Το μάζεμα των καρυδιών

 

Γράφει η Ευστρατία Μπρίμπου-Σταυράκη

Ο μήνας Σεπτέμβριος εκτός από τα σχολεία (και παλαιότερα τα πρωτοβρόχια, που τα τελευταία χρόνια δε βρέχει πολύ), τη σπορά και τη μεταφορά των ζώων (αιγοπροβάτων και βοοειδών) από τα ορεινά προς τα πεδινά κτήματα και τους στάβλους, είναι ένας από τους μήνες της συγκομιδής των καρυδιών.

Χαρακτηριστική και η όμορφη μυρωδιά που επικρατεί το μήνα αυτό, σε περιοχές που υπάρχουν καρυδιές και καρύδια. Όμορφο και περήφανο δέντρο η καρυδιά με τη δροσιά που παρέχει στην περιοχή που είναι φυτεμένη.

Τα καρύδια μαζεύονται συνήθως από μέσα Σεπτεμβρίου έως Νοέμβριο, με την ακριβή περίοδο να εξαρτάται από την περιοχή και το είδος της καρυδιάς. Η συγκομιδή γίνεται όταν περίπου το 75-80% των καρπών έχει εμφανίσει ρωγμές στο περικάρπιο και το εξωτερικό κέλυφος είναι ξεχωριστό, αν και το πράσινο χρώμα είναι ακόμα ορατό σε κάποιους καρπούς. 

Το καρύδι είναι φυσιολογικά ώριμο, από τη στιγμή που τα διαφράγματα της ψίχας αποκτούν καστανό χρώμα. Στο στάδιο αυτό η υγρασία της νωπής ψίχας κυμαίνεται από 40% έως 50%. Για να αποφευχθεί η υποβάθμιση της ποιότητας του καρπού, πρέπει να γίνει συγκομιδή, αποφλοίωση και ξήρανση των καρυδιών το γρηγορότερο δυνατό μετά από τη φυσιολογική τους ωρίμανση.

Θυμάμαι τι χαρά είχαμε με τ’ αδέρφια μου όταν περίπου τέτοιον καιρό πηγαίναμε μαζί με τον πατέρα μας και το τρίκυκλό του σ’ ένα χωράφι μας που είχε μέσα μία μεγάλη καρυδιά.

Μας άρεσε κυρίως η διαδρομή με το μηχανάκι, καθότι δεν πηγαίναμε και πολλές βόλτες τότε. Βλέπαμε την όλη διαδικασία σαν μια ψυχαγωγία, παρά σαν εργασία.

Έστρωνε ο πατέρας μας ένα μεγάλο πανί κάτω από την καρυδιά, απ’ αυτά που είχαμε για το μάζεμα της ελιάς και τη ράβδιζε μ’ ένα μεγάλο καλάμι κι εμείς μαζεύαμε τα καρύδια απ’ το πανί. Έως ένα- ενάμισι με δύο μεγάλα τσουβάλια γεμίζαμε, ανάλογα με την παραγωγή που είχε κατ’ έτος.

Μετά άμα πηγαίναμε τα καρύδια στο σπίτι, βγάζαμε το πράσινο κέλυφος με τη μαμά μου και τα απλώναμε να ξεραθούν στην αυλή μας σε μεγάλα ταψιά ή κασόνια, για να μη μουχλιάσουν και τα πετάξουμε.

Όμορφες, απλές και λιτές εποχές αλήθεια, αξέχαστες… τις θυμάμαι με νοσταλγία σαν να ήταν χθες. Μετά από αρκετά χρόνια η καρυδιά αυτή δυστυχώς, ξεράθηκε και θαρρείς πως άδειασε το μέρος στο χωράφι μας εκεί που ήταν φυτεμένη… Δε φυτέψαμε άλλη καρυδιά ή άλλο δέντρο στο σημείο αυτό.

Μου αρέσει όταν περνώ σε περιοχές που υπάρχουν καρυδιές, στον τόπο διαμονής μου, να μαζεύω τα καρύδια απ’ το δρόμο, καθώς και ν’ απομακρύνω από την οδό τα σπασμένα τσόφλια αυτών, διότι είναι κίνδυνος θάνατος για τις ρόδες του ποδηλάτου μου.                                                 

Σήμερα, τις καρυδιές τις ραβδίζουν με ραβδιστικά μηχανήματα, ως επί τω πλείστον, αλλά υπάρχουν και αρκετοί που τις ραβδίζουν με τον παραδοσιακό τρόπο.

Ωραίος και θρεπτικός καρπός είναι τα αποξηραμένα καρύδια, όπως και τα αμύγδαλα. Τρώγονται έτσι ως ξηρός καρπός, ή σε γλυκά και διάφορα εδέσματα.

Κάθε εποχή έχει τα φρούτα, τα λαχανικά και τα εδέσματά της, πάντα όλα μελετημένα, υπολογισμένα και όμορφα, εν σοφία ποιημένα από το Θεό Δημιουργό μας!

Φωτογραφία εξωφύλλου: Tom Hermans