Φιλοξενούμενη ξανά στις Τέχνες η συγγραφέας και εκδότρια των εκδόσεων «BOOKS WITH SHOES» Βίκυ Σγουρέλλη. Αυτή τη φορά αφορμή στέκεται το νέο της βιβλίο με τίτλο «Εφη-βία - Είμαι η Σάρα».
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Το παιδικό βιβλίο και η λογοτεχνία αποτελούν έναν από τους πιο διασκεδαστικούς τρόπους διαπαιδαγώγησης και εκπαίδευσης μαζί με το παιχνίδι. Αυτά που δεν βρήκα στην ελληνική αγορά, αποφάσισα να τα γράψω.
Σας είχα ρωτήσει και στο παρελθόν, αν θυμάμαι καλά, αλλά θα το κάνω και πάλι, καθώς θεωρώ σημαντική την απάντησή σας. Θεωρείτε ότι τα παραμύθια έχουν τη δύναμη που απαιτείται για να πλάσουν κατάλληλα τον χαρακτήρα ενός παιδιού και να τον κάνουν καλύτερο άνθρωπο;
Δεν γνωρίζω εάν μπορούν να τον πλάσουν, γιατί ο χαρακτήρας είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων όπως η οικογένεια, τα γονίδια και το περιβάλλον. Αλλά σίγουρα μπορούν να αποτελέσουν μια παρηγοριά σε δύσκολες ώρες, έναν τρόπο ενδυνάμωσης της ενσυναίσθησης, της ψυχικής ανθεκτικότητας, της κριτικής σκέψης, του αναστοχασμού και πολλών άλλων δεξιοτήτων, εάν αυτά τα βιβλία είναι τα κατάλληλα για κάθε παιδί.
Από πού αντλείτε έμπνευση για να πλάσετε τις ιστορίες σας;
Από την πραγματικότητα και τις ανάγκες κάθε παιδιού. Απ’ όλη τη ζωή που εξελίσσεται γύρω μου.
Έχει μεταφραστεί κάποιο από τα βιβλία σας; Θα σας ενδιέφερε να προωθηθεί το έργο σας στο εξωτερικό;
Υπάρχει το «Δεν είμαι πριγκίπισσα!» στα αγγλικά. Θα ήταν μεγάλη μου χαρά να γίνει κάτι τέτοιο, αλλά απαιτεί απόλυτη δέσμευση στο επάγγελμα του εκδότη και εγώ πάνω από όλα, αυτή τη στιγμή, βάζω τον εκπαιδευτικό μου ρόλο.
Παρόλο που όλα σας τα βιβλία αποτελούν πνευματικά σας παιδιά, παίρνω το θάρρος να σας ρωτήσω αν τρέφετε ιδιαίτερη αδυναμία σε κάποιο από αυτά και γιατί.
Το κάθε ένα από τα βιβλία έχει να προσφέρει κάτι διαφορετικό. Δεν μοιάζουν, αλλά θεωρώ ότι όσο περνάει ο καιρός γίνομαι καλύτερη και ως συγγραφέας, αλλά και ως εκδότης. Τα πιο πρόσφατα βιβλία μου είναι πιο προσεγμένα και αφιέρωσα περισσότερο χρόνο στην επιμέλεια της έκδοσης. Αλλά και τα παλιότερα προσφέρουν πολλά. Δύσκολο… ας το αφήσουμε στους αναγνώστες.
Πέρα από συγγραφέας είστε και εκδότης. Πόσα χρόνια οι εκδόσεις «Books With Shoes» μετρούν στο χώρο του βιβλίου;
Τέσσερα χρόνια! Είμαστε τόσο νέοι, αλλά δεν τα πάμε και άσχημα για να είμαι ειλικρινής! Είναι σημαντικό να αγαπάμε αυτό που κάνουμε και στην πορεία να βρίσκουμε ανθρώπους που αγκαλιάζουν τις προσπάθειές μας με ειλικρίνεια και αγάπη.
Τι πιστεύετε ότι έφερε ο εκδοτικός σας οίκος στον χώρο του ελληνικού βιβλίου, που δεν υπήρχε προηγουμένως;
Θεωρώ την πολυτροπικότητα και τον ρεαλισμό. Ίσως μια επιπλέον οπτική στο παιδικό βιβλίο. Μπορεί και τίποτα από αυτά. Θα το αφήσω και πάλι στην κρίση των αναγνωστών. Για εμένα ο οίκος αυτός αποτελεί έναν χώρο έμπνευση και δημιουργίας που μου δίνει ζωή και ελπίδα. Εάν δώσει κάτι και στον χώρο, θα ήταν η απόλυτη ευτυχία!
Σε σύγκριση με το παρελθόν, θεωρείτε πως η αγορά σήμερα κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα; Υπάρχει ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για νέες κυκλοφορίες βιβλίων;
Νέες κυκλοφορίες υπάρχουν πολλές. Οι λόγοι ποικίλουν. Ενδιαφέρον δεν γνωρίζω εάν υπάρχει. Έχω πει πολλές φορές ότι οι αναγνώστες, δυστυχώς, είναι λιγότεροι από τους συγγραφείς.
Τι θα πρέπει να διαθέτει ένα βιβλίο ώστε να προχωρήσει στην έκδοση; Εσείς πώς διαλέγετε τα έργα που θα εκδώσετε; Ποια είναι τα κριτήριά σας;
Όσον αφορά τις δικές μου προτιμήσεις, πρέπει να είναι πρωτότυπο, προσιτό στα παιδιά εφόσον γράφουμε γι’ αυτά-εάν είναι παιδικό- και να μου αρέσει. Δεν με προσελκύουν τα μεγάλα κείμενα με έντονο διδακτισμό. Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει ισορροπημένη αναλογία εικόνας-κειμένου και να αλληλοεπιδρούν. Ας μην ξεχνάμε ότι οι μικροί αναγνώστες της εποχής μας είναι εκπαιδευμένοι στον ψηφιακό αλφαβητισμό και είναι δύσκολο το βιβλίο να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον χωρίς αυτόν τον συνδυασμό από μια ηλικία και μετά.
Πέρα από το όποιο οικονομικό όφελος, ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο κέρδος στη ζωή ενός συγγραφέα - εκδότη;
Στις μέρες μας και για τους νέους εκδότες και συγγραφείς θεωρώ ότι δεν υπάρχει οικονομικό όφελος, αλλιώς απλά εγώ δεν κάνω κάτι καλά!(χαχα).
Ξέρετε, έχω πάψει να περιμένω κάποιο κέρδος, όποιας μορφής, από κάτι. Απλά το κάνω γιατί αυτό μου υπαγορεύει το ένστικτό μου και το κάνει πολύ έντονα. Το μόνο που εύχομαι και ελπίζω είναι τα βιβλία να είναι χρήσιμα για τα παιδιά ή ψυχαγωγικά. Και το χιούμορ είναι μορφή υγείας.
Είναι ένα graphic novel με υπέροχη εικονογράφηση, αλλά και μια ενδιαφέρουσα σελιδοποίηση με πολλά νοήματα. Μιλάει για τη δύσκολη εφηβεία της Σάρας, η οποία δέχεται σχολικό εκφοβισμό στο σχολείο λόγω της εμφάνισής της-που είναι μια χαρά, αλλά δεν το καταλαβαίνει/άλλοι είναι οι λόγοι του σχολικού εκφοβισμού και έχουν να κάνουν με τις ανασφάλειες του θύτη και όχι του θύματος-.Παράλληλα, υπάρχουν οικογενειακά προβλήματα που δυσχεραίνουν την κατάσταση και τη σχέση με τη μητέρα της. Στο τέλος η Σάρα οδηγείται στην κατάθλιψη, τις διατροφικές διαταραχές και σε πολλά-για εκείνη-αδιέξοδα στα οποία ο αναγνώστης/η αναγνώστρια καλείται να δώσει λύση, εφόσον υπάρχουν δυο επίλογοι.
Η εικονογράφηση είναι το Μανώλη Κοτρώτσιου, η ανάλυση κειμένου και οι συμβουλές από την ψυχοθεραπεύτρια Ευγενία Δάνδη, η γραφιστική επιμέλεια από την Ηλιάνα Στεφάκη και η επιμέλεια κειμένου από την Μαρία Κομπολίτη.
