Άθως Χατζηματθαίου: "Δε μπορώ να διανοηθώ τον εαυτό μου χωρίς την ποίηση, χωρίς την συγγραφή"

 

Είναι ένας από τους ισχυρούς πυλώνες της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Με ένα άκρως ενδιαφέρον βιογραφικό και ένα πλούσιο έργο στον χώρο του βιβλίου, με αρκετές ενασχολήσεις σε ότι αφορά τον λογοτεχνικό κόσμο, με αρκετές τιμητικές διακρίσεις και όντας μέλος σε επιτροπές αξιολόγησης σε διαφόρους Πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, καλωσορίζουμε στις Τέχνες τον λογοτέχνη-ποιητή Άθω Χατζηματθαίου για να μοιραστούμε μαζί του την αγάπη του για τη συγγραφή. 

Συνέντευξη στη Βάσω Κανιώτη

Άθω, καλώς βρεθήκαμε. Πάντα με ενδιέφερε να μαθαίνω τους λόγους που οι άνθρωποι αποφασίζουν να βάλουν τη συγγραφή στην ζωή τους και ποιο είναι το κίνητρο γι'αυτή τους την ενασχόληση. Για σένα, λοιπόν, ποιο ήταν αυτό το έναυσμα;

Δεν υπήρξε κανένας ιδιαίτερος λόγος. Το δικό μου ταξίδι  άρχισε εντελώς τυχαία στα δέκα μου χρόνια, όταν σε ένα διαγωνισμό ποίησης που έγινε στην τάξη, κατά τη διάρκεια του μαθήματος, με αφορμή τη γιορτή του δέντρου, το δικό μου ποίημα είχε την τύχη να βραβευτεί. Αυτό ήταν το κέντρισμα και για τη συνέχεια φυσικά η την προτροπή του δασκάλου μου, που ίσως κάτι διέκρινε ως ποιητής και αυτός στο ποίημά μου.  

Τα χρόνια που ασχολείσαι με την συγγραφή είναι πολλά. Τα είδη λογοτεχνίας που αποφάσισες να ασχοληθείς είναι η ποίηση και το παιδικό παραμύθι. Γιατί επέλεξες αυτά τα είδη;

Η ενασχόληση μου με τη λογοτεχνία δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά τα δύο είδη που αναφέρετε. Η ποίηση ήταν και παραμένει η μεγάλη μου αγάπη. Μ’ αυτήν ξεκίνησα την πορεία μου και με αυτήν συνεχίζω μέχρι και σήμερα. Όμως είναι  μεγάλη και η αγάπη μου για τα παιδιά, αλλά και για τα παραμύθια, που πάντα με συγκινούσαν τόσο να τα ακούω,  όσο και να τα διαβάζω κι αυτό ίσως να με κράτησε λίγο περισσότερο στο χώρο της παιδικής νεανικής λογοτεχνίας. Όμως στο συνολικό μου έργο συμπεριλαμβάνονται και αρκετά μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, διηγήματα και γενικά ασχολούμαι με όλα τα λογοτεχνικά είδη.

Ποιος θεωρείς ότι τελικά είναι ο σκοπός της ποίησης και της συγγραφής γενικότερα; Τι έχει να προσφέρει στον σύγχρονο κόσμο;

Η Ποίηση και γενικότερα η συγγραφή,  είναι πολύ  ευεργετική για το άνθρωπο. Εκτός του ότι ενισχύει και διευρύνει το πνεύμα, βελτιώνει το λεξιλόγιο και ακόμη τις γλωσσικές δεξιότητες. Βοηθά στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της διορατικότητας, είναι με λίγα λόγια  ένας σπουδαίος θησαυρός για προσωπική ανάπτυξη του κάθε σύγχρονου ανθρώπου.

Τι είναι αυτό που μπορεί να σε εμπνέει συνήθως; Να ερεθίσει το βλέμμα σου, να κεντρίσει την προσοχή σου και να θέλεις να το αποτυπώσεις στο χαρτί;

Η ίδια η ζωή, με όλα τα θετικά και τα αρνητικά της,  η φύση και η απέραντη ομορφιά της, η αποτύπωση των στιγμών που εναλλάσσονται ανάλογα με τις εποχές και τη διάθεσή μας. 

Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να κάνεις μια σύντομη ανασκόπηση στο λογοτεχνικό σου έργο και να μας συστήσεις τα συγγραφικά σου έργα..

Το λογοτεχνικό μου έργο αγγίζει όλο το φάσμα της λογοτεχνίας. Έχουν εκδοθεί έργα μου  σε ποίηση, μυθιστόρημα, διήγημα, παραμύθι, έχουν ανεβεί θεατρικά μου, έχουν μελοποιηθεί αρκετοί στίχοι μου,  κάποια παιδικά τραγουδάκια μου επίσης. Αν μπορώ να σταθώ για λίγο σε κάποια από αυτά, θα ήταν η πρώτη ποιητική μου συλλογή με τίτλο «Τραγουδήστε παιδιά» που σηματοδότησε την αρχή της πορείας μου, και στα πρόσφατα μου έργα την  ποιητική μου συλλογή «Εκείνο το καλοκαίρι», που έχει συμπεριληφθεί φέτος στη βραχεία λίστα των κρατικών λογοτεχνικών βραβείων Κύπρου και στο καινούριο μου μυθιστόρημα «Ματωμένα Αχνάρια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ζενίθ στην Αθήνα και σηματοδοτεί μια καινούρια πορεία μου στον χώρο του μυθιστορήματος και ίσως και σε άλλα λογοτεχνικά είδη στον ελλαδικό χώρο.

Εκτός αυτών, γνωρίζουμε ότι έχεις προβεί και στη μελοποίηση κάποιων στίχων σου. Πες μας λίγα λόγια γι'αυτό..

Στίχους γράφω από παιδί. Στα 15 μου χρόνια στίχοι μου δημοσιεύονταν σε τότε γνωστό Ελλαδικό περιοδικό με καλές κριτικές από γνωστό μουσικοσυνθέτη της εποχής. Το τρυπάκι, όμως, για να διεισδύσει κάποιος στο χώρο της δισκογραφίας είναι πολύ δύσκολο, παρ’ όλες τις προσπάθειες που έγιναν και οι λόγοι γνωστοί.  Σποραδικά είχαν μελοποιηθεί κάποιοι στίχοι μου με κύπριους συνθέτες, αργότερα ήρθε η συνεργασία μου με την γνωστή Κύπρια  τραγουδοποιό και μπουζουκίστρια Γεωργία Κόμπου, όπου κάναμε αρκετά τραγούδια σε συνεργασία με την  FMrecords. Τώρα ολοκληρώθηκε μια  δουλειά μας για τη Λεμεσό, ένα δίσκο με 3 τραγούδια που ερμηνεύει ο γνωστός Μπάμπης Τσέρτος. Έχουμε φτιάξει επίσης πρόσφατα τον ύμνο της Παγκύπριας οργάνωσης αποκατάστασης αναπήρων Λεμεσού με τίτλο: «Η νίκη της ζωής»  που ερμηνεύει η γνωστή Νένα Βενετσάνου με συμμετοχή  του γυναικείου συνόλου Νηρηίδες. Τραγούδια μας έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς,  με αποκορύφωμα το τραγούδι μας με  τίτλο «Στιγμές» το οποίο  έχει επιλεγεί ως soundtrack της ταινίας του άγγλου σκηνοθέτη Michael Winterbottom «ThetriptoGreece».

Δεν θα παραλείψω τη συνεργασία μου με τους δύο Ελλαδίτες δημιουργούς, τον Παναγιώτη Χρόνη και τον  Βασίλη  Τσουρακά. Ήδη κυκλοφορούν στο YOUTUBE δύο τραγούδια μας, ενώ κάποια άλλα είναι στα σκαριά.

Αρκετά από τα παιδικά μου ποιήματα τα όποια έχουν μελοποιηθεί από την επίσης συμπολίτισσα  μου μουσικό Ειρήνη Κακογιάννη, τα οποία και  ερμηνεύει ή ίδια, κυκλοφορούν σε animation της Έλενας Αλεξάνδρου στο YOUTUBE

Μια άλλη ενασχόλησή σου είναι ότι είσαι Πρόεδρος των Πνευματικών Οριζόντων Λεμεσού - Εφαλτήριο Λόγου, Τέχνης και Πολιτισμού και ο δημιουργός του Πανελλήνιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού, καθώς και του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Χαϊκού που διεξάγονται κάθε έτος με τεράστια επιτυχία. Θα ήθελα να μάθω λίγα περισσότερα γι'αυτό.

Σε μια εποχή, που το συμφέρον και η ύλη έχουν εγκλωβίσει στα πλοκάμια τους ιδανικά και αξίες, σε μια προσπάθεια να απεγκλωβίσουμε από αυτή τη μέγγενη το τρένο του πολιτισμού και ταυτόχρονα να στηρίξουμε και να προβάλουμε τους εργάτες του λόγου και της τέχνης, μαζί με μια ομάδα από συμπολίτες μου λογοτέχνες  δημιουργήσαμε το τους  Πνευματικούς ορίζοντες ένα εφαλτήριο λόγου, τέχνης και πολιτισμού και ταυτόχρονα ένα βήμα, για όσους θέλουν και μπορούν να δουλέψουν με ανιδιοτέλεια μέσα από μια συλλογική δημιουργία για την πραγμάτωση των στόχων και την κατάκτηση των ονείρων μας. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει πρόσφατα με τεράστια επιτυχία τον 3^ο Πανελλήνιο διαγωνισμό χαϊκού και προγραμματιζόμαστε για την προκήρυξη του 4^ου Πανελλήνιου  λογοτεχνικού διαγωνισμού μας. Επίσης έχουμε εκδώσει μέχρι σήμερα 2  ανθολόγια,  το ανθολόγιο χαϊκού το 2016 και το οποίο παρουσιάσαμε στο σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα με μεγάλη επιτυχία  και το  ανθολόγιο ποιήσεως το 2018. 

Πέραν της τωρινής, δύσκολης κατάστασης, όμως, πιστεύεις ότι οι άνθρωποι στις μέρες μας διαβάζουν βιβλία; Κάνουν την λογοτεχνία μέρος της καθημερινότητας τους;

Όπως είναι αποδεδειγμένο, αναμφισβήτητα και είναι πολύ μεγάλα τα οφέλη της ανάγνωσης για τον άνθρωπο, παρόλα αυτά το αναγνωστικό κοινό έχει μειωθεί κατά πολύ. Παραμένουν, όμως,  οι πιστοί σταθεροί λάτρεις του βιβλίου και αυτοί δεν είναι λίγοι, έστω και αν η πλειοψηφία έχει προσκολληθεί στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θεωρώντας ίσως πιο χαλαρωτικό αυτό τον τρόπο. Το αποτέλεσμα  φυσικά είναι να  αποξενώνονται από τους γύρω τους και τον εαυτό τους.

Τι είναι αυτό που θα συμβούλευες έναν νέο συγγραφέα που θα αποφάσιζε να βάλει την συγγραφή στην ζωή του; Υπάρχουν για σένα μυστικά ή συνταγές επιτυχίας;

Συνταγές επιτυχίας δεν υπάρχουν. Βοηθάει, όμως, πολύ σ΄ αυτό  η  υπομονή,  η επιμονή και το γερό στομάχι και ασφαλώς το πολύ, πολύ διάβασμα. 

Πως θα ήθελες να σε βρει το μέλλον; Σου αρκούν όσα έχεις ή πασχίζεις για κάτι παραπάνω;

Υγιή για να μπορώ να δημιουργώ. Εάν εννοείς όσα έχω δημιουργήσει στο λογοτεχνικό κομμάτι, όχι, εφόσον η ζωή συνεχίζεται και η δημιουργία είναι ένα αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Τι να περιμένουμε να δούμε από σένα στο προσεχές διάστημα; Σταματάς ποτέ να δημιουργείς;

Ένα ακόμη μυθιστόρημα που έχει ήδη παραδοθεί στον εκδοτικό οίκο. Και δράττομαι εδώ της ευκαιρίας να ευχαριστήσω τις εκδόσεις Ζενίθ και την κυρία Μελίνα Τούντα για την άψογη συνεργασία μας, που ξεκίνησε πρόσφατα με την έκδοση του καινούριου μυθιστορήματός μου με τίτλο «Ματωμένα αχνάρια». Στόχος μου είναι, αν ο Θεός μας χαρίζει υγεία, εντός του 2021, να μπορέσω να εκδώσω σε ένα τόμο, τις 5 συλλογές μου με σονέτα. Προτεραιότητα, όμως, δίνω σε μια συλλογή μου με χαϊκού που αναφέρονται στο γιασεμί, μια συλλογή με παιδικά ποιηματάκια στην Κυπριακή διάλεκτο, και ό,τι άλλο προκύψει. Η Λογοτεχνική δημιουργία για μένα είναι η ιδία η ζωή, είναι σαν το αίμα που κυλάει στις φλέβες και ρυθμίζει τους παλμούς της καρδιάς. Δε μπορώ να διανοηθώ τον εαυτό μου χωρίς την ποίηση, χωρίς την συγγραφή.

Σε ευχαριστούμε θερμά γι' αυτή μας την συζήτηση και σου ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία σε όλα σου τα βήματα!

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:

Ο Άθως Χατζηματθαίου γεννήθηκε στη Λεμεσό, με  καταγωγή από το χωρίο Βουνί.  Σπούδασε δημοσιογραφία και δημόσιες σχέσεις. Είναι βραβευμένος λογοτέχνης και ποιητής. Ασχολείται με όλα τα λογοτεχνικά είδη και έχει τιμηθεί το έργο του σε πολλές βραβεύσεις και διακρίσεις στην Κύπρο και κυρίως στην Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρονται από: Μακεδονική Τέχνη Κιλκίς- Κούρος Ευρωπού- Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Πειραϊκός Σύνδεσμος, Αρχείο Ιστορίας και Τέχνης Κοζάνης, Κ.Σ.Π.Ν Βιβλίου, ΠετρίδειοΙδρυμα, Πάφος, Ίδρυμα Ελισάβετ Σιάφλα - Μπάλογλου, Δημόσια βιβλιοθήκη Χίου «Κοραής», Πανεπιστήμιο Ελεύθερης Επιμόρφωσης Δήμου Χορτιάτη, Ε.Ε. Λογοτεχνών, Π.Ε. Λογοτεχνών  κ.α.

Είναι Πρόεδρος των Πνευματικών Οριζόντων Λεμεσού - Εφαλτήριο Λόγου,  Τέχνης και Πολιτισμού - και ο δημιουργός του Πανελλήνιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού καθώς και του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Χαϊκού που διεξάγονται κάθε έτος με τεράστια επιτυχία.

Έχει στο ενεργητικό του εκτενή εργογραφία τόσο στη λογοτεχνία για ενήλικές όσο και για παιδιά και νεαρούς αναγνώστες. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά  και περιλαμβάνονται επίσης και σε διάφορες ανθολογίες

Έχει τιμηθεί για την πρόσφορα του στα γράμματα και τον πολιτισμό από τον Δήμο Λεμεσού και για την Παιδική Νεανική Λογοτεχνία από τον Κυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού Νεανικού Βιβλίου, καθώς και από διάφορους άλλους πολιτιστικούς φορείς. Ασχολείται επίσης και με τη ζωγραφική.

Το παιδικό του βιβλίο «Ένα παραμύθι κι ένα τραγούδι» η νεανική νουβέλα «Ο ονειρεμένος παράδεισος του Αυγερινού» και πρόσφατα η ποιητική του συλλογή «Εκείνο το καλοκαίρι» έχουν συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα των Κρατικών  Λογοτεχνικών Βραβείων Κύπρου.

Διαφορά έργα του έχουν συμπεριληφθεί σε εκδόσεις, ανθολόγια, του Υπουργείου Παιδείας Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου, καθώς και του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Ελλάδας.

Διετέλεσε μέλος σε  επιτροπές  αξιολόγησης σε διαφόρους Πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.

Ασχολείται επίσης ως αυτοδίδακτός και με τη ζωγραφική, όπου και διαθέτει ένα πλούσιο εικαστικό έργο.

Το τραγούδι με  τίτλο «Στιγμές» σε  στίχους   του  ίδιου και σύνθεση    της Γεωργίας  Κόμπου το  οποίο   ερμηνεύει η  Συλβάνα  Γεωργίου  έχει  επιλεγεί  ως soundtrack  της  ταινίας  του ΄Αγγλου σκηνοθέτη MichaelWinterbottom «ThetriptoGreece».

O Όμιλος για την Ουνέσκο Πειραιώς και Νήσων, τον τίμησε για το θεατρικό του έργο «THINK PINK», που ανέβηκε με επιτυχία στην Αθήνα το φθινόπωρο του 2019.

Το έγκριτο περιοδικό της Κεφαλoνιάς  «Κέφαλος» τον τίμησε, για την συνολική προσφορά του στην Κυπριακή λογοτεχνία. (Αθήνα - φθινόπωρο 2019)