Η Κωνσταντίνα Κατρακάζου είναι εικαστικός, σκηνογράφος και πρόσφατα συγγραφέας. Το πρώτο της βιβλίο φέρει τον τίτλο «Λέξεις που δεν έζησε» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αρμός», ενώ το δεύτερο βρίσκεται ήδη στην εξέλιξη της συγγραφής του. Σήμερα φιλοξενείται στις Τέχνες σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη με σκοπό να τη γνωρίσουμε καλύτερα.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Κατρακάζου, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Είμαι εικαστικός, σκηνογράφος και γράφω. Σπούδασα στο τμήμα Ζωγραφικής και Χαρακτικής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας και στο τμήμα Σκηνογραφίας της Ecole Nationale Superieure des arts decoratifs στο Παρίσι. Έχω εκθέσει τη δουλειά μου στην Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Πολωνία, Βουλγαρία. Εργάσθηκα ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος σε θεατρικές παραστάσεις στην Αθήνα. Έχω διδάξει στα Κ.Α.Τ.Ε.Ε, Τ.Ε.Ι, Π.Ε.Κ, Α/θμια, β/θμια εκπαίδευση. Η νουβέλα μου «Λέξεις που δεν έζησε», είναι το πρώτο συγγραφικό έργο που εξέδωσα, στον εκδοτικό οίκο Αρμός.
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να εκφραστείτε μέσω της συγγραφής;
Με ώθησε η περιέργεια. Ήθελα να δω αν μπορούσα να εκφραστώ και με αυτόν τον τρόπο που εκφραζόμουν και με την εικαστική γραφή και τη σκηνογραφία - τέχνες τις οποίες σπούδασα και ασχολήθηκα συστηματικά. Θέλω να πω ότι παράλληλα με την δημιουργία των εικαστικών μου έργων, ασχολιόμουν και με την συγγραφή. Το θέμα ήταν συναφές με αυτό των εικαστικών μου έργων. Κατά αυτό τον τρόπο έχω γράψει ένα θεατρικό, ένα μονόλογο, διηγήματα και την νουβέλα «Λέξεις που δεν έζησε» που είναι το πρώτο που έδωσα για έκδοση.
Η ενασχόληση σας με τα εικαστικά και τη σκηνογραφία επιδρούν στον τρόπο σκέψης και γραφής σας;
Νομίζω πως ναι. Σε μερικά σημεία του βιβλίου φαίνεται σαν να προσπαθώ να δημιουργήσω με τις λέξεις ένα εικαστικό έργο που άλλοτε αναπτύσσεται ως σκηνογραφία και άλλοτε ως ζωγραφική.
Η ενασχόλησή μου με την Τέχνη βεβαίως επέδρασε και στον τρόπο που βλέπω τον κόσμο, πώς να αντιλαμβάνομαι την αξία που υπάρχει στο μικρό μέγεθος, πως να λειαίνω τις αιχμές και να μην εμμένω στον πόνο που αυτές προκαλούν και πολλά άλλα.
Πώς συνδυάζονται οι τέχνες μεταξύ τους κατά την γνώμη σας;
Το θέατρο και ο κινηματογράφος πάντα ενσωμάτωναν στο χώρο τους και άλλες τέχνες, όπως την μουσική, τον χορό, τη ζωγραφική και μάλιστα με επιτυχία. Τώρα πια και οι καλλιτέχνες των εικαστικών τεχνών θέλοντας να διευρύνουν το έργο τους εξερευνούν τη συνύπαρξη διαφορετικών μορφών τέχνης δίνοντας μας άκρως ενδιαφέροντα πολυμεσικά έργα.
Με την βοήθεια της τεχνολογίας η δυνατότητα αυτής της συνεργασίας απογειώθηκε δίνοντας εκπληκτικά αποτελέσματα.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;
Ότιδήποτε εκπορεύεται από την καθημερινότητά μας. Με γοητεύει να ξεκινώ με ένα μικρό γεγονός ίσως άσχετο με αυτό για το οποίο θέλω να μιλήσω. Υφαίνω γύρω του λέξεις, καταστάσεις που το αφορούν και στην εξέλιξη της γραφής λίγο λίγο διαφαίνεται αυτό που θεωρώ πως έχει ενδιαφέρον και στο οποίο θέλω να αναφερθώ.
