Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα "Λευκό Βαθύ" της Παναγιώτας Σμυρλή | Γράφει η Ιωάννα Κανελλοπούλου

 

Συγγραφέας: Παναγιώτα Σμυρλή
Έτος έκδοσης: 2020
Σελ.: 468
Εκδόσεις: Υδροπλάνο

Γράφει η Ιωάννα Κανελλοπούλου

Το “Λευκό Βαθύ” είναι ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στην περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και τελειώνει με την έναρξη του Εμφυλίου στην Ελλάδα. Η ιστορία του  διαδραματίζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης με ιστορικές, κοινωνικές και ερωτικές δράσεις.

Στο πολυπρόσωπο αυτό  μυθιστόρημα, θα δούμε τους πρωταγωνιστές να συνδέονται μεταξύ τους, με έναν ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο, όπως επέλεξε η συγγραφέας με την πένα της. Άλλοι γνωρίζονται μεταξύ τους και έχουν στενές σχέσεις και άλλοι δεν γνωρίστηκαν ποτέ. Όμως οι πράξεις τους έχουν αντίκτυπο στις ζωές των άλλων.

Ως χαρακτήρες συναντάμε ανθρώπους που τρέφουν συναισθήματα αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ τους, που παλεύουν να σώσουν ότι σώζεται διακινδυνεύοντας τις ζωές τους και τις οικογένειες τους. Συναντάμε όμως και αυτούς που προκειμένου να σώσουν το τομάρι τους κάνουν ότι χρειάζεται για να το πετύχουν.

Άλλοι πάλι σαδιστές με κακία που πηγάζει απ’ τη ψυχή τους που δε διστάζουν να διατάξουν αποτρόπαιες πράξεις και αυτοί που αναγκάζονται να υπακούσουν σε  αυτές τις νοσηρές και φρικαλέες πράξεις, πράξεις που θα στοιχειώσουν την υπόλοιπη ζωή τους. 

Έλληνες και Ιταλοί, Γερμανοί και Πολωνοί, αλλά και χριστιανοί και Εβραίοι, όλοι ζουν ό,τι τους έχει επιφυλάξει η μοίρα τους.

Ειλικρινά δε θυμάμαι να έχω διαβάσει σε μυθιστόρημα τέτοιου τύπου και πραγματικά τραβάει την προσοχή του αναγνώστη, είναι ότι η συγγραφέας μπλέκει  τις τύχες των άριών Γερμανών με τους ομοεθνείς τους Εβραίους. Πόσο δύσκολη είναι η θέση του «εκτελεστή» όταν απέναντι του έχει έναν παιδικό του φίλο και πρέπει να επιλέξει αν θα κάνει το καθήκον του ψυχρά χωρίς καμία ενοχή και παράλληλα πως νιώθει ο φυλακισμένος όταν απέναντι του έχει ένα γνώριμο πρόσωπο που κρατάει το νήμα της ζωής του στα χέρια του.

Ένα σημείο δυνατό μέσα στο βιβλίο που συγκλονίζει και αξίζει να αναφερθεί κανείς, δίνοντας τα εύσημα στην συγγραφέα για την άριστη περιγραφή.

Επίσης αξιοσημείωτη είναι η περιγραφή με τις πληροφορίες που δίνει η συγγραφέας σε ένα κεφάλαιο σχετικά με το παρελθόν του Χίτλερ και την προσπάθεια που κάνει να δώσει μια εξήγηση στο πώς και γιατί κατέληξε να μισεί τους Εβραίους.

Η συγγραφέας με γλαφυρή γραφή παρουσιάζει τις ιστορίες τεσσάρων ανθρώπων, διαφορετικής προέλευσης και εθνικότητας, που σε καιρό πολέμου βρέθηκαν στο ίδιο σημείο εισπράττοντας τις καταστάσεις και πράττοντας ο καθένας με το δικό του τρόπο. Για όλους τους βασικούς πρωταγωνιστές, οι λεπτομέρειες της ψυχολογίας, του χαρακτήρα και της ιστορίας τους είναι πολλές, ενώ για κάποια δευτερεύοντα πρόσωπα είναι λιγότερες, ώστε να μην κουράσει με περιττές λεπτομέρειες.

Παρα όμως τις τόσες λεπτομέρειες και αναλύσεις χαρακτήρων και καταστάσεων η συγγραφέας καταφέρνει με ιδιαίτερα ικανό τρόπο να τις περιγράψει, χωρίς να δημιουργήσει κενά στην ροή του βιβλίου.

Έχοντας δωσει μεγάλη προσοχή στην γραφή της συγγραφέας, κάτι λιγότερο εντυπωσιακό δεν περίμενα. Το «Βαθύ λευκό» είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο που σίγουρα θα λατρέψουν οι αναγνώστες απ’ τις πρώτες κιόλας σελίδες.

   

Οπισθόφυλλο: Ο Χάνς γίνεται μαέστρος της πιο αλλόκοτης ορχήστρας στη συλλογική μνήμη της μουσικής, στο Άουσβιτς. Ο Τζουλιάνο γνωρίζεται με τη Μυρτώ από μια παράξενη σύμπτωση, τόσο σαρωτική όση η έλξη αυτού του απαγορευμένου έρωτα. Η Ρεβέκκα πίστευε παράλογα πως η ισχυρότερη δύναμη πάνω στη γη είναι η αγάπη. Ο Όττο το καθήκον. Ο Γιόχαν η εξουσία. Ο Βολφ, η λυσσαλέα σαγήνη της εκδίκησης. Άνθρωποι σκορπισμένοι σε τέσσερες χώρες, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία, Γερμανία, τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους όσο το νερό και η φωτιά, ανέβηκαν στο τρένο της Ιστορίας που εκτροχιάστηκε με εκκωφαντικό θόρυβο, στη δίνη του πολέμου και στη στροφή της μοίρας τους. 

Βιογραφικό

Η Παναγιώτα Σμυρλή έχει ρίζες από τη Σμύρνη αλλά γεννήθηκε στην Πάτρα όπου και ζει μόνιμα. Ασχολήθηκε με τα Οικονομικά και για χρόνια ισορροπούσε ανάμεσα στους αριθμούς και την τέχνη του λόγου γράφοντας άρθρα, δοκίμια και διηγήματα για μικρούς και μεγάλους, ενώ βραβεύτηκε σε φιλολογικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Απέσπασε το Πανευρωπαϊκό βραβείο διηγήματος  με το διήγημα «Σπασμένο ρόδι.» Τώρα η λογοτεχνία  είναι η κύρια ασχολία της.

Έργα της: Ανθείας 201, μυθιστόρημα, εκδόσεις Εντός (Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τη νεανική ηλικία.)

Ο γάτος με το ψάθινο καπέλο, μυθιστόρημα, εκδόσεις Καστανιώτη (εντάχθηκε στη γλώσσα της Δ΄ τάξης δημοτικού.)

Έρωτας ποταμός,  μυθιστόρημα,  εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική.

Τα Τζοβαϊρια της αγάπης, συλλογή διηγημάτων, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική.(Διακρίσεις από Αφγανιστάν, Ινδία, σύλλογο Σμυρναίων.)

Εφτά φεγγάρια, μυθιστόρημα, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική.

Η σφυρίχτρα της Στέφης, παραμύθι, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική.

Λευκό βαθύ, μυθιστόρημα, εκδόσεις Υδροπλάνο

(Έχει συμμετοχή σε συλλογικά έργα των εκδόσεων Ψυχογιός, Εμπειρία Εκδοτική, Κέδρος).