Γιάννης Σ. Αναστασόπουλος: "Το «μοίρασμα» είναι και ζητούμενο για έναν ποιητή"

 

Ο ποιητής Γιάννης Σ. Αναστασόπουλος φιλοξενείται σήμερα στις Τέχνες, με αφορμή την πέμπτη του ποιητική συλλογή που φέρει τον τίτλο «Ηλιοτρόπιο ονείρων» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν». 

 Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου

Κύριε Αναστασόπουλε, πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό; 

Είμαι ένας άνθρωπος που γράφει ποίηση από την άνοιξη του 1983, έχω κάνει τέσσερις αυτοεκδόσεις πριν το «Ηλιοτρόπιο ονείρων», διοχετεύω στην ποίησή μου το άρρητο, το δυσπρόσιτο, το ανέκφραστο, αυτό που δεν μπορεί να αποτυπωθεί παρά μόνο με στίχους. Η ποίησή μου δεν είναι δυσνόητη, είναι μάλλον απλή και ταυτόχρονα βιωματική. 

Για ποιο λόγο αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την ποίηση; Ποιο βασικό ερέθισμα καθόρισε την συγγραφική σας πορεία; 

Η επαφή μου με τον υπερρεαλισμό και την τεχνική της αυτόματης γραφής αποτέλεσε το έναυσμα να ξεκινήσω να γράφω συνειδητά. 

Υπάρχουν κάποιοι ποιητές που αποτέλεσαν πρότυπο για εσάς μέχρι τώρα κι αν ναι μπορεί ο αναγνώστης να εντοπίσει στοιχεία τους στα δικά σας ποιήματα; 

Έχω πολλές επιρροές, αλλά οι πιο αγαπημένοι μου ποιητές είναι ο Arthur Rimbaud, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο Κώστας Καρυωτάκης, η Μαρία Πολυδούρη, ο Νίκος Γκάτσος, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Τάσος Λειβαδίτης και η Κατερίνα Γώγου. Σίγουρα σε κάποια ποιήματά μου μπορεί να εντοπίσει κανείς επιδράσεις τους, π.χ. στο ποίημα «Νοσταλγία» στοιχεία από τον ρομαντισμό του Λαπαθιώτη, από τον ίδιο ποιητή τις εκφάνσεις του πόνου και του ερωτικού καημού κάποιων ποιημάτων μου και στο ποίημα «Φωτιά» κάτι από τον εκρηχτικό λόγο του Rimbaud. 

Από πού αντλείτε έμπνευση συνήθως για να γράψετε ένα ποίημα; 

Από τα βιώματα μου ή τα βιώματα κοντινών σε μένα προσώπων. 

Θεωρείτε πως στην Ελλάδα της σημερινής εποχής υπάρχει αναγνωστικό κοινό που στηρίζει τις προσπάθειες των υπηρετών της ποίησης; Από την προσωπική εμπειρία που έχετε ως δημιουργός ήδη πέντε ποιητικών συλλογών τι πιστεύετε;

Θεωρώ ότι το αναγνωστικό κοινό της σύγχρονης ποίησης στην Ελλάδα είναι απελπιστικά περιορισμένο. 

Παρόλο που όλα τα βιβλία σας αποτελούν πνευματικά σας παιδιά, και ως εκ τούτου κατέχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιάς σας, ωστόσο υπάρχει κάποιο από αυτά για το οποίο τρέφετε ιδιαίτερη αδυναμία και γιατί;

Τρέφω ιδιαίτερη αδυναμία στο «Ηλιοτρόπιο ονείρων» γιατί συνοψίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πορεία μου στην ποίηση για την περίοδο 1983-2023. 

