίου (Άγιος Νικόλαος Φραγκομαχαλά, Άγιος Κήρυκος Βροντάδου, Παναγία Ευαγγελίστρια Χίου), Προσωπογραφίες Επιφανών Χίων (Γυμνασιάρχης Ιωάννης Παπαλάς, Μαθηματικοί της Χίου, Κληρικοί Μικρασιάτες Πρόσφυγες), Ιστορικό-λαογραφικά και Περιγραφικά Έργα (Σφαγή της Χίου, Μικρασιατική καταστροφή, Ο Βροντάδος της Χίου από το χθες στο σήμερα), Ποιητικές Συλλογές (Πρωτοχρονιάτικοι "Μποναμάδες", κ.α.), Πεπραγμένα Συλλογικών Φορέων (ΕΛΜΕ Χίου), κ.α. Επιμελείται δε και περιοδική (τριμηνιαία) έκδοση "Τα νέα του Φραγκομαχαλά" ως Πρόεδρος του δραστήριου συλλόγου "Δεσμός του Φραγκομαχαλά" της ομώνυμης περιοχής στην πόλη της Χίου. Ως κοινωνικός και δραστήριος σκαπανέας που είναι, κατάφερε -με αγώνες και επιμονή- να επιτύχει τη διευθέτηση μιας σειράς ζητημάτων που αφορούν στην περιοχή του Φραγκομαχαλά, μετατρέποντας την σε μια ανθρώπινη συνοικία, με πιέσεις προς τους εκάστοτε αρμόδιους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Και για τούτο, πέραν των άλλων, του πρέπουν συγχαρητήρια.

Μόλις πριν λίγες ημέρες (11/08 ε.ε.), στην περιοχή της "Κλειδούς", στον Βροντάδο, πραγματοποιήθηκε η επίσημη παρουσίαση του υπό αναφορά (νέου) του έργου με τίτλο "Κλειδού- Ο «δρυμός» του Βροντάδου", την έκδοση του οποίου χρηματοδότησε ο εκ Βροντάδου ορμώμενος κ. Ιωάννης Κ. Σπανολιός (ιδρυτής της πρωτοβουλίας "Όλοι μαζί μπορούμε") στη μνήμη των γονέων του Κώστα και Θάλειας Σπανολιού, ενώ έθεσε υπό την αιγίδα του (στου οποίου τις εκδόσεις και περιλαμβάνεται επίσημα) ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου (Φ.Ο.Β.). Την εκδοτική παραγωγή είχε το Τυπογραφείο "Έντυπο" – Σαλιάρης Ι. & ΣΙΑ Ο.Ε. (Στεφ. Τσουρή 7- Χίος).

Στον καλαίσθητο τόμο των 360 και πλέον σελίδων ο συγγραφέας έχει συμπεριλάβει όλη την ιστορία, γεωγραφία, παράδοση, εκτέλεση έργων και οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με την περιοχή της Κλειδούς, αναλύοντας λεπτομερώς κάθε στοιχείο που αφορά στην εξέλιξή της τις τελευταίες δεκαετίες. Το έργο, που προλογίζει ο Πρόεδρος του Φ.Ο.Β. κ. Πολύδωρος Στείρος, χωρίζεται σε τέσσερα επιμέρους κεφάλαια (με 35 υποενότητες-αφιερώματα) με γενικότερες θεματικές:

Α. ΚΛΕΙΔΟΥ: (Ο δρυμός του Βροντάδου, Ο Κολυνδρός- Αρμένης ποταμός, η Χλωρίδα, Η Πανίδα, Ο Φαγάνος ή και Παγάνος, Η σπηλιά- μάντρα του Φαγάνου, Από την Μέσα Κλειδού στην Νέα Κλειδού, Το ιστορικό του έργου της Νέας Κλειδούς, Η Κλειδού όπως τη ζήσαμε… μέσα από φωτογραφικό υλικό, οι πρωτεργάτες της Νέας Κλειδούς, Το οικολογικό πάρκο και ο παιδότοπος Κλειδούς, Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Το Στρατιωτικό Φυλάκιο, Το Τοπικό Τμήμα Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, Προσκοπικές Δράσεις στην Κλειδού),

