Κωνσταντίνος Κυριακού: "Η θεατρική σκηνοθεσία αφήνει περισσότερα περιθώρια επιλογής στον θεατή"

 


Ο Κωνσταντίνος Κυριακού είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής. Με μια πληθώρα έργων (είτε με τον ρόλο του ηθοποιού, είτε με τον ρόλο του σκηνοθέτη, είτε του μεταφραστή-συγγραφέα) αφήνει το δικό του λιθαράκι σε αυτό που ονομάζουμε σύγχρονο θέατρο. Το καινούργιο του εγχείρημα στο θέατρο, αυτήν τη φορά με τον ρόλο του σκηνοθέτη και μεταφραστή, είναι μια απόπειρα καθ’ όλα της ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερη. Οι «Ανθισμένες μανόλιες», λοιπόν θα ανθίσουν αυτό το καλοκαίρι στο Θέατρο Χυτήριο και θα μοσχοβολήσουν στις καρδιές μας. Σήμερα έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε τον κύριο Κυριακού στον χώρο μας για να συνομιλήσουμε μαζί του για τον πολύπλευρο και πολυπράγμονα εαυτό του, καθώς και για την παράσταση που σκηνοθετεί και μεταφράζει.

Ας τον γνωρίσουμε λίγο καλύτερα..


  Συνέντευξη στη Βάσω Κανιώτη


Το βιογραφικό σας κύριε Κυριακού είναι κάτι παραπάνω από πλούσιο. Εσείς τι νιώθετε περισσότερο όμως; Σκηνοθέτης, ηθοποιός, μεταφραστής έργων, κάτι άλλο;

Είμαι ένας άνθρωπος που αγαπάει, σέβεται και λατρεύει το θέατρο και τους ανθρώπους του, και η ενασχόλησή μου με αυτήν την υπέροχη Τέχνη, σχετίζεται με όλα τα θεατρικά μετερίζια, είτε αυτά έχουν να κάνουν με την πρακτική πλευρά του Θεάτρου, όπως -ήδη ανέφερες- τη σκηνοθεσία, την υποκριτική, τη θεατρική συγγραφή και τη θεατρική μετάφραση, είτε με τη θεωρητική, καθώς είμαι και Υποψήφιος Διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α.! Δεν μπορώ να διαχωρίσω κάποιο ή κάποια, καθώς αυτά συμπληρώνουν, αλληλοκαλύπτουν, ενισχύουν και ολοκληρώνουν την καλλιτεχνική μου υπόσταση – η οποία δεν είναι μόνο θεατρική, δεδομένου ότι έχω ασχοληθεί εξίσου με την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. 

Αν επιλέγατε να αφιερώσετε ένα και μόνο κομμάτι σας, σε κάποια από τις ιδιότητές σας. Ποια θα ήταν αυτή;

Είναι σαν μου λες να κοπώ σε διάφορα κομμάτια και να επιλέξω ένα από αυτά και να συνεχίσω να πορεύομαι ως ένα κομματάκι! Ο άνθρωπος όμως είναι ένα Όλον! Το γεγονός βέβαια είναι πως ξεκίνησα ως ηθοποιός και οι άλλες ιδιότητες προέκυψαν ως ανάγκη και ως εξέλιξη αυτής της ιδιότητας, μολαταύτα δεν είμαι πλέον μόνο αυτό. Επιπροσθέτως, επιλέγοντας τη μία από αυτές θα ήταν σαν να υποτιμούσα τις υπόλοιπες! 

Θεωρείτε πως ένα θεατρικό έργο είναι ευκολότερο ή δυσκολότερο να κριθεί σκηνοθετικά, όταν προϋπάρχει κάποιο βιβλίο ή ταινία από πίσω του;

Είναι πιθανό να υπάρχει και μία τέτοια περίπτωση. Ωστόσο, οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι το θεατρικό είδος και η παραστασιοποίηση ενός θεατρικού έργου, χρησιμοποιεί άλλες επιτελεστικές τεχνικές, άλλους παραστατικούς χώρους, άλλες δομικές, χωροχρονικές και “συγγραφικές” συνθήκες. Σίγουρα ένα βιβλίο παρέχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει η φαντασία του αναγνώστη, όπου θέλει και με όποιο όχημα επιθυμεί, όπως και η κινηματογραφική απόδοση ενός θεατρικού έργου, με τις γρήγορες εναλλαγές σκηνικών χώρων και την υπερπήδηση του χρόνου· εντούτοις, η θεατρική σκηνοθεσία αφήνει περισσότερα περιθώρια στον θεατή, καθότι τού επιτρέπει να στρέψει όπου θέλει το βλέμμα του, κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, να παρακολουθήσει ακόμα και τον επιτελεστή που δε μιλάει, ενώ ο κινηματογραφικός φακός ακολουθεί τις επιταγές-επιλογές του σκηνοθέτη. Το κάθε είδος οφείλουμε να το κρίνουμε ως έχει, και όχι με “συγγενικά”, κριτήρια και είδη. 

