Στέργιος Φωτόπουλος: "Πιστεύω στον επουλωτικό χαρακτήρα της ποίησης"

Ο σημερινός φιλοξενούμενος των Τεχνών Στέργιος Φωτόπουλος χαράζει εδώ και κάποια χρόνια μια αρκετά αξιόλογη πορεία στα γράμματα και τον πολιτισμό μας. Με τέσσερις ποιητικές συλλογές στο βιογραφικό του μέχρι τώρα, αποδεικνύει έμπρακτα τη μεγάλη του αγάπη για την ποίηση, καθώς, όπως μας εκμυστηρεύεται και στη συνέντευξη που ακολουθεί, πιστεύει απόλυτα στον επουλωτικό της χαρακτήρα. Γι' αυτόν ακριβώς τον χαρακτήρα της ποίησης κάνει λόγο και στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Ρωγμή», που κυκλοφορεί εδώ και λίγους μήνες από τις εκδόσεις «Μετρονόμος».

Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου

Κύριε Φωτόπουλε, είναι η τρίτη φορά που φιλοξενείστε στις Τέχνες, μιας και μαζί σας φέρνετε ένα νέο σας βιβλίο, το τέταρτο κατά σειρά έκδοσης. Και αυτό είναι πολύ ευχάριστο φυσικά και για εσάς ως δημιουργός, αλλά και για τους αναγνώστες σας που παρακολουθούν τη συγγραφική σας πορεία από τα πρώτα σας βήματα στον χώρο του βιβλίου. Πρόκειται για μια νέα σας ποιητική συλλογή, όπως ποιητικές συλλογές αποτελούν και τα προηγούμενα τρία εκδοθέντα βιβλία σας. Πώς νιώθετε προσωπικά γι’ αυτό; 

Καταρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη φιλοξενία και την ευγενική σας υποστήριξη όλα αυτά τα χρόνια. Επίσης, επιτρέψτε μου να εκφράσω τη βαθιά ευγνωμοσύνη μου στον εκδότη μου, κύριο Θανάση Συλιβό, καθώς και στην υπεύθυνη των εκδόσεων Μετρονόμος, Ιωάννα Καραμαλή για την έκδοση της τέταρτης ποιητικής μου συλλογής που τιτλοφορείται «Ρωγμή». Με την περάτωση της εν λόγω εκδοτικής διαδικασίας, δεν σας κρύβω ότι αισθάνθηκα ιδιαίτερη χαρά και περηφάνεια. 

Δεδομένου ότι η ποίηση αποτελεί το ξεγύμνωμα της ψυχής του δημιουργού και συμβάλει περισσότερο στην εξομολογητική αποτύπωση των συναισθημάτων του σε σχέση με τα άλλα είδη του λόγου, είναι κι αυτός ένας από τους λόγους που τρέφετε ιδιαίτερη αγάπη γι’ αυτήν; 

Αναμφισβήτητα, ναι. Πλην του «ξεγυμνώματος της ψυχής» και της «εξομολογητικής αποτύπωσης των συναισθημάτων» που περιγράψατε τόσο περιεκτικά, πιστεύω επίσης στον επουλωτικό χαρακτήρα της ποίησης, της λογοτεχνίας, και της τέχνης γενικότερα. Στην ικανότητά της να επουλώνει «ρωγμές», συμβάλλοντας στην αναγνώριση, την κατανόηση, και εν τέλει στην αποδοχή τους. 

Κάθε δημιουργός αντιλαμβάνεται διαφορετικά το λογοτεχνικό είδος που υπηρετεί. Εσείς προσωπικά πώς το αντιλαμβάνεστε; Ποιος είναι ο δικός σας ορισμός για την ποίηση; 

Για μένα ποίηση είναι οτιδήποτε ενέχει ειλικρίνεια, αγάπη και σεβασμό. 

Τι έχει αλλάξει στη ζωή σας από την τελευταία φορά που συνομιλήσαμε; Οπωσδήποτε ένα νέο σας βιβλίο προστέθηκε στην προσωπική σας εργογραφία, γεγονός που σας δημιουργεί εύλογα μία πρόσθετη χαρά. Η χαρά, όμως, προκύπτει συνήθως έπειτα από έναν έντονο πόνο. Τον πόνο της κύησης. Εσάς πόσο πολύ σας άγγιξε αυτός ο πόνος και τι τον προκάλεσε ώστε να γεννηθεί το νέο σας βιβλίο; 

Θα έλεγα ότι έχουν υπάρξει αρκετές, μικρές (εξελικτικές) αλλαγές. Άλλωστε, αντιλαμβάνομαι τη ζωή ως ποτάμιο νερό που ρέοντας περιέχει διαρκείς μεταβολές. Σχετικά με το δεύτερο ερώτημά σας, η συλλογή δεν προέκυψε ύστερα από κάποιον ιδιαίτερο πόνο, μολονότι προαπαίτησε μια διεργασία προκειμένου να καταγραφούν και να ταξινομηθούν οι συλλογισμοί μου. Ως εκ τούτου, θεωρώ οτι οι λέξεις ξεπήδησαν με πηγαίο κι ανεπιτήδευτο τρόπο. 

Η νέα σας ποιητική συλλογή κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2025, από τις εκδόσεις «Μετρονόμος» και φέρει τον τίτλο «Ρωγμή». Εστιάζει, όπως θα αντιληφθεί ο αναγνώστης διαβάζοντάς την, σε κοινωνικές και προσωπικές ρωγμές. Γιατί όμως δόθηκε αυτός ο συγκεκριμένος τίτλος στο βιβλίο σας, που είναι δανεισμένος από το τελευταίο ομότιτλο ποίημα της συλλογής, απόσπασμα του οποίου φιλοξενείται και στο οπισθόφυλλό της; 

Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος απ’ το τελευταίο ποίημα της συλλογής, καθώς επίσης κι από έναν αγαπημένο στίχο του Λέοναρντ Κοέν, «Υπάρχει μια ρωγμή σε όλα. Από εκεί είναι που μπαίνει μέσα το φως.» Η επιλογή του ενσωματώνει όλες τις προκλήσεις, τις ανησυχίες και δυσκολίες που υπέμεινε στο παρελθόν ή αντιμετωπίζει σήμερα ο σύγχρονος άνθρωπος. Συνενώνει εκείνα τα σκοτάδια που αφήνουν σημάδια ανεξίτηλα πάνω μας τα οποία πολλές φορές ψηλαφίζουμε με ανασφάλεια, αλλά και θεραπευτικό τρόπο. Η ρωγμή δύο βεβαιότητες υποδηλώνει: τη διαπερατότητα του φωτός αλλά και την ομορφιά των ατελειών μας.  

Πείτε μας δυο λόγια για το συνολικό περιεχόμενο της συλλογής σας. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης πιάνοντάς την στα χέρια του; 

Η συλλογή εκκινεί απ’ την πολυκύμαντη σημερινή πραγματικότητα στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο. Συνεπώς, πραγματεύεται αυτές τις δύο πτυχές, αποζητώντας το φως. Ενίοτε συνδιαλέγεται και με τον έρωτα. 

Είκοσι πέντε ποιήματα απαρτίζουν την ποιητική συλλογή σας συνολικά. Πώς προέκυψε η επιλογή τους; 

Φυσικά και μάλλον ομαλά. 

Ολιγόστιχα ποιήματα τα περισσότερα, ωστόσο αρκετά περιεκτικά σε νοήματα, χαρακτηρίζονται από μία διάχυτη μελαγχολική διάθεση που προβληματίζει έντονα τον αναγνώστη, τον ταράσει συναισθηματικά και τον θέτει προ των ευθυνών του. Αυτός ήταν ο στόχος σας εξαρχής; 

Σας ευχαριστώ θερμά για την εμβριθή κι επαινετική ανάλυσή σας. Αν συμβαίνει ό,τι περιγράψατε τόσο όμορφα, νομίζω ότι η συλλογή έχει εκπληρώσει την αποστολή της. 

Υπάρχουν συγκεκριμένα μηνύματα που θέλετε να περάσετε οπωσδήποτε μέσα από τα ποιήματα που απαρτίζουν τη νέα σας ποιητική συλλογή; Ποια είναι αυτά αν μπορείτε να τα περιγράψετε με λίγες λέξεις; 

Ευελπιστώ την ελπίδα, τον (ανα)στοχασμό, τη δράση και την ενσυναίσθηση. 

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται το βιβλίο σας αυτή τη φορά; Αποκλειστικά στο ενήλικο κοινό ή και σε έφηβους; 

Θεωρώ ότι θα μπορούσε να απευθυνθεί και στις δύο ηλικιακές ομάδες. 

Εκδόσεις «Μετρονόμος» αυτή τη φορά. Πείτε μας δυο λόγια για το νέο σας εκδοτικό σπίτι. Είστε ευχαριστημένος από τη μέχρι τώρα συνεργασία σας; 

Απόλυτα, σε υπερθετικό βαθμό. Όπως προανέφερα, είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων τόσο στον κύριο Συλιβό όσο και στην Ιωάννα Καραμαλή. 

Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια; Υπάρχουν ή είναι πολύ νωρίς ακόμα, λόγω της πρόσφατης έκδοσης του νέου σας βιβλίου;

Έχω καταγράψει κάποιες σκέψεις εν είδει κειμένων. Ελπίζω ότι θα τα πούμε εν καιρώ. Προς το παρόν, εκτός απ’ την ποίηση, επικεντρώνομαι στ’ ακαδημαϊκά γραπτά και τις αναλύσεις που παράγω για την εργασία μου στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Μια νέα ευχή σας για το μέλλον, είτε κοντινό είτε και πιο μακρινό, που θα θέλατε να πραγματοποιηθεί, ποια θα μπορούσε να είναι αυτή; 

Υγεία! 

Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας 

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

 

Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου

που με προστάτευσες

Για «τ ’ωφέλιμο» αυτό αδιέξοδο

σου είμαι ευγνώμων.

 

Υπό τις νουθεσίες σου να μη διέλθω

τούτην την πάροδο

για το «καλό μου»

απεδύθην το εύθρυπτο θάρρος μου.

 

Ποιος ξέρει άραγε

από ποιες κεντρικές οδούς

ελευθερίας

εσώθην; 

Κύριε Φωτόπουλε, σας ευχαριστώ θερμά για τη νέα μας συζήτηση και εύχομαι σύντομα να τα ξαναπούμε με ένα ακόμα νέο σας βιβλίο. Να είστε καλά! Καλοτάξιδη η «Ρωγμή» σας και καλοδιάβαστη! 

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κυρία Πετρίδου. Να είστε καλά. 

Βιογραφικό:

Ο Στέργιος Φωτόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1989. Έχει λάβει διδακτορικό δίπλωμα στον τομέα της Επικοινωνίας και των Μέσων Ενημέρωσης από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών. Είναι απόφοιτος του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ. Εργάζεται στη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευτεί και παρουσιαστεί σε ακαδημαϊκά περιοδικά και συνέδρια. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές: Ελεγείας Χρόνος (εκδόσεις Βακχικόν, 2021), Αυτεπίγνωσης Επίμετρο (εκδόσεις Βακχικόν, 2022), και Αναφυλαξία (εκδόσεις Βακχικόν, 2024). Το 2025 κυκλοφόρησε η τελευταία του ποιητική συλλογή Ρωγμή από τις εκδόσεις Μετρονόμος.