Β. ΑΝΗΦΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΚΛΕΙΔΟΥΣ: (Από τον Αρμένη προς τον Άγιο Δημήτριο, Η γυναικεία Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου, Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου και Αγίας Ματρώνας της Χιοπολίτιδος, Περισσότερα για τον λόφο Αγίου Στεφάνου, Η Σκήτη του Αγίου Γεωργίου Ρεστά, Ο Άγιος Ιωάννης του Τρυπατέ, Ιερός Ναός Αγίας Άννας),

Γ. ΤΑ ΔΑΣΗ ΤΟΥ ΔΡΥΜΟΥ ΤΟΥ ΒΡΟΝΤΑΔΟΥ (Η εθελοντική ομάδα "ΟΜΙΚΡΟΝ"),

Δ. ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΛΕΙΔΟΥ (Μερικά από την ζωή των γεωργών, Μερικά από την ζωή των κτηνοτρόφων, Το πλύσιμο ρούχων στον Αρμένη ποταμό, οι αμμοκουβαλητές, οι οξοβεργάρηδες και οι κυνηγοί, Οι γυναίκες στα χωράφια και τις στάνες, Το αδελφάτο της Παναγίας Αρβανίτισσας, Τα Πρωτομαγιάτικα πανηγύρια, Η Νέα Κλειδού ως τόπος σχολικών εκδρομών, Τα παιγνίδια Προσκόπων και Οδηγών Βροντάδου, Οι διάφοροι περιπατητές της Κλειδούς, Μια προσωπική ανάμνηση, Ενθυμήσεις τριών συμπολιτών- Γιάννη Γεωργ. Γεόμελου, Γιάννη Ισιδ. Κάστανου, Λεωνίδα Κων. Γεόμελου).

Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκαμαν δύο σημεία, που αναγνώσαμε στο βιβλίο και μας κατέστησαν κοινωνούς των πληροφοριών που παρέχουν: το πρώτο έχει να κάνει με το ιστορικό ανέγερσης της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου (πως και γιατί ιδρύθηκε, υπό ποιες συνθήκες, με ποιους πρωταγωνιστές, ποια γεγονότα σημειώθηκαν), τον Άγιο Γεώργιο στα Ρεστά (τόπο διαμονής ή/και προετοιμασίας 5- 6 σύγχρονων Αγίων της Εκκλησίας μας), τον Άγιο Ιωάννη Τρυπατέ- Αγία Άννα και την περιοχή Φαγάνου. Και το δεύτερο, πως ξεκίνησαν τα έργα στη Νέα Κλειδού (φέρνοντας το νερό από την Μέσα Κλειδού), με πρωτοβουλία ποιων, με ενέργειες και προσωπικές εργασίες ποιων, με δαπάνες και μέριμνα ποιων, το αναλυτικό "ημερολόγιο Κλειδούς" (1973-2006) του Γεωργίου Κ. Σκέλλα. Θαύμασα την προσφορά πολλών Βρονταδούσων για την υλοποίηση του όλου έργου, απόρροια της αγάπης τους στον γενέθλιο τόπο.

Το νέο βιβλίο του κ. Ιάκωβου Γ. Μπριλή αποτελεί μια ακόμη ψηφίδα στη βιβλιογραφία της σύγχρονης ιστοριογραφίας του αγαπημένου μας Βροντάδου. Αξίζει να το προμηθευτείτε και να το μελετήσετε. Δεν πρέπει να απουσιάζει από κανένα σπίτι Βρονταδούση όπου γης (όπως και οι δύο τόμοι που εξέδωσε προ ετών, με όλη την ιστορία και ανθρωπογεωγραφία του Βροντάδου)! Τον ευχαριστούμε για τον κόπο που κατέβαλε προκειμένου να απαθανατίσει έντυπα όσα καταγράφονται σε αυτό. Ιδιαιτέρως δε τον ευχαριστώ προσωπικά και για την επίδοση ενός αντιτύπου του έργου, με ευγενική αφιέρωση, ευχόμενος υγεία, δημιουργία και καλή συνέχεια στα (ιστορικά και λαογραφικά) ερευνητικά του σκάμματα.