«Το γράψιμο είναι ανακούφιση για την τοξικότητα που περιβάλλει άδικα τη ζωή μας.»
Με αυτά του τα λόγια υποδεχόμαστε σήμερα στις Τέχνες τον συγγραφέα Γιώργο Νούρη, αλλά και το νέο του βιβλίο με τίτλο «Οδός Βαβέλ» που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες από τις εκδόσεις «Πηγή».
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Νούρη, για ποιο λόγο αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; Ποιο υπήρξε το βασικό ερέθισμα που καθόρισε τη λογοτεχνική σας πορεία;
Την περίοδο που ήμουν φοιτητής στο πανεπιστήμιο υπήρχε μέσα μου η ενόχληση, η δημιουργική φαγούρα να εκφράσω τις ιδέες που γυρόφερναν καθημερινά την ώρα που μελετούσα ή έπινα καφέ. Μόλις δοκίμασα τη μέθοδο της γραφής, με ανακούφιση ένιωσα την ροή της ευτυχίας. Στην πορεία υπήρχαν στιγμές αναποφασιστικότητας, ενασχόλησης με άλλα θέματα, αλλά όταν γεννήθηκε η κόρη μου αφύπνισε αυτή την ξεχασμένη πηγή ατελείωτης ενέργειας, η οποία βρήκε τρόπο να κατευθύνει το πολυσύμπαν της.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας στις μέρες μας; Τι έχει να προσφέρει στον σύγχρονο άνθρωπο;
Η λογοτεχνία αποκαλύπτει τις πτυχές του ανθρώπου ως το υπεροπτικό ον της δημιουργίας. Έχει την μορφή ενός ντόμινο το οποίο σε κάθε χτύπημα σχηματίζει διαφορετικές διαδρομές και μόλις τα κομμάτια πέσουν τότε αποκαλύπτεται η ομορφιά. Δε σου ζητάει αντάλλαγμα. Κάθε άλλο. Το βιβλίο προσφέρει συντροφιά, αγάπη, κίνητρα, αλτρουισμό, αποκαλύπτει τη φύση μας όποτε το ξεχνάμε.
Διήγημα, μυθιστόρημα, παραμύθι ή σενάριο; Προς τα πού κλίνετε περισσότερο;
Εκτός από το μυθιστόρημα, έχω δοκιμάσει τα υπόλοιπα είδη γραφής. Όλα έχουν ένα κοινό σημείο που καταλήγει στην ανάγνωση του έργου. Προσωπικά κάθε φορά μαθαίνω άγνωστα πράγματα. Πέρα από τα τεχνικά δομικά σημεία μόλις είμαι έτοιμος να βυθιστώ στο γράψιμο ξεχνάω τα υπόλοιπα. Δε θεωρώ ότι κλίνω κάπου συγκεκριμένα. Το γράψιμο είναι ανακούφιση για την τοξικότητα που περιβάλλει άδικα τη ζωή μας.
Δέχεστε επιρροές από άλλους αγαπημένους συγγραφείς στα έργα σας ή δεν το θεωρείτε απαραίτητο;
Η ανάγνωση άλλων συγγραφέων είναι απαραίτητο εργαλείο. Χωρίς αυτό δεν υπάρχει τροφή για να κινήσει το δικό μου κείμενο. Η επίδραση τους προσωπικά είναι ένας φανοστάτης που αποκαλύπτει μέσα στο σκοτάδι τη σύλληψη προτού μετουσιωθεί σε λέξεις.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;
Η έμπνευση είναι απροσδιόριστη έννοια. Συνειδητά ή ασυνείδητα για κάθε συγγραφέα και για μένα είναι η πνοή που κινεί καθετί. Σε όλους υπάρχει αλλά την αφήνουμε να χάνεται. Οι ιδέες έρχονται από παντού. Μέσα από την πρόταση ενός βιβλίου, ένα σχόλιο σε μια κουβέντα, την φωτογραφία από κάποιο έντυπο, προσωπικές εμπειρίες, ένα όνειρο.
Το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες των Ελλήνων συγγραφέων και πιο συγκεκριμένα των νέων; Τι πιστεύετε;
Το αναγνωστικό κοινό κατά μεγάλο ποσοστό αντιπροσωπεύεται από τις γυναίκες στην Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες. Τα είδη συγγραφής είναι ποικίλα αλλά θεωρητικά υπάρχει μία τάση που διαμορφώνεται χρονικά. Τελευταία διαβάζονται η παιδική και η αστυνομική λογοτεχνία, σύμφωνα με όσα διαβάζω. Οι νέοι συγγραφείς από την άλλη πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο να αναδείξουν το έργο τους. Η συγγραφή είναι δύσκολη αλλά ακολουθεί το κομμάτι της προώθησης και κάπου εκεί πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί για να μαθευτεί. Η πρόσφατη εμπειρία μου μέσα από τα social media μου έδωσε να καταλάβω ότι για να σε στηρίξουν χρειάζεται να σε ανακαλύψουν πρώτα.
Έχετε πρότυπα ως συγγραφέας; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς;
Η διάθεση μου συνδέεται με τους συγγραφείς που διαβάζω. Χωρίς να μπορώ το εξηγήσω υπάρχουν περίοδοι που ακούω τις σκέψεις των ηρώων του Χέμινγουεϊ ή παρατηρώ τη συμπεριφορά εκείνων που ζουν στα διηγήματα του Κάρβερ και ως επακόλουθο δοκιμάζω να στήσω την ιστορία με την εκπαίδευση που είχα.
Το βιβλίο που κρατώ στα χέρια μου είναι μια συλλογή δεκαπέντε διηγημάτων, η οποία αποτελεί τη δεύτερη εκδοθείσα συγγραφική σας προσπάθεια. Φέρει τον τίτλο «Οδός Βαβέλ» και κυκλοφόρησε πρόσφατα, μόλις τον Μάιο του 2022, από τις εκδόσεις «Πηγή». Πείτε μας λίγα λόγια για το περιεχόμενό του.
Οι ιστορίες αποκαλύπτουν τον άνθρωπο μέσα από φαινομενικά συνηθισμένες καταστάσεις όπως κατά την διάρκεια μιας δίκης ή την διαδρομή ενός άνδρα στους ορόφους ενός κτιρίου. Όσο όμως εμβαθύνεις μαζί τους επιθυμείς να ανακαλύψεις τους λόγους που οδηγήθηκαν εκεί. Οι ήρωες μου είναι απλοί και καθημερινοί την ημέρα που ζουν, μεγαλώνουν, πονάνε, πεθαίνουν, λυτρώνονται .
Δύστροπα διηγήματα χαρακτηρίζετε τα πονήματά σας. Γιατί;
Η λέξη δύστροπα συνδέεται άδικα με την μιζέρια, την κακία και το παράξενο. Για μένα είναι ένα παιχνίδι με τον αναγνώστη. Η πρώτη εντύπωση από τα κείμενα αφήνει μια μετέωρη αίσθηση για την πορεία του ήρωα, μπερδεύεσαι από τις λέξεις που ντύνουν το περιβάλλον του αλλά τότε θέλεις να επιστρέψεις στον σύντομο κόσμο της ιστορίας του.
Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο να κοσμήσει το εξώφυλλο της συλλογής σας;
Συνήθως κρίνουμε ένα βιβλίο από το εξώφυλλο και τον τίτλο του προτού αποφασίσουμε να ρίξουμε μια ματιά στην καρδιά του. Ένα από τα πιο δύσκολα σημεία είναι η επιλογή του τίτλου ο οποίος θα μείνει ανεξίτηλος στη ζωή του κειμένου. Είχα επιλέξει αρχικά κάποιον που δεν αγάπησα, αλλά αργότερα, καθώς έγραφα το τελευταίο διήγημα αποφάσισα για τον συγκεκριμένο. Οδός Βαβέλ γιατί είμαστε δίπλα ο ένας με τον άλλο και παρόλα αυτά μακριά στον μικρόκοσμο της ζωή μας.