«Ανθισμένες Μανόλιες», λοιπόν, το έργο που αποφασίσατε να σκηνοθετήσετε. Ποιοι ήταν οι λόγοι που θελήσατε να ασχοληθείτε με αυτό; Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον;

Το έργο αυτό, μολονότι έχει ως μοναδικούς χαρακτήρες του έξι γυναίκες, δεν είναι ένα “γυναικείο” έργο, αλλά ένα πανανθρώπινο έργο και δεν κάνει διαχωρισμούς σε φύλα, τάξεις και προτιμήσεις. Είναι ένας ύμνος στον άνθρωπο· δηλαδή στην ανθρωπιά, τη φιλία, τη συμπόνια, τη σύμπνοια, τη συμπάθεια και το νοιάξιμο για τον συνάνθρωπο. Οι ηρωίδες είναι καθ’ όλα ανθρώπινες και συγχρόνως είναι όλες οι γυναίκες και όλοι οι άνδρες μαζί. Με τις χαρές και τις λύπες, με τα μαλώματα και τα μονιάσματα, με το γέλιο και το κλάμα, με το ρομάντζο και με τον θρήνο. Με τον θάνατο και με τη ζωή. 

Ποια ήταν τα μηνύματα που, ενδεχομένως, νιώσατε ότι εισπράξατε διαβάζοντας το έργο, πριν αποφασίσατε να το σκηνοθετήσετε;

Η ανθρωπιά που εκπέμπει το έργο διαμέσου των ηρωίδων-γυναικών που εμφανίζονται επί σκηνής, αλλά και των ηρώων-ανδρών, οι οποίοι αναφέρονται διά στόματος των έξι γυναικών και διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στη ζωή τους και την εξέλιξη του έργου. Επίσης, παρ’ ότι στο έργο παίζει σημαντικό ρόλο ο θάνατος, εν τέλει η ζωή είναι αυτή που είναι η πρωταγωνίστρια. Το έργο διαπνέεται από μία πρωτοφανή αισιοδοξία, καθ’ όσον η ζωή είναι αυτή που νικάει, μιας και στο έργο -παραδόξως- έπεται του θανάτου. Αυτή η αισιοδοξία του έργου θα έπρεπε να ορίζει και να προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο οφείλουμε να αντικρίζουμε την πορεία μας πάνω σε αυτήν τη γη. 

Μιλήστε μας, λίγο, για τον ψυχισμό σας από την στιγμή που συλλάβατε την ιδέα έως και την ολοκλήρωση της σκηνοθεσίας αυτού του έργου; Σας δυσκόλεψε κάτι, ίσως;

Δε νομίζω πως με δυσκόλεψε κάτι. Το έργο έχει την ικανότητα να μιλάει στην ψυχή της καθεμιάς και του καθενός που το διαβάζει ή που θα το δει να παρασταίνεται. 

H μανόλια είναι ένα φυτό με εντυπωσιακά άνθη, που για να αναπτυχθεί χρειάζεται αρκετό νερό και ημισκιερά μέρη. Θεωρείτε πως κάπως έτσι είναι και οι γυναίκες;

