Ο συγγραφέας Βασίλης Τερζόπουλος γράφει βιβλία για παιδιά, αλλά και μερικές ιστορίες για μεγάλους. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο με τίτλο «Το κορίτσι με το φλάουτο» από τις εκδόσεις «Υδροπλάνο». Σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες σε μία άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Τερζόπουλε, γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να στρέψετε το ενδιαφέρον σας σ’ αυτό το, ομολογουμένως, απαιτητικό είδος της λογοτεχνίας;
Ήταν κατά ένα βαθμό αποτέλεσμα της τύχης κι έπειτα συνειδητή επιλογή. Το 2008 έπεσε στα μάτια μου ένας διαγωνισμός συγγραφής παιδικού παραμυθιού από την Ονειρούπολη Δράμας. Καθώς πάντοτε είχα μια κλίση και αγάπη για την συγγραφή, αλλά δεν είχα ποτέ τολμήσει να γράψω κάτι ολοκληρωμένο, αποφάσισα να λάβω μέρος στον διαγωνισμό. Το παραμύθι μου εκείνο έλαβε το πρώτο βραβείο και έγινε λίγο αργότερα το πρώτο μου βιβλίο “Ο παράξενος επισκέπτης της Ονειρούπολης”. Η διαδικασία συγγραφής ενός κειμένου για παιδιά με γοήτευσε και με συνεπήρε, κι έτσι αποφάσισα να το επιχειρήσω ξανά. Και κάπως έτσι προέκυψαν και τα επόμενα παιδικά βιβλία. Στο μεταξύ έγγραψα και δημοσίευσα και μικρά διηγήματα για ενήλικες, που είναι επίσης ένα είδος που αγαπώ, όμως σίγουρα η παιδική λογοτεχνία έχει μέσα μου ξεχωριστή θέση.
Δεδομένου ότι τα παιδιά στη σημερινή εποχή μεγαλώνουν στην κοινωνία της απόλυτης τεχνολογίας, θεωρείτε ότι μπορεί ακόμα το βιβλίο να έχει σημαντική θέση στη ζωή τους; Έχει, δηλαδή, ακόμα τη δυνατότητα να ταξιδέψει όμορφα την αθώα ψυχή τους και να πλάσει τον κόσμο τους με αγάπη και ηθικές αξίες;
Πιστεύω σθεναρά πως πάντα υπάρχει και θα υπάρχει χώρος για το βιβλίο στις ζωές των παιδιών. Η τεχνολογία σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο και στην εκπαίδευση και στην ψυχαγωγία τους, όμως η χρήση της θα πρέπει να οριοθετείται και να μην ξεπερνά τα όρια της κατάχρησης. Και κάπου εδώ προφανώς υπεισέρχεται ο ρόλος των γονέων και των εκπαιδευτικών. Είναι εκείνοι που θα καλλιεργήσουν στα παιδιά, από πολύ νεαρή ηλικία ακόμη και μετέπειτα στην σχολική τους ζωή, την αγάπη για το βιβλίο και την ανάγνωση, την προτίμηση και της φιλαναγνωσίας, παράλληλα με την χρήση της τεχνολογίας. Το βιβλίο προσφέρει όλα αυτά τα πνευματικά και ηθικά εφόδια που αναφέρετε, γι’ αυτό και δεν πρέπει να λείπει από την γαλούχηση των παιδιών και τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους.
Από πού αντλείτε έμπνευση για να πλάσετε τις ιστορίες σας;
Η έμπνευση ή ένα ερέθισμα για μία ιστορία μπορεί να έρθει από παντού και σε ανύποπτη στιγμή. Σίγουρα η ιστορία του κάθε συγγραφέα έχει μέσα της κάτι από τον εαυτό του ή μια συνθήκη που συνάντησε στη ζωή του. Τα βιώματά μας, η εκπαίδευση, η παιδεία μας, ίσως και η επαγγελματική μας πορεία, μάς δίνουν αφορμές για να πλάσουμε μία ιστορία. Προσωπικά για μένα, τα ερεθίσματά μου μπορεί να προέρχονται από βιώματα του οικείου μου περιβάλλοντος, από το ακαδημαϊκό μου υπόβαθρο, την παράλληλη επαγγελματική μου δραστηριότητα, αλλά και από την επικαιρότητα ή τα καίρια ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία μας ή τον κόσμο μας. Σας αναφέρω ως παράδειγμα, το ερέθισμα για τη συγγραφή του βιβλίου μου “Ένα αλλιώτικο Πιρούνι” (2016) προήλθε από την πολύ γνωστή υπόθεση εκφοβισμού και δολοφονίας του νεαρού φοιτητή από την Κρήτη που συγκλόνισε την χώρα μας.
