Η Κωνσταντίνα Ρουσσίδη είναι νέα και πρωτοεμφανιζόμενη ποιήτρια, με αρκετό ταλέντο και δυνατή πένα στα πονήματά της. Το πρώτο της βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Βακχικόν» και φέρει τον τίτλο «Θραύσματα ή ό,τι απομένει». Σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες για να μας μιλήσει γι' αυτό, καθώς και για το ενδιαφέρον της για τη λογοτεχνία γενικότερα.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Ρουσσίδη, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Καλησπέρα κα Πετρίδου κι ευχαριστώ για την ερώτηση. Λοιπόν… θα σύστηνα την Κωνσταντίνα ως έχει, μ’ ένα όνομα και τον τίτλο του βιβλίου, κι αυτό διότι (ενώ έχει σημασία το τί σπούδασα ή επάνω σε ποιο τομέα εργάζομαι) αυτά στην πραγματικότητα θα ξεχαστούν. Το βιβλίο όμως και τ’ όνομα θα παραμείνουν σε κάποια μνήμη ή σε κάποια βιβλιοθήκη όσων συνεχίσουν να διαβάζουν.
Δεδομένου ότι καταπιάνεστε με τη μελέτη της ποίησης, της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας ήδη από την εφηβική σας ηλικία, τι ήταν αυτό που σας ώθησε να εκφραστείτε αρχικά μέσω της ποίησης και όχι της πεζογραφίας;
Αρχικά εκφράστηκα μέσω της πεζογραφίας η αλήθεια είναι, μ’ ένα διήγημα (ανέκδοτο). Εκείνο το διήγημα ήταν η πρώτη μου προσπάθεια να νοηματοδοτήσω το συναίσθημά μου μέσω των σημείων των λέξεων και τότε ένιωσα ότι κάτι δεν μου ταίριαζε. Μελετούσα όμως ποίηση σε συχνή βάση κι είχα αναπτύξει μία αίσθηση οικειότητας, μέχρι που βγήκε αυθόρμητα και αβίαστα στο χαρτί χωρίς να το σκεφτώ εκ των προτέρων.
Τι σημαίνει ποίηση για εσάς;
Σημαίνει εσωτερική απελευθέρωση και συν-αισθητική ανάταση.
Η ποίηση απελευθερώνει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Εσείς αισθάνεστε αυτού του είδους την απελευθέρωση;
Η ερώτηση αυτή ήρθε κι έδεσε με την προηγούμενη απάντησή μου! Ναι φυσικά την αισθάνομαι. Οι λέξεις έχουν δημιουργηθεί από τους πολιτισμούς μας με σκοπό να εκφράσουν σημεία, αισθήσεις, ανάγκες, συναισθήματα, σκέψεις, ανησυχίες... κι όταν τις χρησιμοποιούμε μέσω της ποιητικής δημιουργίας, η εσωτερική διάσταση χορεύει με τη λεκτική της σκιά δημιουργώντας ένα εξωτερικό ακατέργαστο υλικό σ’ έναν απελευθερωμένο εσωτερικό τόπο.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση στη δική σας περίπτωση;
Κάθε βίωμα, κάθε συναίσθημα, κάθε σκέψη, το καθετί και ο καθένας μπορούν να μ΄ εμπνεύσουν. Η γραφή μου είναι αυθόρμητη και συνειρμική, έτσι η έμπνευσή μου απρόβλεπτη. Για παράδειγμα, για να ξεφύγουμε λίγο από τα τετριμμένα και τα προβλεπόμενα, έχει αποτελέσει έμπνευση για μένα μία φορά, το πώς μία λιβελούλα είχε κάτσει για ώρες στο χέρι μου... η ύπαρξή της τόσο απρόσμενη και προσωρινή, κι όμως τόσο ξεχωριστή!
Πιστεύετε πως υπάρχει συνταγή επιτυχίας για την συγγραφή ενός καλού ποιήματος και γενικότερα ενός καλού βιβλίου;
Θα έλεγα πως αυτή η ερώτηση επιδέχεται πολλών απαντήσεων καθώς η/ο κάθε συγγραφέας έχει άλλα κίνητρα. Εάν εστιάσω στην προσωπική μου γνώμη, με κίνητρο την εσωτερική ανάγκη, την αυτοέκφραση, την αυθεντικότητα, τότε όχι δεν υπάρχουν συνταγές ούτε ένας ορισμός της επιτυχίας. Όταν γράφεις αυθεντικά, δεν σε νοιάζουν αυτές οι έννοιες. Τουλάχιστον εάν έχεις εξασφαλίσει τα προς το ζην σου. Εάν γράφεις για να εξασφαλιστείς και προς στιγμήν δεν τα πας καλά... τότε συζητάμε με άλλες μεταβλητές.
Επιλέγετε να εκφραστείτε μέσω της ελεύθερης ποίησης. Γιατί;
Ο ελεύθερος στίχος με απελευθερώνει από την αίσθηση του κανόνα βασικά και οι στίχοι μου έτσι μπορούν να επιλέξουν πώς θα σταθούν - θέλουν να υπάρξουν ανάμεσα σε ένα πιο παραδοσιακό μοτίβο, σ’ ένα πιο ελεύθερο, σ’ ένα ενδιάμεσο ή σε κάτι τελείως δικό τους; Ο ελλειπτικός χαρακτήρας επίσης μου δίνει δύναμη να πω πολλά με μία ή δύο λέξεις, που σε ορισμένες περιστάσεις ταιριάζει απόλυτα. Παράλληλα, σε άλλα σημεία επικρατεί μία λυρικότητα, κι η ένταση έχει δικαίωμα να επιβάλλει κάτι πιο παραδοσιακό ή και να θυμίσει πεζό λόγο. Αυτή η ελευθερία βοηθά την ιδιομορφία μου να εκφραστεί αυτούσια.
Έχετε πρότυπα ως ποιήτρια; Στα ποιήματά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας ποιητές;
Θα ξεκινούσα με την αναφορά μου στους Έντγκαρ Άλλαν Πόε και Σάμιουελ Κόλεριτζ, ιδίως όσον αφορά τον ρομαντισμό στο ύφος. Στη συνέχεια οι Κ. Καρυωτάκης και Κ. Καβάφης με επηρέασαν στις θεματικές και τις βαθύτερες συνδηλώσεις ποικίλων ζητημάτων. Τέλος, πρέπει να αναφέρω την ιδεολογική μου σχέση με την Κατερίνα Γώγου, αλλά και τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ, η συμβολική φωνή του οποίου υπάρχει διαρκώς στο ανάμεσο των σκέψεών μου.
Ξεκινάτε επίσημα τη λογοτεχνική σας πορεία κυκλοφορώντας την πρώτη σας ποιητική συλλογή από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Τίτλος της «Θραύσματα ή ό,τι απομένει». Γιατί τώρα;
Ήταν η κατάλληλη ώρα..
Ποια συναισθήματα σας κατέκλυσαν όταν πιάσατε για πρώτη φορά το βιβλίο στα χέρια σας;
Το συναίσθημα της οικείας έκπληξης και της αγάπης που μοιράζεται.
Πόσο χρόνο χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε το βιβλίο σας;
Τα Θραύσματα είναι αποτέλεσμα επιλογής ποιημάτων μου τα οποία έχουν γραφτεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, μεταξύ 2007-2014 και ορισμένα πιο πρόσφατα.
Τι ακριβώς πραγματεύονται τα ποιήματά σας;
Υπάρχει μία εμφανής διεπιστημονικότητα στα ποιήματά μου οπότε ζητήματα εσωτερικής σχέσης πλέκονται συχνά με την ηθική και την κοινωνική φιλοσοφία. Ορισμένες συχνές θεματικές είναι ο έρωτας, η λαχτάρα της ζωής, η ψυχική μελαγχολία της απώλειας και μία συνεχής κοινωνική κριτική. Όλες οι συνθέσεις ενέχουν ένα εσωτερικό κι ένα εξωτερικό στοιχείο - το βίωμα κοντοστέκεται στη θέα της ιδέας και τανάπαλιν.
Με ποιο κριτήριο έγινε η συγκεκριμένη επιλογή των ποιημάτων που φιλοξενούνται στο πρώτο σας βιβλίο;
Έστειλα τη συλλογή στον κο Πουλάκο επιλέγοντας ορισμένα ποιήματα που είχα αγαπήσει ανά τα χρόνια.
Πού ακριβώς στοχεύετε ως συγγραφέας μέσω του βιβλίου σας, στην ψυχαγωγία του αναγνώστη, στον προβληματισμό του, στο μοίρασμα συναισθημάτων ή κάπου αλλού;
Μοιράζομαι την ποίησή μου για να βρει η/ο αναγνώστης μια φίλη που θα την/τον ακούσει μέσα από τη γραφή της ή που θα αποτελέσει μία πιστή συνοδοιπόρο, εάν το ταξίδι είναι μακρινό, ή το φορτίο πολύ βαρύ.
Υπάρχει κάποιο από τα ποιήματα της συλλογής σας στο οποίο καθρεφτίζονται ακριβή στοιχεία του εαυτού και της προσωπικότητας σας;
Σε κάθε ποίημά μου καθρεφτίζονται κομμάτια μου. Η όλη προσωπικότητά μου όμως παραμένει ένα παζλ του οποίου πρέπει να βρεις και να ενώσεις τα κομμάτια για να βγάλει νόημα. Δεν τη συναντάς σ’ ένα συγκεκριμένο ποίημα, αλλά στο όλον μου.
Σε ποιο κοινό ηλικιακά απευθύνεται το βιβλίο σας;
Θα έλεγα από εφήβους και άνω.
Μιλήστε μας για το πρώτο σας εκδοτικό σπίτι. Είστε ευχαριστημένη από τη συνεργασία σας με τις εκδόσεις «Βακχικόν»; Θεωρείτε πως ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλλει σημαντικά για την περαιτέρω προώθηση ενός βιβλίου;
Είχα μία εξαιρετική με το Βακχικόν. Ο εκδοτικός έχει μία πολύ οργανωμένη ομάδα που αγαπά αυτό που κάνει και το κάνει με συνέπεια και καρδιά! Δουλέψαμε από κοινού πολύ όμορφα, είχαμε μία πολύ άμεση και συνεπή επικοινωνία σε κάθε στάδιο, κάτι το οποίο πράγματι είναι πολύ σημαντικό για την περαιτέρω προώθηση του βιβλίου.
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Εύχομαι ο κόσμος μας ν’ αρχίσει να μετατρέπεται σε ένα τόπο λίγο πιο βιώσιμο για όλες και όλους ανεξαιρέτως.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας.
Θα σας παραθέσω εδώ ένα αγαπημένο μου ποίημα, το οποίο μιλά για τον τρόπο που επιλέγουμε τη ζωή. Κι εδώ εγώ ρωτώ... Χρειάζεται, άραγε, να φθάσει η πιο μαύρη ώρα για να επιλέξεις να ζήσεις; Ν’ απολαύσεις, να αποφασίσεις να ευτυχήσεις... Πρέπει να σε ταρακουνήσει πρώτα η ίδια η ζωή, για να την κοιτάξεις; Δε φτάνει που μας δόθηκε δίχως αντάλλαγμα...
Έφτασε
σε χτύπησε δειλά στον ώμο
σου έγνεψε
καταφατικά
Έτρεξες
Έφυγε
σε χτύπησε ελαφρά
πίσω απ’ το κεφάλι
Προσπάθησες
Γρηγορότερα τώρα
Σ’ έφθασε
Λαχάνιασες
Σε χτύπησε δυνατά
πίσω απ’ το κεφάλι
Και μόνο τότε
πλησίασες.
Κυρία Ρουσσίδη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι καλοτάξιδο το βιβλίο σας και καλοδιάβαστο.
Εγώ ευχαριστώ!
Βιογραφικό:
Η Κωνσταντίνα Ρουσσίδη γεννήθηκε το 1991 στην Αθήνα. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση, και εργάζεται στον τομέα της εφαρμοσμένης ηθικής. Σήμερα διαμένει μόνιμα στο Βέλγιο. Καταπιάνεται με τη μελέτη της ποίησης, της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας ήδη από την εφηβεία της, με εμφανείς επιρροές στη γραφή από την αγαπημένη της Κατερίνα Γώγου, τον Κ. Καρυωτάκη, αλλά και τον Ε.Α. Πόε στην ποιητική της αισθητική. Η σκέψη της έχει χαρακτηριστικές καντιανές και φουκωϊκές αποτυπώσεις, με σαφή νεωτεριστικά στοιχεία. Τα Θραύσματα ή ό,τι απομένει είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.
0 Σχόλια