O Γιάννης Παπουτσάκης είναι
ένας εξαιρετικός ποιητής και δημοσιογράφος, που είχα την χαρά να γνωρίσω
τελευταία. Πέραν του όποιου ταλέντου του, αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον
σε αυτόν τον άνθρωπο είναι η γλυκύτητα και η ευγένεια που τον διακατέχει. Το συγγραφικό του έργο μεγάλο, με αρκετές ποιητικές συλλογές στο ενεργητικό του,
κάθε μια από αυτές με ένα ιδιαίτερο ύφος γραφής, με πληθώρα όμορφων εικόνων, με λέξεις
ρομαντικές, ερωτικές και συνάμα αληθινές να ταξιδεύουν την ψυχή σου σε κάθε
στίχο.
Ας
σεργιανήσουμε για λίγο στα ποιητικά μονοπάτια του ποιητή μέσα από την πολύ
ενδιαφέρουσα συζήτηση που κάναμε μαζί για λογαριασμό των Τεχνών.
Συνέντευξη στη Βάσω Κανιώτη
Βιογραφικό:
Ο Γιάννης Παπουτσάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Από μικρή ηλικία έδειξε ιδιαίτερη έφεση στην ποίηση, τη λογοτεχνία, τη δημοσιογραφία, τον κινηματογράφο και τον αθλητισμό. Σπούδασε δημοσιογραφία στο "Εργαστήρι Επαγγελματικών Σπουδών" και αμέσως μετά εργάστηκε στις πολιτιστικές στήλες των εφημερίδων "Εξόρμηση" και "Βραδυνή". Από το 1986 βρίσκεται στην ΕΡΤ, όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες του στο αθλητικό και πολιτιστικό ρεπορτάζ της τηλεόρασης και, επί 19 έτη, στο περιοδικό Ραδιοτηλεόραση, όπου έγραφε μεταξύ άλλων τις αθλητικές σελίδες και την κριτική κινηματογράφου. Την περίοδο 1990-1994 διετέλεσε προϊστάμενος του Γραφείου Τύπου της ΕΡΤ2, ενώ από το 2000 έως το 2003 συνεργάστηκε στην τηλεοπτική εκπομπή-ντοκιμαντέρ της Σε ρυθμούς ελληνικούς.
Μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ, συνέχισε στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ Οpen καθώς και στην εφημερίδα "Το Χωνί". Η επαναλειτουργία της ΕΡΤ τον Ιούνιο του 2015, τον βρίσκει να παρουσιάζει εκπομπές στο Δεύτερο και Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ και στη Φωνή της Ελλάδας. Επίσης, έχει εργαστεί στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Κανάλι Ένα, Πόλις, Αlpha Sport, Κανάλι 15. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ.
Γιάννη μου, καλώς όρισες στον χώρο μας! Η
τιμή και η χαρά είναι μεγάλη για εμάς, καθώς άνθρωποι σαν εσένα μοιράζονται
κομμάτια της ψυχής τους μαζί μας. Θα ήθελα να μας πεις αρχικά τους λόγους που
επέλεξες να γίνεις ένας εργάτης της τέχνης της ποιήσεως.
Η ποίηση έρρεε
μέσα στο αίμα μου από την παιδική μου ηλικία, όταν μαγεμένος διάβαζα τα
ποιήματα που υπήρχαν στα αναγνωστικά του Δημοτικού, κυρίως του Παλαμά, του
Πολέμη, του Δροσίνη, του Παπαντωνίου. Και στα χρόνια της εφηβείας άρχισα να
γράφω τα πρώτα μου ποιήματα. Θεωρώ ότι η ποίηση είναι μια τέχνη που προάγει τον
άνθρωπο, που οδηγεί την ψυχή του σε ξεχωριστά μονοπάτια, προκειμένου να
ανακαλύψει τις αληθινές αξίες της ζωής,
που αφυπνίζει συνειδήσεις. Είναι πολύ σημαντική η αποστολή της ποίησης!
Ποιοι ήταν εκείνοι οι ποιητές που χάραξαν
τον συγγραφικό σου δρόμο; Θαυμάζεις κάποιον ιδιαίτερα;
Από μικρός
αγαπούσα τον Παλαμά. Τεράστιο μέγεθος, μέγας γλωσσοπλάστης και με μεγάλη αγάπη
για την Ελλάδα και την ιστορία της. Μετά γνώρισα τον Καρυωτάκη, τον Καβάφη, τον
Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Σεφέρη, τον Σικελιανό, τον Βρεττάκο, τον Λειβαδίτη.
Θαυμάζω ιδιαίτερα τον Ρίτσο και τον Λειβαδίτη για το γεμάτο ουμανισμό έργο τους
Εν τελη, Γιάννη, τι είναι για σένα ποίηση;
Ευλογία, με
μια λέξη!
Πόσο εύκολο θεωρείς ότι είναι για έναν
συγγραφέα να αποτυπώσει στο χαρτί τα όσα γυροφέρνουν στο μυαλό του;
Είναι μια
υπόθεση έμπνευσης και τεχνικής. Ένας συγγραφέας ποτέ δεν ησυχάζει. Πάντα σκέπτεται
το τι θα γράψει και το πώς θα το γράψει για να φτάσει σε ένα αποτέλεσμα που θα
τον ικανοποιεί.
Τα περισσότερα ποιήματά σου γνωρίζω ότι
είναι εμπνευσμένα από διάφορες συγκυρίες της
ζωής σου και της καθημερινότητάς σου. Τι μπορεί, λοιπόν, να αποτελέσει
έμπνευση για σένα;
Οτιδήποτε μ’ αγγίζει. Από έναν άνθρωπο μέχρι
ένα ηλιοβασίλεμα. Με εμπνέουν οι ωραίοι άνθρωποι, εκείνοι που αγωνίζονται με
αλτρουϊσμό για μια καλύτερη κοινωνία, που μιλάνε με τη σιωπή, που ακούνε τη
φωνή των αστεριών κι ας τους λένε τρελούς ή αλαφροϊσκιωτους, οι απλοί
βιοπαλαιστές που δίνουν με αξιοπρέπεια τη μάχη του μεροκάματου, οι απροσκύνητοι
και οι ασυμβίβαστοι της ζωής. Με εμπνέει επίσης η φύση που ζωγραφίζει τις
καλύτερες εικόνες, η θάλασσα που για μένα συμβολίζει την ελευθερία, το λουλούδι
που μας προσφέρει το πιο μεθυστικό άρωμά του, αρκεί να το αγαπήσουμε!
Υπήρξε κάποιο γεγονός στη ζωή σου που
ένιωσες την ανάγκη να το μεταφέρεις μέσα στους στίχους σου;
Πολλά
γεγονότα, όπως ήταν το ‘’ταξίδι’’ του πατέρα μου που αγαπούσα πολύ και ήταν η
αφορμή για την έκδοση της πρώτης μου συλλογής ‘’Στις ράγες της μνήμης’’ το
2014. Αρκετά από τα ποιήματα αυτής της συλλογής ήταν γραμμένα για εκείνον.
Ποιος θεωρείς ότι τελικά είναι ο σκοπός της
ποίησης και της συγγραφής γενικότερα; Τι έχει να προσφέρει στον σύγχρονο κόσμο;
Να κάνει τον
κόσμο καλύτερο, να ταξιδέψει τον αναγνώστη στο όνειρο με τα φτερά της
φαντασίας, να τον κάνει να αγαπήσει τη ζωή και τον άνθρωπο, αφού προηγουμένως
έχει αγαπήσει τον ίδιο του τον εαυτό, να τον κάνει μαχητή και όχι θεατή της
ζωής, να τον γυρίσει στα χρόνια της αθωότητας, υπενθυμίζοντάς του ότι κάποτε
υπήρξε αθώος.
Ποιες είναι οι πιο ''γόνιμές" σου ώρες;
Ποιο είναι εκείνο το έναυσμα που σε κάνει να θέλεις να πιάσεις μολύβι και
χαρτί;
Δεν υπάρχουν
γόνιμες ώρες. Η έμπνευση έρχεται απροειδοποίητα. Το έναυσμα μπορεί να δοθεί από
μια συζήτηση, από μια λέξη ίσως, από μια εικόνα.
Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι γενικότερα
διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας; Τι θα συμβούλευες έναν νέο άνθρωπο που
αποφασίζει να ασχοληθεί με την συγγραφή;
Όχι,
δυστυχώς δεν διαβάζουν πολύ κι αυτό είναι ανησυχητικό για το μέλλον. Θα τον
συμβούλευα πρώτα και πάνω απ’ όλα να διαβάσει όσο γίνεται περισσότερο. Ποίηση, λογοτεχνία,
φιλοσοφικά δοκίμια, ήτοι να διευρύνει τους ορίζοντές του. Παράλληλα να δει
θέατρο, σινεμά, να ταξιδέψει στη γνώση που θα τον κάνει να δει με άλλα μάτια τη
ζωή και τον κόσμο.
Πες μας λίγα λόγια για την τελευταία σου
ποιητική συλλογή που κυκλοφόρησε πρόσφατα..
‘’Η θάλασσα
της σιωπής’’, η 4η ποιητική μου συλλογή, είναι ένα νέο ταξίδι στις μνήμες μου,
σε ό,τι αγάπησα, σε ό,τι κρατάω στην
καρδιά μου. Μια συλλογή γεμάτη αγάπη για τον άνθρωπο και παράλληλα ένα
κοινωνικό σχόλιο για όλα εκείνα που με πληγώνουν, ήτοι την έλλειψη επικοινωνίας
μεταξύ των ανθρώπων, την αλλοτρίωσή τους από τη δόξα και το χρήμα, την
απομάκρυνσή τους από τις ρίζες τους και από τον Θεό. Μια συλλογή-ύμνος σ’
αυτούς που αντιστέκονται και δεν ξεπουλιούνται!
Μια ακόμη σου αγάπη είναι το ραδιόφωνο. Θα
ήθελες να μας μιλήσεις και για αυτή σου την ενασχόληση;
Το ραδιόφωνο
είναι ένας διαρκής έρωτας. Τα τελευταία χρόνια το υπηρετώ από το Δεύτερο και το
Τρίτο πρόγραμμα της ΕΡΑ και από τη Φωνή της Ελλάδας που φτάνει ως τα πέρατα της
γης, όπου υπάρχουν Έλληνες. Μεγάλη υπόθεση να σε ακούν οι μετανάστες, οι
ξενιτεμένοι μας, οι ναυτικοί στους ωκεανούς της οικουμένης. Γίνεσαι η φωνή
τους, η παρηγοριά τους, η νοσταλγία τους.
Χάρισέ μας ένα από τα αγαπημένα σου
ποιήματα..
Σας χαρίζω
με πολλή αγάπη ένα από τα ποιήματα της ‘’Θάλασσας της σιωπής’’:
Αγιόψωμο
Όσο περνάνε τα χρόνια λιγοστεύουνε οι λιακάδες
Πληθαίνουν
οι μέρες της συννεφιάς
κι η μοναξιά
μας χτυπά όλο και πιο συχνά την πόρτα
Μαζί με τις
λιακάδες λιγοστεύουν και οι άνθρωποι
Εκείνοι που
μιλάνε με την καρδιά
Εκείνοι που
έμαθαν να μη ζουν χωρίς τον ήλιο
Εκείνοι που
τριγυρνούσανε στους δρόμους
με τα χέρια
τους γεμάτα συμπόνια
και τα μάτια
τους πλημμυρισμένα από αναστάσιμο φως
Πόσο
λαχταράγαμε να τους συναντήσουμε
Να πιούμε
μαζί τους ένα ποτήρι κόκκινο κρασί
Να
μοιραστούμε το αγιόψωμο
και τα άνθη της καλοσύνης τους
που
προστάτευαν τόσα χρόνια
από τις αντάρες των καιρών
Ήτανε οι
άνθρωποι που έγνεθαν όνειρα
στους
αργαλειούς του κόσμου
που πότιζαν
μ’ ελπίδα τους κήπους της καρδιάς
και
χαμογελούσαν ακόμα κι αν ήταν λαβωμένοι
από τις
δαγκωματιές των λύκων
Μείνανε
λίγοι πια
Χρέος μας
είναι να τους προστατεύσουμε
Να ανάψουμε
τη φωτιά στο τζάκι της ψυχής μας
και να τους
ζεστάνουμε από την τόση παγωνιά του κόσμου
Σίγουρα θα
είναι κουρασμένοι από τις μάχες της ζωής
όσο κι
αν διατηρούν τη γαλήνη στα πρόσωπά τους
Να τους
δείξουμε ότι ο κόσμος είναι όμορφος ακόμα
παρά τις
τόσες ανορθογραφίες του
πως ο αγώνας
τους δεν πήγε χαμένος
πως τα
λουλούδια θα συνεχίσουν να ανθίζουν
όσο τα
ποτίζουμε με τα δάκρυα της καρδιάς μας
πως τα
πουλιά θα συνεχίσουν να κελαηδούν
ενώνοντας το
τραγούδι τους με τις προσευχές των παιδιών
Αυτοί οι
άνθρωποι είναι ο ήλιος μας
που
προβάλλει ολόχρυσος σε πείσμα της συννεφιάς
κι ο λόγος
που στεκόμαστε όρθιοι
σε μια
κοινωνία όπου η αγάπη
συνθλίβεται κάτω από το πέτρινο βλέμμα
της άναστρης νυχτιάς
Γιάννη μου, σου ευχόμαστε ολόψυχα όμορφα
και δημιουργικά ποιητικά και συγγραφικά ταξίδια. Σε ευχαριστώ πολύ!
Eγώ ευχαριστώ, Βάσω μου, και
εύχομαι σύντομα η πρώτη σου ποιητική συλλογή να αποτελέσει γεγονός. Είναι τόσο
ωραία τα ποιήματά σου!
