Η Ιωάννα Καραμαλή είναι μεταφράστρια, εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Ιδιαίτερη αδυναμία της η ποίηση. Η νέα της ποιητική συλλογή κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Βακχικόν» με τίτλο «Συνέβη.». Θα μας μιλήσει γι' αυτήν σήμερα στις Τέχνες, στη συνέντευξη που ακολουθεί.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Καραμαλή, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Δύσκολη ερώτηση, θα έλεγα απλά πως αγαπώ την ποίηση και τον λυρισμό με τον οποίο οι λέξεις αγκαλιάζουν την ψυχή.
Γιατί γράφετε;
Γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς όταν το συναίσθημα κατακλύζει την ύπαρξη μου.
Οι σπουδές σας και η επαγγελματική σας ενασχόληση ως μεταφράστρια επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης και γραφής σας; Τι πιστεύετε;
Οι σπουδές μου με έφεραν σε επαφή με την ιταλική και την ισπανόφωνη λογοτεχνία γεγονός που πιστεύω πως σίγουρα έχει επηρεάσει τη γραφή μου ακόμη και ως έμπνευση. Σχετικά με τον τρόπο σκέψης επίσης πιστεύω ότι οι σπουδές μου έχουν έναν καθοριστικό ρόλο καθώς ερχόμενη σε επαφή με τόσα λογοτεχνικά κινήματα και συγγραφείς, νιώθω ως ένα μέρος μια συλλογικής ομορφιάς που θα ήθελα να διαφυλαχθεί και να αγκαλιαστεί από όλους μας.
Γιατί δείχνετε ιδιαίτερη προτίμηση στην ποίηση;
Γιατί την αγαπώ και θαυμάζω τον τρόπο με τον οποίο λίγες λέξεις δημιουργούν κάποιες φορές κάτι τόσο δυνατό που είναι σε θέση να συνταράξει μια ύπαρξη ολόκληρη. Πιστεύω πολύ στη δύναμη της ποίησης.
Ποιος είναι ο σκοπός της ποίησης; Τι προσφέρει στον άνθρωπο;
Η ποίηση δύναται να προσφέρει τα πάντα στον άνθρωπο, είναι η φίλη που παρηγορεί και καταπραΰνει τον πόνο, η σύντροφος που χαϊδεύει την καρδιά, η μητέρα που παλεύει για να μη βουρκώνουν μάτια παιδικά, η δύναμη που αναζητάς όταν χάνεις τον δρόμο, η ποίηση είναι η ψυχή που ντύθηκε λέξεις ανθρώπινες.
Σκοπός της ποίησης για μένα είναι να απογυμνώσει το ανθρώπινο σκεπάζοντάς το με το θεϊκό.
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας και δη ποιητικές συλλογές;
Δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά γιατί στους κύκλους που κινούμαι οι άνθρωποι διαβάζουν ποίηση, ίσως οι νεότερες γενιές να μη διαβάζουν ποίηση με την κλασική έννοια του όρου αλλά ένα μεγάλο ποσοστό τραγουδά ποίηση.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;
Έμπνευση αποτελούν τα βλέμματα, ο άνεμος, ο μουντός ουρανός στην άδεια πόλη, εκείνοι που σιωπούν ενώ το είναι τους βράζει, τα χαμόγελα που γίνονται δάκρυα και τα δάκρυα που γίνονται χαμόγελα, ο έρωτας και ο θάνατος ακόμη και ο θάνατος του έρωτα. Ό,τι αγγίζει την ψυχή με εμπνέει.
Έχετε πρότυπα ως δημιουργός; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας ποιητές;
Έχω πολλούς ποιητές και ποιήτριες που θαυμάζω και αγαπώ και κουβαλώ πάντα μέσα μου, δεν θα τους θεωρούσα πρότυπα γιατί θεωρώ τον εαυτό μου τόσο μικρό μπροστά τους που θα ντρεπόμουν ακόμη και να τους ανακαλέσω στη μνήμη γράφοντας. Πιθανότατα ναι, μα επειδή αν υπάρχουν είναι έμμεσες επιρροές δεν τις έχω εντοπίσει ούτε εγώ ακόμη για να απαντήσω με σιγουριά.
