Βιβλιοκριτική για το βιβλίο "ΓΝΩΘΙ ΣΕΑΥΤΟΝ" της Μαρίας Πανέτσου

Συγγραφέας: Μαρία Πανέτσου
Έτος έκδοσης: 2021
Σελ.: 172
Εκδόσεις: Ελκυστής

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Η ζωή του ανθρώπου καθρεφτίζει τον διαρκή αγώνα του για την αναζήτηση της μίας και μοναδικής αλήθειας, εκείνης που, αν κατακτηθεί, του εξασφαλίζει την πολυπόθητη ευτυχία. Φυσικά, μιλάμε για έναν αγώνα που, όχι, δεν είναι εύκολος ούτε και σύντομος. Η διάρκειά του καταπονεί το σώμα και την ψυχή του πρωταγωνιστή του δοκιμάζοντας σε μεγάλο βαθμό τις αντοχές του. Το ποια θα είναι η κατάληξή του, εξαρτάται από το πόσο καλά προετοιμασμένος είναι ο ίδιος για την αντιμετώπιση των κινδύνων που, ως θανάσιμοι εχθροί, παρουσιάζονται μπροστά του αποπροσανατολίζοντάς τον από την αρχική του επιδίωξη.

Γι’ αυτόν τον αδιάκοπο αγώνα πάλης κάνει λόγο στο βιβλίο της με τίτλο «ΓΝΩΘΙ ΣΕΑΥΤΟΝ» των εκδόσεων «Ελκυστής» η ψυχολόγος Μαρία Πανέτσου. Πρόκειται επί της ουσίας για μια εμπεριστατωμένη μελέτη της ψυχής, που στόχο έχει την εσωτερική αναζήτηση και τον φιλοσοφικό στοχασμό. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η ίδια η ψυχολόγος στην περίληψη του βιβλίου της, «Το παρόν βιβλίο περιέχει φιλοσοφικά δοκίμια, άρθρα που αφορούν την ουσία μας – την ψυχή – αποσπάσματα φιλοσόφων και βιβλιογραφικές έρευνες, αναλαμβάνοντας ρόλο υποβοηθητικό, ώστε ο άνθρωπος να ενθυμηθεί και να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς αυτό-ίασης – που ήδη διαθέτει – κάθε ψυχικής και σωματικής διαταραχής. Να τον υποβοηθήσει να γνωρίσει τον εαυτό του.»

Ο άνθρωπος διαβάζουμε, οφείλει να γνωρίσει αρχικά τον εαυτό του, προτού προβεί σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια τροποποίησης των πραγμάτων που τον περιβάλλουν. Και πώς μπορεί να γίνει αυτό; Δίνοντας έμφαση στην ψυχή του, καθώς, όπως τεκμηριωμένα σημειώνει η ψυχολόγος, η ψυχή είναι αυτή που κυβερνά το σώμα του και διαμορφώνει την προσωπικότητά του. Απαραίτητη, επομένως, για τον ίδιο είναι η φιλοσοφική αναζήτηση, η οποία με τη σειρά της οφείλει να έχει ως κανόνα της την αμφιβολία (Αμφιβάλω για τα πάντα, ακόμα και για τον ίδιο μου τον εαυτό). Αποβάλλοντας από πάνω του το συναίσθημα του φόβου (ο νους της ψυχής μπορεί να τον βοηθήσει σ’ αυτό), έχει όλες τις πιθανότητες με το μέρος του, ώστε να ανακαλύψει την αλήθεια του κόσμου. Η τύχη δεν έχει καμία θέση στον αγώνα του και οποιαδήποτε χειραγώγηση απομακρύνει την προσπάθειά του από τον πραγματικό της στόχο.

Πώς, όμως, αποφεύγεται η αμάθεια και η ημιμάθεια; Η ψυχολόγος φροντίζει να καλύψει τα ερωτήματα που εύλογα γεννιούνται στον αναγνώστη παραθέτοντας αποσπάσματα φιλοσόφων που ασχολήθηκαν αρκετά με το θέμα αυτό. Το όπλο του ανθρώπου είναι η γνώση, η νόηση, ο σεβασμός και όχι οτιδήποτε άλλο αντικαθιστά την ύπαρξή τους, το χρήμα δηλαδή και το ίδιον συμφέρον. Η γνώση συμβάλει στην αυτοεκτίμηση του ανθρώπου και αποβάλει από τον ορίζοντα της σκέψης του τις ενοχές και τις τύψεις, αυτές που εγκλωβίζουν το φως στο βαθύ σκοτάδι της αμάθειας και της λήθης.

Η γνώση, όπως σημειώνει στη συνέχεια, βοηθά την ψυχή να βρει το φως, την αλήθεια, καθώς βαδίζει με οδηγό της το νου, τη συνείδηση και την ηθική. Αποβάλει από τον ορίζοντά της το ψέμα, το οποίο προφανώς και δίνει μεγάλη αξία στην ύλη. Η αρετή, όμως, δε δημιουργείται από το χρήμα. Για να ζήσει ο άνθρωπος με τιμή, οφείλει να είναι πρωτίστως ο εαυτός του, άρα αληθινός, αδέσμευτος από προκαταλήψεις, εξωτερικούς φραγμούς και δεσμεύσεις τρίτων, που μόνο κατάθλιψη μπορούν να του προκαλέσουν.

Η ψυχολόγος καθιστά σαφές ότι τη ζωή του ο άνθρωπος την πλάθει ο ίδιος. Γνωρίζοντας τον εαυτό του αποκτά δύναμη, ικανή να γιατρέψει την ψυχή του από οποιαδήποτε φοβερή νόσο τη σκιάζει, αποτέλεσμα της ανασφάλειας και του φόβου του που του προκαλεί η πλάνη και η υποκρισία της σημερινής κοινωνίας. Η τελική επιλογή είναι δική του. Γνώθι σαυτόν, συμπεραίνει, για να αποκαλυφθεί η ουσία της ζωής και όχι το φαίνεσθαι, που εγκλωβίζει τη σκέψη και την αποχαυνώνει.

Η σκεπτική της ως προς το θέμα της εστίασης στον εαυτό διευρύνεται καθώς κάνει λόγο για αυτοπεποίθηση, απαραίτητη προϋπόθεση της αυτοεκτίμησης, της αυτάρκειας και του σεβασμού στο κοινωνικό σύνολο. Ο αναγνώστης κατανοεί πως για να ευτυχήσει μια κοινωνία πρέπει πρώτα να ευτυχίσουν οι άνθρωποι που την περιβάλλουν. Ο αναστοχασμός είναι εκείνος που επιτρέπει στη συνείδηση να εστιάσει στην πραγματική ευτυχία, να τη διαχωρίσει από το ευτελές και να χαράξει τη σωστή διαδρομή προς αυτήν. Άλλωστε, η διαδρομή, όπως θα επισημάνει η ψυχολόγος, είναι αυτή που αξίζει στη ζωή και όχι ο προορισμός αυτός καθαυτός. Η ανακάλυψη των πραγματικών αξιών της ζωής αποτρέπει τον άνθρωπο από τη μοναξιά, την απομόνωση, την παθητικότητα, την απαισιοδοξία, τη διαφθορά, το ψέμα, το φόβο, τη δυστυχία, την αυτοκτονία.

Ένας απαραίτητος οδηγός γνώσης, που βοηθά τον αναγνώστη να κατανοήσει την ουσία της ζωής του και να ανακαλύψει το πραγματικό νόημα της ύπαρξής του. Ανατρέχοντας σε μια πλούσια βιβλιογραφία, την οποία και παραθέτει προς το τέλος του βιβλίου της, η ψυχολόγος Μαρία Πανέτσου στόχο έχει να κινητοποιήσει τον άνθρωπο, να τον ξυπνήσει από το βαθύ λήθαργο της πλάνης και της απραξίας του και να τον ωθήσει να δράσει με στόχο την διεκδίκηση της ευτυχίας. Την προσπάθειά της βοηθά ο απλός και κατανοητός τρόπος γραφής του έργου της, ένα έργο που σαφώς έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα, αλλά και ύφος προτρεπτικό, που οπωσδήποτε επηρεάζει θετικά την αντίδραση του αναγνώστη.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Ο άνθρωπος καλείται να ανακαλύψει τον εαυτό του, να ενθυμηθεί και να δράσει.

Εάν σκεφτείς πως είσαι ένα κομμάτι του όλου, ένα με το σύμπαν –σε κάθε επίπεδο εκτός από το υλικό– αλλά ταυτόχρονα διαφορετικός και ξεχωριστός στον πυρήνα σου…

Εάν σκεφτείς πως είσαι εδώ για να εκφράσεις αυτήν την ουσία σου, να ζήσεις και όχι απλά να επιβιώνεις, να δημιουργείς και όσο δημιουργείς να δημιουργείσαι (Αριστοτέλης), να βοηθάς και να εκπνέεις φως…

Εάν σκεφτείς πως κρύβεις μέσα σου όλη τη γνώση και όλη την αλήθεια…

Και ύστερα σκεφτείς πώς και πόσο χαραμίζεις αυτήν την ευκαιρία της ενσάρκωσής σου…

Εάν εκείνη τη στιγμή επιτρέψεις στον νου σου να ανοίξει τις πύλες της συνείδησης…

Τότε, κοιτώντας μέσα σου, βρίσκοντας την προσωπική σου αποστολή και κατανοώντας τη θέση του δικού σου κομματιού στο παζλ της επίγειας ζωής…

Θα δεις πως τίποτα δεν είναι τυχαίο…

Και ούτε εσύ είσαι!

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα Μαρία Πανέτσου:

Η Μαρία Πανέτσου κατοικεί και εργάζεται ως Ψυχολόγος στη Λαμία.

Είναι κάτοχος δύο πτυχίων Α.Ε.Ι., Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών καθώς και Ψυχολογίας, από το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Επιπλέον, έλαβε εκπαίδευση στη Φιλοσοφική Συμβουλευτική (Ψυχοφιλοσοφία) από την Ελληνική Εταιρεία Φιλοσοφικής Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας.

Έχει προσφέρει εθελοντική εργασία στον ΟΚΑΝΑ του Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας (2004), στο Κέντρο Πρόληψης και Ενημέρωσης κατά των Ναρκωτικών του νομού Φθιώτιδας (2006), καθώς και στη Μονάδα Ημερήσιας Περίθαλψης, Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Κατάρτισης ΑΜΕΑ του συλλόγου Αγάπη στο Ρέθυμνο (2014), στο οποίο ολοκλήρωσε και την πρακτική της άσκηση.

Από το 2016 εργάζεται σε δικό της γραφείο ως Ψυχολόγος και από το 2018 παράλληλα συνεργάζεται και με το Κέντρο Διάγνωσης και Ειδικών Θεραπειών «Ασκληπιείον» στη Λαμία.

Έχει δημοσιεύσει άρθρα της στο διαδίκτυο και είναι κάτοχος επαίνου από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, το 2014, για το δοκίμιό της «Άραγε… έχουμε όλοι ψυχή;»