Η ιστορία σας, παρότι όχι πρωτότυπη θεματολογικά, ωστόσο παρουσιάζεται στον αναγνώστη με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο που αναμφισβήτητα του διεγείρει το ενδιαφέρον και τον προβληματίζει ταυτόχρονα. Η εξωτερική εμφάνιση μιας έφηβης, η αποδοχή της από τους συνομηλίκους της, η αγάπη που λαμβάνει από το οικογενειακό και το σχολικό της περιβάλλον, η συνειδητή και καμιά φορά αναγκαστική απομόνωσή της από τους πάντες και οι τάσεις αυτοκτονίας που συχνά νιώθει είναι μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται στις σελίδες αυτό το βιβλίο, αφού τα προσεγγίσει μέσα από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες, τη σκοτεινή και την πιο φωτεινή. Τελικά, αυτό είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στους μικρούς μας έφηβους; Το πώς βλέπει κανείς τα πράγματα στη ζωή εξαρτάται από την γωνία που θα σταθεί για να τα κοιτάξει;
Σας ευχαριστώ πολύ για την εύστοχη και αναλυτική προσέγγιση του βιβλίου. Η θεματολογία και δομή στηρίζεται στον κοινωνικό ρεαλισμό της εφηβικής λογοτεχνίας, ένα θέμα που συνήθως διαβάζω σε μεταφρασμένα βιβλία.
Ωστόσο, αυτό που ήθελα να πω στους έφηβους είναι ότι τους καταλαβαίνω. Να τους πω ότι δεν είναι μόνοι και δεν είναι οι μόνοι που νιώθουν έτσι. Όλοι μας έχουμε και θετικές και αρνητικές σκέψεις. Θα σας παραθέσω δυο λόγια από έναν αγαπημένο μου συγγραφέα.
«Οι συγγραφείς πρέπει να αφήσουν όποια προσπάθεια να διδάξουν [τους νέους ανθρώπους],να βοηθήσουν ή ακόμα χειρότερα να μορφώσουν» αλλά απλά να πουν [την] ιστορία.» (Burgess,2009)
Θα σταθούμε σε πολλές γωνίες στη διάρκεια της ζωής μας, απλά ας μην μείνουμε στη σκοτεινή … για πολύ καιρό.
Ένα βιβλίο για έφηβους αυτή τη φορά και όχι μόνο. Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται και σε γονείς, μιας και τα προβλήματα των εφήβων δεν απασχολούν μόνο τους έφηβους, αλλά και τους γονείς αυτών των παιδιών. Συμφωνείτε μ’ αυτό;
Συμφωνώ απολύτως. Θα προσθέσω και θεραπευτές. Το βιβλίο είναι ένας τρόπος επικοινωνίας. Αλλά, παράλληλα, πιστεύω ότι αφορά όλους. Γιατί ο εκφοβισμός, οι αρνητικές σκέψεις, οι διατροφικές διαταραχές και η κατάθλιψη δεν είναι φαινόμενα μόνο της εφηβείας. Οι έφηβοι/ες απλά δεν έχουν την εμπειρία ακόμα να τα διαχειριστούν. Ωστόσο και οι ενήλικες πολλές φορές λυγίζουμε.
Παρότι το βιβλίο σας απευθύνεται σε μεγαλύτερες ηλικίες, ωστόσο δε λείπει ούτε αυτή τη φορά η εικονογράφηση. Ο εικονογράφος Μανώλης Κοτρώτσιος απέδωσε πολύ όμορφα με την τέχνη της ζωγραφικής το νόημα της ιστορίας σας. Εσείς ως συγγραφέας, θεωρείτε ότι τα κατάφερε 100%;
Θεωρώ την εικονογράφηση απαραίτητο στοιχείο αφήγησης, ανεξάρτητα από την ηλικία. Διότι μια εικόνα, χίλιες λέξεις. Τα κατάφερε 1000% θα έλεγα. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ κάτι καλύτερο. Του είμαι ευγνώμων.
Μετά την ιστορία που αφηγείστε ακολουθούν κάποιες σκέψεις σας, καθώς και μια σύντομη ανάλυση του βιβλίου. Φυσικά δε λείπει η απαιτούμενη βιβλιογραφία, καθώς οι διατυπώσεις σας αγγίζουν λεπτά θέματα ψυχολογίας που στην ουσία ενθαρρύνουν τον αναγνώστη - έφηβο να αποκτήσει περισσότερο εμπιστοσύνη στον εαυτό του και να αντιληφθεί τη μοναδικότητα του στον κόσμο. Αυτός ήταν ο σκοπός σας εξαρχής; Ή το δεύτερο μέρος του βιβλίου σας προέκυψε τυχαία ως έξυπνη ομολογουμένως ιδέα στην πορεία της συγγραφής του;
Λόγω της λεπτότητας του θέματος, θεώρησα απαραίτητο, στην πορεία, να υπάρχει ανάλυση ειδικού της ψυχικής υγείας. Την ιστορία την έγραψα σε ένα βράδυ. Αργότερα το ξαναδιάβασα, άκουσα τις συμβουλές της επιμελήτριας, έκανα τις αλλαγές που έπρεπε και συνειδητοποίησα ότι ήταν πολύ σκληρό. Απαιτείται από τον/την αναγνώστη/στρια αρκετός προβληματισμός για να το ερμηνεύσει. Τότε κατάλαβα ότι όπως ακριβώς ένα κορίτσι που έχει τον συγκεκριμένο ψυχισμό χρειάζεται τη βοήθεια ειδικού, έτσι και η ιστορία μου έπρεπε να πλαισιωθεί από τα λόγια-όχι μόνο τις σκέψεις της έφηβης Σάρας- ενός ανθρώπου που γνωρίζει το αντικείμενο. Η Ευγενία Δάνδη αγκάλιασε την ιδέα, αγάπησε το βιβλίο και έγραψε με τη σειρά της συμβουλές, απαραίτητες για όλους. Όταν οι αρνητικές σκέψεις υπερτερούν των θετικών, θεωρώ απαραίτητη τη βοήθεια από θεραπευτή.
Πώς σχεδιάζετε να προωθήσετε το βιβλίο σας; Με κάποια παρουσίασή του ίσως;
Δεν είναι εύκολο πράγμα για εμένα μια παρουσίαση. Είμαι ένας κλειστός άνθρωπος και με δυσκολεύουν τα κοινωνικά events. Ωστόσο, θα γίνουν κάποια στιγμή. Για την προώθηση εμπιστεύομαι ανθρώπους του χώρου που το αγαπούν και το στηρίζουν, όπως και τους αναγνώστες μας που δεν χάνουν ευκαιρία να πουν μια, δυο …πολλές καλές κουβέντες. Τους είμαι, επίσης, ευγνώμων.
Πού μπορεί κάποιος να βρει το βιβλίο σας;
Σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία, σ’ έναν υπέροχο χώρο στη Χίο, το Seven, και στην ιστοσελίδα του εκδοτικού μας οίκου www.bookswithshoes.gr
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Να αποκτήσουμε περισσότερη εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον και να είμαστε άξιοι αυτής.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Κυρία Σγουρέλλη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία στο συγγραφικό και εκδοτικό σας έργο.
Σας ευχαριστώ πολύ για τα όμορφα λόγια σας για το βιβλίο, την κριτική σας ματιά σε αυτό και την υπέροχη φιλοξενία σας για ακόμη μια φορά. Είναι μεγάλη μου τιμή και χαρά. Εύχομαι με τη σειρά μου να έχετε πάντα επιτυχίες με το δικό σας συγγραφικό έργο. Να είστε πάντα καλά και εσείς και οι αναγνώστες του περιοδικού σας.
Η Βίκυ Σγουρέλλη γεννήθηκε στη Χίο. Σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή στο πανεπιστήμιο του Ντέρμπι. Ακολουθούν περαιτέρω σπουδές στην ψυχολογία και χρήση τεχνολογίας στην εκπαίδευση.
Το 2005 ίδρυσε το γνωστό σήμερα ως L.O.V.E English Language School, βασισμένο σε μια δική της παιδαγωγική προσέγγιση που αγκαλιάζει όλα τα παιδιά, τα οποία μαθαίνουν να δημιουργούν, να συνεργάζονται και πάνω από όλα να αγαπούν τη μάθηση, όποιο και να είναι το γνωστικό αντικείμενο.
Το 2019 η Βίκυ ιδρύει στη Χίο τον εκδοτικό οίκο Books with Shoes και το ηλεκτρονικό περιοδικό τεχνών και γραμμάτων Unspotted.
0 Σχόλια