Ο Δημήτρης Μπονόβας είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας, μουσικός, αρθρογράφος, διαχειριστής ιστοσελίδας και ραδιοφωνικός παραγωγός. Με αρκετή εργογραφία στο βιογραφικό του μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να χαράξει ήδη το δικό του προσωπικό στίγμα στα γράμματα και τον πολιτισμό μας. Σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία από τις εκδόσεις «Αγγελάκη» του νέου του βιβλίου με τίτλο «Ερμενιλέρ», για το οποίο θα μας μιλήσει αρκετά αναλυτικά στη συνέντευξη που ακολουθεί.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Μπονόβα, καλώς ήρθατε για ακόμα μια φορά στις Τέχνες. Με νέο βιβλίο στα χέρια σας όπως συνήθως και μάλιστα αρκετά πρόσφατο. Πώς αισθάνεστε που το βιβλίο αυτό συγκεκριμένα αποτελεί το νέο λογοτεχνικό σας πόνημα;
Καλώς σας βρήκα! Χαίρομαι ιδιαίτερα που δίνω συνέντευξη στις Τέχνες και δη στην αγαπημένη μου, ομότεχνη Στέλλα Πετρίδου.
Κάθε φορά που κυκλοφορεί ένα βιβλίο μου, υπάρχουν πολλά συναισθήματα που «παλεύουν» μέσα μου όπως χαρά και υπερηφάνεια που βλέπω το δημιούργημά μου στα βιβλιοπωλεία, φόβο για το αν κατάφερα να το αποδώσω έτσι όπως έπρεπε κυρίως ως προς τα ιστορικά γεγονότα, άγχος για το πώς θα το δουν οι αναγνώστες… γενικά ένα μείγμα που μου είναι σχεδόν αδύνατο να περιγράψω αλλά είναι τόσο όμορφο…
Η συγγραφή πρωταγωνιστεί στη ζωή σας εδώ και πολλά χρόνια και μάλιστα το αποτέλεσμα αυτής εκδηλώνεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, έχοντας ως τελικό αποδέκτη της φυσικά το αναγνωστικό κοινό. Αποτελεί εσωτερική ανάγκη έκφρασης για εσάς η δημιουργική απασχόληση, συνήθεια, τρόπος επικοινωνίας ή κάτι πιο βαθύ και ιδεατό;
Όλα αυτά που αναφέρατε μαζί. Θα μπορούσα να πω ότι πλέον είναι τρόπος ζωής για εμένα, κάτι που πρέπει να κάνω κάθε μέρα αλλιώς νιώθω πως… τρελαίνομαι.
Οι συγγραφικές παύσεις σπανίως κρίνονται απαραίτητες από τους δημιουργούς, ιδιαίτερα μάλιστα από εκείνους που γράφουν ακατάπαυστα, γιατί η συγγραφή αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς τους. Σε εσάς παρατηρείται αυτό το συνήθειο ή υπάρχουν στιγμές στη ζωή σας που επιλέγετε να σιωπήσετε γιατί δεν έχετε κάτι καινούριο να πείτε ή απλά δε νιώθετε την ανάγκη να το κάνετε υπό πίεση;
Γενικά σαν χαρακτήρας είμαι λίγο κλειστός, οπότε το να γράφω αυτά που θέλω να πω, πολλές φορές μου βγαίνει πολύ πιο εύκολα και αβίαστα. Επίσης, πιστεύω ότι η συγγραφή και γενικότερα η τέχνη δίνει την ευκαιρία στον εκάστοτε δημιουργό να πει αυτό που θέλει μέσω μεταφορών, να το «σερβίρει» με πολύ πιο ομαλό τρόπο σε σχέση με το να το έλεγε ευθέως, αυτή είναι η μαγεία της τέχνης άλλωστε.
