Βιβλιοκριτική για την ποιητική συλλογή "Φύλλα Βασιλικού" του Βασίλειου Πασιπουλαρίδη | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Ποιητής: Βασίλειος Πασιπουλαρίδης
Έτος έκδοσης: 2021
Σελ.: 380
Εκδόσεις: Συμπαντικές Διαδρομές

                                                                             Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Πόσο αδιάφορη θα ήταν η ποίηση αν δεν μιλούσε για έρωτα, αν δεν υμνούσε αυτόν τον φτερωτό άγγελο κι αν δεν αφιέρωνε τόμους βιβλίων της για να περιγράψει το συναίσθημα που προκαλεί στην ψυχή του μυητή της ένα και μόνο του βλέμμα, ένα και μόνο του άγγιγμα, εκείνο του πάθους, του πόθου, της ηδονής και του ονείρου;

Πόσο υποτονική θα ήταν συνάμα αν δεν ταξίδευε το νου σε κόσμους αλλιώτικους, διαφορετικούς, περισσότερο ελκυστικούς, εκεί όπου η φαντασία εκπληρώνει την επιθυμία της σκέψης να γευτεί το ιδανικό, να αντικρύσει το ασύλληπτο, να αγγίξει το άπιαστο, να ακούσει τους ήχους και τις μελωδίες της τελειότητας και να λουστεί με την αύρα της την προσωπική του ολοκλήρωση, που όμοιά της μόνο ο παράδεισος του τάζει;

Πόσο ανούσια θα ήταν, εν τέλει, η αποστολή της αν δεν ζωγράφιζε με εικόνες, ήχους κι αρώματα την συναισθηματική Άνοιξη, αν δεν έχτιζε τα κάστρα της ελπίδας της με το ίδιο της το αίμα κι αν δεν έθετε ως βασική προτεραιότητα της ύπαρξής της την ανάγκη του αναγνώστη για φυγή, φυγή στο ανέφικτο, για να εξασφαλιστεί και για τον ίδιο η πολυπόθητη γαλήνη εντός του, για να ξεκουραστεί η σκέψη του από την διαρκή πολιορκία των προβλημάτων της καθημερινότητάς του, για να οραματιστεί κι εκείνος, παρέα με τις λέξεις του, την ευτυχία που ονειρεύεται;

Η ευτυχία, θα πει ο ποιητής, είναι έννοια ιδεατή και η διεκδίκησή της αποτέλεσμα πάλης εσωτερικής, αγώνας επιβίωσης επίπονος, διαρκής, κοπιαστικός και μοναχικός.

Ο Βασίλειος Πασιπουλαρίδης στο δεύτερό του συγγραφικό εγχείρημα τολμά να μας παρουσιάσει ένα ογκώδες αφιέρωμα στη μάνα των εσωτερικών του φωνών, πόθων και υπαρξιακών αναζητήσεων, την ποίηση. Το βιβλίο του έχει τίτλο «Φύλλα Βασιλικού» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Συμπαντικές Διαδρομές».

Πρόκειται για μια ποίηση που, άλλοτε δοσμένη σε ελεύθερο στίχο, άλλοτε σε πεζό και άλλοτε σε έμμετρο, κουβαλά στις πλάτες της όλη τη χάρη των λέξεων που γεννούν συγκεκριμένα νοήματα. Ο αναγνώστης θα διεισδύσει στις ομορφιές της φύσης (με κυρίαρχη την ακαταμάχητη εικόνα της θάλασσας), θα συμμετάσχει σε όλες τις φιλοσοφικές αναζητήσεις του νου, θα προβληματιστεί με όλα τα υπαρξιακά ζητήματα της θνητής ζωής του και θα νιώσει όλα τα συναισθήματα που προκύπτουν στο διάβα της, με κυρίαρχο εκείνο του έρωτα, του ενός και μοναδικού, του ακαταμάχητου, του ασυγκράτητου, του παντοτινού και αληθινού έρωτα.

Τα ποιήματα αυτής της πολυσέλιδης, ομολογουμένως, συλλογής διακρίνονται σε τρεις ενότητες, τρεις τόπους, όπως τους ονοματίζει ο ποιητής.

