Βιβλιοκριτική: "Παρουσίες" της Καρολίν Μπονγκράν | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Ημ/νία έκδοσης: 23 Ιαν 2025

Θεματική Κατηγορία: Κοινωνικό

Σειρά: Ξένη λογοτεχνία

Τύπος: Μυθιστόρημα

Ηλικία: 18+

Σελίδες: 336

Μεταφραστής: ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΠΕΤΡΟΥΛΑ

ISBN: 978-618-01-5656-0

Εκδόσεις: Ψυχογιός

Γράφει η Στέλλα Πετρίδου

Είναι δυνατόν οι ψυχές των ανθρώπων να ταξιδεύουν στον χρόνο ακόμα και μετά τον θάνατο της σάρκας; Πολλά έχουν ειπωθεί για τη λεγόμενη μετενσάρκωση, που άλλοι την πιστεύουν φανατικά, άλλοι όμως καθόλου. Η συγγραφέας Καρολίν Μπονγκράν στο νέο της βιβλίο «Παρουσίες», το οποίο στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ψυχογιός», σε μετάφραση Πετρούλας Γαβριηλίδου, παρουσιάζει τη δική της οπτική σχετικά με το θέμα. Και ως έμπειρη συγγραφέας, συνοδεύει το επίμαχο ζήτημα με την απαιτούμενη και παράλληλα πολύ ενδιαφέρουσα, συναρπαστική και πρωτότυπη μυθοπλασία.

Αρκετά αληθοφανής στο σύνολό της, η ιστορία του βιβλίου θα μπορούσε να πείσει τον αναγνώστη ότι όντως οι ψυχές των ανθρώπων δε σβήνουν με τον θάνατο. Ειδικότερα, εκείνες που φεύγουν ανέλπιστα και άδικα από τον επίγειο κόσμο, επιμένουν να ζουν αγωνιώντας γι’ αυτόν και να επιθυμούν την επιστροφή τους με την πρώτη ευκαιρία. Ίσως, για να αποκαταστήσουν την αδικία που υπέστησαν ή ακόμα και για να τακτοποιήσουν σημαντικές εκκρεμότητες που επιμένουν να βασανίζουν την ύπαρξή τους και να την ταλαιπωρούν για καιρό.

Άσχετα αν υιοθετεί ή όχι τη συγκεκριμένη άποψη ή απλά τη χρησιμοποιεί για τις ανάγκες του βιβλίου της, η συγγραφέας αναπτύσσει μια πολύ συναρπαστική ιστορία μυθοπλασίας, γεμάτη πλοκή, αγωνία, δράση, ανατροπές, πλούσιες εικόνες, γλαφυρές περιγραφές και συναισθηματικά σκαμπανευάσματα. Έκπληκτος ο αναγνώστης, θα συνειδητοποιήσει διαβάζοντάς το ότι, παρότι πρόκειται για ένα κοινωνικό μυθιστόρημα αρκετά συγκινητικό και μελαγχολικό ταυτόχρονα, με τους επιπλέον κι εμφανείς προβληματισμούς που θέτει στη θεματική του η συγγραφέας, τα ακριβή και σπάνια ιστορικά στοιχεία με τα οποία το συνοδεύει και το εμπλουτίζει, καθιστά τον χαρακτηρισμό του αυτό μονοδιάστατο. Αναμφισβήτητα, πρόκειται για ένα κοινωνικό μυθιστόρημα, αλλά όμως με αρκετά ιστορικά και πολιτικά στοιχεία.

Ενώ περνάει ξεκάθαρα και πολύ όμορφα μηνύματα ζωής στον αναγνώστη σχετικά με το ουσιαστικό νόημα της ύπαρξης, το μεγαλείο της αγάπης και της απόλυτης αφοσίωσης, τη σημαντικότητα της φιλίας και της αλληλοϋποστήριξης, την έννοια του μοιράσματος και της κατανόησης, το πραγματικό νόημα της ευτυχίας και της εσωτερικής γαλήνης, την έννοια της αυτοθυσίας και της θυσίας γενικότερα, θίγει επίσης και αρκετά εύστοχα θα λέγαμε την παρακμή της κοινωνίας στο σύνολό της, η οποία δε διστάζει να θυσιάσει την ιστορία της και τους ανθρώπους της για το πολιτικό συμφέρον και την επεκτατική πολιτική. Έντονο λοιπόν το ιστορικό στοιχείο μέσα στο βιβλίο αυτό, το οποίο χρησιμεύει σημαντικά ώστε να εξηγηθούν τα ερωτήματα που θέτουν τα ίδια τα γεγονότα στην πορεία της αφήγησης, ενώ παράλληλα χαρίζει στην πλοκή την απαιτούμενη αγωνία και δράση.

Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, ο αναγνώστης όχι μόνο θα έχει ψυχαγωγηθεί από αυτό, αλλά οπωσδήποτε θα έχει διεισδύσει αρκετά βαθιά στην ιστορία του τόπου μας, συνειδητοποιώντας τι ήταν αυτό που επέδρασσε καθοριστικά (θετικά ή αρνητικά, αφήνεται στην ευχέρεια του ίδιου να το κρίνει) στην μετέπειτα εξέλιξη της Ελλάδας και όρισε την ταυτότητά της κοινωνικά, πολιτικά, εθνολογικά, θρησκευτικά, γλωσσικά, θεσμικά. Άλλωστε οι πηγές τις οποίες συμβουλεύεται η συγγραφέας για να είναι όσο το δυνατόν αξιόπιστη στις καταγραφές της βοηθούν σημαντικά για την επίτευξη του σκοπού αυτού.

Παρότι πρόκειται για ένα βιβλίο μεταφρασμένης λογοτεχνίας, το οποίο δίνει έμφαση στην περιγραφή πολλών τοποθεσιών της Ευρώπης, η λεπτομερέστερη εστίαση στις φυσικές και όχι μόνο ομορφιές της Ελλάδας δελεάζει ακόμα περισσότερο τον Έλληνα αναγνώστη για να το επιλέξει ως ανάγνωσμα.

Η ιστορία του βιβλίου, όπως περιληπτικά φιλοξενείται και στο οπισθόφυλλό του, έχει ως εξής: μια μητέρα, η Βαλεντίν, η οποία μεγαλώνει μόνη της το μουγγό εκ γενετής παιδί της Μιλό συνειδητοποιεί στα ξαφνικά παρατηρώντας το ότι μπορεί να μιλήσει. Ένα τυχαίο γεγονός αλλάζει την ψυχολογία του και το ωθεί σε σπασμωδικές κινήσεις και συμπεριφορές, τις οποίες μετά από λίγη ώρα όμως προσπερνά και δε θυμάται. Κι ενώ κανείς δεν πιστεύει την Βαλεντίν για τα όσα βλέπει με τα μάτια της να συμβαίνουν στο παιδί της, η ίδια επιχειρεί με κάθε τρόπο να το ωθήσει και πάλι στην πρότερη κατάσταση και να εκδηλωθεί. Το κίνητρο επιτυχίας για τον σκοπό αυτό αποτελεί ένα βίντεο και έπειτα κάποιες φωτογραφίες που απεικονίζουν μια άγνωστη για εκείνη πόλη, τη Θεσσαλονίκη. Τι συνδέει εκείνη και το παιδί της με την πόλη αυτή; Ένα ταξίδι στην Ελλάδα θα φέρει τις απαντήσεις που ψάχνει και το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο χρόνος επιστρέφει στο παρελθόν και ξαναζωντανεύει ήρωες που χάραξαν τη δική τους τροχιά σε μια περίοδο σκοτεινή, θλιβερή και άκρως ανθρωποφαγική. Πόλεμος και δυστυχία κυριαρχούν στο κείμενο ζωντανεύοντας ψυχές που υπέφεραν, θυσιάστηκαν όμως για να σωθούν κάποιες άλλες. Ποιον πόνο κουβαλούν και τι επιδιώκουν στο σήμερα; Ποιος ο ρόλος του Μιλό και πώς επέρχεται η λύτρωσή του; Πώς επέρχεται και η λύτρωση της Βαλεντίν που κι η ίδια υποφέρει από το παρελθόν που επηρεάζει το παρόν της ασυναίσθητα;

Μια συγκλονιστική, απρόβλεπτη, καθηλωτική, συγκινητική και άκρως ανατρεπτική ιστορία μυστηρίου που οπωσδήποτε αξίζει να διαβαστεί.

Αξίζει να σημειωθεί τέλος και η πολύ καλή μετάφραση του κειμένου, η οποία αναδεικνύει το περιεχόμενό του και το κάνει περισσότερο ενδιαφέρον, προσιτό και συναρπαστικό στον αναγνώστη.

Βιογραφικό:

Βραβευμένη συγγραφέας, η ΚΑΡΟΛΙΝ ΜΠΟΝΓΚΡΑΝ έχει γράψει πολυάριθμα μυθιστορήματα καθώς και σενάρια για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, μεταξύ των οποίων και το σενάριο για την ταινία Άιφελ (2021). Έγραψε από κοινού με την Éliette Abécassis το φεμινιστικό δοκίμιο Le corset invisible (Ο αόρατος κορσές). Από το 2007 έως το 2010 ήταν αρχισυντάκτρια στο περιοδικό μόδας L’Officiel.