Βιβλιοκριτική για τη συλλογή διηγημάτων "Αφορμές" του Κοραή Δαμάτη | Γράφει ο Κώστας Τραχανάς


 Συγγραφέας: Κοραής Δαμάτης
Έτος έκδοσης: 2021
Σελ.: 266
Εκδόσεις: Βακχικόν


Πρόκειται για 107 μικρές ιστορίες μία ή δύο σελίδων. Ιστορίες μπονσάϊ. Ιστορίες μινιατούρες.

Μικρές, καθημερινές, ανθρώπινες ιστορίες, γεμάτες στιγμές, εικόνες, πλάνα θεατρικά και κινηματογραφικά, χειρονομίες, φιλοσοφικές σκέψεις, προβληματισμοί, πειραματισμοί .

Κάθε ένα από τα διηγήματα αυτά διαθέτει την απαραίτητη δυναμική για να σταθεί αυτόνομο.

Η επιλογή των διηγημάτων και ακολούθως η σειροθέτησή τους, που δεν είναι απόρροια του τυχαίου, εξυπηρετούν την αναγνωστική πρόσληψη , προσδίδοντας μια αίσθηση συνέχειας και διαδοχής από διήγημα σε διήγημα, δημιουργώντας παράλληλα με τη συνοχή του συνόλου και ευκρινή υποσύνολα, ενώ οποιαδήποτε υπόνοια ανισότητας απουσιάζει εντελώς.

Η έμπνευση ή η μαρτυρία, ως πρώτος σπόρος κάθε διηγήματος, θα συναντούσε στέρφα γη αν δεν έπεφτε στα χέρια ενός συγγραφέως ικανού και διατεθειμένου να σκύψει με υπομονή και επιμονή, γνωρίζοντας πως η ιδέα -ιστορία ποτέ δεν είναι από μόνη της αρκετή για να παράξει λογοτεχνία, όσο ευφάνταστη, πρωτότυπη ή συγκινητική και αν είναι αυτή.

Ο Κοραής Δαμάτης, σκηνοθέτης και άνθρωπος του θεάτρου, αποδεικνύει με αυτό το βιβλίο του  ότι συχνά οι αφορμές μιας σπουδαίας γραφής βρίσκονται δίπλα μας, αρκεί η οξύτητα και η ευαισθησία του βλέμματος να τις ανακαλύπτει. Στις περισσότερες «Αφορμές» η αφετηρία είναι τα πραγματικά γεγονότα. Κάποιες συμπληρώνονται, αν είναι απαραίτητο, κι από δικές του σκέψεις, όμως ο κυρίαρχος δρόμος είναι το ίδιο το γεγονός και, μοιραία, το πώς το αντιλαμβάνεται, το περιγράφει και, ενίοτε, το σχολιάζει.

Οδηγός του συγγραφέα είναι η πλοκή του γεγονότος, το συμβάν, αυτό είναι η αιτία, η αφορμή.

Ο συγγραφέας δίνει με το ελάχιστο των λέξεων ό,τι περισσότερο αξίζει να καταγραφεί, προκαλώντας τον αναγνώστη να συμπληρώσει, μεγεθύνοντας κι αυτός δημιουργικά την αποτυπωμένη σκηνή.

Θα συναντήσουμε στα διηγήματα του Kοραή Δαμάτη την μέρα των ψυχών,  μια ακαταπόνητη και επίμονη δασκάλα, την άρνηση με πάθος  του Μάνθου για το χαμό της μάνας του, τον γρήγορο θάνατο ενός αγαπημένου, τις λέξεις που αποσυντίθενται σε γράμματα, την ανακωχή του φωτός με το σκοτάδι που συμβιβάστηκαν με ένα σωρό σκιές, τις ζωές των άψυχων πραγμάτων, την αγάπη για το θέατρο, τον Σεργή τον μαυροφονιά, τις σημαίες προσευχής που ανέμιζαν στη στέγη του κόσμου, την καμένη ζωή της Ρηνούλας, τον παπαγάλο που άκουγε στο «Αγάπη μου», τους άπορους, τους άνεργους  και μοναχούς ανθρώπους της κυρίας Τέρψης, το λιβάδι με τα ασφοδίλια, από τις φλέβες της βλάσταιναν ασφοδίλια,  τη Μαριέλε Φράνκο τη γυναίκα, ιδεαλίστρια ,μαύρη και λεσβία, το μάτι του Θεού, ο Θεός που δεν ήρθε ποτέ, το μαύρο σκοτάδι που βασιλεύει  παντού, την κάμπια που πέθανε κι έγινε πεταλούδα, ένα μικρό παιδί μια μικρή κουκίδα πάνω στην καυτή άμμο της ερήμου, αυτοί που αυτοκτονούν στο μετρό ή τον ηλεκτρικό, το μυαλό που στάζει αίμα, τις δυσοίωνες Δρίμες ,τις σκιές των καλών ανθρώπων που πεθαίνουν τελευταίες, το μαύρο ψωμί με το βαλσαμόχορτο και το λησμοβότανο για τους αδικοχαμένους, τον έρωτα τον λυσιμελή, μυθοπλόκο και αλγεσίδωρο,

τον έρωτα την αγιάτρευτη αρρώστια, τον έρωτα που είναι γυμνός, όλο χαρά και γέλιο/ δεν έχει τόξο φονικό ούτε φλογάτα βέλη, / δελφίνι στο΄ να χέρι του και στ΄ άλλο του λουλούδι/ γιατί και γη και πέλαγα στα χέρια του κρατά, στο παιδί που μιλάνε τα χρώματα, στην πανσέληνο που φανερώνει το κρυμμένο, στους ζωντανούς που κηδεύουνε την πόλη, στο πρώτο μπάνιο το 1938, στη μόνο στα χαρτιά ενωμένη Ευρώπη, στο παιδί με το λυκόστομα χωρίς ανθρώπους μέσα του, στους ερωτευμένους ομοφυλόφιλους μέχρι θανάτου, τον Αδωνάι, τον Κύριο και τον Αλ Μαλίκ,  σε εκείνο που φώναζε τυχαίες λέξεις στους θολωτούς τάφους για να ακούσει τον αντίλαλο, στη μικρή που σκάλιζε τα σωθικά για να βρει την ψυχή των ανθρώπων, στη μάνα και τον φυλακισμένο γιος, στο ξόρκι για την αποφυγή της φθοράς στον Άλλο Κόσμο, στη χελώνα που βρέθηκε ανάποδα, στη ξενητιά κι τον χωρισμό, η πίκρα, η αγάπη, τα τέσσερα ζυγίστηκαν να δουν το ποιο βαραίνει ,/της ξενιτιάς βαρύτερο ν΄ ΄πο όλα τα γκιντέρια, σε αυτούς που κλαίγαν για τον εαυτό τους, στα παιδάκια μαζευτές, στην ελπίδα και την απόγνωση, όταν θα τελειώσουν οι άνθρωποι, όλη η γη θα γίνει άμμος και θάλασσα, κανείς δεν προσέχει τα διάκενα μεταξύ συρμού και αποβάθρας, στον πυροβάτη που στροβιλίζεται στην αναμμένη πίστα, στις πέντε σιωπές, στο Δισκοβόλο του Κ.Δημητριάδη, στον άνθρωπο που κουβέντιαζε με την μαυρόασπρη φωτογραφία, στον εξόριστο των Παλαιών και περιπλανώμενο , σε αυτόν που τον έβρισκε η παλιά απελπισία απ΄ το παλιό το τραύμα κ.α.

Όλα αυτά είναι αφορμές, που στάθηκαν ικανές να γραφτούν οι «Αφορμές» του Κοραή Δαμάτη.

 Πρόκειται για ένα αρκετά καλό αλλά δύσκολο βιβλίο, με υπέροχα ασπρόμαυρα σκίτσα στο εσωτερικό του.

Ο Κοραής Δαμάτης γεννήθηκε το 1952 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Στην Ελλάδα ήρθε με την οικογένειά του το 1962. Σπούδασε θέατρο. Χόρεψε με την ομάδα «Χορικά» της Ζουζούς Νικολούδη και στο Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλού Μάνου. Πήρε μέρος σαν ηθοποιός και χορευτής σε αρκετές παραστάσεις. Δημιούργησε τη θεατρική ομάδα «Έβδομο Θέατρο». Έχει σκηνοθετήσει έργα των Ευριπίδη, Σαίξπηρ, Βάις, Μπρεχτ, Μπέκετ, Λόπε ντε Βέγκα, Ζενέ, Καμύ, Μπωμαρσαί, Αριστοφάνη, Γκομπρόβιτς, Μακ-Νάλλη, Σέρμαν, Ουίλλιαμς, Ιονέσκο, Μολιέρο, Ζιρωντού, Αρμπούζωφ, Ανούιγ, Μακ Ντόνα, Φρίελ, Σεβαστίκογλου, κ.ά. για το Εθνικό Θέατρο, τα ΔΗΠΕΘΕ, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και για το ελεύθερο θέατρο. Διδάσκει 43 χρόνια σε Σχολές Θεάτρου. Το 2016 κυκλοφόρησε απ’ τις εκδόσεις Γαβριηλίδης το μυθιστόρημα του Το Σπίτι Μόνο.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια