Οι σημερινές καλεσμένες των Τεχνών είναι δασκάλες και τρέφουν μεγάλη αγάπη για την Αστρονομία. Η αγάπη αυτή ήταν και το έναυσμα για τη συγγραφή του πρώτου τους παιδικού βιβλίου που γράφηκε από κοινού με τίτλο «Άρης… από το ΑρίSTARχος» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελκυστής». Είναι η Αθηνά Νταναβάρα και η Πολύμνια Σιούρλα, τις οποίες θα γνωρίσουμε καλύτερα στη συνέντευξη που ακολουθεί.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Νταναβάρα και κυρία Σιούρλα, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Ας συστηθούμε λοιπόν! Είμαι η Αθηνά Νταναβάρα. Μαζί με την Πολύμνια Σιούρλα γράψαμε το παιδικό μυθιστόρημα «Άρης… από το ΑρίSTARχος». Είμαι φυσικός και δασκάλα, έχω κάνει μετεκπαίδευση στο διδασκαλείο «Δ. Γληνός» και έχω μεταπτυχιακό στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Κατάγομαι από το Συκούριο Λάρισας και ζω στη Θεσσαλονίκη. Εργάζομαι στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση σε σχολείο της Θεσσαλονίκης. Ασχολούμαι με τη ζωγραφική, ιδιαίτερα με την ακουαρέλα, και έχω συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Γενικότερα μου αρέσουν οι εικαστικές κατασκευές και οι χειροτεχνίες.
Εγώ είμαι η Πολύμνια Σιούρλα. Η καταγωγή μου είναι από την Ευκαρπία, ένα χωριό των Σερρών, αλλά μένω και εργάζομαι ως δασκάλα στη Θεσσαλονίκη, εδώ και αρκετά χρόνια. Μετεκπαιδεύτηκα στο διδασκαλείο «Δ. Γληνός» και έχω συμμετάσχει σε αρκετά παιδαγωγικά συνέδρια πανελλαδικά, πανευρωπαϊκά και διεθνή, ως εισηγήτρια, προωθώντας καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές. Στον ελεύθερο χρόνο μου διαβάζω, πηγαίνω κολυμβητήριο, χορεύω παραδοσιακούς χορούς και επειδή με ενδιαφέρει η προώθηση και η διάδοση της λαϊκής παράδοσης είμαι πρόεδρος στον Χορευτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Εκπαιδευτικών Ν. Θεσσαλονίκης “ΧΟΡΩν ΔΡΑΣΕΙΣ”.
Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να στρέψετε το ενδιαφέρον σας σ’ αυτό το, ομολογουμένως, απαιτητικό είδος της λογοτεχνίας;
Είμαστε δασκάλες και η αγάπη μας για την Αστρονομία μας οδηγεί σχεδόν κάθε χρόνο να κάνουμε κάποιο σχετικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τους μαθητές μας. Η ενασχόλησή μας αυτή ήταν και το έναυσμα για τη συγγραφή του πρώτου μας παιδικού βιβλίου με τίτλο «Άρης… από το ΑρίSTARχος».
Δεδομένου ότι τα παιδιά στη σημερινή εποχή μεγαλώνουν στην κοινωνία της απόλυτης τεχνολογίας, θεωρείτε πως μπορεί το βιβλίο να έχει θέση στη ζωή τους; Έχει, δηλαδή, ακόμα τη δυνατότητα να ταξιδέψει την αθώα ψυχή τους και να πλάσει όμορφα κι αρμονικά τον αμόλυντο κόσμο τους;
Είναι γεγονός ότι η τεχνολογία αποτελεί μέρος της ζωής όλων μας, μικρών και μεγάλων. Αυτό δεν είναι απόλυτα “κακό”. Μας έχει προσφέρει αρκετά οφέλη. Ακόμα κι αυτή την συνέντευξη, μέσω της τεχνολογίας πραγματοποιείται! Η σωστή χρήση της τεχνολογίας όμως και ειδικά από τα παιδιά είναι άλλο θέμα. Καλό είναι να μπαίνουν όρια από τους γονείς στο πώς και πόσο θα χρησιμοποιούν τα παιδιά τους τις νέες τεχνολογίες.
Ένα καλό βιβλίο πάντα μπορεί να ταξιδέψει, να συγκινήσει, να ευαισθητοποιήσει και να προβληματίσει τον αναγνώστη, μικρό ή μεγάλο, αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία!