Τόπος Α’ Βασιλικά.

Στο μέρος αυτό ο ποιητής δίνει έμφαση στα υπαρξιακά ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο στη διάρκεια του βίου του. Τέτοια ζητήματα είναι η αξία της ζωής, η ουσία και το νόημά της, ο θάνατος και η ζωή μετά το τέλος, το γήρας, η υστεροφημία, οι μνήμες, τα λάθη, οι ενοχές, οι επιδιώξεις, οι παραλογισμοί, οι απογοητεύσεις, οι επαναστάσεις, η απομόνωση, η πίκρα, η έκκληση για βοήθεια, η αποτυχία, η απόγνωση, ο απολογισμός κτλ.

«Δεν έχω άλλα όνειρα για να ξοδέψω

Ούτε στην ψυχή μήτε στο μυαλό ούτε και στο φευγιό μου

Ως η ψυχή μου τα ήπιε μέχρι τελευταία σταγόνα

Και το μυαλό τα εκλογίκευσε μέχρι που ατονίσαν

Το μακρινό μου φευγιό…

Γίνηκε γυρισμός

Στη μήτρα» (Σελ. 37)

Η μοναξιά του ποιητή είναι έκδηλη. Είναι, άλλωστε, τόσο αποπνικτική, που τον ωθεί, σχεδόν με τη βία, στην εξομολόγηση. Η καταγραφή των όσων νιώθει λεπτομερώς πάνω στο χαρτί είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει την ψυχή του στην λύτρωση. Φυσικά, δεν πρόκειται για μια εύκολη διαδικασία. Ο ποιητής προβαίνει σε ενδοσκόπηση του εαυτού του. Στέκεται αντιμέτωπος με το ίδιο του το εγώ, πονά, μελαγχολεί κι απογοητεύεται. Προσεύχεται, ωστόσο, για την κάθαρσή του και προσμένει σ’ αυτήν. Η ποίηση ως η φωνή της συνείδησής του σπάει τα δεσμά της συναισθηματικής του φυλακής και του ανοίγει τις πύλες της ελευθερίας.

«Η κόλα το χαρτί σαν δαιμονισμένη

Τραντάζεται

Μου φωνάζει

Με σπρώχνει και με απωθεί

Σαν κρατώ την πένα μου στο χέρι» (Σελ. 56)

Ο φόβος του θανάτου κυριεύει τη σκέψη του ποιητή που καλείται να υπηρετήσει την αιωνιότητα. Ο ίδιος απομονώνεται από ανάγκη κι αποδέχεται την άκρατη μοναξιά του μετρώντας τους χαμένους του πόθους, θρηνώντας δίχως σταματημό για τις αμέτρητες ήττες του, αποτυπώνοντας στο χαρτί όλα όσα τον βασανίζουν για να νιώσει μια στάλα ελευθερία. Δεν παραλείπει να σαρκάζει όσους υποτιμούν τη διαφάνεια των προθέσεων της ποίησης προβάλλοντας την εγωπάθειά τους μέσα από μια δήθεν εκπροσώπησή της με τη χρησιμοποίηση σπάνιων και δυσνόητων λέξεων.

Τόπος Β΄ Ερμητική – Ερμιόνη.

Είναι το εκτενέστερο μέρος της συλλογής. Εδώ ο ποιητής δίνει έμφαση στη μοναξιά του.

«Αγναντεύω τη μοναξιά μου» (Σελ. 84)

Αφήνεται στη ροή του λόγου και κάνει έκκληση στον ίδιο του τον εαυτό, να αφήσει ελεύθερη την ψυχή του για να αποκαλυφθούν στο χαρτί όλα όσα νιώθει μέσα του είτε ευχάριστα είτε δυσάρεστα. Η ποίηση, άλλωστε, για εκείνον οφείλει να αποτυπώνει την αλήθεια της ψυχής, που πάντα συγκλονίζει η όψη της, αναστατώνει η διαφάνειά της και κυριεύει τα σωθικά η ουσία της. Κρίνεται, παρόλ’ αυτά, απαραίτητη η κατάθεσή της για την εξασφάλιση της γαλήνης και της πολυπόθητης κάθαρσης.