Θεωρείτε χρέος του δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει;
Όχι δεν το θεωρώ χρέος του, καθόλου μάλιστα. Έχουμε άπειρα παραδείγματα δημιουργών που δεν μοιράστηκαν τα έργα τους και αυτά κοινοποιήθηκαν μετά το θάνατό τους, το μόνο χρέος που έχει ένας δημιουργός αν θα μπορούσα να το πω χρέος, είναι να σέβεται τον εαυτό του και πάλι όμως ούτε για αυτό είμαι σίγουρη.
Τον Σεπτέμβριο του 2024 κυκλοφόρησε η τρίτη σας ποιητική συλλογή από τις εκδόσεις «Βακχικόν» που φέρει τον τίτλο «Συνέβη.». Μιλήστε μας γι’ αυτήν.
Το «Συνέβη.» είναι η νέα μου ποιητική συλλογή, ποίηση σχετικά με κακοποιητικά μοτίβα σχέσεων και την παλέτα των συναισθημάτων βιώνει ένα θύμα ψυχολογικής χειραγώγησης με την δυναμική ανάγνωση των γεγονότων ως συμβάντων.
Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο για το εξώφυλλο του βιβλίου σας; Τι υποδηλώνει η τελεία στο τέλος του ρήματος;
Επέλεξα τον τίτλο «Συνέβη.» γιατί πράγματι όταν κάποιος βυθίζεται στο gaslighting (ψυχολογική χειραγώγηση) αρχίζει να αμφιβάλλει για όσα έχουν συμβεί αρχικά ενώ ταυτόχρονα θεωρώ την αποδοχή των συμβάντων ως το πρώτο βήμα προς έναν νέο εαυτό. Η τελεία σηματοδοτεί την η αρχή της «επόμενης σελίδας».
Είκοσι πέντε ποιήματα απαρτίζουν τη συλλογή σας άκρως συμβολικά, αρκετά καταγγελτικά και διαμαρτυρόμενα. Αυτός ήταν ο σκοπός σας εξαρχής; Να καταγγείλετε και να διαμαρτυρηθείτε;
Ίσως ο σκοπός μου από την αρχή ήταν η καταγραφή και η εστίαση σε εκείνα για τα οποία νιώθουμε κάπως άβολα να μιλήσουμε.
Με δυο λόγια, τι πραγματεύονται τα ποιήματά σας και ποια τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτά;
Όπως ήδη ανέφερα τα ποιήματα του «Συνέβη.» πραγματεύονται την ψυχολογική χειραγώγηση και τα κακοποιητικά μοτίβα σχέσεων ενώ κύριο μήνυμα της συλλογής είναι η παραδοχή των συμβάντων και η ανασύσταση του εαυτού απέναντι στη φθορά.
Γιατί επιλέξατε να υπηρετήσετε την ελεύθερη ποίηση και όχι την έμμετρη;
Δεν πρόκειται για μια επιλογή, γράφω και έμμετρη μα και ελεύθερη ποίηση, πιστεύω ότι σε κάποια ποιήματα ο έμμετρος στίχος είναι η μόνη μορφή έκφρασης ενώ για κάποια άλλα ίσως και φυλακή.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Όχι, δεν θα έλεγα ότι είναι ένα βιβλίο αποκλειστικά για ενήλικές. Θα μπορούσε να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό.
Είστε ευχαριστημένη από τη συνεργασία σας με το εκδοτικό σας σπίτι;
Έχω σταθεί τυχερή και είμαι ευχαριστημένη με όλες τις μέχρι σήμερα συνεργασίες μου με εκδοτικούς οίκους. Σχετικά με το Βακχικόν έχοντας μια μακροχρόνια συνεργασία στο εκδοτικό μα και στο μεταφραστικό κομμάτι νιώθω ευτυχής να ανήκω σε αυτήν την οικογένεια και γεμάτη σκέψεις για νέα εγχειρήματα μαζί τους.
Επόμενα συγγραφικά σχέδια κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα;
Στην παρούσα εποχή έχω πολλά μεταφραστικά σχέδια ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνω την αναδημιουργία του «Συνέβη.» μέσω του videopoetry, οπότε θα έλεγα ότι είναι νωρίς για νέα συγγραφικά σχέδια.
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Να ανθίζουν συχνότερα οι καρδιές των ανθρώπων.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας.
Επέλεξα για εσάς το ποίημα «Ένα Σάββατο Δευτέρας»
ΕΝΑ ΣΑΒΒΑΤΟ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
Κι έγινε η οδύνη
ηδονή
ένα Σάββατο Δευτέρας
με δάφνες να κλαίνε στα μαλλιά
χαιρέτησε το τέρας
κι έγινε ο φόβος
σύντροφος
ενός χειμώνα δάκρυ
το εγώ σκορπίζεται
στου οργασμού την άκρη
κι έγινε ο θάνατος
βοηθός
σε μιας αυγής το δείλι
θρύψαλα χορεύουν στη ματιά
πικρό ψωμί τ’ Απρίλη
κι έγινε ο μαύρος ουρανός
παράδεισου σημάδι
σε μια στιγμή λευκού φωτός
χάθηκε
γυμνή μες στο σκοτάδι
κι έγινε η σιωπή
μάνα απαρηγόρητη
στα σύννεφα άγριας μέρας
τον γιο του αποκλήρωσε
του θάνατου ο πατέρας.
Κυρία Καραμαλή, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.
Εγώ σας ευχαριστώ θερμά για τη συζήτηση μας και για τον χρόνο που μου αφιερώσατε.
Βιογραφικό:
Η Ιωάννα Καραμαλή γεννήθηκε στην Πάτρα και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Ιταλική γλώσσα και φιλολογία, καθώς και Ισπανική γλώσσα και φιλολογία στο ΕΚΠΑ. Είναι τελειόφοιτος στο ΠΜΣ «Ρητορική, Επιστήμες του Ανθρώπου και Εκπαίδευση». Είναι μεταφράστρια με γλώσσες εργασίας τα ιταλικά, τα ισπανικά και τα γαλλικά. Κυκλοφορούν ήδη μεταφράσεις της από τις εκδόσεις Βακχικόν (Ρήγμα, Αμόκ, Βιλγέβο και Μετέωρες χώρες).
Ποιήματα της έχουν τιμηθεί με βραβεία (Γ’ Βραβείο Ποίησης, Πνευματική Συντροφιά Λεμεσού, Η’ Πανελλήνιος Λογοτεχνικός Διαγωνισμός, 28/11/2019 για το ποίημα «Μετέωρος δραπέτης») ενώ το διήγημα της «Εξέγερση» συμπεριλήφθηκε στη συλλογή διηγημάτων Αν δεν είμεθα τρελοί, δεν εκάναμεν την επανάστασιν, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα 2019. Το ποίημα της «Άμαθο πέταγμα» συμπεριλήφθηκε στην Eιδική Aνθολογία για τον Γιάννη Ρίτσο, του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου (ΣΠΕΚ) σε συνεργασία με τις εκδόσεις Αρχύτας. Tο ποίημα της «Ζάκυνθος» τιμήθηκε με Έπαινο αξίας, το 2022 από τη Ζακυνθινή Εστία Πολιτισμού και συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο Foscolo, ο φιλόπατρις από τις εκδόσεις Κάκτος. Ποιήματα και μεταφράσεις της έχουν δημοσιευθεί σε ηλεκτρονικά και έντυπα περιοδικά.
Είναι πολύγλωσση, διδάσκει την ιταλική γλώσσα και απολαμβάνει τη δίνη της ζωής. Τον Μάιο του 2022 κυκλοφόρησε η πρώτη της ποιητική συλλογή Χαρακιές σε άσπρους τοίχους από τις εκδόσεις Βακχικόν.
0 Σχόλια