Τα παιδιά μιμούνται τους μεγάλους. Αν γονείς και εκπαιδευτικοί προωθήσουν, καλλιεργήσουν και χτίσουν μια καλή σχέση με το βιβλίο από τις μικρές ηλικίες, τότε ακόμα κι αν αυτή η σχέση χαθεί για κάποια χρόνια, μπορεί να ανθίσει αργότερα, ίσως στην ενήλικη ζωή τους.
Ποιο βιβλίο κατά τη γνώμη σας, πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσουν όλα τα παιδιά;
Στη λογοτεχνία δεν υπάρχουν “πρέπει”! Σήμερα υπάρχουν τόσα πολλά και αξιόλογα βιβλία, που το μόνο που χρειάζονται τα παιδιά είναι όρεξη και κέφι για διάβασμα και τίποτα άλλο!
Εσάς ποιο υπήρξε το δικό σας αγαπημένο παιδικό βιβλίο;
Αθηνά: Θυμάμαι δύο από τα πρώτα βιβλία που διάβασα, “Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ” και “O Ροβινσώνας Κρούσος”. Ήταν δύο βιβλία που τα διάβαζα και τα ξαναδιάβαζα!
Πολύμνια: Εμένα η “Η καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά” μου ‘χει μείνει στο μυαλό!
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας για να δημιουργήσετε τους δικούς σας παραμυθένιους κόσμους; Είναι αισθητά το ενδιαφέρον κι η αγάπη σας για την Αστρονομία. Όμως, είναι μόνο αυτό;
Πηγή έμπνευσής μας για το πρώτο μας βιβλίο ήταν οι μαθητές μας οι οποίοι πάντα δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το διάστημα, τους πλανήτες, το σύμπαν κλπ. και έχουν αστείρευτη περιέργεια και ατελείωτες ερωτήσεις για όλα τα θέματα που αφορούν την Αστρονομία.
Ξεκινήσαμε με ένα θέμα που αγαπάμε πολύ και οι δύο. Φαντασία έχουμε, όρεξη για δημιουργία έχουμε, καλή συνεργασία έχουμε, η θεματολογία για ένα βιβλίο είναι ανεξάντλητη, οπότε θα φανεί παρακάτω αν ήταν μόνο αυτό ή θα έχει και συνέχεια…
Σας διακατέχει το άγχος, αν θα γίνει το έργο σας αποδεκτό από τα παιδιά;
Άγχος όχι, δεν έχουμε, αλλά μια αγωνία για το αν πετύχαμε το στόχο μας, ναι!
Αν και τα σχόλια που λαμβάνουμε από τους αναγνώστες μας είναι ενθαρρυντικά και ενθουσιώδη και αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα.
Θεωρείτε ότι είναι καλοί αναγνώστες τα παιδιά; Δείχνουν το ενδιαφέρον που θα ’πρεπε για την ανάγνωση παραμυθο-περιπετειών;
Άλλες φορές ναι κι άλλες φορές όχι, δεν είναι όλα τα παιδιά το ίδιο. Εμείς σαν εκπαιδευτικοί και συγγραφείς πλέον, θα θέλαμε να είναι αυστηροί κριτές και απαιτητικοί αναγνώστες! Γι’ αυτό και στοχεύουμε στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών, έτσι ώστε να αποκτήσουν κριτήρια και να αξιολογούν σωστά. Η κριτική ικανότητα των παιδιών στηρίζεται στα γερά θεμέλια της γνώσης. Έτσι, ένα κείμενο καλά στοχευμένο και καλογραμμένο μπορεί να αναπτύξει την κριτική ικανότητα των παιδιών, καθώς η γνώση περνάει με αβίαστο τρόπο μέσα από την μυθιστορηματική πλοκή.
Θεωρείτε ότι υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού παιδικού βιβλίου;
Συγκεκριμένη συνταγή όχι, δεν υπάρχει. Ωστόσο όταν γράφει κάποιος ένα παιδικό βιβλίο καλό θα είναι να λαμβάνει υπόψη του κάποιες παραμέτρους. Π.χ. να έχει κατανοητή γλώσσα για την ηλικία στην οποία απευθύνεται, προσεγμένο λεξιλόγιο, να εξάπτει τη φαντασία των παιδιών, να δημιουργεί “εικόνες” και να δίνει κίνητρο για να θέλει να συνεχίσει ο μικρός αναγνώστης το βιβλίο του.
Το πρώτο σας βιβλίο κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του 2023 από τις εκδόσεις «Ελκυστής» και φέρει τον τίτλο «Άρης… Από το ΑρίSTARχος». Γιατί η πρώτη σας συγγραφική προσπάθεια είναι κοινή κι όχι ξεχωριστή; Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Είμαστε πολλά χρόνια φίλες και έχουμε συνεργαστεί πολλές φορές. Κατά την περίοδο της καραντίνας λόγω του Covid, σκεφτήκαμε να αξιοποιήσουμε μ’ έναν δημιουργικό τρόπο όλο το εκπαιδευτικό υλικό που είχαμε συλλέξει και δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια που ασχολούμασταν με project σχετικά με την Αστρονομία. Έτσι, με τη χρήση ενός συνεργατικού εγγράφου Google, μόνο εξ αποστάσεως και με ατελείωτες ώρες τηλεφωνικής συνεργασίας, ολοκληρώθηκε η συγγραφή του βιβλίου μας, αφού δεν μπορούσαμε να συναντηθούμε! Η κοινή συγγραφή του ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία και για τις δυο μας!
Μιλήστε μας για το περιεχόμενο του βιβλίου σας.
Το βιβλίο μας είναι ένα παιδικό μυθιστόρημα το οποίο εισάγει τα παιδιά στις πρώτες βασικές γνώσεις Αστρονομίας μέσα από μία ευχάριστη μυθιστορηματική πλοκή και απευθύνεται σε παιδιά από Γ' - Δ' Δημοτικού μέχρι και παιδιά των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. Οι τρεις ήρωες του βιβλίου, ο Άρης… από το Αρίσταρχος, η Αθηνά και η Πολύμνια, με αφορμή ένα αναπάντεχο δώρο, ξεκινούν ένα εκπληκτικό, διαπλανητικό ταξίδι στον μαγικό κόσμο του διαστήματος όπου ανακαλύπτουν και μας αποκαλύπτουν τα μυστήρια του ουρανού! Ένα μικρό λάθος, όμως, ανατρέπει τα σχέδιά τους και τους οδηγεί σε μια μεγάλη, απροσδόκητη περιπέτεια, πίσω στο χρόνο… Οι νέες ανακαλύψεις τους εκεί κάνουν το ταξίδι τους πραγματικά φανταστικό!
Πρόκειται για ένα διδακτικό παραμύθι στην ουσία, μιας και με έναν αρκετά πρωτότυπο, έξυπνο και διασκεδαστικό τρόπο εισάγει το παιδί στον χώρο της Αστρονομίας, αλλά και της Ιστορίας, χαρίζοντάς του αρκετές βασικές γνώσεις, απαραίτητες για την μετέπειτα εξέλιξη του γνωστικού του φάσματος. Αυτή ήταν η επιδίωξή σας εξαρχής; Να προσφέρετε γνώση, παράλληλα με την ψυχαγωγία;
Ναι, πολύ σωστά το θέσατε! Πρόκειται για ένα παιδικό μυθιστόρημα, που είχε ως στόχο να αγαπήσουν τα παιδιά την επιστήμη της Αστρονομίας, αλλά και γενικότερα τη γνώση, με αβίαστο τρόπο. Παράλληλα θελήσαμε να διαδώσουμε και την Ιστορία της Αστρονομίας, ένα θέμα για το οποίο λίγοι γνωρίζουν.
Ως εκπαιδευτικοί που είστε εύχεστε στα παιδιά να «κοιτούν» πάντα ψηλά, έχοντας ανοιχτά τα μάτια της ψυχής και του μυαλού. Αισιοδοξία, λοιπόν, προσπάθεια, ενδιαφέρον για γνώση και τόλμη. Πιστεύετε πως είναι εφικτή αυτή η ευχή σ’ έναν κόσμο που τείνει να εγκλωβίσει τον άνθρωπο στο σκοτάδι των νέων τεχνολογιών;
Θα μας επιτρέψετε να διαφωνήσουμε με την έκφραση «σκοτάδι των νέων τεχνολογιών». Η τεχνολογία είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια του ανθρώπου. Εξάλλου και ως εκπαιδευτικοί τη χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά στο μάθημά μας, με θετικά αποτελέσματα.
Στο χέρι μας είναι, λοιπόν, ο τρόπος που θα την χρησιμοποιήσουμε. Με την τεχνολογία ο άνθρωπος κατάφερε να φτάσει στη Σελήνη, να εξερευνήσει το διάστημα και να κατορθώσει άλλα πολλά επιτεύγματα.
Και για να απαντήσουμε στην ερώτησή σας, ναι πιστεύουμε, ή θέλουμε να πιστεύουμε πως είναι εφικτή η ευχή μας! Θέλουμε, επιθυμούμε κι ευχόμαστε τα παιδιά μας να κοιτούν τ’ αστέρια, να ονειρεύονται, να έχουν όραμα και στόχους και να παλεύουν για αυτά. Αλίμονο, αν στερήσουμε τα όνειρα από τα παιδιά μας!
Το βιβλίο σας συνοδεύεται από μια υπέροχη εικονογράφηση. Θεωρείτε πως ο συνδυασμός ιστορίας και εικόνας είναι απαραίτητος για την κατανόηση του βιβλίου, αλλά και για τη διατήρηση του ενδιαφέροντός του από την αρχή ως το τέλος της αφήγησης;
Το κείμενο χαρίζει στον μικρό (αλλά και στον μεγαλύτερο αναγνώστη) πλούσιες εικόνες, χιούμορ, δράση και έξυπνους διαλόγους, ενώ η εικονογράφηση από την Βιβή Μαρκάτου ζωντανεύει όμορφα τους ήρωες και τη δράση τους. Η εικονογράφηση λειτουργεί συμπληρωματικά στην αφήγηση της ιστορίας κι όχι καταλυτικά για την κατανόησή της.
Το βιβλίο σας επίσης φιλοξενεί και μια σειρά από προτεινόμενες δραστηριότητες. Πώς προέκυψε αυτός ο συνδυασμός και γιατί; Στο σημείο αυτό χρειάζεται και η συμβολή των μεγαλυτέρων, γονέων ή εκπαιδευτικών ενδεχομένως, για την πραγματοποίησή τους;
Όλα αυτά που προτείνουμε είναι δραστηριότητες που τις έχουμε ήδη πραγματοποιήσει μέσα στην τάξη και άρεσαν στα παιδιά. Σκεπτόμενοι ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί απλά δίνουμε το κίνητρο στα παιδιά, τελειώνοντας το βιβλίο να ασχοληθούν και με κάποιες δημιουργικές δραστηριότητες. Η συμβολή των μεγαλύτερων χρειάζεται μόνο για να την προμήθεια κάποιων υλικών.
Εκτός όμως από τις δραστηριότητες που προτείνονται στο τέλος του βιβλίου έχουμε δημιουργήσει και ένα ιστότοπο https://arisapotoaristarxos.weebly.com
στον οποίο αναρτήσαμε εκπαιδευτικό υλικό για το ηλιακό σύστημα και τους αστερισμούς είτε μέσα από αποσπάσματα του βιβλίου είτε μέσα από πηγές. Πιστεύουμε ότι το βιβλίο αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για τους/τις εκπαιδευτικούς που σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν ένα project Αστρονομίας με τους μαθητές/τριες τους στην τάξη και η δημιουργία του ιστότοπου υποστηρίζει αυτό το σκοπό. Επιπλέον στον ιστότοπο υπάρχουν και εικόνες, βίντεο, παιχνίδια, προσομοιώσεις κ. ά. Τα παιδιά μπορούν να βρουν επιπλέον πληροφορίες, να δουν εικόνες και βίντεο σχετικά με όλα όσα έχουν διαβάσει στο βιβλίο, να παίξουν με τα παιχνίδια κλπ είτε μόνα τους είτε με τους γονείς τους.
Το βιβλίο σας απευθύνεται σε παιδιά από 8 έως 108 χρονών, όπως σημειώνετε στην αρχή του βιβλίου σας;
Το βιβλίο γράφτηκε μεν για τα παιδιά, ωστόσο όσοι “μεγάλοι” το έχουν διαβάσει όλοι κάνουν το ίδιο σχόλιο «δεν ήξερα ότι …» και αναφέρουν κάτι που διάβασαν στο βιβλίο. Προκαλούμε και προσκαλούμε, λοιπόν, και τους “μεγάλους” να το διαβάσουν! Γι’ αυτό και προτείνεται για παιδιά από 8 έως 108 χρονών! Εξάλλου, το κυνήγι της γνώσης δεν έχει ηλικία, δεν σταματά ποτέ!