Όσο αφορά τη συχνότητα με την οποία γράφω, θα έλεγα πως όχι, δεν σταματάω ποτέ. Έχουν υπάρξει μέρες που δεν κατάφερα να γράψω και απλώς καθόμουν και κοιτούσα το λάπτοπ προσπαθώντας να σκεφτώ κάτι αλλά σε γενικότερες γραμμές, πάντα υπάρχει μία ιδέα για κάποια ιστορία στο μυαλό μου, πάντα αισθάνομαι ότι έχω να πω κάτι. Είναι αυτό το, όπως μου αρέσει να το αποκαλώ, ασταμάτητο brain storming που λαμβάνει χώρα μέσα στο κεφάλι μου και δεν πρόκειται πιστεύω αλλά ούτε και θέλω να σταματήσει.
Ποιος ο ρόλος της φαντασίας στη δική σας περίπτωση; Είναι πρωταγωνιστικός ή εξαρτάται κάθε φορά από το είδος και το περιεχόμενο του κειμένου με το οποίο καταπιάνεστε;
Εξαρτάται από το είδος. Στο ιστορικό μυθιστόρημα για παράδειγμα, με το οποίο καταπιάνομαι συνήθως, έχει μεγάλο μερίδιο όσο αφορά τη πλοκή αλλά μένει απ’ έξω όταν μιλάμε για ιστορικά γεγονότα, εκεί δεν μπορώ να γράψω ότι θέλω, πρέπει να τα αποδώσω όπως ακριβώς έγιναν.
Εργατικός, πεισματάρης, τελειομανής.
Κι αν σας ζητούσαν να χαρακτηρίσετε με τρεις λέξεις το έργο σας συνολικά, ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούσατε;
Αν μου επιτρέπετε, θα χρησιμοποιήσω τέσσερις: όλη μου η ζωή.
Δίνετε ιδιαίτερη έμφαση στο μυθιστόρημα και δη στο ιστορικό. Φυσικά σας γνωρίσαμε αρχικά ως υπηρέτη της ποίησης, πέρα από αρθρογράφο, ραδιοφωνικό παραγωγό και μουσικό. Ποιο λογοτεχνικό είδος σας συναρπάζει περισσότερο όμως είτε ως συγγραφέας είτε ως απλός αναγνώστης;
Το ιστορικό και κοινωνικό μυθιστόρημα και στις δύο περιπτώσεις. Γενικά ως άνθρωπος, παρότι σπούδασα πληροφορική και επαγγελματικά ασχολούμαι με αυτή, πάντα είχα μία λατρεία για οτιδήποτε είχε σχέση με την ιστορία, οπότε ένα βιβλίο το οποίο μου δίνει την ευκαιρία να γνωρίσω καινούργια πράγματα ως προς αυτό το πεδίο, είτε με απλή ανάγνωση ως αναγνώστης είτε με ενδελεχή έρευνα ως συγγραφέας, εντάσσεται αυτόματα στα αγαπημένα μου.
Το έργο σας έχει λάβει αρκετές κριτικές μέχρι σήμερα. Τις λαμβάνετε υπόψη; Σας επηρεάζουν κι αν ναι, σε ποιες εστιάζετε περισσότερο και γιατί;
Πάντα λαμβάνω υπόψη μία κριτική, αρκεί να είναι καλοπροαίρετη, πιστεύω ότι πάντα έχω κάτι να κερδίσω. Και φυσικά, αυτό με βοηθά να έρχομαι και πιο κοντά με τους αναγνώστες μου.
Από τη μέχρι τώρα συγγραφική σας πείρα, τι θεωρείτε ότι πρέπει να προσέχει κυρίως ένας δημιουργός όταν καταπιάνεται με ιστορίες μυθοπλασίας που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα και που επιδιώκει να φαίνονται αληθοφανείς και ρεαλιστικές στο αναγνωστικό κοινό;
Πρώτα και πάνω απ’ όλα να μπορεί να αποδίδει σωστά και με ακρίβεια τα ιστορικά γεγονότα και να μπορεί να τα «ντύνει» εύστοχα με τα στοιχεία μυθοπλασίας που προσθέτει, έτσι ώστε αυτά να φαίνεται ότι απορρέουν με εντελώς φυσικό τρόπο από την ιστορία και το γενικότερο πλαίσιο αυτής.
