Ο πολυγραφότατος συγγραφέας Χρήστος Κουλαξίζης φιλοξενείται σήμερα στις Τέχνες με αφορμή όχι ένα αλλά τρία βιβλία του, δύο παιδικά και ένα ποίησης. Συγκεκριμένα, μαζί του φέρνει τα παραμύθια του με τίτλο «Ο κυρ-Φώτης» και «Λάκυ το αδεσποτάκι», που κυκλοφορούν και τα δύο από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι», καθώς και την ποιητική του συλλογή με τίτλο «Ποιήματα Θανάτου», που επίσης κυκλοφορούν από τον ίδιο εκδοτικό οίκο. Αφού πρώτα μας συστήσει τον εαυτό του, θα μας μιλήσει γι’ αυτά τα τρία πνευματικά του παιδιά, καθώς και για τα θέματα τα οποία πραγματεύεται στο περιεχόμενό τους, ώστε να έρθουμε σε μια πρώτη επαφή μαζί τους.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Κουλαξίζη, φιλοξενείστε για δεύτερη φορά στις Τέχνες, μόνο που αυτή η δεύτερη φορά είναι η πρώτη προσωπική σας συνέντευξη. Για το λόγο αυτό θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα πράγματα για εσάς και το έργο σας. Καταρχάς, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Είμαι ο Χρήστος, ανήκω στην περήφανη γενιά του ‘84 και ασχολούμαι με την τέχνη από χόμπι και ανάγκη ταυτόχρονα.
Για ποιον λόγο αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; Ποιο υπήρξε το βασικό ερέθισμα που σας επηρέασε ως άνθρωπο και σας ώθησε προς αυτή την κατεύθυνση;
Η συγγραφή έχει μια αμεσότητα που δε συναντάς σε άλλες μορφές τέχνης. Για να γράψεις μουσική, χρειάζεσαι ένα μουσικό όργανο (συνήθως). Για να ζωγραφίσεις, χρειάζεσαι πινέλα, καμβάδες, καβαλέτο. Για να φωτογραφίσεις, χρειάζεσαι μια φωτογραφική μηχανή κ.ο.κ. Για να γράψεις, χρειάζεσαι απλώς ένα μολύβι κι ένα χαρτί. Και ξεκινά η μαγεία...
Ποίηση ή παραμύθι; Ποιο λογοτεχνικό είδος από αυτά τα δύο αγαπάτε περισσότερο και γιατί; Υπάρχει αιτιολόγηση;
Θα πω “ποίηση” γιατί είναι πιο “εσωτερική”, πιο προσωπική. Το παραμύθι απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο κοινό, ηλικιακά και θεματικά. Η ποίηση είναι πρωτίστως για σένα.
Τι αποτελεί καθαρή έμπνευση για εσάς που σας ωθεί στη δημιουργία και την έκφραση;
Τα προσωπικά βιώματα κυρίως. Όσα ζω καθημερινά, τα πράγματα που κάνω, οι άνθρωποι που συναντώ, τα συναισθήματα, οι σκέψεις, οι χαρές και οι λύπες. Όλα τροφοδοτούν την τέχνη.
Νιώσατε ποτέ την ανάγκη να μεταφέρετε στο χαρτί αυτούσιο κάποιο προσωπικό σας βίωμα;
Νομίζω πως τα μισά γραπτά μου (τουλάχιστον) είναι προσωπικά βιώματα. Ίσως κάπως “ωραιοποιημένα” ή και “διανθισμένα” για να αποκτήσουν λογοτεχνικό ενδιαφέρον, αλλά ναι, προσωπικά βιώματα.
Θεωρείτε ότι υπάρχει συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου; Ποιο βιβλίο θεωρείτε καλό;
Καλό βιβλίο είναι αυτό που μιλά στην ψυχή του αναγνώστη. Είτε μιλάμε για προσωπικά βιώματα είτε για μυθοπλασία, ανεξάρτητα από το λογοτεχνικό είδος που υπηρετεί ο συγγραφέας, σημασία έχει να αγγίξει γνήσια τον αναγνώστη.
Το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες των συγγραφέων και ποιητών; Ποια είναι η προσωπική σας γνώμη από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας στον χώρο του βιβλίου;
Η αλήθεια είναι πως τείνω να πιστεύω ότι το αναγνωστικό κοινό στηρίζει ό,τι κάνει “ντόρο” στα κοινωνικά δίκτυα και όχι τόσο το βιβλίο ως έργο τέχνης. Οι φίλοι και οι συγγενείς στηρίζουν κυρίως τους νέους δημιουργούς και μετά αρχίζει η “μάχη” της προώθησης. Κάποια βιβλία ίσως “πιάσουν” και κινηθούν περισσότερο, κάποια θα μείνουν στην αφάνεια.
Θεωρείτε πως είναι χρέος του κάθε συγγραφέα να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει;
Χρέος, όχι. Ανάγκη, ναι. Κι αν θα έπρεπε να αναφερθούμε στο “χρέος”, θα μπορούσε να είναι μόνο από τη σκοπιά του ότι θα μπορούσε το έργο του να αγγίξει κάποιους ανθρώπους, ακόμη και να τους βοηθήσει σε μια δύσκολη περίοδο.
Καλώς ή κακώς, πιστεύω πως η τέχνη δεν είναι μόνο για να ψυχαγωγεί, αλλά και για να σώζει. Πρώτα τον ίδιο τον δημιουργό και έπειτα το κοινό του.
Ποιοι πιστεύετε ότι είναι πιο απαιτητικοί αναγνώστες, τα παιδιά ή οι ενήλικοι;
Τα παιδιά δεν έχουν απαιτήσεις στην πραγματικότητα. Αν τους τραβήξουν την προσοχή τα χρώματα και τα σχέδια, τα κέρδισες. Ακόμη κι αν το κείμενο δεν είναι ό,τι καλύτερο. Χωρίς αυτό να σημαίνει φυσικά πως πρέπει να γράφουμε “πρόχειρα”. Αντιθέτως το μήνυμα είναι σημαντικό και ο γονιός θα το κρίνει αυστηρά.
Από ‘κει και πέρα, το ενήλικο κοινό είναι σαφώς πιο απαιτητικό ως προς το τι διαβάζει. Και όχι μόνο ως προς το περιεχόμενο, αλλά και ως προς τη δομή, τη στοίχιση, τα υλικά, κάθε πτυχή του βιβλίου περνάει από εξέταση.
Κρατώ στα χέρια μου τα παραμύθια σας «Ο κυρ-Φώτης» και «Λάκυ το αδεσποτάκι» που κυκλοφόρησαν και τα δύο από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι» σε φυσική μορφή το 2021. Μιλήστε μας γι’ αυτά και το περιεχόμενό τους. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης που θα τα επιλέξει ως συντροφιά του;
Το παραμύθι “Λάκυ το αδεσποτάκι” είναι μια πραγματική ιστορία την οποία χρησιμοποίησα για να περάσω το μήνυμα της φιλοζωίας σε νεαρότερες ηλικίες. Το ζήτημα των αδέσποτων ζώων και της ανύπαρκτης κοινωνικής μέριμνας στον συγκεκριμένο τομέα είναι μια μάστιγα της χώρας μας, οπότε θεώρησα σωστό να επικοινωνήσω το συγκεκριμένο μήνυμα ευελπιστώντας να αγγίξει κάποιους.
Ομολογώ πως η απήχηση του συγκεκριμένου βιβλίου ήταν μεγαλύτερη απ’ ό,τι περίμενα καθώς το αγκάλιασαν πολλές φιλοζωικές οργανώσεις και χρησιμοποιήθηκε και ως εκπαιδευτικό υλικό σε πολλά σχολεία σε Ελλάδα και Κύπρο.
Ο “κυρ-Φώτης” είναι ένας “vegan αγρότης” ο οποίος μεγαλώνει ζώα στη φάρμα του ως συντροφιά και όχι για τροφή των ίδιων ή των παραγώγων του. Έγινα vegeterian το 2011 και vegan το 2013, θεωρώ πως είναι μία από τις πιο σημαντικές και σωστές αποφάσεις που έχω πάρει και ήθελα να το επικοινωνήσω με τον κόσμο και ειδικότερα με τα παιδιά που έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία. Το βιβλίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Vegan Life Festival 2021 και έκτοτε συνεχίζει το ταξίδι του.
Ποια είναι τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από τις ιστορίες που αναπτύσσετε σ’ αυτά τα δύο παραμύθια;
Και τα δύο παραμύθια έχουν αμιγώς φιλοζωικό χαρακτήρα. Αγαπώ πολύ τα ζώα. Θεωρώ σε μεγάλο βαθμό πως με έχουν σώσει, με έχουν βοηθήσει να διατηρήσω την ψυχική μου υγεία σε ένα κόσμο που μας θέλει τρελούς. Οπότε “χρωστούσα” να τους αποδώσω έναν φόρο τιμής με το μέσο που χρησιμοποιώ για να επικοινωνώ, τη γραφή.
Πού ακριβώς στοχεύετε ως συγγραφέας μέσω των συγκεκριμένων παιδικών βιβλίων σας, στην ψυχαγωγία, στον προβληματισμό, στη διαπαιδαγώγηση του μικρού αναγνώστη ή και σε κάτι άλλο;
Απ’ τη στιγμή που τα συγκεκριμένα βιβλία απευθύνονται σε μικρά παιδιά, το ένα συμπαρασύρει το άλλο. Ξεκινάς επιδιώκοντας να τα ψυχαγωγήσεις – είναι παιδιά άλλωστε! Και μέσα από την ψυχαγωγία, προσπαθείς να περάσεις τα μηνύματά σου, να τα διαπαιδαγωγήσεις. Ο “προβληματισμός” νομίζω απευθύνεται περισσότερο στον γονιό ή τον εκπαιδευτικό που θα διαβάσει το παραμύθι. Και περιμένεις από εκείνον να διαδώσει το μήνυμά σου...
Τα βιβλία σας απευθύνονται αποκλειστικά σε παιδιά ή μπορεί να αποτελέσουν ανάγνωσμα και για ένα μεγαλύτερο ηλικιακά κοινό;
Ο τρόπος που είναι γραμμένα τα παραμύθια, απευθύνονται αποκλειστικά σε παιδιά. Νοηματικά μπορούν εύκολα να αποτελέσουν ανάγνωσμα και για μεγαλύτερο κοινό, αλλά η γλώσσα και η μέθοδος γραφής που έχει χρησιμοποιηθεί είναι υπερβολικά απλοϊκή για έναν ενήλικα.
Όπως κάθε παιδικό βιβλίο έτσι και τα δικά σας συνοδεύονται από μια υπέροχη εικονογράφηση του Παναγιώτη Τσαούση. Θεωρείτε πως ο κατάλληλος συνδυασμός ιστορίας και εικόνας είναι απαραίτητος για την κατανόηση ενός παραμυθιού;
Όσο “καλό” ή “κακό” κι αν είναι ένα κείμενο παραμυθιού, το μεγάλο φορτίο το κουβαλάει η εικονογράφηση. Αυτή θα τραβήξει πρώτα το βλέμμα του παιδιού – και του ενηλίκου ενίοτε, στην εικονογράφηση βασιζόμαστε ώστε να “βγάλει νόημα το κείμενο” με οπτικοποίηση του μηνύματος. Είναι το σημαντικότερο μέρος ενός παραμυθιού. Κι ο Παναγιώτης Τσαούσης έκανε εξαιρετική δουλειά και στα δύο παραμύθια μου.
Το 2022 κυκλοφορήσατε, πάλι από τις εκδόσεις «Γλαρόλυκοι», την ποιητική σας συλλογή με τίτλο «Ποιήματα Θανάτου». Μιλήστε μας και γι’ αυτό σας το βιβλίο. Ποια η θεματική του και από πόσα ποιήματα αποτελείται;
Τα “Ποιήματα Θανάτου” είναι το πρώτο βιβλίο ενηλίκων που κυκλοφόρησα. Αποτελείται από 15 κείμενα που επιλέχθηκαν μέσα από μια πληθώρα γραπτών των τελευταίων 20+ χρόνων. Πρόκειται για ένα βιβλίο “τσέπης”, μια μικρή ποιητική συλλογή που φλερτάρει έντονα με - και εν τέλει αποδαιμονοποιεί - τον θάνατο κυριολεκτικά και μεταφορικά, ή αυτό τουλάχιστον προσπαθεί να κάνει.
Την εικονογράφηση έχει αναλάβει και πάλι ο καταπληκτικός Παναγιώτης Τσαούσης και εντός του βιβλίου υπάρχει και μια φωτογραφία του αγαπημένου Δημήτρη Νίκου. Το συγκεκριμένο βιβλίο, όπως και τα προαναφερθέντα παραμύθια, έχει εξαντληθεί και επανακυκλοφορήσει δύο φορές.
Γιατί επιλέξατε να μιλήσετε για τον θάνατο κυριολεκτικά και μεταφορικά; Τι θέλετε να καταδείξετε;
Ο θάνατος είναι η μοναδική σταθερά στη ζωή μας. Είναι το ένα και μοναδικό πράγμα για το οποίο μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι. Δεν αξίζει να μιλήσουμε γι’ αυτό; Να το κατανοήσουμε, να στοχαστούμε και, αν τα καταφέρουμε, να συμφιλιωθούμε μαζί του;
Άλλωστε, πολύ πριν τον φυσικό θάνατο – είτε τον δικό μας είτε των ανθρώπων γύρω μας – βιώνουμε πολλούς μικρούς “μεταφορικούς” θανάτους. Η ζωή είναι μια σειρά από θανάτους, συνεχόμενες απώλειες, αποχωρισμούς, τραύματα, πένθος. Δεν υπάρχει λόγος να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, ούτε να κρύβουμε τη θλίψη μας κάτω από το χαλί. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Οφείλουμε λοιπόν να μιλήσουμε γι΄ αυτό.
Γιατί γράφετε σε ελεύθερη φόρμα; Ελευθερώνει αβίαστα τη σκέψη σας ο τρόπος αυτός της γραφής;
Η ελεύθερη φόρμα σου επιτρέπει να εκφραστείς χωρίς περιορισμούς. Χωρίς να σκέφτεσαι “λογοτεχνικούς κανόνες”, χωρίς να μετράς συλλαβές, χωρίς να επιδιώκεις να ευχαριστήσεις τους “ειδικούς” της τέχνης. Απλώς γράφεις. Και εκφράζεσαι γνήσια, χωρίς παρωπίδες.
Γιατί επιλέξατε το βιβλίο τσέπης σ’ αυτή τη συγγραφική σας προσπάθεια; Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν σε αυτή την απόφαση;
Για πρακτικούς και αισθητικούς λόγους.
Στους πρακτικούς λόγους, τα κείμενα δεν είναι πολύ μεγάλα και θα “χανόντουσαν” σε μια μεγάλη σελίδα. Επίσης, ήθελα να μπορεί να το μεταφέρει κάποιος οπουδήποτε και να μπορεί να το διαβάσει εύκολα ανά πάσα ώρα και στιγμή. Εντάξει, δεν είναι και το πιο ευχάριστο ανάγνωσμα για το λεωφορείο καθώς πηγαίνεις στη δουλειά, αλλά αυτή ήταν η σκέψη…
Στους αισθητικούς λόγους, μου αρέσουν πολύ τα βιβλία τσέπης. Πάρα πολύ! Τα θεωρώ έργα τέχνης από μόνα τους. Έχουν μια κομψότητα και έναν “τύπο” που δεν έχουν τα “παραδοσιακά” βιβλία. Έτσι τουλάχιστον το αντιλαμβάνομαι εγώ.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας διαβάσετε ένα μικρό απόσπασμα από όποιο βιβλίο σας επιθυμείτε.
Σας επισυνάπτω μελοποιημένο το πρώτο ποίημα του βιβλίου, με τίτλο “Μαύρη λίμνη”.
Μπορείτε να ακούσετε περισσότερα μουσικά μου εγχειρήματα στο Spotify (https://open.spotify.com/artist/1UcOlVh56EButT4fuTg9V6) και στο YouTube κανάλι των εκδόσεων Γλαρόλυκοι (https://youtube.com/@glarolykoi).
Μπορείτε επίσης (ξεδιάντροπη διαφήμιση, το ξέρω) να με βρείτε στο προσωπικό μου ιστολόγιο, όπου ξεκίνησα προσφάτως να αναρτώ κείμενα και τις μελοποιημένες εκδοχές τους, https://koulaxizis.gr :)
Κύριε Κουλαξίζη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία προσωπική και συγγραφική.
Εγώ σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας, τις όμορφες ευχές και την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για το έργο μου. Στα επόμενα...
0 Σχόλια