Ντίνος Γιώτης: "Η λογοτεχνία ασκεί αγωγή ψυχής στον ακροατή ή τον αναγνώστη"

Σήμερα στις Τέχνες φιλοξενούμε τον συγγραφέα και σεναριογράφο Ντίνο Γιώτη με αφορμή την πολύ πρόσφατη έκδοση του πέμπτου του μυθιστορήματος με τίτλο «Club 23,4» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Βακχικόν».
Ας δούμε τι έχει να μας πει...

Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου

Κύριε Γιώτη, τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;

Οτιδήποτε. Ένα πρόσωπο, μια κατάσταση, ένα φυσικό ή κοινωνικό γεγονός ακόμα και μια μικρή ψηφίδα του κόσμου μπορεί να πυροδοτήσει το μύθο. Μετά όλα παίρνουν το δρόμο τους (ή δεν τον παίρνουν).

Υπήρξε κάποιο γεγονός στη ζωή σας που νιώσατε την ανάγκη να το μεταφέρετε αυτούσιο στο χαρτί;

Αυτούσιο όχι, προσαρμοσμένο ναι, εφόσον μιλάμε για λογοτεχνία και όχι ρεπορτάζ. Και για να θυμηθώ τον Μάρκες «στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ούτε μια γραμμή σε όλη μου τη δουλειά που να μην βασίζεται σε κάτι αληθινό».

Ποιος θεωρείτε ότι, τελικά, είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας; Τι έχει να προσφέρει στον σύγχρονο άνθρωπο;

Με την έννοια του ορισμού δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος σκοπός της λογοτεχνίας. Από την εποχή των αρχαίων ραψωδών μέχρι το σημερινό κόσμο της εικονικής πραγματικότητας, θεωρώ ότι η λογοτεχνία γεννάει σκέψεις, κινητοποιεί συναισθήματα, ασκεί εν τέλει αγωγή ψυχής στον ακροατή ή τον αναγνώστη. Οι συγγραφείς γράφουν τις ιστορίες τους και οι αναγνώστες τις προσλαμβάνουν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Κάθε συγγραφέας και η ανάγκη του, κάθε αναγνώστης και η φυγή του.

Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;

Ναι, εάν κρίνω και από τις σχετικές έρευνες.

Ας μιλήσουμε τώρα για το τελευταίο σας βιβλίο, που κυκλοφόρησε αρκετά πρόσφατα από τις εκδόσεις «Βακχικόν», μόλις το Μάρτιο του 2022, και φέρει τον τίτλο «Club 23,4». Πρόκειται για το πέμπτο κατά σειρά μυθιστόρημά σας, που, όπως διαβάζουμε και στο οπισθόφυλλο του, μέσω του κεντρικού σας ήρωα Σένον, «αναζητά απαντήσεις στις έννοιες όπως η ύπαρξη, η ανυπαρξία, το είναι, το τίποτα, στον δρόμο που ανοίγεται γεμάτος υποσχέσεις μπροστά του». Τελικά, υπάρχουν απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα που από αρχαιοτάτων χρόνων ταλαιπωρούν τη σκέψη και το είναι του ανθρώπου; Τι πιστεύετε;

Είμαστε το αποτέλεσμα μιας μακράς εξελικτικής πορείας, ο τελευταίος κρίκος μιας αλυσίδας που αρχίζει από τα βάθη της αρχέγονης και ατελούς ζωής που ξεκίνησε τυχαία πριν από δισεκατομμύρια χρόνια στον πλανήτη μας. Το μοναδικό ζώο, ένας homo sapiens που μπορεί να αναρωτιέται για την ύπαρξή του, έχοντας επίγνωση του θανάτου του. Αλλά ακόμα κι αν είμαστε δημιούργημα ενός θεϊκού σχεδιασμού, νομίζω ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να διαβιούμε το ανοίκειο τείχος του θανάτου, να δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτό και να απαντήσουμε σε τέτοιου είδους υπαρξιακά ερωτήματα.

Πώς προέκυψε ο τίτλος αυτός του βιβλίου σας;

Κατά το ήμισυ από το θαύμα της ζωής. Κατά το άλλο ήμισυ από ένα επιστημονικό δεδομένο που έχει σχέση με την εκλειπτική της γης.