Τον Μάιο του 2025 κυκλοφόρησε το νέο σας βιβλίο από τις εκδόσεις «Αγγελάκη». Πρόκειται για το δεύτερο μυθιστόρημά σας ιστορικού περιεχομένου κι αυτό, όπως και το πρώτο σας, που φέρει τον τίτλο «Ερμενιλέρ». Εξηγείστε μας τον τίτλο του; Τι σημαίνει η λέξη Ερμενιλέρ και γιατί επιλέχθηκε ως αντιπροσωπευτική του βιβλίου;
Η λέξη «Ερμενιλέρ» μεταφράζεται ως «Αρμένιοι» στην τούρκικη γλώσσα. Επιλέχθηκε για τίτλος ενός βιβλίου του οποίου ο ιστορικός πυρήνας αναφέρεται στη γενοκτονία των Αρμενίων στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και πιστεύω ότι αυτή η λέξη, όσο απλή κι αν φαίνεται, σε συνδυασμό με το εξώφυλλο, δίνει αμέσως το στίγμα του βιβλίου, από την πρώτη κιόλας επαφή.
Ποια στάθηκε η αφορμή της έμπνευσής σας που παρακίνησε την πένα σας στη συγγραφή της ιστορίας του βιβλίου σας αυτού;
Αφορμή θα έλεγα ότι στάθηκε αρχικά η ανάγνωση πριν δύο χρόνια ενός βιβλίου με μαρτυρίες ανθρώπων που κατάφεραν και βγήκαν ζωντανοί από αυτό το ολοκαύτωμα. Από ‘κει και πέρα, η ανάγκη μου να βάλω κι εγώ εάν μπορώ, ένα λιθαράκι στη προσπάθεια να ακουστούν ακόμα περισσότερο αυτές οι μαρτυρίες και να γίνουν όσο περισσότερο γνωστά τα εγκλήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για να μαθαίνουν οι καινούριοι και να μην επαναλαμβάνουν τα λάθη των παλιών.
Πείτε μας δυο λόγια για το περιεχόμενο της ιστορίας που αφηγείστε. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης πιάνοντας το νέο βιβλίο σας στα χέρια του;
Διαβάζοντας κάποιος το Ερμενιλέρ θα βρει περιγραφές γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας των Αρμενίων, μαζί με τα συναισθήματα των ανθρώπων που τις βίωσαν. Θα βρει πόνο, απόγνωση αλλά και ελπίδα, άλλωστε η ελπίδα μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και στα πιο βαθιά σκοτάδια. Θα μάθει αρκετή ιστορία αλλά θα διδαχθεί και το πώς η αλληλεγγύη και το «νοιάξιμο» μπορούν να υπερνικήσουν οποιαδήποτε διαφορά και οποιονδήποτε πόλεμο.
Αρκετά μελαγχολική η ιστορία που αφηγείστε, σκληρή ως προς το περιεχόμενό της, ωμή αρκετά σε πολλά σημεία της αφήγησης και ρεαλιστική ταυτόχρονα στο σύνολό της. Γιατί επιμένετε στη συγγραφή ιστοριών που δίνουν φως στις θλιβερές σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας που όλοι μας θα θέλαμε να μην υπήρξαν ποτέ; Είναι το έργο σας κατά κάποιον τρόπο ένας φόρος τιμής για κείνους που βιώσαν το άδικο και το πλήρωσαν με τον πρόωρο και αιφνίδιο θάνατό τους;
Ναι, θα μπορούσα να πω ότι τα βιβλία μου λειτουργούν ως ένας φόρος τιμής προς τα πρόσωπα που παρουσιάζονται σε αυτά, καθώς και μια προσπάθειά μου να φέρω τους αναγνώστες μου όσο πιο κοντά μπορώ στα ιστορικά γεγονότα τα οποία αφηγούμαι και κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να ξεχαστούν. Διότι, όποιος δε θυμάται την ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Αποκλειστικά σε ενήλικες. Τα γεγονότα που περιγράφονται πιστεύω πως είναι αρκετά ωμά και «δύσκολα» για έναν έφηβο.
Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε με τις εκδόσεις «Αγγελάκη». Είστε ικανοποιημένος από τη μέχρι τώρα συνεργασία σας;
Αρκετά ικανοποιημένος. Με έχουν περιλάβει με αρκετή ζεστασιά από την αρχή της συνεργασίας μας κι αυτό είναι κάτι που μου αρέσει πολύ.
Επόμενα συγγραφικά βήματα κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα για κάτι τέτοιο;
Έχω σχεδόν έτοιμο το επόμενο βιβλίο και έχω ξεκινήσει την έρευνα για το μεθεπόμενο. Παράλληλα, προσπαθώ να βρω χώρο για δύο ακόμα ιδέες που έχουν στριμωχτεί εδώ και λίγο καιρό στο κεφάλι μου. Γενικά, όπως θα καταλάβατε, δεν σταματάω ποτέ να σκέφτομαι και να γράφω ιστορίες.
Πείτε μας μια ευχή σας για το μέλλον που θα θέλατε οπωσδήποτε να πραγματοποιηθεί.
Να καταφέρουμε να παραδώσουμε στην επόμενη γενιά έναν κόσμο που θα είναι λίγο καλύτερος από αυτόν που παραλάβαμε από την προηγούμενη.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Έκλεισε τα μάτια και τότε τον είδε και πάλι. Ήταν εκεί, απέναντί του και του χαμογελούσε, τον καλούσε να πάει κοντά του. Άπλωσε το χέρι σε μια προσπάθεια να τον φτάσει αλλά μάταια. Σαν κάτι να τον κρατούσε μακριά, κάτι που όσο κι αν προσπαθούσε δεν μπορούσε να το νικήσει. Άνοιξε το στόμα του μήπως και καταφέρει να του μιλήσει αλλά και πάλι τίποτα. Ήταν λες και ο αέρας έσβηνε τις λέξεις, σαν το κύμα που σβήνει ότι είναι γραμμένο στην άμμο.
«Γιε μου…» ήταν το μόνο που κατάφερε να ψελλίσει πριν ο θάνατος τον πάρει στην αγκαλιά του.
Κύριε Μπονόβα, σας ευχαριστώ πολύ και γι’ αυτή τη συζήτησή μας με αφορμή το νέο σας μυθιστόρημα, όπως και για την ευκαιρία της ανάγνωσής του. Εύχομαι από καρδιάς να είναι καλοτάξιδο και να αγγίξει στην πορεία του χρόνου όλες τις χορδές της ανθρώπινης ευαισθησίας.
Εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε ώστε να αναδείξω το έργο μου. Εύχομαι με τη σειρά μου κάθε καλό στο πανέμορφο και αξιόλογο Texnesonline καθώς και σε εσάς προσωπικά.
Διαβάστε τη βιβλιοκριτική μας εδώ
Βιογραφικό:
Ο Δημήτρης Μπονόβας γεννήθηκε το 1989 στην πόλη των θρύλων και των παραδόσεων, τα Ιωάννινα, όπου και ζει έως σήμερα. Σπούδασε στο Α.Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας στο τμήμα Μηχανικών Η/Υ και στο Ηπειρωτικό Ωδείο «Τσακάλωφ» στα τμήματα πιάνου και ανώτερων θεωρητικών.
Ξεκίνησε γράφοντας ποίηση. Έργα του έχουν συμπεριληφθεί σε αρκετές ομαδικές συλλογές, ενώ έχει εκδώσει και δύο προσωπικές, μία σε ηλεκτρονικό βιβλίο και μία σε φυσικό, τη «Νυχτερινή Ελεγεία» από τις εκδόσεις Γράφημα. Τέλος, έχει εκδώσει και ένα μυθιστόρημα με τίτλο «Sharif, βαδίζοντας στο σκοτάδι» από τις εκδόσεις Υδροπλάνο. Αρθρογράφος για αρκετά χρόνια σε καλλιτεχνικές ιστοσελίδες ενώ τα τρία τελευταία διατηρεί μαζί με φίλους και τη δική του, το Authoring Melodies.
Άνθρωπος με πολλές ανησυχίες και ενδιαφέροντα. Αν δεν τον πετύχεις μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, σίγουρα θα τον βρεις με ένα βιβλίο στο χέρι. Λατρεύει τα ιστορικά μυθιστορήματα γιατί τον ταξιδεύουν σε άλλες εποχές και μέσα από αυτά γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις.
0 Σχόλια