Μιλά οκτώ γλώσσες. Επίσης είναι μεταφραστής, ηθοποιός και ξεναγός. Γράφει ποιήματα, διηγήματα και στίχους για τραγούδια. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο του, την ποιητική του συλλογή, με τίτλο «Θάνατος στην Ελλάδα» (ιδιωτική έκδοση). Μιλάμε για τον συγγραφέα και ποιητή Ονούφριο Ντοβλέτη που σήμερα έχουμε τη χαρά να τον φιλοξενούμε στις Τέχνες.
Ας δούμε τι έχει να μας πει...
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Ντοβλέτη, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Με λένε Ονούφριο από τον παππού μου από την Μικρά Ασία, είμαι 36 χρονών και περήφανος Θεσσαλονικιός αλλά ζω στην Αθήνα εδώ και κάμποσα (ίσως πάρα πολλά τελικά) χρόνια.
Η ποίηση είναι ένας αυθόρμητος και πολύ προσωπικός τρόπος για να εκφράζομαι.
Είμαι άνθρωπος που θέλει να μαθαίνει, να δοκιμάζει και να αποκτά εμπειρίες, είτε αυτό είναι να μαθαίνω αραβικά και μπουζούκι είτε να κάνω μπαλέτο ή να πηδάω από τον Ισθμό της Κορίνθου.
Λατρεύω το ν (οπωσδήποτε το τελικό) και θα ήμουν πολύ χαρούμενος να το δω να επανέρχεται στα ελληνικά.
Είστε ξεναγός στο επάγγελμα, όπως επίσης μεταφραστής και ηθοποιός. Πώς συνδυάζονται όλα αυτά μεταξύ τους;
Οι ξεναγήσεις συνδυάζουν τις ξένες γλώσσες (καθώς δουλεύω μόνο με ξένους τουρίστες), με την διήγηση/παρουσίαση μιας ιστορίας σε ένα κοινό. Νομίζω πως όλοι οι ξεναγοί έχουν κάπως το «ψώνιο» του ηθοποιού. Εγώ τουλάχιστον το έχω.. :-P
Επίσης όλες αυτές είναι δουλειές στις οποίες καλείσαι να έχεις μια γενικότερη μόρφωση/καλλιέργεια και να μαθαίνεις διαρκώς, κάτι που ίσως είναι το μεγάλο μου πάθος: το να μαθαίνω. Το να ξέρεις για τον πόλεμο του Βιετνάμ, ας πούμε, μπορεί να σε βοηθήσει στην διάρκεια μιας ξενάγησης με Αμερικάνους ή το να έχεις κάνει τένις (το οποίο έχω κάνει) μπορεί να σε βοηθήσει σε μια μετάφραση. Όσο για την ηθοποιία, όταν πήγα στην δραματική σχολή, ήμουν ο μοναδικός που ήξερε όλους τους μύθους στους οποίους φυσικά βασίζονται οι τραγωδίες. Όταν γνωρίζεις τον κόσμο καλύτερα, βλέπεις πως τελικά όλα κάπως συνδέονται..
Από την άλλη, ως μεταφραστής ήμουν πάντα κλεισμένος στο σπίτι χωρίς να επικοινωνώ με κανέναν. Τώρα είναι ακριβώς το αντίθετο και στις άλλες δύο περιπτώσεις.
Όσο για το πρακτικό κομμάτι, τον χειμώνα γενικώς δεν κάνω ξεναγήσεις οπότε σίγουρα έχω πιο πολύ χρόνο για την ηθοποιία.
Γιατί γράφετε; Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε, ώστε να κάνετε αυτό το βήμα προς τη λογοτεχνία;
Η ανάγκη να εκφραστώ. Είναι κυρίως ψυχολογικό.
Δεδομένου ότι το ενδιαφέρον σας στρέφεται και προς την πεζογραφία, αλλά και προς την ποίηση, ποιο είναι το αγαπημένο σας λογοτεχνικό είδος και γιατί;
Μου αρέσουν αρκετά τα «ιστορικά» μυθιστορήματα σχετικά με περιόδους που γνωρίζω ενώ διαβάζω και αρκετά ιστορικά βιβλία. Οπότε θα έλεγα ότι μάλλον προτιμώ την πεζογραφία ως ανάγνωσμα αλλά μου αρέσει περισσότερο να γράφω ποίηση. Τουλάχιστον αυτό μου βγαίνει αυθόρμητα τα τελευταία χρόνια. Πιο παλιά έγραφα μόνο διηγήματα ενώ σε άλλη φάση έγραφα μόνο στίχους, κάποιους από τους οποίους μπορείτε να διαβάσετε και σε αυτήν την συλλογή.