Εμφανίζεστε επίσημα στα γράμματα γράφοντας πεζογραφία και πιο συγκεκριμένα μυθιστόρημα. Τι ήταν αυτό που προκάλεσε το ενδιαφέρον σας για το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος;
Το θέμα για το οποίο ήθελα να γράψω οδήγησε στην ανάπτυξη του βιβλίου στο μέγεθος της νουβέλας. Υπάρχει μόνον ένας χαρακτήρας πάνω στον οποίο χτίζεται όλο το βιβλίο. Εάν επεκτεινόμουν περαιτέρω, φοβόμουν ότι θα έχανα το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Να σημειώσω επίσης ότι αρχικά το βιβλίο ήταν πολύ μεγαλύτερο, αλλά στη συνέχεια διέγραψα ό,τι μου φαινόταν περιττό.
Έχετε πρότυπα ως συγγραφέας; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς;
Και φυσικά, έχω επιρροές από άλλους συγγραφείς. Ωστόσο, όταν γράφω, τις ξεχνάω και αφήνομαι στις δικές μου δυνατότητες γραφής, οι οποίες φυσικά είναι μπολιασμένες από τις αναγνώσεις άλλων βιβλίων. Νομίζω πως δεν μπορεί να είναι διαφορετικά.
Επιθυμείτε την κριτική στο έργο σας ή είναι κάτι που δεν σας ενδιαφέρει;
Γενικά η κριτική είναι πολύτιμη. Ανεξάρτητα από το εάν είναι θετική ή αρνητική, είναι μία ευκαιρία για ένα νέο προβληματισμό που θα μπορούσε να βελτιώσει τα επόμενα εγχειρήματα στο μέλλον, αρκεί να γίνεται με σεβασμό προς το έργο και τον δημιουργό του
Υπάρχει συνταγή για τη συγγραφή ενός καλού βιβλίου; Πότε χαρακτηρίζεται ένα βιβλίο καλό;
Αν αναφερόμαστε στην ύπαρξη συγκεκριμένων κανόνων που ακολουθούν την δημιουργία λογοτεχνικών έργων και γενικά, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η απάντηση είναι ναι. Ωστόσο η τέχνη δεν σταματά να πειραματίζεται. Έχει την ικανότητα να προκαλεί και να ανατρέπει τους κανόνες. Πολλοί συγγραφείς - καλλιτέχνες - αναζητούν καινούργιους τρόπους έκφρασης αναδιαμορφώνοντας ή και υπερβαίνοντας τις παραδοσιακές συνταγές.
Ενώ λοιπόν, υπάρχουν ορισμένες αρχές σε κάθε καλλιτεχνικό έργο, η εφευρετικότητα όμως, η καινοτομία και η πρωτοτυπία είναι εκεί για να ανατρέπουν τις συνταγές και να δίνουν πνοή και μοναδικότητα στο έργο τέχνης.
Το Σεπτέμβριο του 2023 κυκλοφόρησε το πρώτο σας βιβλίο με τίτλο «Λέξεις που δεν έζησε», από τις εκδόσεις «Αρμός». Η ιστορία του είναι αρκετά καθηλωτική και πρωτότυπη, αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστική κι ολοζώντανη μιας και καθρεφτίζει ένα πολύ μεγάλο μέρος της σημερινής κοινωνίας. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Είναι η ιστορία ενός ανθρώπου - συμβόλου - επάνω στον οποίο διακλαδίζονται ιστορίες από το παρελθόν, το παρόν και σκέψεις για το μέλλον. Αποτελεί ένα πολυδιάστατο σόου, ένα έργο εν εξελίξει, έναν κόσμο αλλόκοτο. Όλα αυτά τα παρακολουθεί με απάθεια. Δεν ενθουσιάζεται, δεν χαίρεται, δεν λυπάται για τίποτα. Προστατεύει τον εαυτό του από τον ψυχικό πόνο ζώντας σ' ένα φαντασιακό κόσμο. Ικανοποιεί όλες του τις ανάγκες αρκεί να πληκτρολογήσει τις επιθυμίες του. Έχει μια σχεδόν ερωτική σχέση με τον υπολογιστή του. Αποφεύγει κάθε απτή εμπειρία τόσο που τελικά οι αισθήσεις του από την αχρηστία ατροφούν. Η όρασή του θολώνει, η αφή του δεν αντιλαμβάνεται το άγγιγμα, η ακοή του μόνο τους ήχους της σιωπής καταλαβαίνει, το στόμα του, άλαλο κουφάρι, μόνο να τρώει ξέρει. Αποστραγγισμένος από κάθε συναίσθημα υπερασπίζεται την αυτονομία του με το να αποφεύγει κάθε συγκίνηση, εγγύτητα, ερωτική ή φιλική.
Γιατί επιλέξατε τον τίτλο αυτό για το βιβλίο σας; Σε ποιες λέξεις αναφέρεστε και τι συμβολίζουν οι λέξεις αυτές;
Αναφέρομαι στις λέξεις που έχουν χάσει το βάρος του νοήματός τους. Λέξεις που τις παίρνει ο αέρας. Λέξεις χωρίς το συναισθηματικό τους έρεισμα. Βροχή λέξεων που η σημασία τους κυλάει δίχως να αγκιστρώνεται στο βίωμα. Λέξεις που οι σημασίες τους δεν συνδυάζονται μεταξύ τους ώστε να κάνουν πρόταση η οποία να φτιάχνει νόημα.
Τι σας ενέπνευσε για τη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Θέλησα να αναφερθώ στον σύγχρονο άνθρωπο, ο οποίος είναι σχεδόν εθισμένος στη χρήση ηλεκτρονικών μέσων και περιορίζεται στην αυτάρκεια που νομίζει ότι του παρέχουν. Την επικοινωνία με το Άλλο δεν την εμπεριέχει ούτε σαν επιθυμία. Συμπεριφορά που αν και είναι αφύσικη, είναι συνηθισμένη στις μέρες μας. Είναι ο άνθρωπος που αισθάνεται ότι όλα του ανήκουν, ότι είναι το όλον και όχι ένα μέρος του, ότι είναι πιο πάνω ακόμα και από την φύση.
Υπάρχουν μηνύματα που θέλετε να περάσετε στον αναγνώστη μέσα από το βιβλίο σας; Ποια είναι αυτά;
Επιτρέψτε μου να σας απαντήσω με ένα ποίημα του Φιλίπ Ζακοτέ που με έχει στοιχειώσει. Η μετάφραση είναι του Θανάση Χατζόπουλου.
Ψηλά με νεύματα χαιρετισμών,
γράφω λέξεις στον αέρα επιπόλαια,
αλλά κάτω το ταπεινό πλήττεται ίσως.
Απ' το νεκρό πόδι στο ζωηρό μάτι σχεδόν τίποτα,
Αύριο θα συλλάβουμε τις αποστάσεις.
Έχει happy end το βιβλίο σας; Εσείς πιστεύετε στο happy end ως άνθρωπος;
Happy end δεν έχει αλλά έχει μια μικρή ρωγμή αισιοδοξίας. Το βιβλίο τελειώνει με τρεις τελείες. Είναι σαν να σου λέει υπάρχει συνέχεια και μπορεί να έρθουν καλλίτερες μέρες.
Είναι στο χέρι μας.
Αλήθεια είναι;
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Ο Homo Interneticus αφορά οπωσδήποτε και τον σημερινό έφηβο. Γιατί λοιπόν αυτό το βιβλίο να μην αποτελεί ανάγνωσμα για έναν έφηβο που μπορεί να τον προβληματίσει σχετικά με τη διαχείριση αυτής της ανθρώπινης εξέλιξης;
Μιλήστε μας για το εκδοτικό σας σπίτι. Είστε ευχαριστημένη από την πρώτη συνεργασία σας με τις εκδόσεις «Αρμός»;
Η συνεργασία μας ήταν εξαιρετική. Ο εκδότης του «Αρμού», Γ. Χατζηιακώβου, καθώς και η ομάδα που πλαισίωσε την έκδοση του βιβλίου μου ήταν όλοι επαγγελματίες με εξαιρετική κατάρτιση. Παράλληλα όμως, ήταν ευγενείς και πρόθυμοι να ακούσουν τις ανησυχίες μου ως πρωτοεμφανιζόμενη στο χώρο. Τους ευχαριστώ θερμά.
Επόμενα συγγραφικά βήματα κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα για κάτι τέτοιο;
Είμαι ήδη στην εξέλιξη της γραφής ενός άλλου έργου.
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Εύχομαι για ειρήνη και δικαιοσύνη σε όλο τον κόσμο καθώς και για την προστασία και μέριμνα του πλανήτη μας.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Κυρία Κατρακάζου, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία στο συγγραφικό σας έργο.
Κυρία Πετρίδου, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για το βιβλίο μου. Σας εύχομαι καλή συνέχεια.
Βιογραφικό:
Η Κωνσταντίνα Κατρακάζου γεννήθηκε το 1953 και είναι εικαστικός και σκηνογράφος. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και σε θέατρα στην Ελλάδα. Εργάστηκε ως καθηγήτρια στο μάθημα των εικαστικών και στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης. Το βιβλίο Λέξεις που δεν έζησε… (Αρμός, 2023) είναι το πρώτο έργο της που εκδίδεται.
0 Σχόλια