Είναι ανάρμοστο να συγκρίνουμε ανόμοια είδη, αλλά πολύ περισσότερο είναι απρεπές και απάνθρωπο να συγκρίνεται το ανθρώπινο είδος με ένα φυτό. Ωστόσο, θα επιχειρήσω έναν παραλληλισμό. Η Μανόλια είναι ένα τεράστιο είδος με περισσότερα από 200 διαφορετικά άνθη, τα οποία ταξινομούνται σε τρία υπογένη, 12 τμήματα και 13 υποενότητες. Η Γυναίκα είναι ένα μοναδικό είδος με τόσες διαφοροποιήσεις όσες και οι γυναίκες που ζούνε στον πλανήτη μας, δεν ταξινομούνται και δε χωρίζονται ούτε σε υπογένη, ούτε σε τμήματα, ούτε σε υποενότητες· οι γυναίκες είναι μοναδικότητες, είναι διαφορετικές, και είναι ό,τι θέλει η καθεμιά τους! Η Μανόλια έχει όντως εντυπωσιακά άνθη, η Γυναίκα είναι εντυπωσιακή η ίδια, ολόκληρη όχι μόνο ένα μέρος της! Η Μανόλια μπορεί, προκειμένου να αναπτυχθεί, να χρειάζεται αρκετό νερό και ημισκιερά μέρη (βέβαια, να μου επιτραπεί να αμφιβάλλω για αυτό, καθώς, ως δέντρο χρειάζεται και τον ήλιο), ωστόσο η Γυναίκα δε χρειάζεται, αλλά της οφείλεται αγάπη, σεβασμός, και πολλά-πολλά άλλα· επίσης, η Γυναίκα ζει παντού και είναι αυτή που προσφέρει τη ζωή, το φως, το σκοτάδι, τα πάντα! 

Μέσα σε αυτό το βαθύ κοινωνικό έργο, υπάρχουν και αρκετά κωμικά στοιχεία. Είναι αυτό το πάντρεμα που απογειώνει το έργο, θεωρείτε;

Όπως προαναφέρθηκε, το έργο είναι ανθρώπινο, επομένως η εναλλαγή κωμικού και δραματικού στοιχείου είναι ορμέμφυτη. Αυτό το πάντρεμα δεν απογειώνει απλώς το έργο, αλλά το κρατάει συνεχώς ζωντανό, όπως επίσης διατηρεί το κοινό σε εγρήγορση. 

Είναι μοναχικές οι γυναίκες σήμερα;

Ας μη σκεφτόμαστε μηδενιστικά! Στη σημερινή εποχή - όπως και σε όλες τις εποχές- υπάρχει μοναξιά, γενικώς, στους ανθρώπους· όχι μόνο στις γυναίκες! Ωστόσο, υπάρχει και η συντροφικότητα, και η φιλία, και η αγάπη! 

Υπάρχει πραγματική φιλία ανάμεσα στις γυναίκες; Ποια είναι η γνώμη σας γι’ αυτό;

Φυσικά και υπάρχει! Θεωρώ μάλιστα ότι οι φιλικοί δεσμοί ανάμεσά τους είναι πολύ δυνατοί και, πολλές φορές, αδιάρρηκτοι! Άλλωστε, έχω την εντύπωση ότι, μεταξύ τους οι γυναίκες εξομολογούνται πιο εύκολα προσωπικά ζητήματα, που ισχυροποιούν αυτήν τους τη φιλία! 

Η ομώνυμη ταινία γυρίστηκε το 1989. Από τότε θεωρείτε πως η θέση της γυναίκας στην κοινωνία έχει αλλάξει;

Έχει αλλάξει προς το καλύτερο! Δίχως να παραβλέψουμε πως σε μερικές χώρες και σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρούνται πισωγυρίσματα σε μεσαιωνικές και προχριστιανικές εποχές. Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι έχουμε αρκετό δρόμο ακόμα να διανύσουμε μέχρις ότου δοθεί στη γυναίκα αυτό που πραγματικά τής αξίζει! Οι ίσες δυνατότητες, οι ίσες ευκαιρίες, η ίση αντιμετώπιση, η ισονομία, η ισοπολιτεία δεν απαντώνται -δυστυχώς- ακόμα, σε πλήρη εφαρμογή, στις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών. 

Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας; Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό ή κάτι που βρίσκεται ακόμη στα σκαριά;

Εκτός από τις «Ανθισμένες Μανόλιες», για το φετινό καλοκαίρι ετοιμάζουμε με την THEARTES, τη Θεατρική Εταιρεία που έχουμε συστήσει η Κατερίνα Μπιλάλη και εγώ, την παράσταση «Νικήρατος… ο δρόμος για την Ελευθερία», η οποία βασίζεται στο θεατρικό έργο «Νικήρατος» της Ευανθίας Καΐρη, θέλοντας να τιμήσουμε την 200ή Επέτειο από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Αυτή η παράσταση θα περιοδεύσει σε διάφορους Δήμους της ελληνικής επικράτειας και παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, υπό τη Χορηγία της Περιφέρειας Αττικής. 

Σας ευχαριστούμε θερμά και σας ευχόμαστε καλοτάξιδα και επιτυχημένα βήματα.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια