Στέργια Κάββαλου: "Η εποχή ευνοεί τις εξομολογήσεις κακοποιητικών συμπεριφορών"

 

Η Στέργια Κάββαλου είναι μια δημιουργός συγγραφικών εγχειρημάτων με αρκετά έργα στο ενεργητικό της. Βιβλία που αφορούν την πεζογραφία, τα παιδικά παραμύθια και τα διηγήματα. Με έναν ιδιαίτερο λόγο και έναν εντυπωσιακό τρόπο γραφής, τόσο για τα θέματα που πραγματεύεται όσο και για τον τρόπο τον οποίο μας τα παραθέτει, καταφέρνει κάθε φορά, κάθε της έργο να είναι και μια ακόμη έκπληξη. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Βακχικόν» τη συλλογή διηγημάτων της με τίτλο «Κονέκτικατ». Ας την γνωρίσουμε λίγο καλύτερα μέσα από την συζήτηση που κάναμε μαζί της στις Τέχνες.

  Συνέντευξη στη Βάσω Κανιώτη

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή θα ήθελα να σε ρωτήσω πότε και πως αντιλήφθηκες ότι το μικρόβιο της συγγραφής σε κυριεύει; Πως ξεκίνησε για σένα αυτό το ταξίδι στον χώρο του βιβλίου;

Από μικρή μου άρεσε να διαβάζω. Ήταν πάντα απόλαυση και ποτέ αγγαρεία. Από μικρή επίσης είχα το γραφείο μου, τα χαρτιά μου, τα μολύβια μου που ήταν και τα αγαπημένα μου παιχνίδια. Μουτζούρωνα, σχημάτιζα λέξεις και μετά τα έσκιζα. Στο μυαλό μου ήξερα πως ένας συγγραφέας χρειάζεται απομόνωση για να γράψει και αυτό πάντα με γοήτευε. Δεν ήθελα να κάνω κάτι που να απαιτεί καθημερινή και υποχρεωτική συναναστροφή με τους άλλους.

Εάν σε ρωτούσα ποια μπορεί να ήταν τα ερεθίσματα και οι πηγές έμπνευσης ώστε να θελήσεις να ασχοληθείς με την γραφή και να την κάνεις τρόπο έκφρασης, τι θα μου έλεγες;

Παρατηρώ τους γύρω μου, τις αντιδράσεις τους, ακούω, κοιτάζω τις λεπτομέρειες και επειδή ο καθένας βλέπει τα πράγματα αλλιώς, υποθέτω ότι έχω ανάγκη να μιλήσω για τη δική μου οπτική. Κάθε ιστορία είναι και ένα statement.

Τι σε γοήτευσε περισσότερο σε αυτή την τέχνη; Τι ήταν αυτό που εντόπισες και ξύπνησε την ανάγκη σου να συμπορευτείς μαζί της;

Μου αρέσουν οι λέξεις. Δεν είναι ποτέ μόνο λέξεις. Είναι ο προσδιορισμός όλου του κόσμου.

Πριν σε ρωτήσω για την πρόσφατη κυκλοφορία του καινούριου σου βιβλίου, θα ήθελα να μάθω λίγα περισσότερα για τα συγγραφικά σου εγχειρήματα και να σου ζητήσω μέσα από μια σύντομη αναδρομή να τα μοιραστείς μαζί μας.

Γράφω διηγήματα, ποίηση και παιδικά βιβλία. Ξεκίνησα το 2010. Έχει κυκλοφορήσει και ένα θεατρικό μου έργο και ένα μυθιστόρημα. Πολύ παραγωγική η δεκαετία που πέρασε, ελπίζω η επόμενη να είναι ακόμα καλύτερη.

Και ερχόμαστε στο σήμερα, όπου η κυκλοφορία του καινούριου σου βιβλίου που φέρει τον τίτλο «Κονέκτικατ» από τις εκδόσεις «Βακχικόν» είναι γεγονός. Θα ήθελες να μας συστήσεις το έργο σου; Τι πραγματεύεται;

Είναι 25 ιστορίες με αληθινούς ανθρώπους που δολοφονούνται εξαιτίας του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, που παρενοχλούνται σεξουαλικά, που σκοτώνουν τον καταπιεστή τους, που θρηνούν τους νεκρούς τους, που οπλίζονται για προστασία, που είναι κατάμονοι, που θέλουν αγάπη, που βλέπουν τη φυγή ως λύση και ουτοπία μαζί.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια συλλογή διηγημάτων. Θα ήθελες να μας πεις τις πηγές έμπνευσης αυτών των ιστοριών;

Οι εμπειρίες μου είναι μέσα. Πράγματα που συνέβησαν κάπως έτσι ή ακριβώς έτσι σ’ εμένα ή σε ανθρώπους που νιώθω εγώ κοντινούς μου. Εμπειρίες που με τη βοήθεια της μυθοπλασίας έγιναν ιστορίες αλλιώς θα ήταν κάτι σαν μαρτυρίες ή προσωπικές εξομολογήσεις που ίσως δεν θα αφορούσαν και κανέναν.

Υπήρξαν παράγοντες, πρόσωπα ή συγκυρίες που σε καθοδήγησαν ώστε να γραφτεί το συγκεκριμένο έργο;

Αρκετές από αυτές είναι βιωματικές. Όλες γυρίζουν γύρω από τη βία. Τώρα ένιωσα έτοιμη να τις μοιραστώ. Οι αποχρώσεις της βίας και οι διακυμάνσεις της είναι πολλές. Δεν είναι πάντα όλα τόσο προφανή, τρανταχτά και δεν έχουν πάντα τις συνέπειες του νόμου αλλά ορίζουν τη ζωή μας ως τραύματα. Επίσης η εποχή ευνοεί τις εξομολογήσεις κακοποιητικών συμπεριφορών. Όταν ξεχειλίζει το ποτήρι, ακόμα και όσοι έκαναν τα στραβά μάτια είναι υποχρεούνται να δουν επιτέλους καθαρά.

Ο τίτλος του βιβλίου παραπέμπει σε κάτι συγκεκριμένο; Σημαίνει κάτι για σένα αυτό ήταν απλά μια ιδέα, μια φράση που ήθελες να την δεις σαν τον τίτλο του έργου σου, ασχέτως με το τι πραγματεύεται μέσα του;

Κονέκτικατ είναι ο τίτλος ενός διηγήματος. Μιλάει για την οπλοκατοχή στην Αμερική με αφορμή ένα συγκεκριμένο περιστατικό από ανήλικο μαθητή σε σχολείο του Κονέκτικατ ο οποίος άφησε πίσω του δεκάδες δολοφονημένους.

Για να σε γνωρίσουμε λίγο καλύτερα, θα ήθελα να μου πεις, τι είναι αυτό που συνήθως εμπνέει την πένα σου και την κάνει να θέλει να χορέψει ανάμεσα από τα δάχτυλά σου. Ποια είναι τα θέματα που σου αρέσει να καταπιάνεσαι;

Έχω εμμονή με την οικογένεια και τον θάνατο. Δεν το είχα ακριβώς καταλάβει μέχρι που μου έκαναν αυτή την ερώτηση πρόσφατα.

Πόσο εύκολο θεωρείς ότι είναι για έναν συγγραφέα να αποτυπώσει στο χαρτί τα όσα γυροφέρνουν στο μυαλό του; Είναι κάτι που σε δυσκολεύει ή οι σκέψεις σου βγαίνουν αβίαστα και ακουμπάνε στις σελίδες, σαν κάτι το απόλυτα φυσιολογικό;

Νομίζω πως αν ήταν πάρα πολύ δύσκολο, δεν θα το έκανα. Νιώθω ότι είναι κάτι φυσικό για εμένα κι αν έχω αποφασίσει για πιο θέμα θέλω να μιλήσω, κυλάει ωραία η όλη ιστορία.

Έχεις κάποιες «δικές» σου ώρες; Κάποιες που θεωρείς περισσότερο γόνιμες από τις άλλες; Κάποιες που αφιερώνεις όλο σου το είναι στην πένα σου;

Δεν μου αρέσει καθόλου να γράφω το πρωί. Προτιμώ να μεταφράζω. Νομίζω ότι τα περισσότερα βιβλία μου έχουν γραφτεί απογευματινές ώρες. Το βράδυ το φυλάω για ανάγνωση.

Δεδομένης της δύσκολης κατάστασης που βιώνουμε, με έναν πολιτισμό που βάλλεται πανταχόθεν και αιμορραγεί, πως βλέπεις τα πράγματα στον χώρο της λογοτεχνίας; Μπορεί ένας συγγραφέας να βιοποριστεί από τα έργα του;

Μακάρι να μπορούσε αλλά στην Ελλάδα είμαστε. Δεν είναι τόσο μεγάλο το αναγνωστικό κοινό και υπάρχει η τάση να αντιμετωπίζονται οι συγγραφείς ως χομπίστες. Φταίνε και οι εκδοτικοί, αφού πίστεψέ με, είναι αρκετοί που δεν αποδίδουν δικαιώματα. Φυσικά εάν έχεις πολλά βιβλία στο ενεργητικό σου και μεγάλη απήχηση, θα ζήσεις μια χαρά από τις πωλήσεις. Υποθέτω πως αρκετοί ασχολούμαστε με κοντινά στη συγγραφή αντικείμενα όπως η μετάφραση και η αρθρογραφία για να παραμείνουμε στον χώρο.

Τι να περιμένουμε να δούμε από σένα στο προσεχές διάστημα; Σταματάς ποτέ να δημιουργείς;

Σταματάς και βέβαια σταματάς. Δεν γίνεται να είσαι συνέχεια σε τέτοια εγρήγορση. Μετά το καλοκαίρι θα κυκλοφορήσουν τέσσερα βιβλία μου για παιδιά. Πέφτουν κάπως όλα μαζί αλλά η συγκυρία με τον covid ανέβαλε κάποια πράγματα κι έτσι μαζεύτηκαν όλα για φθινόπωρο. Δεν με πειράζει. Το παίρνω σαν καλό σημάδι αφού το φθινόπωρο είναι η αγαπημένη μου εποχή.

Σε ευχαριστούμε θερμά.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:

Η Στέργια Κάββαλου γεννήθηκε τον Μάρτη του 1982 στην Αθήνα. Είναι πεζογράφος, συγγραφέας παιδικών βιβλίων και μεταφράστρια. Με τη συλλογή διηγημάτων της «Αλτσχάιμερ trance» (εκδ.Τετράγωνο) ήταν υποψήφια στην κατηγορία «Πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα» του λογοτεχνικού περιοδικού Διαβάζω 2011. Συμμετείχε στο 1ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών του Ε.ΚΕ.ΒΙ. μετά από πρόταση του ίδιου περιοδικού.

Το 2012 έλαβε υποτροφία ενθάρρυνσης από το CNL (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου της Γαλλίας) για το επόμενο βιβλίο της με τίτλο «Αντίστροφα-Love will tear us apart».

Με την ποιητική συλλογή της «Πλαστική άνοιξη» ήταν υποψήφια για το «Βραβείο Γιάννη Βαρβέρη 2014». To παιδικό της βιβλίο «Τα αδεσποτάκια της Μπαρτσελόνα» μπήκε στις Χρυστές Λίστες του Elniplex 2021.

Είναι απόφοιτος του cultural management μεταπτυχιακού της Παντείου.