Ποια ανάμεικτα συναισθήματα σας κατακλύζουν κάθε φορά που πιάνετε για πρώτη φορά δικό σας βιβλίο στα χέρια σας; Είναι πράγματι η χαρά του δημιουργού τόσο απερίγραπτα μεγάλη, όπως όλοι οι δημιουργοί συνηθίζουν να λένε; 

Υπάρχει χαρά, βλέπεις αποτυπωμένο τον κόπο σου. Ελπίζεις, μόνο, να φτάσει στα «σωστά» χέρια, σε ανθρώπους που να μπορέσουν να το εκτιμήσουν και να το συναισθανθούν. 

Είναι χρέος του κάθε δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει; Τι πιστεύετε; Μιας και στο οπισθόφυλλο του νέου σας βιβλίου μιλάτε για ένα χρέος σαν κι αυτό, πείτε μας γιατί πήρατε την απόφαση να το εκδώσετε; 

Το «μοίρασμα» είναι και ζητούμενο για έναν ποιητή. Με ενδιαφέρει το πώς οι άλλοι προσλαμβάνουν τα γραπτά μου. Η ποίηση είναι ένας τρόπος επικοινωνίας ο οποίος μπορεί να αποβεί πολύ δυνατός και γόνιμος. 

Ας αναφερθούμε περισσότερο σ’ αυτό. Πρόκειται, λοιπόν, για μία ακόμα ποιητική συλλογή, η πέμπτη στον αριθμό, που φέρει τον τίτλο «Ηλιοτρόπιο ονείρων» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Μιλήστε μας γι’ αυτήν. 

Αφορά μια ανθολόγηση των παλαιών αυτοεκδόσεών μου με την προσθήκη δεκαεννέα ανέκδοτων ποιημάτων (τα τελευταία δεκαεννέα ποιήματα της συλλογής – από το ποίημα «Παιδί» κι έπειτα). 

Με ποιο κριτήριο έγινε η επιλογή των ποιημάτων που φιλοξενούνται στο βιβλίο σας; 

Προσπαθήσαμε με τον αδελφό μου Νίκο, που είναι φιλόλογος και επιμελητής κειμένων, να επιλέξουμε τα πιο αντιπροσωπευτικά, χαρακτηριστικά και αξιόλογα ποιήματα από ένα υλικό που ήταν αρκετά εκτεταμένο. 

Πώς προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου σας; Τι υποδηλώνει το «Ηλιοτρόπιο ονείρων» και πόσο τελικά σχετίζεται με τα ποιήματα που απαρτίζουν τη νέα σας ποιητική συλλογή;

Ο τίτλος συμβολίζει το φως, την άνθιση και τη ζωή σε συνάφεια με τη σημασία του ονείρου στη ζωή μας. 

Τι σας ενέπνευσε για να γράψετε τη συγκεκριμένη συλλογή; 

Μια ανάγκη να ανοιχτώ σ’ ένα μεγαλύτερο κοινό. 

Υπάρχει συγκεκριμένο μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από τα ποιήματά σας ή θεωρείτε πως ο κάθε αναγνώστης θα αντιληφθεί διαφορετικά το περιεχόμενο του έργου σας; Αν όντως υπάρχει όμως και είναι ευδιάκριτο, ποιο είναι αυτό;

Το βασικό μήνυμα είναι η ανάγκη να γίνουμε πιο δημιουργικοί, πιο αλληλέγγυοι, πιο ανθρώπινοι και τελικά πιο τρυφεροί σ’ έναν κόσμο ιδιαίτερα σκληρό, βίαιο και άδικο. Μια πιο τρυφερή ματιά στη ζωή! 

Γιατί επιλέγετε να εκφράζεστε μέσω της ελεύθερης ποίησης και όχι της παραδοσιακής; 

Ο ελεύθερος στίχος σού δίνει μεγαλύτερα εκφραστικά περιθώρια και είναι πιο ανοιχτός στη φαντασία, τον αιφνιδιασμό και την πολυσημία. 

Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό; Εσείς ως δημιουργός αυτού του βιβλίου και έχοντας διεισδύει εις βάθος στο περιεχόμενο των όσων παρουσιάζουν τα ποιήματά σας σε ποιο ηλικιακό πλαίσιο θα το εντάσσατε;

Το βιβλίο μου είναι σίγουρα κατάλληλο για το εφηβικό κοινό και θα είχα μεγάλο ενδιαφέρον για το πώς ένας έφηβος με κλίση στην ποίηση θα το εισέπραττε (λόγω της διαφοράς της ηλικίας και των προσλαμβανουσών μεταξύ μας). 

Είστε ευχαριστημένος από τη συνεργασία σας με το εκδοτικό σας σπίτι, τις εκδόσεις «Βακχικόν»; Θεωρείτε πως ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλει σημαντικά για την καλύτερη και επιτυχέστερη προώθηση ενός βιβλίου;

Η συνεργασία μου με τους ανθρώπους των εκδόσεων Βακχικόν είναι άψογη, τους είμαι ευγνώμων για την εξαιρετική και φιλότιμη δουλειά που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν και για την αρμονική μας συνεργασία. 

Επόμενα συγγραφικά βήματα κάνετε ή είναι πολύ νωρίς ακόμα; 

Συνεχίζω να γράφω, αυτό δε θα σταματήσει εύκολα. Απλά δεν είμαι σίγουρος για τον τρόπο, το κανάλι που θα διοχετεύσω μια μελλοντική δουλειά προς τα έξω. 

Μια ευχή σας για το μέλλον, είτε κοντινό είτε ακόμα πιο μακρινό, που θα θέλατε οπωσδήποτε να πραγματοποιηθεί ποια θα μπορούσε να είναι αυτή;

Περισσότερη αγάπη, νοιάξιμο, ενσυναίσθηση, ομαδικότητα. 

Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας. 

Απρίλης 

Με μεθούν οι λεμονανθοί.

Καθώς τα κορίτσια τρέχουν βιαστικά δυο δυο

ξυπνάει ένας ξεχασμένος Απρίλης

με λουλούδια στα μαλλιά και φως στις ψυχές·

τα πάθη δε σβήνουν, μόνο μετασχηματίζονται.

Και καθώς τα χρόνια έχουν περάσει πια,

δεν θα ξεχάσεις ποτέ πώς ήταν εκείνο το πρώτο βράδυ·

τρυφερή, ηδυπαθής, φιλήδονη, παθιασμένη.

Με μεθούν οι λεμονανθοί.

Πνιγμένος μες σε μια αμείλικτη μοναξιά.

Εδώ δεν εξαργυρώνουν όνειρα και πόθους

μα εγώ πόσο νοσταλγώ να δοθώ

καθώς ξυπνάει ένας ξεχασμένος Απρίλης

με ό,τι πιο γλυκό κληρονόμησα από το παρελθόν

σαν φυλακτό, σαν ζεστασιά, σαν άγγιγμα.

Με μεθούν οι λεμονανθοί. 

Κύριε Αναστασόπουλε, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι υγεία, ευημερία και έμπνευση. Καλοτάξιδο το βιβλίο σας και καλοδιάβαστο! Να αγαπηθεί και να εμπνεύσει!

Ευχαριστώ πολύ για το βήμα που μου δώσατε και τις ωραίες ευχές, να είστε καλά. 

Βιογραφικό:

Ο Γιάννης Σ. Αναστασόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Απρίλη του 1967. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και παρακολούθησε μαθήματα στο πρόγραμμα Οικονομικών του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Εργάστηκε ως λογιστής. Γράφει, κυρίως ποίηση, από μικρός. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές: Τα Ρόδα των Σκουπιδιών (2004), Το Πέρασμα στη Σιωπή (2008), Κήποι στη Θάλασσα (2013) και Ο Παράδεισος είναι μια απέραντη ζεστή φωλιά… (2022). Το Ηλιοτρόπιο ονείρων είναι η πέμπτη ποιητική συλλογή του.