Είστε ευχαριστημένες από τη συνεργασία σας με το εκδοτικό σας σπίτι; Θεωρείτε πως ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλει σημαντικά για την καλύτερη και επιτυχέστερη προώθηση ενός βιβλίου;
Η συνεργασία μας με τον εκδοτικό οίκο «Ελκυστής» υπήρξε εξαιρετική και θέλουμε να τον ευχαριστήσουμε που μας άνοιξε την πόρτα του οίκου του και μας καλοδέχτηκε. Σαφώς και ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλει σημαντικά στην καλύτερη και επιτυχέστερη προώθηση ενός βιβλίου.
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Αντί ευχής παραθέτουμε το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ: «Ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά»
Ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά έστω και για μια μέρα
ας τον δώσουμε να παίξουν σαν ένα πολύχρωμο μπαλόνι
να παίξουν τραγουδώντας ανάμεσα στ’ αστέρια
ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά
σαν ένα τεράστιο μήλο, σαν ψίχα ολόζεστου ψωμιού
να χορτάσουν μια μέρα τουλάχιστον
ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά
να μάθει έστω και για μια μέρα ο κόσμος τη φιλία
τα παιδιά θα πάρουν απ’ τα χέρια μας τον κόσμο
θα φυτέψουν αθάνατα δέντρα.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
[…] Ο νυχτερινός ουρανός πάντα μάγευε τους ανθρώπους και, αν τον παρατηρήσεις προσεκτικά, πολλά μπορεί να σου αποκαλύψει!
[…] Το Σύμπαν είναι από μόνο του τόσο μαγικό… Κι αν ψάχνετε για τις πιο συναρπαστικές ιστορίες και τις πιο ενδιαφέρουσες αναζητήσεις, δεν έχετε παρά ν’ ακολουθήσετε τα μονοπάτια της επιστήμης!
[…] Πήρε μια βαθιά ανάσα προσπαθώντας να ηρεμήσει. «Ψυχραιμία» είπε στον εαυτό της «δεν μπορεί, κάποιος τρόπος θα υπάρχει να το επαναφέρω. Για κάθε πρόβλημα υπάρχει και μια λύση, αρκεί να μην τα παρατάς».
[…] — Ξέρετε τι σκέφτομαι, μετά από όλα όσα είδαμε; αναρωτήθηκε η Πολύμνια. Κάθε πλανήτης είναι κι ένας διαφορετικός κόσμος. Όμως, όσο εντυπωσιακοί κι αν είναι όλοι οι πλανήτες που είδαμε, σαν τη Γη μας... δεν έχει. Όπου αλλού και να πήγαμε, συναντήσαμε κόσμους συναρπαστικούς, αλλά άγριους και εχθρικούς, απειλητικούς για τους ανθρώπους… Πολύ κρύους, πολύ ζεστούς, χωρίς νερό ή οξυγόνο, ακόμη και χωρίς έδαφος… Ενώ η Γη είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα μας!
— Μάλλον οι άνθρωποι είναι απόλυτα προσαρμοσμένοι να ζουν πάνω στη Γη, τη διόρθωσε η Αθηνά.
Κυρία Νταναβάρα και κυρία Σιούρλα, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.
Κι εμείς ευχαριστούμε για την όμορφη φιλοξενία σας!
Βιογραφικά:
Η Αθηνά Νταναβάρα γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Συκούριο Λάρισας. Σπούδασε στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. Έκανε μετεκπαίδευση στο Διδασκαλείο “Δημήτρης Γληνός” και μεταπτυχιακές σπουδές ειδίκευσης στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. Εργάζεται ως δασκάλα στη Θεσσαλονίκη και είναι παντρεμένη με δύο παιδιά. Το ενδιαφέρον και η αγάπη για την Αστρονομία ξεκίνησαν από τα φοιτητικά της χρόνια και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Μοιράζεται αυτή της την αγάπη με τους μαθητές της μέσα από καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα και ομίλους.
Η Πολύμνια Σιούρλα γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια στην Ευκαρπία Σερρών. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ και μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο “Δημήτρης Γληνός”, όπου και “συναντήθηκε” με την επιστήμη της Αστρονομίας.
Από τότε, τα μυστήρια του ουρανού συντροφεύουν την ίδια και τους μαθητές της στη σχολική τάξη. Συμμετέχει ενεργά στην εκπαιδευτική κοινότητα, λαμβάνοντας μέρος ως εισηγήτρια σε πανελλήνια εκπαιδευτικά συνέδρια, προωθώντας καινοτόμες δράσεις και καλές πρακτικές. Ζει και εργάζεται, ως δασκάλα, στη Θεσσαλονίκη. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
0 Σχόλια