Δέχεστε επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς ή ποιητές στα έργα σας;
Φαντάζομαι πως ναι...(;) Η αλήθεια είναι ότι όταν έγραψα πριν 10 χρόνια την πρώτη μου συλλογή δεν είχα διαβάσει τίποτα. Όταν έγραφα την δεύτερη (που εντέλει εκδόθηκε πρώτη) είχα πλέον διαβάσει κάποια λίγα πράγματα.
Άρχισα να γράφω χωρίς να έχω ουσιαστικά επαφή με την ποίηση.
Κάποιοι μου έχουν πει ότι ορισμένα ποιήματά μου τους θυμίζουν την Κ. Δημουλά. Δεν την είχα διαβάσει ποτέ όμως.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπάρχει ομοιότητα με τον Καβάφη αλλά νομίζω ότι θα ήταν μόνο ως προς την ενασχόληση και των δύο μας με την ιστορία.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;
Τα θέματα που με απασχολούν είναι κυρίως ο χρόνος, η ζωή, ο θάνατος, το νόημα κλπ. Οι αφορμές μπορεί να είναι το χέρι κάποιου στο μετρό, ένα περιστέρι, μια φράση από μια ελληνική ταινία, ένα ντοκιμαντέρ, τα κύματα της θάλασσας, ένας περίπατος στην Πλάκα και πολλά άλλα…
Εκδοτικός οίκος ή ιδιωτική έκδοση; Τι επιλέγετε για τα βιβλία σας και γιατί;
Στο παρελθόν έχω λάβει (και) την απάντηση «Μας άρεσε αλλά δεν θα πουλήσει, οπότε…»
Εφόσον υπάρχει αυτό το οπότε, σκέφτηκα να κάνω μια ιδιωτική έκδοση και έτσι προέκυψε ένα βιβλίο ακριβώς όπως το ήθελα, με έγχρωμες φωτογραφίες, και το οποίο με εκφράζει απολύτως. Δεν θεωρώ ότι θα είχε προβεί ένας εκδοτικός οίκος στην έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου για έναν άγνωστο συγγραφέα.
Ούτε η ιδιωτική έκδοση ήταν εύκολη διαδικασία βέβαια, μιας και τότε δεν είχα επαφή με το αντικείμενο, και για πολύ καιρό δεν μπορούσα να βρω διανομέα, οπότε κάποια στιγμή θεώρησα ότι έκανα τεράστιο λάθος (μιας και η έκδοση στοίχισε αρκετά).
Θεωρείτε πως είναι χρέος του κάθε δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει; Εσείς στην προκειμένη περίπτωση, γιατί πήρατε την απόφαση να εκδώσετε το δεύτερό σας βιβλίο;
Θεωρώ πως το χρέος του κάθε δημιουργού είναι κυρίως προς τον εαυτό του. Σίγουρα ένιωσα την ανάγκη να δω ολοκληρωμένο το «έργο» μου (όποιος πάρει το βιβλίο στα χέρια του θα καταλάβει γιατί χρησιμοποιώ αυτήν την λέξη).
Χρέος ίσως ενός δημιουργού είναι να δείξει στους άλλους ότι δεν είναι μόνοι τους κι ότι και κάποιος άλλος μπορεί να νιώθει το ίδιο με αυτούς..
Κάτι που γράφω και στο βιβλίο είναι ότι δεν θα ήθελα να εξηγήσω τον τίτλο. Νομίζω ότι δεν θα είναι δύσκολο, αν διαβάσει κανείς τα ποιήματα.. Σίγουρα έχει ένα λογοπαίγνιο πάντως και έρχεται νομίζω σε ενδιαφέρουσα αντίθεση με το εξώφυλλο.
Πείτε μας δυο λόγια για το περιεχόμενο της συλλογής σας. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης πιάνοντάς την στα χέρια του;
Θα διαβάσει ποιήματα τα οποία ως κοινό τους άξονα έχουν αναφορές στην Ελλάδα (όχι αποκλειστικά βέβαια) και τα οποία χώρισα σε θεματικές ενότητες τις οποίες εισάγουν κείμενα με πληροφορίες ή με σκέψεις μου. Θα έλεγα ότι δεν πρέπει να περιμένει κανείς μια κλασική ποιητική συλλογή.
Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε ώστε να γράψετε ποιήματα που στόχο έχουν να δείξουν την όψη μιας μεταλλαγμένης Ελλάδας, της Ελλάδας της παρακμής, που δε θυμίζει σε τίποτα την Ελλάδα μιας άλλης ένδοξης εποχής;
Οι κακουχίες της Ελλάδας και η παρακμή της είναι κάτι με το οποίο νιώθω ότι μπορώ να ταυτιστώ. Όπως ακριβώς και οι άνθρωποι που δέχονται συνεχώς κακοποίηση, κάποια στιγμή «μεταλλάσσονται» και μπορεί να χάσουν εντελώς τον έλεγχο του εαυτού τους, αυτό νομίζω ότι έγινε και με την Ελλάδα. Η παρακμή της ξεκινά, για 'μένα, από όταν γίνεται υποτίθεται ανεξάρτητη, τον 19ο αιώνα.
Δεν «αναπολώ» κανένα παρελθόν όπως στις ελληνικές ταινίες (όπου σε πολλές βλέπουμε την ξενομανία εκείνης της εποχής με τα χάλι-γκάλι και τα ζαμπόν με ξένη προφορά) ή τον Χρυσό Αιώνα ή οτιδήποτε θεωρείται ένδοξο. Η μόνη εποχή στην σύγχρονη ιστορία που θεωρώ ένδοξη είναι η Επανάσταση (κι αυτή πάλι όχι ολόκληρη.. μέχρι κι εκεί υπήρξε εμφύλιος).
Σίγουρα η ενασχόληση με την ιστορία και τις ξεναγήσεις έπαιξε μεγάλο ρόλο στο πώς βλέπω τον κόσμο και την θέση της Ελλάδας μέσα του. Πολλές φορές παρατηρώ αρχικά μια αντίδραση άλλων Ελλήνων ή και τουριστών σε κάτι που μπορεί να πω. Έχω μια άλλη θέαση.
Όπως γράφετε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου σας «Τα ποιήματα είναι χωρισμένα σε θεματικές ενότητες τις οποίες εισάγουν μικρά ή λίγο μεγαλύτερα κείμενα». Επίσης αρκετές έγχρωμες εικόνες συνοδεύουν τα ποιήματά σας θέλοντας κατά κάποιον τρόπο να ζωντανέψουν το περιεχόμενο των στίχων σας. Για ποιο λόγο το κάνατε αυτό; Θεωρείτε πιο δυνατή την εικόνα από το στίχο; Πιο ξεκάθαρη την επεξήγηση από την αφηρημένη έννοια; Γιατί πρέπει όλα να συγκεκριμενοποιούνται τόσο πολύ από τη στιγμή που η ποίηση δεν απαιτεί κάτι τέτοιο από τον δημιουργό της;
Σίγουρα ήθελα να καταλαβαίνει όσο το δυνατόν καλύτερα τα ποιήματα όποιος τα διαβάσει, και γι’ αυτό υπάρχουν και υποσημειώσεις.
Για 'μένα πάντως είναι κάτι παραπάνω από μια ποιητική συλλογή. Θα μπορούσες να πεις ότι είναι και ένα λεύκωμα που έχει και ποιήματα. Γι’ αυτό το χαρακτήρισα «έργο» προηγουμένως. Ο σκοπός μου ήταν να είναι κάτι ακόμη πιο προσωπικό. Είναι σαν να βλέπει κάποιος το άλμπουμ με τις φωτογραφίες μου. Άλλωστε μεγάλη πηγή έμπνευσης ήταν οι εικόνες που είδα γύρω μου. Ήθελα μερικές απ’ αυτές να τις δείτε κι εσείς.
Ίσως να παίζει ρόλο κι η αγάπη μου για τις ταινίες. Επίσης είμαι κατεξοχήν παιδί της εποχής της εικόνας και της τεχνολογίας. Φανταστείτε ότι δεν έχω γράψει ούτε ένα ποίημα αυτής της συλλογής σε χαρτί.. ήταν όλα στο κινητό.
Αλλά όχι, δεν θεωρώ ότι οι φωτογραφίες μου είναι πιο δυνατές από τα λόγια (τα δικά μου, εν προκειμένω).
Ποίηση άλλοτε ελεύθερη και άλλοτε έμμετρη, με μετρημένη λυρικότητα, αρκετά αινιγματική, περιεκτική και δωρική, που περικλείει βαθιά και συμπυκνωμένα νοήματα. Τελικά, ποια ήταν η επιδίωξή σας ως δημιουργός γράφοντας το βιβλίο σας αυτό; Να προβληματιστείτε; Να προβληματίσετε; Να αναπολήσετε; Να καταγγείλετε; Να συγκινηθείτε; Να συμπεράνετε; Να αφυπνίσετε τον αναγνώστη; Τι απ’ όλα αυτά;
Σίγουρα ήθελα να εκφραστώ, να μιλήσω για τους προβληματισμούς μου και, γιατί όχι, να προβληματίσω τον αναγνώστη.. Μόνο εγώ θα προβληματίζομαι; :-P
Υπάρχει ελπίδα για την Ελλάδα μας; Το τελευταίο ομότιτλο ποίημα της συλλογής σας, περιγράφει αρκετά σκληρά τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Εσείς αισιοδοξείτε για το μέλλον της;
Για την Ελλάδα όπως την έχω στο μυαλό μου μάλλον όχι. Γενικώς δεν είμαι αισιόδοξος μπορώ να πω, μιας και, η ιστορία έχει αποδείξει, ότι η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας είναι να άγεται και να φέρεται. Δεν βλέπω αισιόδοξα το μέλλον καμίας χώρας που δεν ορίζει πραγματικά η ίδια την τύχη της.
Απ’ την άλλη βέβαια, μάλλον είναι και «αλαζονεία» να είσαι μια χώρα 10 εκ. ανθρώπων, με αυτήν την τοποθεσία στον χάρτη και να έχεις την απαίτηση να έχεις και τον έλεγχό σου…
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Νομίζω ότι γράφω αρκετά κατανοητά και καθημερινά, και θα είχε ίσως ένα νόημα να το διαβάσουν και έφηβοι. Δεν ξέρω πόσο θα τους αφορούσε βέβαια. Κι εμένα αν μου είχε δώσει κάποιος στα 17 μου αυτό το βιβλίο δεν ξέρω πώς θα το είχα δει.. Θα είχε ένα ενδιαφέρον για 'μένα να μάθω πώς θα το έβλεπε ένας έφηβος του σήμερα.
Ως μεταφραστής έχετε σκεφτεί το ενδεχόμενο να μεταφράσετε το βιβλίο σας στην αγγλική ή σε κάποια άλλη ξένη γλώσσα;
Φυσικά και μου έχει περάσει απ’ το μυαλό αλλά μου έφυγε αμέσως.. :-P
Τα ποιήματά μου έχουν τόσα λογοπαίγνια, που θα ήταν αδύνατον να μεταφραστούν. Λατρεύω την γλώσσα. Αν βγουν τα ελληνικά απ’ την μέση, δεν θα πρόκειται πια για τα δικά μου ποιήματα.
Πού μπορεί κάποιος να βρει το βιβλίο σας;
Διατίθεται σε διάφορα φυσικά βιβλιοπωλεία αλλά και διαδικτυακά. Η κεντρική διάθεση γίνεται από την κυρία Μαρία Εψήμου (Λόντου 4, Αθήνα, 10681).
Επόμενα συγγραφικά βήματα κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα;
Αν μπορούσα, θα είχα βγάλει ήδη ό,τι έχω γράψει για να ηρεμήσει το κεφάλι μου. :-P
Είναι χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία, κι εγώ δεν τα πάω καλά με τα διαδικαστικά. Και επίσης ορισμένα γραπτά απλώς προκύπτουν και παίρνουν την θέση κάποιων άλλων. Αντί για αυτήν την συλλογή, ας πούμε, είχα σκοπό να βγάλω μια άλλη.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας.
Εγώ ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που βοήθησαν κι εμένα να σκεφτώ ακόμη παραπάνω για τα ποιήματά μου, και ανταποδίδω.
Βιογραφικό:
Ο Ονούφριος Ντοβλέτης γεννήθηκε ένα καλοκαίρι στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια και ζει στην Αθήνα. Από παιδί αγαπούσε το θέατρο, τις γλώσσες και την συγγραφή μιας και ήδη από τότε έγραφε ποιήματα και παραμύθια στη γραφομηχανή. Μέχρι τώρα έχει μελετήσει οχτώ γλώσσες, σπούδασε Μετάφραση, Ιστορία, Αρχαιολογία αλλά και Υποκριτική στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Για χρόνια εργάστηκε ως μεταφραστής για εταιρείες στην Ελλάδα και στην Αμερική (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Εκδόσεις Οξύ, Όμιλος Δούση, Sfera Studios) και μετέφρασε μυθιστορήματα, ιστορικά έργα και ταξιδιωτικούς οδηγούς.
Είναι ηθοποιός και ξεναγός. Γράφει ποιήματα, διηγήματα και στίχους για τραγούδια.
Ποιήματά του διακρίθηκαν σε πανελλήνιους διαγωνισμούς.
Το 2018 εκδόθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ένας νέος δίχως νέα» (Εκδόσεις Παρουσία).
0 Σχόλια