Έχετε γράψει ήδη πέντε βιβλία για παιδιά. Από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας στο χώρο των γραμμάτων, θεωρείτε ότι υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου;
Δεν είμαι βέβαιος ότι υπάρχει συγκεκριμένη μυστική συνταγή, αλλά σίγουρα αυτό που μπορώ να πω σχετικά είναι πως ο συγγραφέας πρέπει πρωταρχικά να είναι αληθινός σε ότι λέει και επιθυμεί να επικοινωνήσει. Να αποφεύγει να γίνεται διδακτικός ή επιδεικτικός, να μιλάει στους νεαρούς αναγνώστες κοιτάζοντάς τους με ευθύ, καθαρό βλέμμα. Κι επειδή η δημιουργία ενός βιβλίου δεν είναι μόνο προσωπική υπόθεση του συγγραφέα, αλλά ομαδική δουλειά, θα πρέπει να υπάρχει δημιουργική συνεργατική επικοινωνία και κλίμα εμπιστοσύνης με και ανάμεσα σε όλους τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους -εικονογράφο, επιμελητή, εκδότη-. Η σύμπραξη και συνεύρεση διαφορετικών ειδών ταλέντου και εμπειρίας, είναι εγγυημένα συστατικά για ένα καλό αποτέλεσμα.
Πέρα από τη λογοτεχνία ασχολείστε και με τον κινηματογράφο. Ο αναγνώστης λοιπόν θα σας εντοπίσει όχι μόνο σε βιβλία, αλλά και σε επιλογές και παρουσιάσεις ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους. Η ερώτησή μου είναι εύλογη. Πώς συνδυάζονται αυτές οι δύο τέχνες μεταξύ τους; Ποια υπερέχει εντός σας και γιατί;
Εκτός από εύλογη είναι και πολύ εύστοχη η ερώτησή σας! Η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος θεωρώ πως είναι δύο Τέχνες άρρηκτα συνδεδεμένες ή θα μπορούσα να πω διαφορετικά, η ίδια Τέχνη δοσμένη από διαφορετική προσέγγιση. Εμπεριέχουν αμφότερες το στοιχείο της μυθοπλασίας. Η λογοτεχνία το παρουσιάζει με λέξεις και ο κινηματογράφος με εικόνες. Οι λέξεις της λογοτεχνίας δημιουργούν εικόνες, ενώ οι εικόνες του κινηματογράφου είναι βασισμένες σε ένα σενάριο που αποτελείται από λέξεις. Οι ταινίες μεγάλου μήκους ακολουθούν τη φόρμα του μυθιστορήματος, και οι μικρού μήκους, προφανώς των διηγημάτων ή της νουβέλας. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν, για τι συγκοινωνούντα δοχεία μιλάμε. Για να το θέσω λίγο πιο προσωπικά, θεωρώ πως κατά έναν υποσυνείδητο και ακούσιο τρόπο τα κείμενά μου έχουν έναν κινηματογραφικό χαρακτήρα. Όταν γράφω κάτι νέο, αισθάνομαι πως το παρακολουθώ ως ταινία και το περιγράφω στο χαρτί με λέξεις. Αυτός είναι ένας μηχανισμός που μάλλον απορρέει από τη μεγάλη μου έκθεση σε κινηματογραφικές εικόνες μέσω του έτερου αντικειμένου μου, της συμμετοχής μου στον προγραμματισμό των εθνικών μας κινηματογραφικών φεστιβάλ. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που μου δίνεται η ευκαιρία να έχω άμεση επαφή με μια τόσο ενδιαφέρουσα Τέχνη, όπως ο κινηματογράφος και πιστεύω πως η έκθεσή μου αυτή καλλιεργεί και ωθεί το λογοτεχνικό μου ερέθισμα και ενδιαφέρον. Το δίλημμα που θέτετε είναι πολύ δύσκολο να το απαντήσω. Θα έλεγα πως στη συνείδησή μου συνδυάζονται με μια κίνηση ταλάντωσης υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς και τελικά ισορροπούν λογοτεχνικές ταινίες και κινηματογραφικά βιβλία.
Έχετε υπόψιν σας κάποιο βιβλίο, που κατά τη γνώμη σας, πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσει κάθε παιδί;
Θα έλεγα, χωρίς δεύτερη σκέψη, τον Μικρό Πρίγκιπα. Είναι ένα πανανθρώπινο βιβλίο με μηνύματα που κάθε άνθρωπος, από παιδί ακόμη, θα έπρεπε να κουβαλά μέσα του. Το γεγονός ότι έχει μεταφραστεί σε εκατοντάδες γλώσσες ανά τον κόσμο δείχνει το εύρος της αποδοχής του, ανεξαρτήτου κουλτούρας ή θρησκείας, κι αυτό το κάνει, νομίζω, ακόμη πιο πολύτιμο.
Εσάς ποιο υπήρξε το δικό σας αγαπημένο βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Σίγουρα το παραπάνω, όμως μου άρεσαν επίσης πολύ οι ιστορίες μυστηρίου της Enid Blyton “Οι μυστικοί εφτά”, τα βιβλία της Άλκης Ζέη, της Ζωρζ Σαρή και του κυρίου Κοντολέωντα. Τα περισσότερα από αυτά τα έχω ακόμη και τα κρατάω σαν μικρό θησαυρό στην βιβλιοθήκη στο δωμάτιο που μεγάλωσα, στο σπίτι των γονιών μου.
Σας διακατέχει το άγχος, αν θα γίνει το έργο σας αποδεκτό από τα παιδιά κι αν θα καταφέρει να περάσει τα μηνύματα που ο ίδιος επιθυμείτε μέσω των ιστοριών σας;
Σίγουρα υπάρχει η αγωνία αν ένα βιβλίο θα αγαπηθεί από τα παιδιά και αν θα επικοινωνήσει τα μηνύματά του κατά την πρόθεση του δημιουργού. Αυτό που αποζητά ο κάθε συγγραφέας είναι η αποδοχή. Προσπαθώ ωστόσο, όταν γράφω να είμαι αληθινός και να μην σκέφτομαι πως θα γίνω αρεστός. Είναι μια μικρή παγίδα αυτή που μπορεί εύκολα να παρασύρει έναν δημιουργό. Πρέπει οπωσδήποτε να είμαστε πολύ προσεκτικοί με το τι πρεσβεύουν τα βιβλία μας και τι αντίκτυπο μπορεί να έχουν σε μια παιδική προσωπικότητα. Αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να είμαστε προσποιητοί ή να μιμούμαστε δοκιμασμένες τεχνικές που δεν μας εκφράζουν. Αυτός τουλάχιστον είναι ο προσωπικός μου τρόπος σκέψης.
Το βιβλίο που κρατώ στα χέρια μου κυκλοφόρησε μόλις τον Ιούνιο του 2022. Φέρει τον τίτλο «Το κορίτσι με το φλάουτο» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Υδροπλάνο». Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτό.
Πρόκειται για ένα αλληγορικό παραμύθι που εμπνεύστηκα από τις πολλές περιπτώσεις ανόδου στην εξουσία, σε γειτονικά ή πιο μακρινά σε εμάς κράτη, αυταρχικών, αυτάρεσκων ηγετών που προοδευτικά συγκεντρώνουν στο πρόσωπό τους ολοένα και περισσότερη εξουσία. Πρόθεση του βιβλίου είναι να συστήσει στα παιδιά και τους νεαρούς εφήβους που θα το διαβάσουν, έννοιες που σχετίζονται με τη λειτουργία μιας εύρυθμης δημοκρατίας, αλλά και τους κινδύνους που μπορεί να τη διαβρώσουν, εις βάρος των πολιτών και των ατομικών τους δικαιωμάτων. Ο χαρακτήρας του Ηγεμόνα που απορρέει από την προσωπικότητα ηγετών με τα χαρακτηριστικά που προανέφερα, συμβολίζει τη σκοτεινή και αλαζονική πλευρά της εξουσίας, που έχει ως μοναδικό στόχο να ενισχύεται και να διαιωνίζεται. Από την άλλη πλευρά, το κορίτσι με το φλάουτο, που έδωσε και τον τίτλο της ιστορίας, πρεσβεύει στη δράση του ως χαρακτήρας την καθαρή σκέψη, τις αξίες της ισότητας και της ελευθερίας και την δικαιοσύνη. Οι δύο αυτές αντιθετικές πλευρές αλληλεπιδρούν και αντιπαραβάλλονται, μέχρι να επέλθει η λύση της ιστορίας, μέσα και από μια μικρή ανατροπή που αποκαλύπτεται στο τέλος. Το βιβλίο έχει έντονα τα στοιχεία του μαγικού ρεαλισμού, αλλά και πολλούς ρεαλιστικούς συμβολισμούς που απαντώνται σε καταστάσεις που έχουμε βιώσει ή έχουμε δει να συμβαίνουν στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ένα αρκετά συγκινητικό βιβλίο τολμώ να πω, που περνά πληθώρα μηνυμάτων στον αναγνώστη. Το βασικότερο όλων είναι το αληθινό νόημα της ειρήνης. Για να εδραιωθεί η ειρήνη στον κόσμο πρέπει πρώτα να εδραιωθεί η ειρήνη μέσα στην ψυχή των ανθρώπων. Πόσο εύκολο ακούγεται σαν ιδέα, όμως πόσο δύσκολο τελικά είναι να γίνει πραγματικότητα. Ο εγωκεντρισμός σπάνια αφήνει τους ανθρώπους να γνωρίσουν το ίδιο τους το εγώ, να γίνουν φίλοι με τον εαυτό τους, για να μην καταλήξουν στο τέλος μόνοι, απωθητικοί και άγριοι. Όσο η ψυχή των παιδιών πλάθεται μέσα από τις λέξεις και τις συμβουλές εκείνων που τα νοιάζονται μπορεί να υπάρξει σωτηρία; Τι πιστεύετε; Το παραμύθι σας θα έχει ανταπόκριση στους μικρούς μας φίλους;
Σε κάθε έκφανση της κοινωνικής μας ζωής, ό,τι απαιτείται να είναι συλλογικό ή να εφαρμόζεται σε όλο το εύρος μιας κοινότητας, πρέπει πρωτίστως να έχει ατομική εφαρμογή. Κι αυτό όχι να επιβάλλεται απλώς από έναν κανόνα ή έναν νόμο, αλλά στη βέλτιστη περίπτωση, να αποτελεί μια πρακτική που ενστερνίζεται το κάθε άτομο ή πολίτης και αναγνωρίζει ως ωφέλιμη πρωταρχικώς για το ίδιο. Αυτό είναι το γενικό πλαίσιο, ένα κοινωνικό συμβόλαιο θα μπορούσαμε να πούμε, μέσα στο οποίο εντάσσεται η συνθήκη που αναφέρετε, η οποία και αποτελεί το κεντρικό μήνυμα του βιβλίου. Θεωρώ ότι τα παιδιά των μεγάλων τάξεων του δημοτικού και οι νεαροί έφηβοι πρέπει να εκτίθενται σε τέτοιου είδους προβληματισμούς, καθώς αποτελούν τους πολίτες του μέλλοντος, που θα κληθούν να παραλάβουν τη διαχείριση της κοινωνίας μας. Ευελπιστώ να έχει ανταπόκριση και αφού θα εισπράξουν το συγκεκριμένο βιβλίο αρχικά ως ένα παραμύθι, να τους δημιουργήσει τις σκέψεις και τους προβληματισμούς που θα συμβάλλουν στο να εξελιχθούν σε ενεργούς και σκεπτόμενους πολίτες, όχι μόνο για τη δική τους, ατομική ευημερία, αλλά για την συλλογική, ολόκληρης της κοινωνίας τους.
Παρότι οι χαρακτήρες του βιβλίου σας είναι φανταστικοί, θα εντοπίσει ο αναγνώστης σ’ αυτούς στοιχεία της δικής σας προσωπικότητας;
Ομολογώ αυτό είναι κάτι που δεν το έχω σκεφτεί συνειδητά. Όπως ανέφερα και παραπάνω το κείμενο του κάθε συγγραφέα κρύβει αναπόφευκτα μέσα του ένα κομμάτι από εκείνον. Στην πλοκή, σε έναν διάλογο ή σε κάποιον χαρακτήρα. Σε ό,τι αφορά στο συγκεκριμένο νέο μου βιβλίο, αρχικά το θέμα του προέρχεται από τα πολύ προσωπικά μου ενδιαφέροντα πάνω στις πολιτικές επιστήμες και τις διεθνείς σχέσεις, που υπήρξαν και το αντικείμενο των σπουδών μου. Αναφορικά με τους χαρακτήρες, το κορίτσι με το φλάουτο είναι εμπνευσμένος από ένα οικείο μου πρόσωπο. Ίσως, καθώς με οθείτε σ’ αυτού του είδους την ενδοσκόπηση, να έλεγα πως ο χαρακτήρας του μικρού Ορέστη να μου μοιάζει λίγο στην παιδική μου ηλικία. Ταυτόχρονα, κάποιες επιλογές των δύο συμβούλων του Ηγεμόνα, του Νεοκλή και του Λέανδρου, μέσα στην δράση της ιστορίας, να ήταν και δικές μου, αν θα βρισκόμουν στη θέση τους.
Όπως κάθε παιδικό βιβλίο έτσι και το δικό σας συνοδεύεται από μια υπέροχη εικονογράφηση. Θεωρείτε πως ο συνδυασμός ιστορίας και εικόνας είναι απαραίτητος για την κατανόηση αυτού του αλληγορικού παραμυθιού;
Σε κάθε παιδικό βιβλίο η εικονογράφηση είναι τόσο σημαντική όσο και το κείμενο, κάποιες φορές ίσως και περισσότερο σημαντική. Στο συγκεκριμένο βιβλίο είναι θα έλεγα καταλυτικός ο ρόλος της, καθώς η ιστορία έχει δύο εκ διαμέτρου αντίθετες πλευρές, την σκοτεινή πλευρά της εξουσίας και την πολύχρωμη και παραμυθένια πλευρά της μουσικής. Κάθε μία από τις δύο αποτέλεσε θεωρώ μια πρόκληση για τον εικονογράφο, που κλήθηκε να τις απεικονίσει και αυτή η απεικόνιση να έχει ισορροπία μεταξύ τους. Νομίζω πως ο Βασίλης Κουτσογιάννης όχι μόνο έφερε εις πέρας με απόλυτη επιτυχία την πρόκληση που ανέλαβε, αλλά κατάφερε να δημιουργήσει έναν δίαυλο οπτικής επικοινωνίας με τον αναγνώστη που ξεπερνά ή αφήνει στιγμιαία στην άκρη το κείμενο. Οι συμβολισμοί των εικόνων του, επικοινωνούν μηνύματα που δεν αναφέρονται ευθέως στο κείμενο, αλλά όταν οι εικόνες τοποθετούνται δίπλα του, το συμπληρώνουν και δίνουν μια πιο ευρεία διάσταση στο περιεχόμενό του.
Πέρα από τις εικόνες επιλέξατε να συνοδεύσετε το κείμενό σας και με μία εξαιρετική μουσική σύνθεση. Αφορμή στάθηκε το συγκεκριμένο θέμα της ιστορίας του βιβλίου σας ή είναι κάτι που επιδιώξατε εξαρχής να συμπεριλάβετε στο έργο σας;
Η σκέψη για τη δημιουργία των μελωδιών του φλάουτου ήρθε αρκετά μετά την ολοκλήρωση της συγγραφής του κειμένου. Σε δύο από τα προηγούμενα βιβλία μου έγραψα στίχους για τρία συνολικά τραγούδια που δημιουργήθηκαν για να συνοδεύσουν τα βιβλία και να επικοινωνήσουν τα μηνύματά τους. Στο “κορίτσι με το φλάουτο” έχουμε το στοιχείο της μουσικής ήδη από τον τίτλο, ενώ το ίδιο το φλάουτο και οι νότες του γίνονται καταλύτης της δράσης και της εξέλιξης της ιστορίας. Σκέφτηκα λοιπόν πως θα έπρεπε να τους δώσουμε αληθινή υπόσταση και να κάνουμε την ανάγνωση του βιβλίου μια διαφορετική εμπειρία. Κάπου εκεί προέκυψε η συνεργασία μου με την φλαουτίστα και μουσικοθεραπεύτρια Ειρήνη Χουλιαρά, με την οποία συνεργαστήκαμε ξανά στο παρελθόν για τα άλλα τρία τραγούδια που σας ανέφερα. Συζητήσαμε αρκετά για την ιστορία, τους χαρακτήρες, τα μηνύματα του κειμένου αλλά και το ύφος που θα θέλαμε να έχει η μουσική. Στη συνέχεια εμπιστεύτηκα το ταλέντο της στη σύνθεση και της άφησα το πεδίο ελεύθερο να δημιουργήσει αυτό που ήθελε. Και νομίζω πως η λίστα μουσικής που προέκυψε λειτουργεί και ανεξάρτητα του βιβλίου, ως ένα ολοκληρωμένο άλμπουμ με υπέροχες μελωδίες φλάουτου. Η λίστα είναι αναρτημένη στο youtube και μπορείτε να την αναζητήσετε με τον τίτλο του βιβλίου.
Το βιβλίο σας απευθύνεται σε παιδιά 8 ετών και άνω, όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλό του. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι αποτελεί ένα ευχάριστο ανάγνωσμα και για ενήλικες, εφόσον επιμένουν να αισθάνονται ακόμα παιδιά. Συμφωνείτε;
Ναι, θα συμφωνήσω. Θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί και ως ένα crossover βιβλίο, ένα βιβλίο δηλαδή που είναι γραμμένο για παιδιά κι εφήβους αλλά μπορεί να διαβαστεί και από ενήλικο κοινό. Στο υπόβαθρο της ιστορίας, στους χαρακτήρες και στη δράση τους, ο πιο έμπειρος και ώριμος αναγνώστης θα εντοπίσει στοιχεία των σύγχρονων κοινωνιών, αλλά και έμμεσες αναφορές σε γεγονότα ή διαδικασίες που έχουμε δει να συμβαίνουν γύρω μας. Θα θέσω ένα γενικό ερώτημα ως έναυσμα σκέψης για όσους τύχει να διαβάσουν το βιβλίο. Πόσοι και ποιοι από τους εν ενεργεία ή πρόσφατα εν ενεργεία σύγχρονους ηγέτες θα μπορούσαν να είναι ενσάρκωση του Ηγεμόνα από “Το κορίτσι με το φλάουτο”;
Μετά το τέλος της ιστορίας σας ακολουθεί το επίμετρο, το οποίο ομολογουμένως είναι αρκετά ενδιαφέρον για τον αναγνώστη που επιθυμεί να εντρυφήσει ακόμα περισσότερο στην έννοια για την οποία κάνετε λόγο, δηλαδή την ειρήνη. Τελικά, όλα πηγάζουν από την καρδιά και όχι τόσο από το μυαλό. Το επιβεβαιώνουν και οι «ειδικοί» άλλωστε. Γιατί όμως το μυαλό εξακολουθεί να εξουσιάζει τα πάντα;
Είναι δυστυχώς μάλλον νομοτελειακό. Όσο μεγαλώνουμε, καθώς το παιδί μέσα μας δίνει στη θέση του στον ενήλικα, καθώς στη ζωή μας μπαίνουν περισσότερες υποχρεώσεις και άρα περισσότερες έγνοιες και προβλήματα, τείνουμε να λειτουργούμε περισσότερο με το μυαλό και λιγότερο με την καρδιά. Άλλωστε ας είμαστε ρεαλιστές, η ζωή δεν είναι μια εύκολη διαδρομή, πολλές φορές γίνεται αγώνας επιβίωσης. Είναι μια όμορφη πρόκληση να δώσουμε χώρο μέσα στη σκέψη μας, ως ένα βαθμό έστω, στην ενσυναίσθηση, την συναισθηματική νοημοσύνη ή απλώς τη φωνή της καρδιάς. Έστω ίσως σε έναν συνδυασμό καρδιάς και λογικής σε ισορροπία. Μπορούμε να αποδεχτούμε αυτή την πρόκληση; Θα έλεγα πως αν το καταφέρουμε, ίσως η ζωή μας να γίνει λίγο πιο απλή και λίγο καλύτερη. Τα δύο ακαδημαϊκά σημειώματα στο επίμετρο, των δύο πανεπιστημιακών καθηγητών, του κυρίου Σέρμπου και του κυρίου Μποζίνη, με εκκίνηση την έννοια της ειρήνης τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, δίνουν τροφή για τέτοιου είδους σκέψεις και ενδοσκοπήσεις, στους ενήλικες αναγνώστες του βιβλίου.
Μερικές έννοιες της ιστορίας σας είναι δύσκολο να τις κατανοήσει ένα μικρό παιδί. Αυτός είναι ο λόγος που φιλοξενείτε το δικό σας γλωσσάρι στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου;
Θεώρησα πως μπορεί όντως ορισμένα παιδιά που θα πιάσουν το βιβλίο στα χέρια τους να μην έχουν ξανασυναντήσει όρους που εντάσσονται στο γνωστικό πεδίο της κοινωνικής και πολιτικής αγωγής, Γι’ αυτό και ενέταξα την επεξήγησή τους με απλά λόγια σε ένα γλωσσάρι. Επιπλέον όμως, θέλησα να δώσω και μερικές αφορμές στα ίδια τα παιδιά, εφόσον το επιθυμούν και ενδιαφέρονται, να κάνουν περαιτέρω έρευνα πάνω σ’ αυτές τις έννοιες, με αφετηρία αυτό το βιβλίο. Και τέλος, με την παράθεση κάποιων σχετικών παραπομπών είχα την πρόθεση να αποτελέσει το γλωσσάρι ένα εργαλείο για εκπαιδευτικές δραστηριότητες είτε στο σπίτι, είτε σε μια σχολική τάξη. Ο ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας της Παντείου κ. Παπαρίζος φρόντισε για την επιστημονική ορθότητα των όσων αναφέρονται στο γλωσσάρι, αλλά και στο βιβλίο συνολικά.
Ο κάθε συγγραφέας που βρίσκεται στην φάση της δημιουργίας ενός νέου βιβλίου νιώθει την ανάγκη να αισθανθεί εκτίμηση, υποστήριξη και ασφάλεια από τον εκδότη με τον οποίο συνεργάζεται. Από τις πρώτες ακόμη ημέρες της συνεργασίας μου με τις Εκδόσεις Υδροπλάνο, εισέπραξα μεγάλη εκτίμηση για το έργο μου, που κατ’ επέκταση δημιούργησαν τα παραπάνω συναισθήματα. Ως ομάδα πλέον, μαζί και με τους υπόλοιπους συντελεστές του βιβλίου, περάσαμε σχεδόν έναν χρόνο δουλειάς και προετοιμασίας με συνεχή επικοινωνία, ανταλλαγές απόψεων, δημιουργικές διαφωνίες, αλλά και χαρά για την μορφή που έπαιρνε το βιβλίο, μέχρι την ημέρα που το είχαμε πλέον στα χέρια μας. Είμαι πολύ ικανοποιημένος και περήφανος με το αποτέλεσμα, τόσο από αισθητικής άποψης, όσο και σε ό,τι αφορά στο περιεχόμενό του.
Πώς σχεδιάζετε να προωθήσετε το βιβλίο σας; Με κάποια παρουσίασή του ίσως;
Σκοπεύουμε να οργανώσουμε κάποιες εκδηλώσεις παρουσίασης του βιβλίου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αρχικά, αλλά και να γίνουν επισκέψεις σε σχολεία, έχουμε ήδη λάβει ορισμένες προσκλήσεις. Ελπίζω οι συνθήκες να το επιτρέψουν και να συναντήσω από κοντά μικρούς αναγνώστες του βιβλίου. Μου έχει λείψει η διάδραση με τα παιδιά, που μας στέρησε η πανδημία. Σίγουρα η τεχνολογία βοηθά και θα βοηθήσει σ’ αυτό, αλλά δεν υποκαθιστά την φυσική, δια ζώσης επικοινωνία.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Το μικρό απόσπασμα που επέλεξα να παραθέσω εδώ, είναι τα λόγια της πιο στενής οικιακής βοηθού του Ηγεμόνα, εκείνης που τον φρόντιζε από παιδί ακόμη, την ημέρα της πρώτης εκλογής του ως ο αρχηγός της πόλης:
“Να είσαι ένας καλός ηγέτης, άρχοντά μου”, είπε η οικιακή βοηθός και με το ρυτιδιασμένο χέρι της χάιδεψε την κάπα του. “Όσα χρόνια θα είσαι σ’ αυτή τη θέση, να κάνεις μόνο καλά για τους ανθρώπους μας”.
Τότε ο νέος άρχοντας γέλασε δυνατά.
“Εγώ θα είμαι σ’ αυτή τη θέση για πάντα! Για όσο ζω! Αν οι άνθρωποι της πόλης με σέβονται, τότε σίγουρα μόνο καλά θα τους συμβούν”.
Ο πατέρας του γέλασε επίσης, γεμάτος υπερηφάνεια.
“Ειρήνη θέλει η πόλη μας”, του απάντησε η οικιακή βοηθός και προσπάθησε να συναντήσει το βλέμμα του, που όμως ήταν προσηλωμένο στο είδωλό του στον καθρέφτη. “Όσοι έχουμε φτάσει πια στα γηρατειά μας και ζούμε ακόμη σ’ αυτή την πόλη, κουβαλάμε μνήμες άσχημες και βαριές. Εσύ είσαι νέος και μόνο ακουστά μπορεί να έχεις τις ιστορίες μας. Ζήσαμε πολέμους πριν ακόμη γεννηθείς. Άνθρωποι ξεριζώθηκαν απ’ την πατρίδα τους, έχασαν τους ανθρώπους που αγαπούσαν, τα σπίτια και την περιουσία τους. Αναγκάστηκαν ν’ αλλάξουν τόπο και να τα φτιάξουν όλα απ’ την αρχή. Τώρα πια, για όση ζωή τούς απομένει, θέλουν να ζήσουν ειρηνικά. Αλλά και στους πιο νέους, στα παιδιά μας, που έκαναν δικά τους παιδιά, μια ζωή με ειρήνη τούς αξίζει. Όμως, για να έχουμε ειρήνη γύρω μας, πρέπει πρώτα να έχουμε ειρήνη μέσα μας”.
Κύριε Τερζόπουλε, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτησή μας, και σας εύχομαι πάντα όμορφες και παραμυθένιες εμπνεύσεις.
Σας ευχαριστώ κι εγώ από καρδιάς, για τη φιλοξενία, τις εμπεριστατωμένες ερωτήσεις σας και την τόσο ενδιαφέρουσα κουβέντα μας. Αντεύχομαι, να φιλοξενείτε πάντα τις ωραιότερες μορφές της Τέχνης και να αναδεικνύετε τα έργα της.
Βιογραφικό
Ο Βασίλης Τερζόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έχει ζήσει επίσης στη Δράμα, την Αθήνα, το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες. Πέρασε από διάφορα σχολεία και πανεπιστήμια παίρνοντας απ’ το καθένα σημαντικά εφόδια και κάνοντας αγαπημένους φίλους. Αγαπάει πολύ τη θάλασσα, το παγωτό, τα κεράσια, τη μουσική, τις εκδρομές στη φύση και τα βιβλία. Η ζωή του είναι γεμάτη από ταινίες, μικρού και μεγάλου μήκους, που τις παρουσιάζει στους θεατές στις μεγαλύτερες κινηματογραφικές γιορτές της Ελλάδας. Έχει γράψει τέσσερα ακόμη βιβλία για παιδιά, κάποια από τα οποία έχουν διακριθεί και βραβευτεί, αλλά και μερικές ιστορίες για μεγάλους.
0 Σχόλια