Πείτε μας δυο λόγια ακόμα για το περιεχόμενο της ιστορίας σας.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο Σένον, φοιτητής πια στο Φυσικό της Αθήνας, αναζητά τις απαντήσεις στο δρόμο που ανοίγεται γεμάτος υποσχέσεις μπροστά του. Μαζί με αυτόν, ο Κλεάνθης, ο Σωτήρης, ο Κωνσταντίνος και η Ρεβέκκα. Στην παρέα έρχεται να προστεθεί, ένα χρόνο αργότερα, η Αταλάντη. Ο Σένον είναι ερωτευμένος μαζί της από τότε που, μικρό παιδί, είχε πρωτοαντικρίσει την άγουρη ομορφιά της. Είναι ένας τρελός που μέσα του έχει καταλύσει ο έρωτας. Παράλληλα όμως αισθάνεται ο πιο τυχερός άνθρωπος του κόσμου. Επειδή πιστεύει ότι η Αταλάντη δεν θα έχει την τύχη της Βεατρίκης ή τη μοίρα της Ιουλιέτας να σημαδεύουν τη ζωή του. Για τις επόμενες δεκαετίες οι πορείες των φίλων είναι εντυπωσιακές μεν, προδιαγεγραμμένες δε. Όπως η τροχιά ενός κομήτη στο στερέωμα. Και μόνο η πορεία του Σένον ακολουθεί μια απροσδιόριστη τεθλασμένη γραμμή. Που θα τον φέρει να συναντηθεί ξανά, σαράντα χρόνια αργότερα, εν μέσω πανδημίας, με την Αταλάντη. Τότε, κάτω από το αμείλικτο βάρος της ζωής, εκείνη θα σταθεί, για μια τελευταία φορά στο περβάζι του χρόνου. Θα κοιτάξει κοροϊδευτικά πίσω της και θα εξαφανιστεί. Εκείνος θα την αναζητήσει στο παρελθόν και στους παλιούς τους φίλους. Και μαζί με αυτήν και τα ανολοκλήρωτα κεφάλαια της ζωής του.

Είστε της γνώμης πως ό,τι το σκεπάζει ο χρόνος χάνεται για πάντα;

Εξαρτάται από τη χρονική περίοδο. Ό,τι έχει διασώσει η Ιστορία διασώζεται. Τα γεγονότα της ζωής ενός σημερινού ανθρώπου, όσο ασήμαντα και αν είναι για τον υπόλοιπο κόσμο, μπορούν να διασωθούν ευκολότερα σε μια γωνία του κυβερνοσύμπαντος για κάθε μελλοντικό απόγονο και χρήστη. Αλλά πόσοι από εμάς γνωρίζουν, έστω, τους προγόνους τους, έξι γενιές πίσω;

Η πορεία του ανθρώπου είναι προδιαγεγραμμένη στον χρόνο;

Ασφαλώς όχι. ‘Όλα παίζουν.

Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;

Νομίζω ότι αφορά και σε εφήβους, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη ότι εκείνοι τώρα μπαίνουν στο χορό της ζωής με βλέμμα απορίας.

Σχεδιάζετε κάποια παρουσίαση του βιβλίου σας το προσεχές μέλλον;

Ναι, η πρώτη παρουσίαση θα γίνει στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου, στην Αθήνα, στις 16 Μαΐου με ομιλητές την ποιήτρια Άννα Γρίβα και τους συγγραφείς Παύλο Μεθενίτη και Μιχάλη Σπέγγο.

Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας

«Όχι, δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποια εντελέχεια –κανένα τέλος, κανένας σκοπός– σε αυτήν τη μακραίωνη πορεία· καμία γη της επαγγελίας. Ο ίδιος ο δρόμος είναι και η έκβαση· η ματσέτα που ανοίγει το μονοπάτι ανάμεσα στις πυκνές λόχμες είναι ο επίγειος παράδεισός μας».

Κύριε Γιώτη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.

Σας ευχαριστώ.

Βιογραφικό:

Ο Ντίνος Γιώτης γεννήθηκε το 1961 στην Άρτα και σπούδασε Γεωλογία και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δημοσιογράφησε σε αθηναϊκές εφημερίδες και κυρίως σε περιοδικά. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα «E-mail» (εκδόσεις Πατάκη 2001), «Η αναγνώριση του Μάξιμου Ροδομάνου» (εκδόσεις Μεταίχμιο 2004), «Η Γαλλίδα δασκάλα» (εκδόσεις Ψυχογιός 2013) και «Ο άγγελος που έχασε τον δρόμο για τον παράδεισο» (εκδόσεις Ψυχογιός 2016). Ακόμα, το βιογραφικό βιβλίο για την ποδοσφαιρική ομάδα της Άρτας Αναγέννηση, «μια ζωή» (2019), ενώ διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά.

Έχει γράψει επίσης το αρχικό σενάριο της ταινίας «Ελεύθερη κατάδυση» (1995) και το σενάριο της ταινίας «E-mail» (2001) σε διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματός του. Για την τηλεόραση έχει γράψει το σενάριο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της σειράς Οι Μεγάλοι Έλληνες, ενώ για τον κινηματογράφο έχει σκηνοθετήσει το ντοκιμαντέρ «Μια ζωή» (επίσημη συμμετοχή στο 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, 1ο βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο 12ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Λονδίνου κ.ά.).

Το «Club 23,4» είναι το πέμπτο μυθιστόρημά του.