«Οι λέξεις είναι πάντα απλές

Δάγκωσε τα χείλη σου πριν τις τολμήσεις

Γιατί εάν τις γεννήσεις,

Θα πρέπει να τις περιθάλψεις σαν ουλές

Ειδάλλως μένουν ανοιχτές πληγές» (Σελ. 93)

Μελαγχολία γεννά η αποδοχή των παθών, των λαθών, των παραλείψεων. Κρίνεται, ωστόσο, αναγκαίο κακό για να προκύψει η κάθαρση, για να εξοστρακιστούν οι ενοχές, για να νικηθεί η φθορά και να επέλθει επιβλητική η αιωνιότητα μέσα από τις λέξεις.

«Μονάχα οι λέξεις με χωρούν, κάνοντάς με αιώνιο και θεό-

ρατο εραστή του θείου» (Σελ. 107)

Ο ποιητής ξέρει να ζητάει συγνώμη. Αποδέχεται τα λάθη του και προχωρά. Επαναστατεί μπρος στην πορεία που του επιφυλάσσει η ιδιότητά του.

«Όσα έγραψα – Όσα θα γράψω – Όσα γράφω

Με καταδίκασαν σε απομονωμένη οικειότητα

Στην εντιμότητά μου

Φίλιωσα με το άναρχο μέσα μου» (Σελ. 129)

Στις πιο έντονες στιγμές του γίνεται ρομαντικός, καθώς αφήνει να ξεχειλίσει από μέσα του μια ασυγκράτητη λυρικότητα. Γίνεται ερωτικός κι αποκαλύπτεται.

«Έγραψα στο χαρτί τις αθάνατες χρωματιστές λέξεις

Να γίνουν σπίτι σε έναν νεώτερο, που θα αναζητά

Καταφύγιο στις ερωτευμένες του ημέρες» (Σελ. 160)

Μοναδική σύντροφος της μοναξιάς του η θάλασσα, εκείνη που ξαποσταίνει στις σκέψεις του, στους πόθους και τα όνειρά του. Ενίοτε, χώρο στα γραπτά του καταλαμβάνουν και άλλες αδερφές ψυχές, όπως το φεγγάρι, τα σύννεφα, ο ουρανός, η νύχτα, η αμμουδιά, τα λουλούδια, τα πουλιά. Πρωταγωνίστρια, όμως, όλων είναι η μία και μοναδική.

«Μόνο που γνωρίζεις πως η θάλασσα είναι εκεί, αρκεί!

Αρκεί που σε αναμένει πότε πένθιμη, πότε χαρούμενη και

πότε αγριεμένη

Που και που νοσταλγική και κάπου κάπου μεθυσμένη» (Σελ. 186)

Η εξομολογητική διάθεση του ποιητή συνεχίζει να κυριαρχεί και στη συνέχεια της συλλογής. Φυσικά, δε λείπουν από το προσκήνιο οι προφητείες της κρίσης του, η αγανάκτηση, η ελπίδα, η νοσταλγία, η μελαγχολία, ο φόβος και η απολογητική διάθεση.

«Ομολογώ πως για τα βάσανά μου προσεύχομαι» (Σελ. 211)

Σκοπός του ένας και μοναδικός. Η ευτυχία.

«Γνώθι σε εαυτόν!

Να ο Χρυσός» (Σελ. 242)

Τόπος Γ’ Φύλλα ω φύλα.

Το μέρος αυτό της συλλογής είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στον έρωτα.

«Κάτσε να κρύψω από τους πολλούς

Τις σκέψεις που έχω για σένα

Τα τραγούδια και τα απογεύματα

Κι αυτά στην τσάντα να τα βάλω

Είναι για με

Ίσως μια μέρα να σε πετύχω σε μιαν άκρη του δρόμου

Να τα βγάλω από εκεί και να στα πελαγίσω

Σαν θάλασσα ασταμάτητη

Ίσως εκείνη την φορά πίσω να μη γυρίσω» (Σελ. 294)

Έρωτας και θάλασσα η απόλυτη εικόνα ευτυχίας που καθρεφτίζεται και σε άλλα ποιήματα.

«Ο έρωτας είναι απλός

Πάρε τον αγκαλιά και πήγαινε μέχρι την θάλασσα

Να! τάισε τον Θέα και άμμο» (Σελ. 307)

Ο ποιητής δεν σταματά να ελπίζει, να εύχεται και να προσμένει.

«Τι ζητάω

Να ήσουν εδώ

Λίγο πιο πριν, λίγο πιο μετά

Να ’σουν εδώ Τώρα» (Σελ. 332)

Ο ποιητής ολοκληρώνει τη συλλογή του με μια σονάτα του εμπνευσμένη από το ποίημα «Η σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου. Συγκλονιστική, καθηλωτική, άκρως ερωτική γραφή, που συμπαρασύρει τον αναγνώστη στο μαγικό ταξίδι του πόθου, του πάθους, του έρωτα και της ελπίδας.

Τη συλλογή συμπληρώνουν έξι παραμύθια της συγγραφέως Αναστασίας Μητσοπούλου, εμπνευσμένα όλα από τη θεματική των ποιημάτων που έπονται αυτών, ζωγραφικοί πίνακες της Βασιλικής Κοσκινιώτου και της Έντυς Κιτάτζη, καθώς και μια εικόνα του γλυπτού «Η αυτοκράτειρα» της Μαρίας Σαλουβάρδου.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως πρόκειται για μια ποίηση άκρως εξομολογητική και βιωματική, συμβολική αρκετές φορές και αινιγματική, αυθόρμητη και προτρεπτική, γεμάτη εικόνες και χρώματα, ερωτική στο σύνολό της και λυρική σε αρκετά σημεία, που προκαλεί πληθώρα συναισθημάτων στον αναγνώστη. Η μελαγχολική διάθεση του ποιητή δε στέκεται εμπόδιο στην ελπίδα που βρίσκει πάντα το έδαφος για να κάνει αισθητή την παρουσία της και να αναδείξει έμπρακτα στον αναγνώστη το μεγαλείο της τόλμης, της θέλησης και της ψυχικής κάθαρσης.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Όταν η πρώτη αχτίδα φωτός που λύνει το σκοτάδι ξυπνάει τα φύλλα του βασιλικού και η μυρωδιά του δυνατή, κυρίαρχη, αφυπνιστική, ενώνει ποιήματα ψυχής που μιλούν για φιλοσοφία, για θέσεις και αντιθέσεις ζωής, για φύση, μυστήρια και έρωτα, ζωή και θάνατο, μουσικές και παιχνίδια, χημείες και αλχημείες μαγικές, με ροδοφασολιές και νύφες και ιππότες και Άγιους σε Άγριους καιρούς να φύονται, να θαυματοποιούν, να δένουν και να λύνονται, να αποκαλύπτουν και να πίνουν τη ζωή σε παραμύθια μαγικά.

Πανιά ανοιχτά! Αν ανέβετε στο σκαρί μας, εκεί θα σας ταξιδέψουμε και αλλού…

Στο αείποτε

Λίγα λόγια για τον ποιητή Βασίλειο Πασιπουλαρίδη:

Ο Βασίλειος Πασιπουλαρίδης γεννήθηκε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1987 και είναι πατέρας δύο τέκνων. Σπούδασε Ηλεκτρολογία στα ΤΕΙ Χαλκίδας & στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Έχει δίπλωμα ανωτέρας στο πιάνο και ασχολείται ερασιτεχνικά με το θέατρο.

Βασική του αρχή η πίστη στην ελευθερία και στην ισότητα.

Η επαφή του με την ποίηση άρχισε από τα παιδικά του χρόνια και έγινε η αφετηρία της εξέλιξής του στους δρόμους της εσωτερικής του αναζήτησης. Θεωρεί την ποίηση διαδικασία μυητική και μέσο επαναφοράς της κεκρυμμένης γνώσης που υπάρχει εντός της ψυχής.

Λάτρης της αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, της κλασσικής παιδείας και των Μυστηρίων του Αρχαίου κόσμου, πιστεύει ότι είναι αυτό που λείπει από τον σημερινό άνθρωπο και τη σύγχρονη κοινωνία.

Έχει εκδώσει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «7 ΩΝ 13» από τις εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές.