Σοφιάννα Παρασκευοπούλου: "Η «Ανάταση» είναι μια συλλογή ποιημάτων με έντονο το κοινωνικό στοιχείο"

 


Η ποιήτρια Σοφιάννα Παρασκευοπούλου έπιασε για μια ακόμη φορά την πολύ ιδιαίτερη πένα της, ακούμπησε στις λέξεις της όσα γυροφέρναν στο μυαλό της, όσα ταλάνιζαν την ψυχή της, όσα σιγόκαιγαν στο είναι της και γέννησε μέσα από τα χέρια της το τρίτο της συγγραφικό παιδί. Το τελευταίο κατά σειρά βιβλίο της, λοιπόν, που φέρει τον τίτλο «Ανάταση» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν», άνοιξε τα φτερά του λίγο καιρό πριν και πέταξε στους λογοτεχνικούς κόσμους διεκδικώντας επάξια μια θέση στον χώρο της σύγχρονης ποίησης.

Ας αφήσουμε την Σοφιάννα να μας πει περισσότερα γι’ αυτό...

 

 Συνέντευξη στη Βάσω Κανιώτη

 

Σοφιάννα μου, καλώς βρεθήκαμε! Τρίτο συγγραφικό έργο αυτό για σένα. Θα ήθελες να μας πεις λίγα λόγια γι' αυτό και να μας το συστήσεις κατά κάποιο τρόπο;

Καλώς σε βρήκα, Βάσω μου, κι ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία. Λοιπόν, η «Ανάταση» από τις εκδόσεις «Βακχικόν» είναι το τρίτο βιβλίο μου, ακολουθώντας το «Όσα κι αν πιάσω άστρα το φεγγάρι θα θρηνεί» και τον «Έβδομο κόμβο σε δαγκάνες τέσσερις». Η «Ανάταση» είναι μια συλλογή ποιημάτων με έντονο το κοινωνικό στοιχείο, είναι ρεαλιστική, όπως επιτάσσει και η εποχή, με στοιχεία ρομαντισμού, αναφέρεται στον άνθρωπο και στις σχέσεις των ανθρώπων, στην ιδεολογία και στο δικαίωμα στη ζωή. Στη δεύτερη ενότητα Ήμερες Hμέρες, έχω πιο αισιόδοξα θα λέγαμε  ποιήματα, κυρίως αφιερωμένα και γραμμένα για την κόρη μου, κλείνοντας τη συλλογή με σχήμα κύκλου όπου επαναφέρω τον αναγνώστη στο αρχικό θέμα του κοινωνικού συμβολαίου, για μην ξεχνιόμαστε! 


Θα ήθελες, σε ένα ευρύτερο φάσμα, να μας πεις ποια ήταν η πηγή έμπνευσης των ποιημάτων σου; Είναι ίσως προσωπικά βιώματα, μήπως κοινωνική παρατήρηση;

Το σπουδαστικό μου υπόβαθρο είναι οι πολιτικές επιστήμες και οι διεθνείς σχέσεις, με ειδίκευση στην πολιτική φιλοσοφία, στα χρόνια της Γαλλικής επανάστασης και την εποχή του ρομαντισμού. Όλα τα χρόνια μελέτης και παρατήρησης του κόσμου και της κοινωνίας, και στο εξωτερικό όπου διέμεινα κάποια χρόνια, αλλά και στην Ελλάδα, εμπειρίες προσωπικές αλλά και ανθρώπων που γνώρισα από όλα τα κοινωνικά στρώματα, η ανάγκη να βγάλω τα μανιφέστα που είχα στο κεφάλι μου με έναν πιο ποιητικό τρόπο, καθώς και η δύναμη για ζωή που παίρνω μέσα από το παιδί μου, οδήγησαν στο να γραφτεί και να εκδοθεί η Ανάταση, χωρίς πολύ σκέψη αλλά με πολύ σκέψη προηγούμενων ετών. Με ενοχλούν πολύ τα κακώς κείμενα της κοινωνίας και θεωρώ πως η πένα είναι όπλο. Έτσι λοιπόν έγραψα τις σκέψεις και τις ιδέες μου αφιερώνοντάς τες στην κόρη μου αλλά και σε όλους όσοι έχουν υπάρξει θύματα κακοποίησης, σε όλους τους ανθρώπους που λαχταρούν έναν πιο δίκαιο κόσμο. 

Εντοπίζω ότι δεσπόζει το κοινωνικό στοιχείο στα γραπτά σου. Κάτι που επιτυγχάνεται σκόπιμα ή η κοινωνικότητα επηρεάζει, ασυναίσθητα, την πένα σου;

Όπως προείπα, και λόγω σπουδών αλλά και εκ φύσεως τείνω να βλέπω τα πράγματα υπό το πρίσμα της πολιτικής φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας και ανθρωπολογικά. Αξίες όπως η αλληλεγγύη και η αγάπη, ο καταμερισμός εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες και την ικανότητα, το κοινωνικό συμβόλαιο συνεργασίας μεταξύ των ατόμων, το δικαίωμα στον έρωτα, στην δημιουργία και στη ζωή είναι αξίες για τις οποίες μάχομαι μέσω της δουλειάς μου αλλά και μέσω της γραφής. Έχω μια μικρή φωνή μέσα στο κεφάλι μου η οποία αντιδρά με επιχειρήματα στα γεγονότα και στα γενόμενα, αυτά τα επιχειρήματα ήθελα να τα βάλω κάτω και να τα γράψω όχι τόσο σαν πολιτικό μανιφέστο αλλά σαν μια κατάθεση λογικής και υγιούς αντί- δράσης στα όσα μας βασανίζουν στο ρεαλιστικό πλαίσιο της καθημερινότητας και περισσότερο στο νέο καθεστώς πανδημίας που είδαμε πολλές αρχές και δικαιώματα να αφαιρούνται και να γίνεται στροφή της κοινωνικής πολιτικής σε μια πιο αυταρχική καθεστωτική σφαίρα. 


Σε αυτό το σημείο θα εστιάσω στον τίτλο του βιβλίου και θα σε ρωτήσω σε τι παραπέμπει, για σένα, η λέξη
«Ανάταση»;

Αν και χρησιμοποιώ τη μεταφορά και το ονειρικό στα γραπτά μου, τείνω να ακολουθώ την κυριολεκτική σημασία των λέξεων. Η Ανάταση είναι η επέκταση, είναι η στάση με τα χέρια ψηλά, είναι η ψήφος υπέρ, στο δημοκρατικό πολίτευμα με το χέρι ψηλά, είναι επίσης η μεταστατική μορφή του ορυκτού του Τιτανίου που έχει σχήμα ρόμβου και είναι μαύρο κρύσταλλο. Η Ανάταση είναι η μετάσταση, η επέκταση. Η αναγέννηση θα μπορούσαμε να πούμε μεταφορικά. Η ανύψωση της ψυχής πνευματικά, αλλά και της φωνής, όταν κάτι έχεις να πεις που αφορά όλους.

Σοφιάννα μου, θεωρείς πως η ανάταση του ανθρώπου ατομικά και της κοινωνίας συλλογικά ξεκινά από όταν και τα δύο είναι σπόροι ή θεωρείς πως καλλιεργούνται με τα χρόνια;

Αν δεν καλλιεργήσεις το σπόρο σωστά ποτίζοντας τον όταν χρειάζεται νερό, δεν θα μεγαλώσει. Αν πάλι τον ποτίσεις περισσότερο, θα πνιγεί. Βέβαια μπορεί να έχεις έτοιμη τη σπορά σου και ένα ξαφνικό χαλάζι να στην καταστρέψει.

Εκεί σπέρνεις από την αρχή ξανά, με υπομονή και δύναμη.

Η Πολυπλοκότητα σε μια ευρύτερη κοινωνία επισπεύδει πιστεύεις την ανάταση ή την κωλυσιεργεί;

Η λέξη πολυπλοκότητα εκ φύσεως δεν είναι εύκολη. Η πολυπλοκότητα σίγουρα κατ’ εμέ, καθυστερεί τη διαδικασία της κατανόησης, άρα και την εξέλιξη. Ο πλουραλισμός από την άλλη που αναφέρω και στο βιβλίο, είναι κάτι διαφορετικό. Αναφέρομαι στην πολυπολιτισμικότητα και στον φυλετικό πλουραλισμό, όπου η προώθηση των ίσων δικαιωμάτων είναι de jure και de facto. Όταν φτάσουμε συνειδησιακά σε αυτό, θα μπορούμε να μιλάμε για ανάταση. 


Θεωρείς πως η ανάταση έχει κάποια κορύφωση ή είναι μια διαδικασία συνεχούς βελτίωσης και εξέλιξης;

Σίγουρα έχει κορύφωση την στιγμή που το ορυκτό παίρνει σχήμα κρυστάλλου. Την στιγμή που ψηφίζεις και κάνεις μια επιλογή υπέρ. Τη στιγμή που έχεις φτάσει στο απόλυτο “πικ” πνευματικού εξαγνισμού μέσω ενός ήχου, μιας αγαπημένης σου μουσικής ή την ώρα του διαλογισμού. Η Ανάταση είναι μία μόνο στιγμή ανύψωσης.

Σοφιάννα μου, θεωρείς πως το παρελθόν είναι καλός οδηγός και πυξίδα για την μελλοντική ανάταση ή μήπως η κάθε εποχή οφείλει να αγωνίζεται σαν να είναι η τελευταία της ευκαιρία;

Και τα δύο. Θεωρώ και τα δύο. 

Είναι ο φόβος τελικά εκείνος ο ανασταλτικός παράγοντας που έχει επιτρέψει την ανάταση αυτή να έρθει έως τώρα;

Ο φόβος είναι ένα μέσο κατευνασμού της όρεξης για ζωή. Ο φόβος είναι ένα μέσο που χρησιμοποιείται για να χειραγωγεί τους ανθρώπους και της κοινωνίες. Ο φόβος είναι ανασταλτικός παράγοντας μόνο, δεν φυλάει τα έρμα. Μας κάνει έρμαια. Ένας άνθρωπος που έχει εκπαιδευτεί να κοστολογεί το ρίσκο και την ευκαιρία και σκέφτεται με γνώμονα το κοινό συμφέρον δεν έχει φόβο. Ένας άνθρωπος χωρίς φόβο είναι μάλλον επικίνδυνος για όσους θέλουν να έχουν την εξουσία, βασιλιάδες εκείνοι και υποτελείς να τους υπηρετούν. Δεν μεγαλώνουν οι άνθρωποι σε καθεστώς φόβου. 


Αν σου ζητούσα να ξεχωρίσεις κάποιο από τα ποιήματά σου, ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;

Το κοινωνικό συμβόλαιο με το οποίο ανοίγει η Ανάταση. Μιλάει ακριβώς για όλα όσα είπαμε σήμερα. Είναι ο λόγος που ήθελα να γράψω το βιβλίο αυτό. Να τοποθετηθώ και να μιλήσω για όλες τις αξίες του διαφωτισμού, της αλληλεγγύης, της λογικής της κολεκτίβας, της αγάπης, της δημιουργίας, της απελευθέρωσης από τα δεσμά που επιβάλλει το συγκεκριμένο πολιτικό καθεστώς. 

Κοινωνικό συμβόλαιο 

Για να διατηρήσει την κίνησή του ο άνθρωπος

πρέπει το κράτος να τον προστατεύει.

Ο Λεβιάθαν βασιλιάς

Ορθολογιστής

Ορμώμενος από το φόβο του θανάτου

Ισχυρός ο ίδιος, οι υποτελείς του βρίσκονται

σε μια κατάσταση συνεχούς πολέμου για την επιβίωση.

Δεν μπορούν

ούτε να μεγαλώσουν

ούτε να εξελιχθούν.

 

Το αυγό έκανε την κότα

Ή η κότα το αυγό,

Κύριε Χομπς;

 

Απαρνηθείτε τα υπάρχοντα σας!

 

Σε μια λογική κολεκτίβα η φύση του ανθρώπου ανήκει.

 

Ο κύριος Ρουσσώ

Θα μας μιλήσει για τις νόρμες

του μοντέρνου κόσμου.

Αλληλέγγυο το κράτος.

Ελευθερία.

 

Η ιδεολογία

καταστρέφει την ελευθερία.

Υπακοή και προκατάληψη.

 

Μερικές θεωρίες περιέχουν προβλέψεις.

Να δες, το οικονομικό πλαίσιο του καπιταλισμού,

μπορεί να σου προσδώσει πολλές δημιουργικές λύσεις.

Ή απλά να σε προδώσει, είπε ο Χεντλι Μπουλς.

 

Άναρχο να είναι κράτος, όπως άλλωστε και το διεθνές  σύστημα.

 

Καμία αρχή στην εξουσία.

 

Η προώθηση της εθνικής και φυλετικής ισότητας

Είναι de jure

Και de facto.

 

Δεν δίδονται τα δικαιώματα

Ανάλογα την κάστα

ούτε το status quo κύριε Λοκ.

 

Πολυπολιτισμικότητα και φυλετικός πλουραλισμός

Καταστροφή της γενικής θεώρησης του δομισμού.

Που καταλήγει σε σοδομισμό. Μάλιστα, κύριε Φουκώ. 

Ετοιμάζεις κάτι καινούριο αυτό το διάστημα; Τι να περιμένουμε από σένα στο προσεχές μέλλον;

Τίποτα. Τίποτα να μην περιμένετε. Να διαβάσετε την Ανάταση και να κάνετε κάτι για εσάς. Χρειαζόμαστε όλοι θεωρώ ένα διάλειμμα από την καθημερινή τριβή με τα προβλήματα της εποχής της πανδημίας και της οικονομικής δυσχέρειας και χρειάζεται να εστιάσουμε στο μέσα μας για λίγο αλλά και στο έξω μας για τους ανθρώπους που μας έχουν ανάγκη. Όταν έχω νεότερα που θα αφορούν, θα φροντίσω να ενημερώσω. Ως ανεξάρτητοι καλλιτέχνες σε μια αντί καλλιτεχνική εποχή οφείλουμε να μη χάσουμε πρώτα τους εαυτούς μας και να μην προδωσουμε τα ιδανικά μας. Ως εκ τούτου, ένα διάλειμμα χρειάζεται για ανάκτηση δυνάμεων και ανακατάταξη προτεραιοτήτων. 

Σε ευχαριστούμε πολύ και σου ευχόμαστε καλή επιτυχία σε ότι κάνεις!

Εγώ σε ευχαριστώ πολύ, Βάσω! Καλή συνέχεια και καλή πορεία στα συγγραφικά σου και όχι μόνο  σχέδια. Εύχομαι όλοι να βρούμε το δρόμο προς την Ανάταση.


Βιογραφικό:

Η Σοφιάνα Παρασκευοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και συνέχισε τις σπουδές της στις Διεθνείς Σχέσεις στο Liverpool Hope University. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα. Έχει συμμετάσχει ως συντονίστρια σε διάφορα workshop δημιουργικής γραφής στο εξωτερικό και έχει δημιουργήσει το δικό της πρότζεκτ σεμιναρίων γραφής και έκφρασης στην Ελλάδα με αλληλέγγυο χαρακτήρα. Ποιήματά της έχουν εκδοθεί σε ιστότοπους και έντυπα σε Αγγλία και Ελλάδα. Έχει λάβει μέρος σε διαγωνισμούς και έχει λάβει το Β’ Πανελλήνιο Βραβείο Ποίησης το 2006 από τη ΧΟΝ. Από τις εκδόσεις Βακχικόν κυκλοφορούν οι ποιητικές συλλογές της Όσα κι αν πιάσω άστρα το φεγγάρι θα θρηνεί (2019) και Έβδομος κόμβος σε δαγκάνες τέσσερις (2020).

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια