Ο Χρήστος Σακελλάρης ασχολείται με την εκπαιδευτική ρομποτική, τη συγγραφή, τη χριστιανική εικονογραφία και τη ζωγραφική. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο με τίτλο «Ανάσταση στα Μπαλκόνια και άλλα διηγήματα» από τις εκδόσεις «Αρμός», αφορμή του οποίου σήμερα έχουμε τη χαρά να τον φιλοξενούμε στις Τέχνες.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κύριε Σακελλάρη, τι ήταν αυτό που σας ώθησε να εκφραστείτε μέσω της συγγραφής;
Από μικρός είχα μία κλίση στον γραπτό λόγο, την οποία άλλοτε αξιοποιούσα και άλλοτε άφηνα ανεκμετάλλευτη. Πάντοτε υπήρχε στο μυαλό μου η προοπτική της έκδοσης ενός λογοτεχνικού βιβλίου. Όταν εμφανίστηκε η κατάλληλη αφορμή, ξεκίνησε η συγγραφή του πρώτου διηγήματος που θα συνέθετε αυτή τη συλλογή. Ήταν θέμα χρόνου να ακολουθήσουν και τα επόμενα.
Πώς θα συστήνατε ο ίδιος τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;
Αναγνώστες μου που με γνωρίζουν και προσωπικά, ομολογούν ότι πτυχές του εαυτού μου καθίστανται ανάγλυφες μέσα από τις ιστορίες μου. Ο καλύτερος τρόπος, λοιπόν, για να συστηθώ στο αναγνωστικό κοινό, είναι να το παραπέμψω στην ανάγνωση του πρόσφατου βιβλίου μου.
Οι πολύ αξιόλογες σπουδές σας, η επαγγελματική σας ενασχόληση ως Καθηγητής Πληροφορικής, αλλά και οι υπόλοιπες ενασχολήσεις σας με την εκπαιδευτική ρομποτική, τη χριστιανική εικονογραφία και τη ζωγραφική, επηρεάζουν, θεωρείτε, τον τρόπο σκέψης και γραφής σας;
Εάν είμαστε ό,τι τρώμε όπως λένε, και δεν έχω κανέναν λόγο να διαφωνήσω, τότε σίγουρα όλα αυτά επηρεάζουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, με έκδηλο ή άδηλο τρόπο, τη σκέψη και τη γραφή μου.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς πέρα από τον εργασιακό σας χώρο;
Η ίδια η ζωή είναι και η μούσα μου.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας στις μέρες μας; Τι έχει να προσφέρει στον άνθρωπο;
Νομίζω ότι ο σκοπός της λογοτεχνίας είναι ο ίδιος εις τους αιώνες και δεν είναι άλλος από το να αναδημιουργεί τον κόσμο με λέξεις και να τον επανασυστήνει μέσα από το γεμάτο αθωότητα κι ευαισθησία βλέμμα του λογοτέχνη. Στο μέτρο που το κατορθώνει, προσφέρει στον άνθρωπο τη δυνατότητα μιας άλλης όρασης του ίδιου αυτού κόσμου, ικανής να αιχμαλωτίζεται από την ομορφιά και να προσανατολίζεται προς την αλήθεια.
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;
Σίγουρα, η έλξη που ασκεί το διαδίκτυο είναι ασυναγώνιστη και, σε συνδυασμό με την ευκολία πρόσβασης, οδηγεί συχνά σε τεράστια σπατάλη χρόνου από τους χρήστες του. Ωστόσο, πάντα θα υπάρχουν οι άνθρωποι που, χωρίς να αποκλείουν την παρουσία του διαδικτύου από τη ζωή τους, θα νοηματοδοτούν τις ώρες τους διαβάζοντας ένα βιβλίο, ψηλαφώντας την έντυπη σάρκα του και εισπνέοντας το γοητευτικό άρωμα του χαρτιού και της μελάνης του.
Γιατί επιλέξατε να εκφραστείτε μέσω των μικρών ιστοριών; Τι σας συναρπάζει σ’ αυτές;
Από τη μια, πάντα με γοήτευε η μικρή κλίμακα, η αλήθεια και η ομορφιά που μπορεί να χωρέσει συμπυκνωμένη σε μια σύντομη αφήγηση, σε μια ασήμαντη ιστορία. Από την άλλη, είναι τόσο δυσεύρετος ο χρόνος του ανθρώπου στις μέρες μας, ώστε νομίζω ότι ταιριάζει απόλυτα η μικρή φόρμα του διηγήματος, μιας ιστορίας, δηλαδή, που να μπορεί να διαβαστεί στην καθισιά, στο μισάωρο που θα ξεκλέψει ο αναγνώστης από ολόκληρη τη μέρα του.
Έχετε πρότυπα ως συγγραφέας; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς;
Αγαπώ πολύ τους κλασικούς συγγραφείς αλλά και αρκετούς σύγχρονους, όχι επειδή η θεματολογία τους είναι ευπώλητη ή η γραφή τους ιδιαίτερη, αλλά γιατί οι ιστορίες τους είναι καλογραμμένες, η αφήγηση ρέουσα και το περιεχόμενο γερά θεμελιωμένο σε προσωπικά βιώματα. Αναγνώστες του πρόσφατου βιβλίου μου, εντοπίζουν επιρροές από τον Παπαδιαμάντη.
Το Σεπτέμβριο του 2023 κυκλοφόρησε το νέο σας βιβλίο με τίτλο «Ανάσταση στα Μπαλκόνια και άλλα διηγήματα» από τις εκδόσεις «Αρμός». Πρόκειται για δεκαπέντε ρεαλιστικές ιστορίες ανθρώπων της καθημερινότητας, κάποιες από τις οποίες γράφηκαν την πρώτη και τη δεύτερη περίοδο της πανδημίας Covid-19 και που, παρά το διαφορετικό τους περιεχόμενο, συνδέονται υφολογικά, αφού όλες τους καθρεφτίζουν πτυχές της σημερινής κοινωνίας. Μιλήστε μας γι’ αυτές.
Στον Μουσικό του Δρόμου, ένας νεαρός συγγραφέας που περνά τα απογεύματά του στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη της Θεσσαλονίκης, κάθε βράδυ φεύγοντας, περπατάει στους πιο κεντρικούς δρόμους της συμπρωτεύουσας, παρατηρώντας την πόλη και τους ανθρώπους της. Την προσοχή του θα τραβήξει ένας μουσικός του δρόμου, γνωστός στους περισσότερους Θεσσαλονικείς. Στην Ανάσταση στα Μπαλκόνια, περιγράφεται ο τρόπος που ένας νεαρός καλλιτέχνης έζησε τη Μεγάλη Εβδομάδα της καραντίνας του 2020, ζωγραφίζοντας τον Εσταυρωμένο, ακούγοντας Τρίτο Πρόγραμμα, στοχαζόμενος, αλλά και απολαμβάνοντας την πρωτοφανή ησυχία που σκέπαζε την πόλη εκείνη την περίοδο. Στη Μαντινάδα, περιγράφεται η μεταμεσονύχτια επίσκεψη τεσσάρων φίλων σε κάποιο νυχτερινό μαγαζί, στο οποίο γνωρίζονται με δύο όμορφες κοπέλες, οι οποίες κατάγονται από την Κρήτη. Στο Λευκό Κατευόδιο, περιγράφεται η κηδεία και η ταφή ενός αγαπημένου παππού, υπό τη λευκή συνοδεία του χιονιού. Γίνεται αναδρομή στη ζωή του νεκρού, ο οποίος είχε πάντα μία ιδιαίτερη σχέση με το χιόνι. Στον Ιχθυοπώλη, περιγράφονται οι περιπέτειες ενός ομοφυλόφιλου ιχθυοπώλη με μία ομοφοβική γειτόνισσά του. Στη Μια Στιγμή Αδυναμίας, περιγράφεται η δύσκολη ζωή μιας φοιτήτριας που κατάγεται από την επαρχία, από μία οικονομικά ασθενή οικογένεια, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Στα Αστικά Φλερτ, περιγράφονται τα φλερτ ενός νεαρού άνδρα με κάποιες άγνωστες κοπέλες που συναντάει μέσα στο λεωφορείο ή καθώς περιμένει το αστικό στη στάση. Στην Παραμονή Χριστουγέννων, περιγράφεται το δράμα μιας οικογένειας που χάνει ένα από τα μέλη της την παραμονή Χριστουγέννων του 2020 από κορωνοϊό, αλλά και η χαρά που δέσποζε την προηγούμενη παραμονή Χριστουγέννων στο σπίτι της, έναν χρόνο πριν από την εμφάνιση της θανατηφόρας πανδημίας. Στον Καθαριστή, περιγράφεται η εργασία ενός χαρούμενου και αισιόδοξου καθαριστή σε ένα συγκρότημα πολυκατοικιών. Κατά την καλοκαιρινή του άδεια, παραθερίζει στη Χαλκιδική, όπου ένα απρόοπτο γεγονός θα συμβεί. Στον Ανθοκόμο, περιγράφεται το διακόνημα ενός μοναχού στο Άγιο Όρος, ο οποίος φροντίζει τα πολυάριθμα λουλούδια της σκήτης. Ένας νεαρός προσκυνητής, φοιτητής Μαθηματικών, παρατηρεί τον καλόγερο ανθοκόμο και επιδιώκει να συνομιλήσει μαζί του. Στις Αθώες Γυαλιστερές, περιγράφεται η απόφαση ενός ευαίσθητου άνδρα να μαγειρέψει όστρακα και οι απρόβλεπτες συνέπειες αυτής της απόφασης, εφόσον συνειδητοποιεί με δραματικό τρόπο το πόσο ευφυή, αθώα και αξιαγάπητα είναι τα ολοζώντανα όστρακα που έχει μπροστά του και ετοιμάζεται να τα ζεματίσει. Στο Τυχερό, περιγράφεται η διαδικασία της εκταφής ενός νεκρού, ενώ ένα κοινωνικής ευαισθησίας δίλημμα, εμφανίζεται στη σκέψη του κεντρικού ήρωα. Στον Γάμο, περιγράφεται η ερωτική σχέση ενός νεαρού ζευγαριού στα χρόνια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και η προσπάθειά του να οδηγήσει τη σχέση του αυτή στον γάμο. Στο Πάνω από την Πόλη, περιγράφεται η δραματική καθημερινότητα ενός έφηβου μαθητή, ο οποίος δέχεται έντονο εκφοβισμό από τους συμμαθητές του, επειδή είναι διαφορετικός από αυτούς. Τέλος, στους Σπουργίτες, περιγράφεται η τρυφερότητα ενός νεαρού άνδρα, ο οποίος ρίχνει ψωμάκι στη μεγάλη γλάστρα του μπαλκονιού του τον Χειμώνα, ταΐζοντας έτσι τα σπουργιτάκια που κατοικούν στις φλαμουριές του δρόμου.
Γιατί επιλέξατε τον τίτλο του δεύτερου διηγήματος ως κεντρικό τίτλο του βιβλίου σας;
Από τη μια, η Ανάσταση στα Μπαλκόνια αποτελεί και το εκτενέστερο διήγημα της συλλογής. Από την άλλη, αν δούμε τον τίτλο συνολικά, παραπέμπει στην ιδιότυπη Ανάσταση που ζήσαμε την περίοδο της καραντίνας. Όπως σωστά αναφέρατε προηγουμένως, κάποιες από τις ιστορίες του βιβλίου γράφτηκαν την πρώτη και τη δεύτερη περίοδο της πανδημίας του Covid-19 και αναφέρονται σε αυτήν. Αν πάλι απομονώσουμε τις δύο ουσιαστικές λέξεις του τίτλου, η Ανάσταση, παραπέμπει στο φως, το οποίο είτε εκπέμπουν διακριτικά αλλά σταθερά οι ήρωες των διηγημάτων, μέσα από την ευγένεια, τη λεπτότητα και την ευαισθησία τους, είτε το αναζητούν επίμονα, μέσα από τη σκιά κάποιας προσωπικής αποτυχίας ή ενός ανεπιθύμητου δράματος που βιώνουν. Ενώ τα Μπαλκόνια, παραπέμπουν στο αστικό φόντο, μέσα στο οποίο εκτυλίσσονται οι δεκατέσσερις από τις δεκαπέντε ιστορίες του βιβλίου.
Υπάρχει κάποια ιστορία στο βιβλίο σας, της οποίας πρωταγωνιστής υπήρξατε κατά κάποιον τρόπο εσείς;
Η αυτοβιογραφική διάθεση του συγγραφέα είναι ευδιάκριτη στο βιβλίο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απουσιάζει η μυθοπλασία. Προσωπικές ιστορίες συνθέτουν τη μαγιά του κάθε διηγήματος, η οποία πλάθεται με το αλεύρι του μύθου, ώστε να προκύψει η ζύμη της λογοτεχνικής αφήγησης. Με άλλα λόγια, οι διάφορες προσωπικές ιστορίες αναδιαμορφώνονται, εξωραΐζονται ή απλώς εμπλουτίζονται, σμιλεύονται από το καλέμι του λογοτέχνη και τελικά ο αναγνώστης δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι πραγματικά συνέβη στη ζωή του συγγραφέα. Όπως αναφέρει και η διηγηματογράφος Lucia Berlin: «δεν έχει σημασία τι πραγματικά συνέβη. Το ουσιαστικό είναι η ιστορία».
Δεδομένου ότι και το ύφος της γραφής σας είναι προσαρμοσμένο κατάλληλα, ώστε να αποτελεί ένα εύκολο ανάγνωσμα για εκείνον που θα το επιλέξει να το διαβάσει, θεωρείτε εκ του αποτελέσματος και από τις μέχρι τώρα κριτικές που έχετε λάβει από τους αναγνώστες σας, ότι καταφέρατε να τους παρουσιάσετε αυτό που είχατε στο νου σας ως αρχική ιδέα;
Οι κριτικές που λαμβάνω από τους αναγνώστες μου, μου επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο. Ένα πρωτεύον ζητούμενο για μένα στη λογοτεχνία, είναι ακριβώς αυτό: με μια αφήγηση ρέουσα, με ένα κείμενο που δεν κουράζει τον αναγνώστη – αλλά μάλλον τον ξεκουράζει –, να του καθιστά ψηλαφητή την αλήθεια της.
Πώς έγινε η επιλογή των συγκεκριμένων ιστοριών για το νέο σας βιβλίο;
Οι ιστορίες αυτές δεν γράφτηκαν συνεχόμενα, ούτε ήταν προσχεδιασμένες. Η σύλληψη κάθε διηγήματος προέκυψε σε ανύποπτο χρόνο, δοσμένης κάποιας αφορμής. Όταν, κάποια στιγμή, συνειδητοποίησα ότι είχε συγκεντρωθεί ένα ικανό σε έκταση υλικό, αποφάσισα να προχωρήσω στην έκδοση αυτών των διηγημάτων.
Πού ακριβώς στοχεύετε ως συγγραφέας μέσω του βιβλίου σας αυτού; Καθαρά και μόνο στην ψυχαγωγία του αναγνώστη ή και σε κάτι άλλο;
Εάν ως αγωγή της ψυχής ορίζεται τόσο η τέρψη της όσο και ο εξευγενισμός της, με άλλα λόγια, εάν η ψυχαγωγία είναι συνώνυμη τόσο της αισθητικής απόλαυσης όσο και της πνευματικής και ηθικής καλλιέργειας του ανθρώπου, τότε ο ψυχαγωγικός στόχος μού είναι αρκετός.
Μπορεί ο αναγνώστης να συναντήσει στους ήρωές σας κομμάτια του δικού του εαυτού;
Αναγνώστες μου, κυρίως της γενιάς μου, μου εξομολογούνται την ταύτισή τους με ήρωες των διηγημάτων. Για να είμαι ειλικρινής, δεν μου προξενεί εντύπωση. Οι ήρωες των ιστοριών μου είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι της εποχής μας. Ξέρετε, ανήκω και σε μία γενιά που η νεότητά της σημαδεύτηκε από την οικονομική κρίση στη χώρα μας και, αμέσως μετά, από μία θανατηφόρα πανδημία. Τα βιώματα αυτά, τα οποία μεταπλάθονται σε λογοτεχνία, αποτελούν κοινό τόπο για τους περισσότερους ανθρώπους της γενιάς μου και όχι μόνο. Έπειτα, οι ήρωες των διηγημάτων μου, ως φορείς της κοινής ανθρώπινης φύσης, συμμετέχουν και σε διαχρονικά θέματα, όπως αυτά του έρωτα και του θανάτου, θέματα τα οποία στιγματίζουν τη ζωή κάθε ανθρώπου.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;
Αν και ο βασικός προσανατολισμός του είναι το ενήλικο κοινό, νομίζω ότι άνετα μπορεί να διαβαστεί και από εφήβους. Σε ένα διήγημα, μάλιστα, το Πάνω από την πόλη, ο πρωταγωνιστής είναι ένας έφηβος μαθητής.
Μιλήστε μας για το εκδοτικό σπίτι. Είστε ευχαριστημένος από τη συνεργασία σας με τις εκδόσεις «Αρμός»;
Το να συστεγάζεσαι με μεγάλους και σημαντικούς συγγραφείς, σε ένα ποιοτικό και καλαίσθητο σπίτι, με οικοδεσπότες φιλικούς και πρόθυμους, αποτελεί πράγματι μεγάλη χαρά!
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Λιγότερη βία, περισσότερη καλοσύνη.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Κύριε Σακελλάρη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι κάθε επιτυχία στο συγγραφικό σας έργο.
Εγώ σας ευχαριστώ, κυρία Πετρίδου.
Βιογραφικό:
Ο Χρήστος Σακελλάρης γεννήθηκε το 1990 στη Θεσσαλονίκη, όπου και διαμένει. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεολογία και Πολιτισμός» του Τμήματος Θεολογίας, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάζεται ως καθηγητής Πληροφορικής στο Κολέγιο «ΔΕΛΑΣΑΛ». Ασχολείται με την εκπαιδευτική ρομποτική, τη συγγραφή, τη χριστιανική εικονογραφία και τη ζωγραφική. Στις εκδόσεις Αρμός κυκλοφορεί το βιβλίο του: Οσιότης Ιστορουμένη. Από τα Συναξάρια στις Εικόνες (2020).
0 Σχόλια