Μικροδιηγήματα τα περισσότερα διηγήματα της συλλογής σας. Ήταν συνειδητή εξαρχής η επιλογή της μικρής φόρμας που τα χαρακτηρίζει ή προέκυψε τυχαία κατά τη διάρκεια της συγγραφής τους;
Η Μικρή φόρμα ήταν ανακάλυψη των τελευταίων ετών και περισσότερο τώρα κατά την διάρκεια της πανδημίας που συνέπεσε και με το μεταπτυχιακό στην συγγραφή. Κατανάλωσα με ευθυμία ατελείωτα διηγήματα συγγραφέων από τον Μωπασάν και τον Λόντον ως τον Κάρβερ και τον Χέμινγουεϊ, τον Τσέχωφ και τον δικό μας Καρνέζη. Το μέγεθος βέβαια ήταν από λίγες σελίδες ως το μέγεθος μιας νουβέλας. Προσωπικά αποφάσισα να κατανείμω τους πρωταγωνιστές σύμφωνα με την δική μου ανάγκη. Οι περισσότερες ιστορίες συμπυκνώνονται για να δώσουν την ένταση, ώστε ο αναγνώστης, ο οποίος είμαι και εγώ ο ίδιος, θέλω να δεχτώ ένα μούδιασμα όταν φθάσω στο τέλος και να ζητήσω να γευτώ περισσότερα καθώς τρώγοντας έρχεται η όρεξη αλλά δίχως βουλιμία. Δε θέλουμε να βαρυστομαχιάσουμε.
Αρκετά έντονο το στοιχείο του διαλόγου σε ορισμένα από τα διηγήματά σας. Θεωρείτε πως στις ιστορίες αυτές πρωταγωνιστεί ο σεναριακός τρόπος γραφής σας;
Η επιλογή να κινηθώ με τη μέθοδο του διαλόγου η της αφήγησης εξαρτάται από το πώς θέλω τον ήρωα στην κατάσταση που βιώνει. Με τον διάλογο αποφεύγω τις φλύαρες αναφορές. Οι κατάλληλες λέξεις αποκαλύπτουν όσα χρειάζονται και για τα υπόλοιπα ο αγαπημένος αναγνώστης πρέπει να δώσει την δική του εκδοχή. Δε θέλω η ιστορία να ξεχαστεί αλλά πρέπει να αποτυπωθεί μέσα μας. Ο διάλογος πολλές φορές είναι πιο δυνατός από τις σκέψεις και την περιγραφή ενός περιστατικού.
Ποια είναι τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από το συγκεκριμένο σας έργο;
Σήμερα κινούμαστε υπερβολικά χωρίς ποτέ να αγαπήσουμε τον εαυτό μας και τον απειροελάχιστο χρόνο που διαθέτουμε. Η προσωπικότητα μας έχει διασπαστεί σε μικρότερα κομμάτια εξαιτίας της πολυπλοκότητας που δημιουργήσαμε. Ο τεχνικός κόσμος έχει ξεγελάει τον άνθρωπο και τον αιχμαλώτισε. Αν μπορέσουμε να ενώσουμε ένα μέρος τουλάχιστον θα ξυπνήσουμε από τον λήθαργο.
Θα εντοπίσει ο αναγνώστης στους ήρωές σας στοιχεία της δικής σας προσωπικότητας;
Οι ιστορίες έχουν ένα σκοτεινό στοιχείο χωρίς συγκεκριμένη σύνδεση. Η σκιά μου αυτονόητα ή εσκεμμένα κινείται στον ουρανό των διηγημάτων. Θα το περιγράψω με έναν άλλο τρόπο. Ας πούμε ότι κατασκευάζω χιονόμπαλες με τον μικρόκοσμο που εσωκλείω τους ήρωες. Δεν είναι ροζ ή μπλε οι κατασκευές μου και όποτε την ταρακουνήσω περιμένω να κατακαθίσει το σύννεφο για να αποκαλυφθεί το περιεχόμενο τους.
Πού ακριβώς στοχεύετε ως συγγραφέας μέσω του βιβλίου σας αυτού, στην ψυχαγωγία, στον προβληματισμό, στη διαπαιδαγώγηση του αναγνώστη ή σε κάτι άλλο;
Η ψυχαγωγία, η απόλαυση της ανάγνωσης είναι ο θησαυρός όταν ξεκλειδώσεις το βιβλίου. Θέλω να περάσω κάποια μηνύματα αλλά δεν έχω λόγο να κάνω υποδείξεις σε όποιον διαβάσει τις ιστορίες. Ο καθένας μπορεί να αποκομίσει κάτι νέο και διαφορετικό σύμφωνα με την προσωπικότητα, τη ζωή του και την ενσυναίσθηση του.
Υπάρχει κάποια ιστορία στο βιβλίο σας, της οποίας πρωταγωνιστής υπήρξατε εσείς ο ίδιος;
Οι ήρωες είναι το άβαταρ μου για τους κόσμους που μηχανεύομαι. Κάθε μέρα μετουσιώνομαι με διαφορετική μορφή.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Το όριο ηλικίας είναι μία παράμετρος που δεν αποδέχομαι. Αν κάποιος διαβάσει ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν από εκατό χρόνια του δίνει πλεονέκτημα αν είναι ενήλικας ή έφηβος; Φυσικά όχι. Προσωπικά, οι σημερινοί νέοι μπορούν αλλά δεν το κάνουν γιατί απλώς έχουν διαφορετικά ερεθίσματα και απομακρύνονται από ένα κείμενο μεγάλου μεγέθους. Στα διηγήματα της Οδού Βαβέλ βρίσκεις αναφορές σε όσα περιέχει και η κουλτούρα των εφήβων. Απολαμβάνοντας σύντομες ιστορίες κερδίζεις και το ανακάλυψα με την δική μου κόρη όταν περιηγήθηκε στον κόσμο της διηγηματογραφίας.
Είστε ευχαριστημένος από τη συνεργασία σας με το εκδοτικό σας σπίτι; Θεωρείτε πως ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλει σημαντικά στην καλύτερη και επιτυχέστερη προώθηση ενός βιβλίου;
Οι εκδόσεις Πηγή αγκάλιασαν το κείμενο και ακολουθούν τους σύγχρονους τρόπους προώθησης. Ακόμη είμαι στην αρχή καθώς έχουν περάσει μόνο δύο μήνες και χαίρομαι με τους νέους ανθρώπους που στηρίζουν την προετοιμασία του βιβλίου ως την τοποθέτηση του εκεί έξω.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Αδιαφορούσε για το τσίρκο με τις μάσκες, και συνέχιζε να ψάχνει με μανία. Υπήρχε μια απεγνωσμένη λαχτάρα. Όταν βρήκε, επιτέλους, το αγόρι, ηρέμησε. Αναγνώρισε τη μάσκα της θείας. Το παιδί σήκωσε, διστακτικά, το χέρι και το κατέβασε, αμέσως, για να μην προδοθεί. Ο άνδρας ένιωσε την παρόρμηση να το πλησιάσει, αλλά μια αίσθηση προειδοποίησης από τον κύριο με το γκρι κοστούμι τον σταμάτησε. Προσευχόταν να δει τα μεγάλα, στρογγυλά μάτια του παιδιού, τα πυκνά ξανθά φρύδια, καθώς ενώνονταν μεταξύ τους, όταν θύμωνε, το στραβό στόμα, όταν βρισκόταν σε μια άβολη κατάσταση, το σημάδι στο πιγούνι του απ’ όταν είχε πέσει απ’ το ποδήλατο, πριν από τρία χρόνια. Του ανταπέδωσε ένα συγκρατημένο χαμόγελο, και το αγόρι άρχισε να δακρύζει ανεξέλεγκτα μέσ’ από τη μάσκα, ανίκανο να σταματήσει.
Κύριε Νούρη, σας ευχαριστώ θερμά για την κουβέντα μας και σας εύχομαι καλή και δημιουργική συνέχεια σε ό,τι κι αν κάνετε.
Βιογραφικό:
Ο Γιώργος Νούρης γεννήθηκε το 1976. Σπούδασε Οικονοµικές Επιστήµες. Παρόλο που η δουλειά του έχει να κάνει µε τον πολύπλοκο και «βαρετό» κόσµο της Οικονοµίας, µία από τις αγαπηµένες του ασχολίες είναι το γράψιµο. Όποτε αισθάνεται ευδιάθετος, πέφτει µε τα µούτρα στις λέξεις, µε αποτέλεσµα, µέσα στο πέρασµα του χρόνου, να καταλήξει να πετύχει µικρές νίκες σε διαγωνισµούς σεναρίων µικρού µήκους και την έκδοση δύο πεζών κειµένων – ένα παιδικό και µία συµµετοχή σε συλλογή διηγηµάτων. Δεν σταµατά ποτέ, γιατί το ταξίδι είναι καταπληκτικό. Συνεχίζει µε την ολοκλήρωση του µεταπτυχιακού του στη Δηµιουργική Γραφή, στο Πανεπιστήµιο Φλώρινας, και τις νυχτερινες καταγραφές του επόµενου µυστηρίου.
0 Σχόλια